Wt/kbd/цӏэлэн

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA [tʹsɐ'ɮɐn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• [цӏэл] + -э + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэӏэс "цӏэлэн"-м и спряженэ

Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:	цӏэлэн
щымыӀэныгъэ:	мыцӏэлэн

Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	сцӏэлэн	пцӏэлэн	ицӏэлэн	тцӏэлэн	фцӏэлэн	яцӏэлэн
щымыӀэныгъэ:	сымыцӏэлэн	умыцӏэлэн	имыцӏэлэн	дымыцӏэлэн	фымыцӏэлэн	ямыцӏэлэн

Унафэ наклоненэ	уэ	фэ
щыӀэныгъэ:	цӏалэ!	фцӏалэ!
щымыӀэныгъэ:	умыцӏалэ!	фымыцӏалэ!

Ре-кӀэ унафэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	срецӏалэ	урецӏалэ	ирецӏалэ	дрецӏалэ	фрецӏалэ	ирецӏалэ
щымыӀэныгъэ:	сремыцӏалэ	уремыцӏалэ	иремыцӏалэ	дремыцӏалэ	фремыцӏалэ	иремыцӏалэ

ЗэраӀуатэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	соцӏалэ(р)	уоцӏалэ(р) / боцӏалэ(р)	ецӏалэ(р)	доцӏалэ(р)	фоцӏалэ(р)	яцӏалэ(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сцӏалэркъым	пцӏалэркъым	ицӏалэркъым	тцӏалэркъым	фцӏалэркъым	яцӏалэркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сцӏалэрт	пцӏалэрт	ицӏалэрт	тцӏалэрт	фцӏалэрт	яцӏалэрт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сцӏалэртэкъым	пцӏалэртэкъым	ицӏалэртэкъым	тцӏалэртэкъым	фцӏалэртэкъым	яцӏалэртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сцӏэлащ	пцӏэлащ	ицӏэлащ	тцӏэлащ	фцӏэлащ	яцӏэлащ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сцӏэлакъым	пцӏэлакъым	ицӏэлакъым	тцӏэлакъым	фцӏэлакъым	яцӏэлакъым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сцӏэлат	пцӏэлат	ицӏэлат	тцӏэлат	фцӏэлат	яцӏэлат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сцӏэлатэкъым	пцӏэлатэкъым	ицӏэлатэкъым	тцӏэлатэкъым	фцӏэлатэкъым	яцӏэлатэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сцӏэлэгъащ	пцӏэлэгъащ	ицӏэлэгъащ	тцӏэлэгъащ	фцӏэлэгъащ	яцӏэлэгъащ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сцӏэлэгъакъым	пцӏэлэгъакъым	ицӏэлэгъакъым	тцӏэлэгъакъым	фцӏэлэгъакъым	яцӏэлэгъакъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сцӏэлэгъат	пцӏэлэгъат	ицӏэлэгъат	тцӏэлэгъат	фцӏэлэгъат	яцӏэлэгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сцӏэлэгъатэкъым	пцӏэлэгъатэкъым	ицӏэлэгъатэкъым	тцӏэлэгъатэкъым	фцӏэлэгъатэкъым	яцӏэлэгъатэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сцӏалэщ	пцӏалэщ	ицӏалэщ	тцӏалэщ	фцӏалэщ	яцӏалэщ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сцӏалэкъым	пцӏалэкъым	ицӏалэкъым	тцӏалэкъым	фцӏалэкъым	яцӏалэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сцӏалэт	пцӏалэт	ицӏалэт	тцӏалэт	фцӏалэт	яцӏалэт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сцӏалэтэкъым	пцӏалэтэкъым	ицӏалэтэкъым	тцӏалэтэкъым	фцӏалэтэкъым	яцӏалэтэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сцӏэлэнщ	пцӏэлэнщ	ицӏэлэнщ	тцӏэлэнщ	фцӏэлэнщ	яцӏэлэнщ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сцӏэлэнкъым	пцӏэлэнкъым	ицӏэлэнкъым	тцӏэлэнкъым	фцӏэлэнкъым	яцӏэлэнкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сцӏэлэнущ	пцӏэлэнущ	ицӏэлэнущ	тцӏэлэнущ	фцӏэлэнущ	яцӏэлэнущ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сцӏэлэнукъым	пцӏэлэнукъым	ицӏэлэнукъым	тцӏэлэнукъым	фцӏэлэнукъым	яцӏэлэнукъым

ЗэрыупщӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сцӏалэрэ	пцӏалэрэ	ицӏалэрэ	тцӏалэрэ	фцӏалэрэ	яцӏалэрэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сцӏалэркъэ	пцӏалэркъэ	ицӏалэркъэ	тцӏалэркъэ	фцӏалэркъэ	яцӏалэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сцӏалэрт	пцӏалэрт	ицӏалэрт	тцӏалэрт	фцӏалэрт	яцӏалэрт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сцӏалэртэкъэ	пцӏалэртэкъэ	ицӏалэртэкъэ	тцӏалэртэкъэ	фцӏалэртэкъэ	яцӏалэртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сцӏэла	пцӏэла	ицӏэла	тцӏэла	фцӏэла	яцӏэла
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сцӏэлакъэ	пцӏэлакъэ	ицӏэлакъэ	тцӏэлакъэ	фцӏэлакъэ	яцӏэлакъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сцӏэлат	пцӏэлат	ицӏэлат	тцӏэлат	фцӏэлат	яцӏэлат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сцӏэлатэкъэ	пцӏэлатэкъэ	ицӏэлатэкъэ	тцӏэлатэкъэ	фцӏэлатэкъэ	яцӏэлатэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сцӏэлэгъа	пцӏэлэгъа	ицӏэлэгъа	тцӏэлэгъа	фцӏэлэгъа	яцӏэлэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сцӏэлэгъакъэ	пцӏэлэгъакъэ	ицӏэлэгъакъэ	тцӏэлэгъакъэ	фцӏэлэгъакъэ	яцӏэлэгъакъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сцӏэлэгъат	пцӏэлэгъат	ицӏэлэгъат	тцӏэлэгъат	фцӏэлэгъат	яцӏэлэгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сцӏэлэгъатэкъэ	пцӏэлэгъатэкъэ	ицӏэлэгъатэкъэ	тцӏэлэгъатэкъэ	фцӏэлэгъатэкъэ	яцӏэлэгъатэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сцӏалэ	пцӏалэ	ицӏалэ	тцӏалэ	фцӏалэ	яцӏалэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сцӏалэкъэ	пцӏалэкъэ	ицӏалэкъэ	тцӏалэкъэ	фцӏалэкъэ	яцӏалэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сцӏалэт	пцӏалэт	ицӏалэт	тцӏалэт	фцӏалэт	яцӏалэт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сцӏалэтэкъэ	пцӏалэтэкъэ	ицӏалэтэкъэ	тцӏалэтэкъэ	фцӏалэтэкъэ	яцӏалэтэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сцӏэлэн	пцӏэлэн	ицӏэлэн	тцӏэлэн	фцӏэлэн	яцӏэлэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сцӏэлэнкъэ	пцӏэлэнкъэ	ицӏэлэнкъэ	тцӏэлэнкъэ	фцӏэлэнкъэ	яцӏэлэнкъэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сцӏэлэну	пцӏэлэну	ицӏэлэну	тцӏэлэну	фцӏэлэну	яцӏэлэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сцӏэлэнукъэ	пцӏэлэнукъэ	ицӏэлэнукъэ	тцӏэлэнукъэ	фцӏэлэнукъэ	яцӏэлэнукъэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сцӏалэмэ	пцӏалэмэ	ицӏалэмэ	тцӏалэмэ	фцӏалэмэ	яцӏалэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыцӏалэмэ	умыцӏалэмэ	имыцӏалэмэ	дымыцӏалэмэ	фымыцӏалэмэ	ямыцӏалэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сцӏэламэ	пцӏэламэ	ицӏэламэ	тцӏэламэ	фцӏэламэ	яцӏэламэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыцӏэламэ	умыцӏэламэ	имыцӏэламэ	дымыцӏэламэ	фымыцӏэламэ	ямыцӏэламэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сцӏэлэгъамэ	пцӏэлэгъамэ	ицӏэлэгъамэ	тцӏэлэгъамэ	фцӏэлэгъамэ	яцӏэлэгъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыцӏэлэгъамэ	умыцӏэлэгъамэ	имыцӏэлэгъамэ	дымыцӏэлэгъамэ	фымыцӏэлэгъамэ	ямыцӏэлэгъамэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сцӏэлэнмэ	пцӏэлэнмэ	ицӏэлэнмэ	тцӏэлэнмэ	фцӏэлэнмэ	яцӏэлэнмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыцӏэлэнмэ	умыцӏэлэнмэ	имыцӏэлэнмэ	дымыцӏэлэнмэ	фымыцӏэлэнмэ	ямыцӏэлэнмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сцӏэлэнумэ	пцӏэлэнумэ	ицӏэлэнумэ	тцӏэлэнумэ	фцӏэлэнумэ	яцӏэлэнумэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыцӏэлэнумэ	умыцӏэлэнумэ	имыцӏэлэнумэ	дымыцӏэлэнумэ	фымыцӏэлэнумэ	ямыцӏэлэнумэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сцӏалэтэмэ	пцӏалэтэмэ	ицӏалэтэмэ	тцӏалэтэмэ	фцӏалэтэмэ	яцӏалэтэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыцӏалэтэмэ	умыцӏалэтэмэ	имыцӏалэтэмэ	дымыцӏалэтэмэ	фымыцӏалэтэмэ	ямыцӏалэтэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сцӏэлатэмэ	пцӏэлатэмэ	ицӏэлатэмэ	тцӏэлатэмэ	фцӏэлатэмэ	яцӏэлатэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыцӏэлатэмэ	умыцӏэлатэмэ	имыцӏэлатэмэ	дымыцӏэлатэмэ	фымыцӏэлатэмэ	ямыцӏэлатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сцӏэлэгъатэмэ	пцӏэлэгъатэмэ	ицӏэлэгъатэмэ	тцӏэлэгъатэмэ	фцӏэлэгъатэмэ	яцӏэлэгъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыцӏэлэгъатэмэ	умыцӏэлэгъатэмэ	имыцӏэлэгъатэмэ	дымыцӏэлэгъатэмэ	фымыцӏэлэгъатэмэ	ямыцӏэлэгъатэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сцӏэлэнтэмэ	пцӏэлэнтэмэ	ицӏэлэнтэмэ	тцӏэлэнтэмэ	фцӏэлэнтэмэ	яцӏэлэнтэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыцӏэлэнтэмэ	умыцӏэлэнтэмэ	имыцӏэлэнтэмэ	дымыцӏэлэнтэмэ	фымыцӏэлэнтэмэ	ямыцӏэлэнтэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сцӏэлэнутэмэ	пцӏэлэнутэмэ	ицӏэлэнутэмэ	тцӏэлэнутэмэ	фцӏэлэнутэмэ	яцӏэлэнутэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыцӏэлэнутэмэ	умыцӏэлэнутэмэ	имыцӏэлэнутэмэ	дымыцӏэлэнутэмэ	фымыцӏэлэнутэмэ	ямыцӏэлэнутэмэ

сослагательнэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сцӏэлэнт	пцӏэлэнт	ицӏэлэнт	тцӏэлэнт	фцӏэлэнт	яцӏэлэнт
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сцӏэлэнтэкъым	пцӏэлэнтэкъым	ицӏэлэнтэкъым	тцӏэлэнтэкъым	фцӏэлэнтэкъым	яцӏэлэнтэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сцӏэлэнут	пцӏэлэнут	ицӏэлэнут	тцӏэлэнут	фцӏэлэнут	яцӏэлэнут
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сцӏэлэнутэкъым	пцӏэлэнутэкъым	ицӏэлэнутэкъым	тцӏэлэнутэкъым	фцӏэлэнутэкъым	яцӏэлэнутэкъым

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сцӏалэми	пцӏалэми	ицӏалэми	тцӏалэми	фцӏалэми	яцӏалэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыцӏалэми	умыцӏалэми	имыцӏалэми	дымыцӏалэми	фымыцӏалэми	ямыцӏалэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сцӏэлами	пцӏэлами	ицӏэлами	тцӏэлами	фцӏэлами	яцӏэлами
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыцӏэлами	умыцӏэлами	имыцӏэлами	дымыцӏэлами	фымыцӏэлами	ямыцӏэлами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сцӏэлэгъами	пцӏэлэгъами	ицӏэлэгъами	тцӏэлэгъами	фцӏэлэгъами	яцӏэлэгъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыцӏэлэгъами	умыцӏэлэгъами	имыцӏэлэгъами	дымыцӏэлэгъами	фымыцӏэлэгъами	ямыцӏэлэгъами
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сцӏэлэнми	пцӏэлэнми	ицӏэлэнми	тцӏэлэнми	фцӏэлэнми	яцӏэлэнми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыцӏэлэнми	умыцӏэлэнми	имыцӏэлэнми	дымыцӏэлэнми	фымыцӏэлэнми	ямыцӏэлэнми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сцӏэлэнуми	пцӏэлэнуми	ицӏэлэнуми	тцӏэлэнуми	фцӏэлэнуми	яцӏэлэнуми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыцӏэлэнуми	умыцӏэлэнуми	имыцӏэлэнуми	дымыцӏэлэнуми	фымыцӏэлэнуми	ямыцӏэлэнуми

