Wt/kbd/ӏуулъиихьын

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA [ʔʷǝwǝɬi:jǝ'ħǝn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• ӏу- + [улъий] + -ы + -хь + -ы + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэмыӏэс "ӏуулъиихьын"-м и спряженэ

Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:	ӏуулъиихьын
щымыӀэныгъэ:	ӏумыулъиихьын

Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьын	уӏуулъиихьын	ӏуулъиихьын	дыӏуулъиихьын	фыӏуулъиихьын	ӏуулъиихьын(хэ)
щымыӀэныгъэ:	сыӏумыулъиихьын	уӏумыулъиихьын	ӏумыулъиихьын	дыӏумыулъиихьын	фыӏумыулъиихьын	ӏумыулъиихьын(хэ)

унафэ наклоненэ	уэ	фэ
щыӀэныгъэ:	ӏуулъиихь!	фыӏуулъиихь!
щымыӀэныгъэ:	уӏумыулъиихь!	фыӏумыулъиихь!

Ре-кӀэ унафэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыӏуреулъиихь	уӏуреулъиихь	ӏуреулъиихь	дыӏуреулъиихь	фыӏуреулъиихь	ӏуреулъиихь
щымыӀэныгъэ:	сыӏуремыулъиихь	уӏуремыулъиихь	ӏуремыулъиихь	дыӏуремыулъиихь	фыӏуремыулъиихь	ӏуремыулъиихь

ЗэраӀуатэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыӏуоулъиихь(ыр)	уӏуоулъиихь(ыр)	ӏуоулъиихь(ыр)	дыӏуоулъиихь(ыр)	фыӏуоулъиихь(ыр)	ӏуоулъиихь(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьыркъым	уӏуулъиихьыркъым	ӏуулъиихьыркъым	дыӏуулъиихьыркъым	фыӏуулъиихьыркъым	ӏуулъиихьы(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьырт	уӏуулъиихьырт	ӏуулъиихьырт	дыӏуулъиихьырт	фыӏуулъиихьырт	ӏуулъиихьырт / ӏуулъиихьхэрт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьыртэкъым	уӏуулъиихьыртэкъым	ӏуулъиихьыртэкъым	дыӏуулъиихьыртэкъым	фыӏуулъиихьыртэкъым	ӏуулъиихьыртэкъым / ӏуулъиихьхэртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьащ	уӏуулъиихьащ	ӏуулъиихьащ	дыӏуулъиихьащ	фыӏуулъиихьащ	ӏуулъиихьа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьакъым	уӏуулъиихьакъым	ӏуулъиихьакъым	дыӏуулъиихьакъым	фыӏуулъиихьакъым	ӏуулъиихьа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьат	уӏуулъиихьат	ӏуулъиихьат	дыӏуулъиихьат	фыӏуулъиихьат	ӏуулъиихьа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьатэкъым	уӏуулъиихьатэкъым	ӏуулъиихьатэкъым	дыӏуулъиихьатэкъым	фыӏуулъиихьатэкъым	ӏуулъиихьа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьыгъащ	уӏуулъиихьыгъащ	ӏуулъиихьыгъащ	дыӏуулъиихьыгъащ	фыӏуулъиихьыгъащ	ӏуулъиихьыгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьыгъакъым	уӏуулъиихьыгъакъым	ӏуулъиихьыгъакъым	дыӏуулъиихьыгъакъым	фыӏуулъиихьыгъакъым	ӏуулъиихьыгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьыгъат	уӏуулъиихьыгъат	ӏуулъиихьыгъат	дыӏуулъиихьыгъат	фыӏуулъиихьыгъат	ӏуулъиихьыгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьыгъатэкъым	уӏуулъиихьыгъатэкъым	ӏуулъиихьыгъатэкъым	дыӏуулъиихьыгъатэкъым	фыӏуулъиихьыгъатэкъым	ӏуулъиихьыгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэӏуа зэман I – щыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьщ	уӏуулъиихьщ	ӏуулъиихьщ	дыӏуулъиихьщ	фыӏуулъиихьщ	ӏуулъиихь(хэ)щ
блэкӀа гъэӏуа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихькъым	уӏуулъиихькъым	ӏуулъиихькъым	дыӏуулъиихькъым	фыӏуулъиихькъым	ӏуулъиихь(хэ)къым
блэкӀа гъэӏуа зэман II – щыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьт	уӏуулъиихьт	ӏуулъиихьт	дыӏуулъиихьт	фыӏуулъиихьт	ӏуулъиихь(хэ)т
блэкӀа гъэӏуа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьтэкъым	уӏуулъиихьтэкъым	ӏуулъиихьтэкъым	дыӏуулъиихьтэкъым	фыӏуулъиихьтэкъым	ӏуулъиихь(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьынщ	уӏуулъиихьынщ	ӏуулъиихьынщ	дыӏуулъиихьынщ	фыӏуулъиихьынщ	ӏуулъиихьын(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьынкъым	уӏуулъиихьынкъым	ӏуулъиихьынкъым	дыӏуулъиихьынкъым	фыӏуулъиихьынкъым	ӏуулъиихьын(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьынущ	уӏуулъиихьынущ	ӏуулъиихьынущ	дыӏуулъиихьынущ	фыӏуулъиихьынущ	ӏуулъиихьыну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьынукъым	уӏуулъиихьынукъым	ӏуулъиихьынукъым	дыӏуулъиихьынукъым	фыӏуулъиихьынукъым	ӏуулъиихьыну(хэ)къым

ЗэрыупщӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьрэ	уӏуулъиихьрэ	ӏуулъиихьрэ	дыӏуулъиихьрэ	фыӏуулъиихьрэ	ӏуулъиихь(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьыркъэ	уӏуулъиихьыркъэ	ӏуулъиихьыркъэ	дыӏуулъиихьыркъэ	фыӏуулъиихьыркъэ	ӏуулъиихьыркъэ / ӏуулъиихьхэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьырт	уӏуулъиихьырт	ӏуулъиихьырт	дыӏуулъиихьырт	фыӏуулъиихьырт	ӏуулъиихьырт / ӏуулъиихьхэрт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьыртэкъэ	уӏуулъиихьыртэкъэ	ӏуулъиихьыртэкъэ	дыӏуулъиихьыртэкъэ	фыӏуулъиихьыртэкъэ	ӏуулъиихьыртэкъэ / ӏуулъиихьхэртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьа	уӏуулъиихьа	ӏуулъиихьа	дыӏуулъиихьа	фыӏуулъиихьа	ӏуулъиихьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьакъэ	уӏуулъиихьакъэ	ӏуулъиихьакъэ	дыӏуулъиихьакъэ	фыӏуулъиихьакъэ	ӏуулъиихьа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьат	уӏуулъиихьат	ӏуулъиихьат	дыӏуулъиихьат	фыӏуулъиихьат	ӏуулъиихьа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьатэкъэ	уӏуулъиихьатэкъэ	ӏуулъиихьатэкъэ	дыӏуулъиихьатэкъэ	фыӏуулъиихьатэкъэ	ӏуулъиихьа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьыгъа	уӏуулъиихьыгъа	ӏуулъиихьыгъа	дыӏуулъиихьыгъа	фыӏуулъиихьыгъа	ӏуулъиихьыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьыгъакъэ	уӏуулъиихьыгъакъэ	ӏуулъиихьыгъакъэ	дыӏуулъиихьыгъакъэ	фыӏуулъиихьыгъакъэ	ӏуулъиихьыгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьыгъат	уӏуулъиихьыгъат	ӏуулъиихьыгъат	дыӏуулъиихьыгъат	фыӏуулъиихьыгъат	ӏуулъиихьыгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьыгъатэкъэ	уӏуулъиихьыгъатэкъэ	ӏуулъиихьыгъатэкъэ	дыӏуулъиихьыгъатэкъэ	фыӏуулъиихьыгъатэкъэ	ӏуулъиихьыгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэӏуа зэман I – щыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихь	уӏуулъиихь	ӏуулъиихь	дыӏуулъиихь	фыӏуулъиихь	ӏуулъиихь(хэ)
блэкӀа гъэӏуа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихькъэ	уӏуулъиихькъэ	ӏуулъиихькъэ	дыӏуулъиихькъэ	фыӏуулъиихькъэ	ӏуулъиихь(хэ)къэ
блэкӀа гъэӏуа зэман II – щыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьт	уӏуулъиихьт	ӏуулъиихьт	дыӏуулъиихьт	фыӏуулъиихьт	ӏуулъиихь(хэ)т
блэкӀа гъэӏуа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьтэкъэ	уӏуулъиихьтэкъэ	ӏуулъиихьтэкъэ	дыӏуулъиихьтэкъэ	фыӏуулъиихьтэкъэ	ӏуулъиихь(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьын	уӏуулъиихьын	ӏуулъиихьын	дыӏуулъиихьын	фыӏуулъиихьын	ӏуулъиихьын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьынкъэ	уӏуулъиихьынкъэ	ӏуулъиихьынкъэ	дыӏуулъиихьынкъэ	фыӏуулъиихьынкъэ	ӏуулъиихьын(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьыну	уӏуулъиихьыну	ӏуулъиихьыну	дыӏуулъиихьыну	фыӏуулъиихьыну	ӏуулъиихьыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьынукъэ	уӏуулъиихьынукъэ	ӏуулъиихьынукъэ	дыӏуулъиихьынукъэ	фыӏуулъиихьынукъэ	ӏуулъиихьыну(хэ)къэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьмэ	уӏуулъиихьмэ	ӏуулъиихьмэ	дыӏуулъиихьмэ	фыӏуулъиихьмэ	ӏуулъиихь(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыӏумыулъиихьмэ	уӏумыулъиихьмэ	ӏумыулъиихьмэ	дыӏумыулъиихьмэ	фыӏумыулъиихьмэ	ӏумыулъиихь(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьамэ	уӏуулъиихьамэ	ӏуулъиихьамэ	дыӏуулъиихьамэ	фыӏуулъиихьамэ	ӏуулъиихьа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыӏумыулъиихьамэ	уӏумыулъиихьамэ	ӏумыулъиихьамэ	дыӏумыулъиихьамэ	фыӏумыулъиихьамэ	ӏумыулъиихьа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьыгъамэ	уӏуулъиихьыгъамэ	ӏуулъиихьыгъамэ	дыӏуулъиихьыгъамэ	фыӏуулъиихьыгъамэ	ӏуулъиихьыгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыӏумыулъиихьыгъамэ	уӏумыулъиихьыгъамэ	ӏумыулъиихьыгъамэ	дыӏумыулъиихьыгъамэ	фыӏумыулъиихьыгъамэ	ӏумыулъиихьыгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьынмэ	уӏуулъиихьынмэ	ӏуулъиихьынмэ	дыӏуулъиихьынмэ	фыӏуулъиихьынмэ	ӏуулъиихьын(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыӏумыулъиихьынмэ	уӏумыулъиихьынмэ	ӏумыулъиихьынмэ	дыӏумыулъиихьынмэ	фыӏумыулъиихьынмэ	ӏумыулъиихьын(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьынумэ	уӏуулъиихьынумэ	ӏуулъиихьынумэ	дыӏуулъиихьынумэ	фыӏуулъиихьынумэ	ӏуулъиихьыну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыӏумыулъиихьынумэ	уӏумыулъиихьынумэ	ӏумыулъиихьынумэ	дыӏумыулъиихьынумэ	фыӏумыулъиихьынумэ	ӏумыулъиихьыну(хэ)мэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьтэмэ	уӏуулъиихьтэмэ	ӏуулъиихьтэмэ	дыӏуулъиихьтэмэ	фыӏуулъиихьтэмэ	ӏуулъиихь(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыӏумыулъиихьтэмэ	уӏумыулъиихьтэмэ	ӏумыулъиихьтэмэ	дыӏумыулъиихьтэмэ	фыӏумыулъиихьтэмэ	ӏумыулъиихь(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьатэмэ	уӏуулъиихьатэмэ	ӏуулъиихьатэмэ	дыӏуулъиихьатэмэ	фыӏуулъиихьатэмэ	ӏуулъиихьа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыӏумыулъиихьатэмэ	уӏумыулъиихьатэмэ	ӏумыулъиихьатэмэ	дыӏумыулъиихьатэмэ	фыӏумыулъиихьатэмэ	ӏумыулъиихьа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьыгъатэмэ	уӏуулъиихьыгъатэмэ	ӏуулъиихьыгъатэмэ	дыӏуулъиихьыгъатэмэ	фыӏуулъиихьыгъатэмэ	ӏуулъиихьыгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыӏумыулъиихьыгъатэмэ	уӏумыулъиихьыгъатэмэ	ӏумыулъиихьыгъатэмэ	дыӏумыулъиихьыгъатэмэ	фыӏумыулъиихьыгъатэмэ	ӏумыулъиихьыгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьынтэмэ	уӏуулъиихьынтэмэ	ӏуулъиихьынтэмэ	дыӏуулъиихьынтэмэ	фыӏуулъиихьынтэмэ	ӏуулъиихьын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыӏумыулъиихьынтэмэ	уӏумыулъиихьынтэмэ	ӏумыулъиихьынтэмэ	дыӏумыулъиихьынтэмэ	фыӏумыулъиихьынтэмэ	ӏумыулъиихьын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьынутэмэ	уӏуулъиихьынутэмэ	ӏуулъиихьынутэмэ	дыӏуулъиихьынутэмэ	фыӏуулъиихьынутэмэ	ӏуулъиихьыну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыӏумыулъиихьынутэмэ	уӏумыулъиихьынутэмэ	ӏумыулъиихьынутэмэ	дыӏумыулъиихьынутэмэ	фыӏумыулъиихьынутэмэ	ӏумыулъиихьыну(хэ)тэмэ

сослагательнэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьынт	уӏуулъиихьынт	ӏуулъиихьынт	дыӏуулъиихьынт	фыӏуулъиихьынт	ӏуулъиихьын(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьынтэкъым	уӏуулъиихьынтэкъым	ӏуулъиихьынтэкъым	дыӏуулъиихьынтэкъым	фыӏуулъиихьынтэкъым	ӏуулъиихьын(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьынут	уӏуулъиихьынут	ӏуулъиихьынут	дыӏуулъиихьынут	фыӏуулъиихьынут	ӏуулъиихьыну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьынутэкъым	уӏуулъиихьынутэкъым	ӏуулъиихьынутэкъым	дыӏуулъиихьынутэкъым	фыӏуулъиихьынутэкъым	ӏуулъиихьыну(хэ)тэкъым

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьми	уӏуулъиихьми	ӏуулъиихьми	дыӏуулъиихьми	фыӏуулъиихьми	ӏуулъиихь(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыӏумыулъиихьми	уӏумыулъиихьми	ӏумыулъиихьми	дыӏумыулъиихьми	фыӏумыулъиихьми	ӏумыулъиихь(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьами	уӏуулъиихьами	ӏуулъиихьами	дыӏуулъиихьами	фыӏуулъиихьами	ӏуулъиихьа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыӏумыулъиихьами	уӏумыулъиихьами	ӏумыулъиихьами	дыӏумыулъиихьами	фыӏумыулъиихьами	ӏумыулъиихьа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьыгъами	уӏуулъиихьыгъами	ӏуулъиихьыгъами	дыӏуулъиихьыгъами	фыӏуулъиихьыгъами	ӏуулъиихьыгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыӏумыулъиихьыгъами	уӏумыулъиихьыгъами	ӏумыулъиихьыгъами	дыӏумыулъиихьыгъами	фыӏумыулъиихьыгъами	ӏумыулъиихьыгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьынми	уӏуулъиихьынми	ӏуулъиихьынми	дыӏуулъиихьынми	фыӏуулъиихьынми	ӏуулъиихьын(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыӏумыулъиихьынми	уӏумыулъиихьынми	ӏумыулъиихьынми	дыӏумыулъиихьынми	фыӏумыулъиихьынми	ӏумыулъиихьын(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьынуми	уӏуулъиихьынуми	ӏуулъиихьынуми	дыӏуулъиихьынуми	фыӏуулъиихьынуми	ӏуулъиихьыну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыӏумыулъиихьынуми	уӏумыулъиихьынуми	ӏумыулъиихьынуми	дыӏумыулъиихьынуми	фыӏумыулъиихьынуми	ӏумыулъиихьыну(хэ)ми

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьтэми	уӏуулъиихьтэми	ӏуулъиихьтэми	дыӏуулъиихьтэми	фыӏуулъиихьтэми	ӏуулъиихь(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыӏумыулъиихьтэми	уӏумыулъиихьтэми	ӏумыулъиихьтэми	дыӏумыулъиихьтэми	фыӏумыулъиихьтэми	ӏумыулъиихь(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьатэми	уӏуулъиихьатэми	ӏуулъиихьатэми	дыӏуулъиихьатэми	фыӏуулъиихьатэми	ӏуулъиихьа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыӏумыулъиихьатэми	уӏумыулъиихьатэми	ӏумыулъиихьатэми	дыӏумыулъиихьатэми	фыӏумыулъиихьатэми	ӏумыулъиихьа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьыгъатэми	уӏуулъиихьыгъатэми	ӏуулъиихьыгъатэми	дыӏуулъиихьыгъатэми	фыӏуулъиихьыгъатэми	ӏуулъиихьыгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыӏумыулъиихьыгъатэми	уӏумыулъиихьыгъатэми	ӏумыулъиихьыгъатэми	дыӏумыулъиихьыгъатэми	фыӏумыулъиихьыгъатэми	ӏумыулъиихьыгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьынтэми	уӏуулъиихьынтэми	ӏуулъиихьынтэми	дыӏуулъиихьынтэми	фыӏуулъиихьынтэми	ӏуулъиихьын(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыӏумыулъиихьынтэми	уӏумыулъиихьынтэми	ӏумыулъиихьынтэми	дыӏумыулъиихьынтэми	фыӏумыулъиихьынтэми	ӏумыулъиихьын(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьынутэми	уӏуулъиихьынутэми	ӏуулъиихьынутэми	дыӏуулъиихьынутэми	фыӏуулъиихьынутэми	ӏуулъиихьыну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыӏумыулъиихьынутэми	уӏумыулъиихьынутэми	ӏумыулъиихьынутэми	дыӏумыулъиихьынутэми	фыӏумыулъиихьынутэми	ӏумыулъиихьыну(хэ)тэми

гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьаи	уӏуулъиихьаи	ӏуулъиихьаи	дыӏуулъиихьаи	фыӏуулъиихьаи	ӏуулъиихьаи
щымыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьакъыми	уӏуулъиихьакъыми	ӏуулъиихьакъыми	дыӏуулъиихьакъыми	фыӏуулъиихьакъыми	ӏуулъиихьакъыми

фӀэфӀыныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьащэрэт	уӏуулъиихьащэрэт	ӏуулъиихьащэрэт	дыӏуулъиихьащэрэт	фыӏуулъиихьащэрэт	ӏуулъиихьащэрэт
щымыӀэныгъэ:	сыӏумыулъиихьащэрэт	уӏумыулъиихьащэрэт	ӏумыулъиихьащэрэт	дыӏумыулъиихьащэрэт	фыӏумыулъиихьащэрэт	ӏумыулъиихьащэрэт

