АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ЩЫӀЭЦӀЭ
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
- IPA [ɕɐ'bɑ:ʁ]
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- [щаб] + -а + -гъ
СКЛОНЕНЭ
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
---|---|---|---|---|
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | щабагъ | щабагъыр | -- | щабагъхэр |
Эргативнэ: | щабагъ | щабагъым | -- | щабагъхэм |
Послеложнэ: | щабагъкӀэ | щабагъымкӀэ | щабагъхэкӀэ | щабагъхэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | щабагъыу | щабагъырауэ | щабагъхэу | щабагъхэрауэ |
МЫХЬЭНЭ
- щабэ 1,2,3,5,6 псалъэм къытекӀа щыӀэцӀэ.
- щабэ 4 псалъэм къытекӀа щыӀэцӀэ.
- щабэ 7 псалъэм къытекӀа щыӀэцӀэ.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
- ЩӀакхъуэм и щабагъ.
- Хьэжыгъэм и щабагъ.
- ЦӀыхум и щабагъ.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- щабагъ: 1. softness 2. powderiness 3. softness, leniency, compliance
- ЩӀакхъуэм и щабагъ: softness of bread
- Хьэжыгъэм и щабагъ: powderiness of flour
- ЦӀыхум и щабагъ: person's leniency
УРЫСЫБЗЭ
- щабагъ: 1. мягкость 2. порошкообразность 3. мягкость, уступчивость
- ЩӀакхъуэм и щабагъ: мягкость хлеба
- Хьэжыгъэм и щабагъ: порошкообразность муки
- ЦӀыхум и щабагъ: мягкость человека
псалъафэ зэпыщӀахэр
Гу щабагъ
Мыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр Инджылыбзэ: kindness, soft-heartedness Урысыбзэ: мягкосердечие. Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр:
БИБЛИОГРАФИЕ
- Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
- БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
- БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
- Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
- Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
- Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
- Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
- Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
- Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.