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сцӏалэтэми	пцӏалэтэми	ицӏалэтэми	тцӏалэтэми	фцӏалэтэми	яцӏалэтэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыцӏалэтэми	умыцӏалэтэми	имыцӏалэтэми	дымыцӏалэтэми	фымыцӏалэтэми	ямыцӏалэтэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сцӏэлатэми	пцӏэлатэми	ицӏэлатэми	тцӏэлатэми	фцӏэлатэми	яцӏэлатэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыцӏэлатэми	умыцӏэлатэми	имыцӏэлатэми	дымыцӏэлатэми	фымыцӏэлатэми	ямыцӏэлатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сцӏэлэгъатэми	пцӏэлэгъатэми	ицӏэлэгъатэми	тцӏэлэгъатэми	фцӏэлэгъатэми	яцӏэлэгъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыцӏэлэгъатэми	умыцӏэлэгъатэми	имыцӏэлэгъатэми	дымыцӏэлэгъатэми	фымыцӏэлэгъатэми	ямыцӏэлэгъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сцӏэлэнтэми	пцӏэлэнтэми	ицӏэлэнтэми	тцӏэлэнтэми	фцӏэлэнтэми	яцӏэлэнтэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыцӏэлэнтэми	умыцӏэлэнтэми	имыцӏэлэнтэми	дымыцӏэлэнтэми	фымыцӏэлэнтэми	ямыцӏэлэнтэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сцӏэлэнутэми	пцӏэлэнутэми	ицӏэлэнутэми	тцӏэлэнутэми	фцӏэлэнутэми	яцӏэлэнутэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыцӏэлэнутэми	умыцӏэлэнутэми	имыцӏэлэнутэми	дымыцӏэлэнутэми	фымыцӏэлэнутэми	ямыцӏэлэнутэми

гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	сцӏэлаи	пцӏэлаи	ицӏэлаи	тцӏэлаи	фцӏэлаи	яцӏэлаи
щымыӀэныгъэ:	сцӏэлакъыми	пцӏэлакъыми	ицӏэлакъыми	тцӏэлакъыми	фцӏэлакъыми	яцӏэлакъыми

фӀэфӀыныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	сцӏэлащэрэт	пцӏэлащэрэт	ицӏэлащэрэт	тцӏэлащэрэт	фцӏэлащэрэт	яцӏэлащэрэт
щымыӀэныгъэ:	сымыцӏэлащэрэт	умыцӏэлащэрэт	имыцӏэлащэрэт	дымыцӏэлащэрэт	фымыцӏэлащэрэт	ямыцӏэлащэрэт