шэч къытехьэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьагъэнщ	уӏуулъиихьагъэнщ	ӏуулъиихьагъэнщ	дыӏуулъиихьагъэнщ	фыӏуулъиихьагъэнщ	ӏуулъиихьагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьагъэнкъым	уӏуулъиихьагъэнкъым	ӏуулъиихьагъэнкъым	дыӏуулъиихьагъэнкъым	фыӏуулъиихьагъэнкъым	ӏуулъиихьагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьагъэнт	уӏуулъиихьагъэнт	ӏуулъиихьагъэнт	дыӏуулъиихьагъэнт	фыӏуулъиихьагъэнт	ӏуулъиихьагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьагъэнтэкъым	уӏуулъиихьагъэнтэкъым	ӏуулъиихьагъэнтэкъым	дыӏуулъиихьагъэнтэкъым	фыӏуулъиихьагъэнтэкъым	ӏуулъиихьагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьагъэн	уӏуулъиихьагъэн	ӏуулъиихьагъэн	дыӏуулъиихьагъэн	фыӏуулъиихьагъэн	ӏуулъиихьагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьагъэнкъэ	уӏуулъиихьагъэнкъэ	ӏуулъиихьагъэнкъэ	дыӏуулъиихьагъэнкъэ	фыӏуулъиихьагъэнкъэ	ӏуулъиихьагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьагъэнт	уӏуулъиихьагъэнт	ӏуулъиихьагъэнт	дыӏуулъиихьагъэнт	фыӏуулъиихьагъэнт	ӏуулъиихьагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьагъэнтэкъэ	уӏуулъиихьагъэнтэкъэ	ӏуулъиихьагъэнтэкъэ	дыӏуулъиихьагъэнтэкъэ	фыӏуулъиихьагъэнтэкъэ	ӏуулъиихьагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьагъэнулъиихь	уӏуулъиихьагъэнулъиихь	ӏуулъиихьагъэнулъиихь	дыӏуулъиихьагъэнулъиихь	фыӏуулъиихьагъэнулъиихь	ӏуулъиихьагъэнулъиихь
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьагъэнукъым	уӏуулъиихьагъэнукъым	ӏуулъиихьагъэнукъым	дыӏуулъиихьагъэнукъым	фыӏуулъиихьагъэнукъым	ӏуулъиихьагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьагъэнут	уӏуулъиихьагъэнут	ӏуулъиихьагъэнут	дыӏуулъиихьагъэнут	фыӏуулъиихьагъэнут	ӏуулъиихьагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьагъэнутэкъым	уӏуулъиихьагъэнутэкъым	ӏуулъиихьагъэнутэкъым	дыӏуулъиихьагъэнутэкъым	фыӏуулъиихьагъэнутэкъым	ӏуулъиихьагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьагъэну	уӏуулъиихьагъэну	ӏуулъиихьагъэну	дыӏуулъиихьагъэну	фыӏуулъиихьагъэну	ӏуулъиихьагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьагъэнукъэ	уӏуулъиихьагъэнукъэ	ӏуулъиихьагъэнукъэ	дыӏуулъиихьагъэнукъэ	фыӏуулъиихьагъэнукъэ	ӏуулъиихьагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьагъэнут	уӏуулъиихьагъэнут	ӏуулъиихьагъэнут	дыӏуулъиихьагъэнут	фыӏуулъиихьагъэнут	ӏуулъиихьагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыӏуулъиихьагъэнутэкъэ	уӏуулъиихьагъэнутэкъэ	ӏуулъиихьагъэнутэкъэ	дыӏуулъиихьагъэнутэкъэ	фыӏуулъиихьагъэнутэкъэ	ӏуулъиихьагъэнутэкъэ

Причастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыӏуулъиихь	уӏуулъиихь	ӏуулъиихь	дыӏуулъиихь	фыӏуулъиихь	ӏуулъиихь(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыӏумыулъиихь	уӏумыулъиихь	ӏумыулъиихь	дыӏумыулъиихь	фыӏумыулъиихь	ӏумыулъиихь(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыӏуулъиихьа	уӏуулъиихьа	ӏуулъиихьа	дыӏуулъиихьа	фыӏуулъиихьа	ӏуулъиихьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыӏумыулъиихьа	уӏумыулъиихьа	ӏумыулъиихьа	дыӏумыулъиихьа	фыӏумыулъиихьа	ӏумыулъиихьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыӏуулъиихьыгъа	уӏуулъиихьыгъа	ӏуулъиихьыгъа	дыӏуулъиихьыгъа	фыӏуулъиихьыгъа	ӏуулъиихьыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыӏумыулъиихьыгъа	уӏумыулъиихьыгъа	ӏумыулъиихьыгъа	дыӏумыулъиихьыгъа	фыӏумыулъиихьыгъа	ӏумыулъиихьыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыӏуулъиихьын	уӏуулъиихьын	ӏуулъиихьын	дыӏуулъиихьын	фыӏуулъиихьын	ӏуулъиихьын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сыӏумыулъиихьын	уӏумыулъиихьын	ӏумыулъиихьын	дыӏумыулъиихьын	фыӏумыулъиихьын	ӏумыулъиихьын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыӏуулъиихьыну	уӏуулъиихьыну	ӏуулъиихьыну	дыӏуулъиихьыну	фыӏуулъиихьыну	ӏуулъиихьыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сыӏумыулъиихьыну	уӏумыулъиихьыну	ӏумыулъиихьыну	дыӏумыулъиихьыну	фыӏумыулъиихьыну	ӏумыулъиихьыну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыӏуулъиихь	узэрыӏуулъиихь	зэрыӏуулъиихь	дызэрыӏуулъиихь	фызэрыӏуулъиихь	зэрыӏуулъиихь(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыӏумыулъиихь	узэрыӏумыулъиихь	зэрыӏумыулъиихь	дызэрыӏумыулъиихь	фызэрыӏумыулъиихь	зэрыӏумыулъиихь(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыӏуулъиихьа	узэрыӏуулъиихьа	зэрыӏуулъиихьа	дызэрыӏуулъиихьа	фызэрыӏуулъиихьа	зэрыӏуулъиихьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыӏумыулъиихьа	узэрыӏумыулъиихьа	зэрыӏумыулъиихьа	дызэрыӏумыулъиихьа	фызэрыӏумыулъиихьа	зэрыӏумыулъиихьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыӏуулъиихьыгъа	узэрыӏуулъиихьыгъа	зэрыӏуулъиихьыгъа	дызэрыӏуулъиихьыгъа	фызэрыӏуулъиихьыгъа	зэрыӏуулъиихьыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыӏумыулъиихьыгъа	узэрыӏумыулъиихьыгъа	зэрыӏумыулъиихьыгъа	дызэрыӏумыулъиихьыгъа	фызэрыӏумыулъиихьыгъа	зэрыӏумыулъиихьыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыӏуулъиихьын	узэрыӏуулъиихьын	зэрыӏуулъиихьын	дызэрыӏуулъиихьын	фызэрыӏуулъиихьын	зэрыӏуулъиихьын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыӏумыулъиихьын	узэрыӏумыулъиихьын	зэрыӏумыулъиихьын	дызэрыӏумыулъиихьын	фызэрыӏумыулъиихьын	зэрыӏумыулъиихьын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыӏуулъиихьыну	узэрыӏуулъиихьыну	зэрыӏуулъиихьыну	дызэрыӏуулъиихьыну	фызэрыӏуулъиихьыну	зэрыӏуулъиихьыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыӏумыулъиихьыну	узэрыӏумыулъиихьыну	зэрыӏумыулъиихьыну	дызэрыӏумыулъиихьыну	фызэрыӏумыулъиихьыну	зэрыӏумыулъиихьыну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщыӏуулъиихь	ущыӏуулъиихь	щыӏуулъиихь	дыщыӏуулъиихь	фыщыӏуулъиихь	щыӏуулъиихь(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыӏумыулъиихь	ущыӏумыулъиихь	щыӏумыулъиихь	дыщыӏумыулъиихь	фыщыӏумыулъиихь	щыӏумыулъиихь(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщыӏуулъиихьа	ущыӏуулъиихьа	щыӏуулъиихьа	дыщыӏуулъиихьа	фыщыӏуулъиихьа	щыӏуулъиихьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыӏумыулъиихьа	ущиӏумыулъиихьа	щыӏумыулъиихьа	дыщыӏумыулъиихьа	фыщыӏумыулъиихьа	щыӏумыулъиихьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщыӏуулъиихьыгъа	ущыӏуулъиихьыгъа	щыӏуулъиихьыгъа	дыщыӏуулъиихьыгъа	фыщыӏуулъиихьыгъа	щыӏуулъиихьыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыӏумыулъиихьыгъа	ущыӏумыулъиихьыгъа	