Wt/kbd/чы

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

• чыхэр

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ЩЫӀЭЦӀЭ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA [tʂǝ]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• [ч] + -ы

СКЛОНЕНЭ

	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	чы	чыр	--	чыхэр
Эргативнэ:	чы	чым	--	чыхэм
Послеложнэ:	чыкӀэ	чымкӀэ	чыхэкӀэ	чыхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	чыуэ	чырауэ	чыхэу	чыхэрауэ

		еигъэ формэхэр
сич	уич	ич	дич	фич	яч

МЫХЬЭНЭ

1. Жыг къудамэ псыгъуэ е жыг псыгъуэ кӀыхь.

ЩАПХЪЭХЭР

• Чы щӀыкӀэ умыгъэшыр бжэгъу хъумэ, пхуэгъэшыжыркъым. Псалъэжьхэр

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

• Чы лантӀэ.
• Чы псыгъуэ.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• чы: twig, stick, cane, switch
• Чы лантӀэ: a flexible twig
• Чы псыгъуэ: a thin twig

УРЫСЫБЗЭ

• чы: прут
• Чы лантӀэ: гибкий прут
• Чы псыгъуэ: тонкий прут

псалъафэ зэпыщӀахэр

чы гъуазэ

  Мыхьэнэ: Арджэным хащӀыхь тхыпхъэ лӀэужьыгъуэ.
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
     Инджылыбзэ: a kind of design on a rug
     Урысыбзэ: название узора на циновке
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

чы къурагъ

  Мыхьэнэ: Чы кӀыхь.
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
     Инджылыбзэ: pole, post
        Чы къурагъыр блыным еупсеящ. lean a post against a wall
     Урысыбзэ: шест
        Чы къурагъыр блыным еупсеящ. прислонить шест к стене
  Псалъэ зэпхахэр:
     Чы къурагъыр блыным еупсеящ.
  Щапхъэхэр:

чы матэ

  Мыхьэнэ: ЧыкӀэ хуа матэ.
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
     Инджылыбзэ: a basket woven of twigs
        Чы матэ хун. weave a twig basket
     Урысыбзэ: корзинка; сапетка
        Чы матэ хун. плести корзину из прутьев
  Псалъэ зэпхахэр:
     Чы матэ хун.
  Щапхъэхэр:

чы цӀынэ

  Мыхьэнэ: Чы псыгъуэщӀэ, чы лантӀэ.
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
     Инджылыбзэ: vine
     Урысыбзэ: лоза
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

БИБЛИОГРАФИЕ

• Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
• БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
• БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
• Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
• Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
• Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
• Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
• Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
• Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.