шэч къытехьэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сцӏэлагъэнщ	пцӏэлагъэнщ	ицӏэлагъэнщ	тцӏэлагъэнщ	фцӏэлагъэнщ	яцӏэлагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сцӏэлагъэнкъым	пцӏэлагъэнкъым	ицӏэлагъэнкъым	тцӏэлагъэнкъым	фцӏэлагъэнкъым	яцӏэлагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сцӏэлагъэнт	пцӏэлагъэнт	ицӏэлагъэнт	тцӏэлагъэнт	фцӏэлагъэнт	яцӏэлагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сцӏэлагъэнтэкъым	пцӏэлагъэнтэкъым	ицӏэлагъэнтэкъым	тцӏэлагъэнтэкъым	фцӏэлагъэнтэкъым	яцӏэлагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сцӏэлагъэн	пцӏэлагъэн	ицӏэлагъэн	тцӏэлагъэн	фцӏэлагъэн	яцӏэлагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сцӏэлагъэнкъэ	пцӏэлагъэнкъэ	ицӏэлагъэнкъэ	тцӏэлагъэнкъэ	фцӏэлагъэнкъэ	яцӏэлагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сцӏэлагъэнт	пцӏэлагъэнт	ицӏэлагъэнт	тцӏэлагъэнт	фцӏэлагъэнт	яцӏэлагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сцӏэлагъэнтэкъэ	пцӏэлагъэнтэкъэ	ицӏэлагъэнтэкъэ	тцӏэлагъэнтэкъэ	фцӏэлагъэнтэкъэ	яцӏэлагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сцӏэлагъэнущ	пцӏэлагъэнущ	ицӏэлагъэнущ	тцӏэлагъэнущ	фцӏэлагъэнущ	яцӏэлагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сцӏэлагъэнукъым	пцӏэлагъэнукъым	ицӏэлагъэнукъым	тцӏэлагъэнукъым	фцӏэлагъэнукъым	яцӏэлагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сцӏэлагъэнут	пцӏэлагъэнут	ицӏэлагъэнут	тцӏэлагъэнут	фцӏэлагъэнут	яцӏэлагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сцӏэлагъэнутэкъым	пцӏэлагъэнутэкъым	ицӏэлагъэнутэкъым	тцӏэлагъэнутэкъым	фцӏэлагъэнутэкъым	яцӏэлагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сцӏэлагъэну	пцӏэлагъэну	ицӏэлагъэну	тцӏэлагъэну	фцӏэлагъэну	яцӏэлагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сцӏэлагъэнукъэ	пцӏэлагъэнукъэ	ицӏэлагъэнукъэ	тцӏэлагъэнукъэ	фцӏэлагъэнукъэ	яцӏэлагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сцӏэлагъэнут	пцӏэлагъэнут	ицӏэлагъэнут	тцӏэлагъэнут	фцӏэлагъэнут	яцӏэлагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сцӏэлагъэнутэкъэ	пцӏэлагъэнутэкъэ	ицӏэлагъэнутэкъэ	тцӏэлагъэнутэкъэ	фцӏэлагъэнутэкъэ	яцӏэлагъэнутэкъэ

Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	зыцӏалэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ	зымыцӏалэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	зыцӏэла
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	зымыцӏэла
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	зыцӏэлэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	зымыцӏэлэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	зыцӏэлэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	зымыцӏэлэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	зыцӏэлэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	зымыцӏэлэну

Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту)	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ	сцӏалэ	пцӏалэ	ицӏалэ	тцӏалэ	фцӏалэ	яцӏалэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сымыцӏалэ	умыцӏалэ	имыцӏалэ	дымыцӏалэ	фымыцӏалэ	ямыцӏалэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сцӏэла	пцӏэла	ицӏэла	тцӏэла	фцӏэла	яцӏэла
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сымыцӏэла	умыцӏэла	имыцӏэла	дымыцӏэла	фымыцӏэла	ямыцӏэла
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сцӏэлэгъа	пцӏэлэгъа	ицӏэлэгъа	тцӏэлэгъа	фцӏэлэгъа	яцӏэлэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сымыцӏэлэгъа	умыцӏэлэгъа	имыцӏэлэгъа	дымыцӏэлэгъа	фымыцӏэлэгъа	ямыцӏэлэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сцӏэлэн	пцӏэлэн	ицӏэлэн	тцӏэлэн	фцӏэлэн	яцӏэлэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сымыцӏэлэн	умыцӏэлэн	имыцӏэлэн	дымыцӏэлэн	фымыцӏэлэн	ямыцӏэлэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сцӏэлэну	пцӏэлэну	ицӏэлэну	тцӏэлэну	фцӏэлэну	яцӏэлэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сымыцӏэлэну	умыцӏэлэну	имыцӏэлэну	дымыцӏэлэну	фымыцӏэлэну	ямыцӏэлэну

Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ)
ит зэман - щыӀэныгъэ	цӏалэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ	мыцӏалэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	цӏэла
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	мыцӏэла
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	цӏэлэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	мыцӏэлэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	цӏэлэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	мыцӏэлэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	цӏэлэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	мыцӏэлэну