щыӏумыулъиихьыгъа	дыщыӏумыулъиихьыгъа	фыщыӏумыулъиихьыгъа	щыӏумыулъиихьыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщыӏуулъиихьын	ущыӏуулъиихьын	щыӏуулъиихьын	дыщыӏуулъиихьын	фыщыӏуулъиихьын	щыӏуулъиихьын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыӏумыулъиихьын	ущыӏуулъиихьын	щыӏумыулъиихьын	дыщыӏумыулъиихьын	фыщыӏумыулъиихьын	щыӏумыулъиихьын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщыӏуулъиихьыну	ущыӏуулъиихьыну	щыӏуулъиихьыну	дыщыӏуулъиихьыну	фыщыӏуулъиихьыну	щыӏуулъиихьыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыӏумыулъиихьыну	ущыӏумыулъиихьыну	щыӏумыулъиихьыну	дыщыӏумыулъиихьыну	фыщыӏумыулъиихьыну	щыӏумыулъиихьыну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыздыӏуулъиихь	уздыӏуулъиихь	здыӏуулъиихь	дыздыӏуулъиихь	фыздыӏуулъиихь	здыӏуулъиихь(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыӏумыулъиихь	уздыӏумыулъиихь	здыӏумыулъиихь	дыздыӏумыулъиихь	фыздыӏумыулъиихь	здыӏумыулъиихь(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздыӏуулъиихьа	уздыӏуулъиихьа	здыӏуулъиихьа	дыздыӏуулъиихьа	фыздыӏуулъиихьа	здыӏуулъиихьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыӏумыулъиихьа	уздыӏумыулъиихьа	здыӏумыулъиихьа	дыздыӏумыулъиихьа	фыздыӏумыулъиихьа	здыӏумыулъиихьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздыӏуулъиихьыгъа	уздыӏуулъиихьыгъа	здыӏуулъиихьыгъа	дыздыӏуулъиихьыгъа	фыздыӏуулъиихьыгъа	здыӏуулъиихьыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыӏумыулъиихьыгъа	уздыӏумыулъиихьыгъа	здыӏумыулъиихьыгъа	дыздыӏумыулъиихьыгъа	фыздыӏумыулъиихьыгъа	здыӏумыулъиихьыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздыӏуулъиихьын	уздыӏуулъиихьын	здыӏуулъиихьын	дыздыӏуулъиихьын	фыздыӏуулъиихьын	здыӏуулъиихьын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыӏумыулъиихьын	уздыӏумыулъиихьын	здыӏумыулъиихьын	дыздыӏумыулъиихьын	фыздыӏумыулъиихьын	здыӏумыулъиихьын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздыӏуулъиихьыну	уздыӏуулъиихьыну	здыӏуулъиихьыну	дыздыӏуулъиихьыну	фыздыӏуулъиихьыну	здыӏуулъиихьыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыӏумыулъиихьыну	уздыӏумыулъиихьыну	здыӏумыулъиихьыну	дыздыӏумыулъиихьыну	фыздыӏумыулъиихьыну	здыӏумыулъиихьыну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыӏуулъиихь	ущӀыӏуулъиихь	щӀыӏуулъиихь	дыщӀыӏуулъиихь	фыщӀыӏуулъиихь	щӀыӏуулъиихь(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыӏумыулъиихь	ущӀыӏумыулъиихь	щӀыӏумыулъиихь	дыщӀыӏумыулъиихь	фыщӀыӏумыулъиихь	щӀыӏумыулъиихь(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыӏуулъиихьа	ущӀыӏуулъиихьӀэулъиихьа	щӀыӏуулъиихьа	дыщӀыӏуулъиихьа	фыщӀыӏуулъиихьа	щӀыӏуулъиихьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыӏумыулъиихьа	ущӀыӏумыулъиихьа	щӀыӏумыулъиихьа	дыщӀыӏумыулъиихьа	фыщӀыӏумыулъиихьа	щӀыӏумыулъиихьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыӏуулъиихьыгъа	ущӀыӏуулъиихьыгъа	щӀыӏуулъиихьыгъа	дыщӀыӏуулъиихьыгъа	фыщӀыӏуулъиихьыгъа	щӀыӏуулъиихьыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыӏумыулъиихьыгъа	ущӀыӏумыулъиихьыгъа	щӀыӏумыулъиихьыгъа	дыщӀыӏумыулъиихьыгъа	фыщӀыӏумыулъиихьыгъа	щӀыӏумыулъиихьыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыӏуулъиихьын	ущӀыӏуулъиихьын	щӀыӏуулъиихьын	дыщӀыӏуулъиихьын	фыщӀыӏуулъиихьын	щӀыӏуулъиихьын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыӏумыулъиихьын	ущӀыӏумыулъиихьын	щӀыӏумыулъиихьын	дыщӀыӏумыулъиихьын	фыщӀыӏумыулъиихьын	щӀыӏумыулъиихьын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыӏуулъиихьыну	ущӀыӏуулъиихьыну	щӀыӏуулъиихьыну	дыщӀыӏуулъиихьыну	фыщӀыӏуулъиихьыну	щӀыӏуулъиихьыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыӏумыулъиихьыну	ущӀыӏумыулъиихьыну	щӀыӏумыулъиихьыну	дыщӀыӏумыулъиихьыну	фыщӀыӏумыулъиихьыну	щӀыӏумыулъиихьыну(хэ)

Деепричастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыӏуулъиихьу	уӏуулъиихьу	ӏуулъиихьу	дыӏуулъиихьу	фыӏуулъиихьу	ӏуулъиихь(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыӏумыулъиихьу	уӏумыулъиихьу	ӏумыулъиихьу	дыӏумыулъиихьу	фыӏумыулъиихьу	ӏумыулъиихь(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыӏуулъиихьауэ	уӏуулъиихьауэ	ӏуулъиихьауэ	дыӏуулъиихьауэ	фыӏуулъиихьауэ	ӏуулъиихьауэ / ӏуулъиихьахэу
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыӏумыулъиихьауэ	уӏумыулъиихьауэ	ӏумыулъиихьауэ	дыӏумыулъиихьауэ	фыӏумыулъиихьауэ	ӏумыулъиихьауэ / ӏумыулъиихьахэу
-урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ	сыӏуулъиихьурэ	уӏуулъиихьурэ	ӏуулъиихьурэ	дыӏуулъиихьурэ	фыӏуулъиихьурэ	ӏуулъиихь(хэ)урэ
-урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ	сыӏумыулъиихьурэ	уӏумыулъиихьурэ	ӏумыулъиихьурэ	дыӏумыулъиихьурэ	фыӏумыулъиихьурэ	ӏумыулъиихь(хэ)урэ

Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ			Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Подлежащэ
сэ	--	сыпӏуоулъиихь	сыӏуоулъиихь	--	сыфӏуоулъиихь	саӏуоулъиихь
уэ	усӏуоулъиихь	--	уӏуоулъиихь	утӏуоулъиихь	--	уаӏуоулъиихь
ар	сӏуоулъиихь	пӏуоулъиихь	ӏуоулъиихь	тӏуоулъиихь	фӏуоулъиихь	яӏуоулъиихь
дэ	--	дыпӏуоулъиихь	дыӏуоулъиихь	--	дыфӏуоулъиихь	даӏуоулъиихь
фэ	фысӏуоулъиихь	--	фыӏуоулъиихь	фытӏуоулъиихь	--	фаӏуоулъиихь
ахэр	сӏуоулъиихь(хэ)	пӏуоулъиихь(хэ)	ӏуоулъиихь(хэ)	тӏуоулъиихь(хэ)	фӏуоулъиихь(хэ)	яӏуоулъиихь(хэ)

		-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Заӏу бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[улъиихь]	[улъиихь]ыр	--	[улъиихь]хэр
Эргативнэ:	[улъиихь]	[улъиихь]ым	--	[улъиихь]хэм
Послеложнэ:	[улъиихь]кӀэ	[улъиихь]ымкӀэ	[улъиихь]хэкӀэ	[улъиихь]хэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[улъиихь]у	[улъиихь]ырауэ	[улъиихь]хэу	[улъиихь]хэрауэ

		-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Заӏу бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[улъиихь]а	[улъиихь]ар	--	[улъиихь]ахэр
Эргативнэ:	[улъиихь]а	[улъиихь]ам	--	[улъиихь]ахэм
Послеложнэ:	[улъиихь]акӀэ	[улъиихь]амкӀэ	[улъиихь]ахэкӀэ	[улъиихь]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[улъиихь]ауэ	[улъиихь]арауэ	[улъиихь]ахэу	[улъиихь]ахэрауэ

		-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Заӏу бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[улъиихь]ын	[улъиихь]ыныр	--	[улъиихь]ынхэр
Эргативнэ:	[улъиихь]ын	[улъиихь]ыным	--	[улъиихь]ынхэм
Послеложнэ:	[улъиихь]ынкӀэ	[улъиихь]ынымкӀэ	[улъиихь]ынхэкӀэ	[улъиихь]ынхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:	[улъиихь]ыну	[улъиихь]ынырауэ	[улъиихь]ынхэу	[улъиихь]ынхэрауэ

		-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Заӏу бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[улъиихь]ыну	[улъиихь]ынур	--	[улъиихь]ынухэр
Эргативнэ:	[улъиихь]ыну	[улъиихь]ынум	--	[улъиихь]ынухэм
Послеложнэ:	[улъиихь]ынукӀэ	[улъиихь]ынумкӀэ	[улъиихь]ынухэкӀэ	[улъиихь]ынухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[улъиихь]ынууэ	[улъиихь]ынурауэ	[улъиихь]ынухэу	[улъиихь]ынухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

1. ЗыщӀыпӀэ Ӏулъурэ улъиин.

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

• ӀункӀыбзэр бжэм Ӏуулъиихьащ.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• ӏуулъиихьын: rust while inside sth
• ӀункӀыбзэр бжэм Ӏуулъиихьащ: the lock in the door rusted.

УРЫСЫБЗЭ

• ӏуулъиихьын: заржаветь, находясь в чём-л.
• ӀункӀыбзэр бжэм Ӏуулъиихьащ: замок в двери заржавел.

БИБЛИОГРАФИЕ

• Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
• БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
• БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
• Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
• Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
• Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
• Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
• Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
• Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.