Wt/kbd/щабэ

< Wt‎ | kbd
Wt > kbd > щабэ

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ПЛЪЫФЭЦӀЭ

ЭТИМОЛОГИЕ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

  • IPA ['ɕɑ:bɐ]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

  • [щаб] + -э

СКЛОНЕНЭ

Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: щабэ щабэр -- щабэхэр
Эргативнэ: щабэ щабэм -- щабэхэм
Послеложнэ: щабэкӀэ щабэмкӀэ щабэхэкӀэ щабэхэмкӀэ
Обстоятельственнэ: щабэу щабэрауэ щабэхэу щабэхэрауэ

МЫХЬЭНЭ

  1. Мыбыдэ, пкъы зыщӀэмыт, хэкъузэгъуафӀэ, хэушкумбэгъуафӀэу щыт.
  2. Мыпхъашэ (Ӏэпкълъэпкъ, абы и Ӏыхьэ гуэр).
  3. Мыбыдэ, зыгуэр къыхэпщӀыкӀынкӀэ тыншу щыт гуэрым (п. п. гъущӀым, пхъэм с. ху.) хужаӀэ.
  4. Хьэдзэ пхъашагъэ лъэпкъ хэмылъыжу зэхэхьэжам хуэдэ.
  5. ТкӀуэпс е хьэдзэ жьгъей дыдэурэ зэхэт (уэшх, уэс с. ху. хужаӀэ).
  6. Нейуэ зэӀуща, мыпхъашэ (кхъузанэ).
  7. Бзаджагъэ зыхэмылъ, къытегъэхьэгъуафӀэ къыдэшэхыгъуафӀэ (цӀыху).

ЩАПХЪЭХЭР

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

  • Шэнт щабэ.
  • ЩӀакхъуэ щабэ.
  • Щхьэц щабэ.
  • Ӏэ щабэ.
  • ГъущӀ щабэ.
  • Пхъэ щабэ.
  • Хьэжыгъэ щабэ.
  • Уэшх щабэ.
  • Кхъузанэ щабэ.
  • Хьэл щабэ.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ
  • щабэ: 1. soft, not hard; not stale, fresh 2. soft, tender, plump (about a body) 3. soft (about metal, wood, etc.) 4. soft, powdery 5. light (about rain) 6. with small mesh, cells, fine-mesh 7. цith a soft character (about a person)
  • Шэнт щабэ: a soft chair
  • ЩӀакхъуэ щабэ: fresh (soft) bread
  • Щхьэц щабэ: soft hair
  • Ӏэ щабэ: a soft hand
  • ГъущӀ щабэ: soft metal
  • Пхъэ щабэ: soft wood
  • Хьэжыгъэ щабэ: soft flour
  • Уэшх щабэ: a light rain
  • Кхъузанэ щабэ: a fine-mesh sieve
  • Хьэл щабэ: a soft character
УРЫСЫБЗЭ
  • щабэ: 1. мягкий, нежёсткий; нечёрствый, свежий 2. мягкий, нежный, пухлый (о теле) 3. мягкий (о металле, дереве и т. д.) 4. мягкий, порошкообразный 5. мягкий (напр. о дожде) 6. мелкосетчатый, с мелкими ячейками 7. мягкий (о человеке)
  • Шэнт щабэ: мягкий стул
  • ЩӀакхъуэ щабэ: свежий (мягкий) хлеб
  • Щхьэц щабэ: мягкие волосы
  • Ӏэ щабэ: мягкая рука
  • ГъущӀ щабэ: мягкий металл
  • Пхъэ щабэ: мягкое дерево
  • Хьэжыгъэ щабэ: мягкая мука
  • Уэшх щабэ: легкий дождь
  • Кхъузанэ щабэ: мелкосетчатое сито
  • Хьэл щабэ: мягкий характер

БИБЛИОГРАФИЕ

  • Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
  • БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
  • БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
  • Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
  • Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
  • Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
  • Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
  • Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
  • Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.