Обстоятельственнэ причастиехэр	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	зэрызцӏалэ	зэрыбцӏалэ	зэрицӏалэ	зэрыдцӏалэ	зэрывцӏалэ	зэрацӏалэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ	зэрызмыцӏалэ	зэрумыцӏалэ	зэримыцӏалэ	зэрыдмыцӏалэ	зэрывмыцӏалэ	зэрамыцӏалэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	зэрызцӏэла	зэрыбцӏэла	зэрицӏэла	зэрыдцӏэла	зэрывцӏэла	зэрацӏэла
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	зэрызмыцӏэла	зэрумыцӏэла	зэримыцӏэла	зэрыдмыцӏэла	зэрывмыцӏэла	зэрамыцӏэла
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	зэрызцӏэлэгъа	зэрыбцӏэлэгъа	зэрицӏэлэгъа	зэрыдцӏэлэгъа	зэрывцӏэлэгъа	зэрацӏэлэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	зэрызмыцӏэлэгъа	зэрумыцӏэлэгъа	зэримыцӏэлэгъа	зэрыдмыцӏэлэгъа	зэрывмыцӏэлэгъа	зэрамыцӏэлэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	зэрызцӏэлэн	зэрыбцӏэлэн	зэрицӏэлэн	зэрыдцӏэлэн	зэрывцӏэлэн	зэрацӏэлэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	зэрызмыцӏэлэн	зэрумыцӏэлэн	зэримыцӏэлэн	зэрыдмыцӏэлэн	зэрывмыцӏэлэн	зэрамыцӏэлэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	зэрызцӏэлэну	зэрыбцӏэлэну	зэрицӏэлэну	зэрыдцӏэлэну	зэрывцӏэлэну	зэрацӏэлэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	зэрызмыцӏэлэну	зэрумыцӏэлэну	зэримыцӏэлэну	зэрыдмыцӏэлэну	зэрывмыцӏэлэну	зэрамыцӏэлэну
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	щызцӏалэ	щыбцӏалэ	щицӏалэ	щыдцӏалэ	щывцӏалэ	щацӏалэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ	щызмыцӏалэ	щумыцӏалэ	щимыцӏалэ	щыдмыцӏалэ	щывмыцӏалэ	щамыцӏалэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	щызцӏэла	щыбцӏэла	щицӏэла	щыдцӏэла	щывцӏэла	щацӏэла
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	щызмыцӏэла	щумыцӏэла	щимыцӏэла	щыдмыцӏэла	щывмыцӏэла	щамыцӏэла
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	щызцӏэлэгъа	щыбцӏэлэгъа	щицӏэлэгъа	щыдцӏэлэгъа	щывцӏэлэгъа	щацӏэлэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	щызмыцӏэлэгъа	щумыцӏэлэгъа	щимыцӏэлэгъа	щыдмыцӏэлэгъа	щывмыцӏэлэгъа	щамыцӏэлэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	щызцӏэлэн	щыбцӏэлэн	щицӏэлэн	щыдцӏэлэн	щывцӏэлэн	щацӏэлэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	щызмыцӏэлэн	щумыцӏэлэн	щимыцӏэлэн	щыдмыцӏэлэн	щывмыцӏэлэн	щамыцӏэлэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	щызцӏэлэну	щыбцӏэлэну	щицӏэлэну	щыдцӏэлэну	щывцӏэлэну	щацӏэлэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	щызмыцӏэлэну	щумыцӏэлэну	щимыцӏэлэну	щыдмыцӏэлэну	щывмыцӏэлэну	щамыцӏэлэну
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	здэзцӏалэ	здэбцӏалэ	здицӏалэ	здэдцӏалэ	здэвцӏалэ	здацӏалэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ	здэзмыцӏалэ	здумыцӏалэ	здимыцӏалэ	здэдмыцӏалэ	здэвмыцӏалэ	здамыцӏалэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	здэзцӏэла	здэбцӏэла	здицӏэла	здэдцӏэла	здэвцӏэла	здацӏэла
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	здэзмыцӏэла	здумыцӏэла	здимыцӏэла	здэдмыцӏэла	здэвмыцӏэла	здамыцӏэла
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	здэзцӏэлэгъа	здэбцӏэлэгъа	здицӏэлэгъа	здэдцӏэлэгъа	здэвцӏэлэгъа	здацӏэлэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	здэзмыцӏэлэгъа	здумыцӏэлэгъа	здимыцӏэлэгъа	здэдмыцӏэлэгъа	здэвмыцӏэлэгъа	здамыцӏэлэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	здэзцӏэлэн	здэбцӏэлэн	здицӏэлэн	здэдцӏэлэн	здэвцӏэлэн	здацӏэлэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	здэзмыцӏэлэн	здумыцӏэлэн	здимыцӏэлэн	здэдмыцӏэлэн	здэвмыцӏэлэн	здамыцӏэлэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	здэзцӏэлэну	здэбцӏэлэну	здицӏэлэну	здэдцӏэлэну	здэвцӏэлэну	здацӏэлэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	здэзмыцӏэлэну	здумыцӏэлэну	здимыцӏэлэну	здэдмыцӏэлэну	здэвмыцӏэлэну	здамыцӏэлэну
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	щӀэзцӏалэ	щӀэбцӏалэ	щӀицӏалэ	щӀэдцӏалэ	щӀэвцӏалэ	щӀацӏалэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ	щӀэзмыцӏалэ	щӀумыцӏалэ	щӀимыцӏалэ	щӀэдмыцӏалэ	щӀэвмыцӏалэ	щӀамыцӏалэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	щӀэзцӏэла	щӀэбцӏэла	щӀицӏэла	щӀэдцӏэла	щӀэвцӏэла	щӀацӏэла
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	щӀэзмыцӏэла	щӀумыцӏэла	щӀимыцӏэла	щӀэдмыцӏэла	щӀэвмыцӏэла	щӀамыцӏэла
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	щӀэзцӏэлэгъа	щӀэбцӏэлэгъа	щӀицӏэлэгъа	щӀэдцӏэлэгъа	щӀэвцӏэлэгъа	щӀацӏэлэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	щӀэзмыцӏэлэгъа	щӀумыцӏэлэгъа	щӀимыцӏэлэгъа	щӀэдмыцӏэлэгъа	щӀэвмыцӏэлэгъа	щӀамыцӏэлэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	щӀэзцӏэлэн	щӀэбцӏэлэн	щӀицӏэлэн	щӀэдцӏэлэн	щӀэвцӏэлэн	щӀацӏэлэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	щӀэзмыцӏэлэн	щӀумыцӏэлэн	щӀимыцӏэлэн	щӀэдмыцӏэлэн	щӀэвмыцӏэлэн	щӀамыцӏэлэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	щӀэзцӏэлэну	щӀэбцӏэлэну	щӀицӏэлэну	щӀэдцӏэлэну	щӀэвцӏэлэну	щӀацӏэлэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	щӀэзмыцӏэлэну	щӀумыцӏэлэну	щӀимыцӏэлэну	щӀэдмыцӏэлэну	щӀэвмыцӏэлэну	щӀамыцӏэлэну

Деепричастиехэр	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ	сцӏалэу	пцӏалэу	ицӏалэу	тцӏалэу	фцӏалэуэ	яцӏалэу
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сымыцӏалэу	умыцӏалэу	имыцӏалэу	дымыцӏалэу	фымыцӏалэу	ямыцӏалэу
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сцӏэлауэ	пцӏэлауэ	ицӏэлауэ	тцӏэлауэ	фцӏэлауэ	яцӏэлауэ
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сымыцӏэлауэ	умыцӏэлауэ	имыцӏэлауэ	дымыцӏэлауэ	фымыцӏэлауэ	ямыцӏэлауэ
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ	сцӏалэурэ	пцӏалэурэ	ицӏалэурэ	тцӏалэурэ	фцӏалэурэ	яцӏалэурэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ	сымыцӏалэурэ	умыцӏалэурэ	имыцӏалэурэ	дымыцӏалэурэ	фымыцӏалэурэ	ямыцӏалэурэ

Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ			Прямой Дополненэ
	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
Подлежащэ
сэ	--	узоцӏалэ	соцӏалэ	--	фызоцӏалэ	соцӏалэ(хэ)
уэ	сыбоцӏалэ	--	уоцӏалэ / боцӏалэ	дыбоцӏалэ	--	уоцӏалэ(хэ) / боцӏалэ(хэ)
абы	сецӏалэ	уецӏалэ	ецӏалэ	децӏалэ	фецӏалэ	ецӏалэ(хэ)
дэ	--	удоцӏалэ	доцӏалэ	--	фыдоцӏалэ	доцӏалэ(хэ)
фэ	сывоцӏалэ	--	фоцӏалэ	дывоцӏалэ	--	фоцӏалэ(хэ)
абыхэм	сацӏалэ	уацӏалэ	яцӏалэ	дацӏалэ	фацӏалэ	яцӏалэ(хэ)

Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)			Прямой Дополненэ
	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
Подлежащэ
сэ	--	уз[цӏалэрэ]	с[цӏалэрэ]	--	фыз[цӏалэрэ]	с[цӏалэ(хэ)рэ]
уэ	сыб[цӏалэрэ]	--	п[цӏалэрэ]	дыб[цӏалэрэ]	--	п[цӏалэ(хэ)рэ]
абы	си[цӏалэрэ]	уи[цӏалэрэ]	и[цӏалэрэ]	ди[цӏалэрэ]	фи[цӏалэрэ]	и[цӏалэ(хэ)рэ]
дэ	--	уд[цӏалэрэ]	т[цӏалэрэ]	--	фыд[цӏалэрэ]	т[цӏалэ(хэ)рэ]
фэ	сыв[цӏалэрэ]	--	ф[цӏалэрэ]	дыв[цӏалэрэ]	--	ф[цӏалэ(хэ)рэ]
абыхэм	са[цӏалэрэ]	уа[цӏалэрэ]	я[цӏалэрэ]	да[цӏалэрэ]	фа[цӏалэрэ]	я[цӏалэ(хэ)рэ]

		-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[цӏал]э	[цӏал]эр	--	[цӏал]эхэр
Эргативнэ:	[цӏал]э	[цӏал]эм	--	[цӏал]эхэм
Послеложнэ:	[цӏал]экӀэ	[цӏал]эмкӀэ	[цӏал]эхэкӀэ	[цӏал]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[цӏал]эуэ	[цӏал]эрауэ	[цӏал]эхэу	[цӏал]эхэрауэ

		-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[цӏэл]а	[цӏэл]ар	--	[цӏэл]ахэр
Эргативнэ:	[цӏэл]а	[цӏэл]ам	--	[цӏэл]ахэм
Послеложнэ:	[цӏэл]акӀэ	[цӏэл]амкӀэ	[цӏэл]ахэкӀэ	[цӏэл]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[цӏэл]ауэ	[цӏэл]арауэ	[цӏэл]ахэу	[цӏэл]ахэрауэ

		-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[цӏэл]эн	[цӏэл]эныр	--	[цӏэл]энхэр
Эргативнэ:	[цӏэл]эн	[цӏэл]эным	--	[цӏэл]энхэм
Послеложнэ:	[цӏэл]энкӀэ	[цӏэл]энымкӀэ	[цӏэл]энхэкӀэ	[цӏэл]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:	[цӏэл]эну	[цӏэл]энырауэ	[цӏэл]энхэу	[цӏэл]энхэрауэ

		-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[цӏэл]эну	[цӏэл]энур	--	[цӏэл]энухэр
Эргативнэ:	[цӏэл]эну	[цӏэл]энум	--	[цӏэл]энухэм
Послеложнэ:	[цӏэл]энукӀэ	[цӏэл]энумкӀэ	[цӏэл]энухэкӀэ	[цӏэл]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[цӏэл]энууэ	[цӏэл]энурауэ	[цӏэл]энухэу	[цӏэл]энухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

1. Зыгуэрым тӀатӀэ, ткӀуаткӀуэ гуэр щыхуэн, нэгъуэщӀ гуэрым щыщ кӀэрылъхьэн.
2. Зыгуэр зыгуэркӀэ уфӀеин, уцӀэпӀын.
3. Уз зэрыцӀалэр нэгъуэщӀ зыгуэрым хуэгъэкӀуэн.

ЩАПХЪЭХЭР

• Сэхурэ шэхъуапцӀэрэ ззхащӀэри абыкӀэ жыг лъэдийхэр яцӀалэ. ЩоджэнцӀыкӀу Нурий
• , Елберд Хьэсэн

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

• КӀэгъуасэм ицӀэлэн.
• Сымаджэм узыншэр ицӀэлэн.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• цӏэлэн: 1. smear sth with sth 2. smear, dirty, sully, contaminate 3. infect sb with sth, transmit an infection to sb, communicate a disease to sb
• КӀэгъуасэм ицӀэлэн: smeared with soot.
• Сымаджэм узыншэр ицӀэлэн: the sick person infected a healthy one.

УРЫСЫБЗЭ

• цӏэлэн: 1. мазать что-л. чем-л. 2. мазать, пачкать, грязнить 3. заразить кого-л., передать заразу кому-л.
• КӀэгъуасэм ицӀэлэн: запачканный сажей
• Сымаджэм узыншэр ицӀэлэн: больной передал свою болезнь здоровому.

БИБЛИОГРАФИЕ

• Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
• БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
• БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
• Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
• Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
• Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
• Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
• Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
• Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.