АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
хэ- + [нэщхъей] + -ы + -хь + -ы + -н СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "хэнэщхъеихьын"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
хэнэщхъеихьын
щымыӀэныгъэ:
хэмынэщхъеихьын
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихьын
ухэнэщхъеихьын
хэнэщхъеихьын
дыхэнэщхъеихьын
фыхэнэщхъеихьын
хэнэщхъеихьын(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сыхэмынэщхъеихьын
ухэмынэщхъеихьын
хэмынэщхъеихьын
дыхэмынэщхъеихьын
фыхэмынэщхъеихьын
хэмынэщхъеихьын(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
хэнэщхъеихь!
фыхэнэщхъеихь!
щымыӀэныгъэ:
ухэмынэщхъеихь!
фыхэмынэщхъеихь!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыхренэщхъеихь
ухренэщхъеихь
хренэщхъеихь
дыхренэщхъеихь
фыхренэщхъеихь
хренэщхъеихь
щымыӀэныгъэ:
сыхремынэщхъеихь
ухремынэщхъеихь
хремынэщхъеихь
дыхремынэщхъеихь
фыхремынэщхъеихь
хремынэщхъеихь
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхонэщхъеихь(ыр)
ухонэщхъеихь(ыр)
хонэщхъеихь(ыр)
дыхонэщхъеихь(ыр)
фыхонэщхъеихь(ыр)
хонэщхъеихь(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихьыркъым
ухэнэщхъеихьыркъым
хэнэщхъеихьыркъым
дыхэнэщхъеихьыркъым
фыхэнэщхъеихьыркъым
хэнэщхъеихьы(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихь(ыр)т
ухэнэщхъеихь(ыр)т
хэнэщхъеихь(ыр)т
дыхэнэщхъеихь(ыр)т
фыхэнэщхъеихь(ыр)т
хэнэщхъеихь(ыр)т / хэнэщхъеихьхэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихь(ыр)тэкъым
ухэнэщхъеихь(ыр)тэкъым
хэнэщхъеихь(ыр)тэкъым
дыхэнэщхъеихь(ыр)тэкъым
фыхэнэщхъеихь(ыр)тэкъым
хэнэщхъеихь(ыр)тэкъым / хэнэщхъеихьхэ(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихьащ
ухэнэщхъеихьащ
хэнэщхъеихьащ
дыхэнэщхъеихьащ
фыхэнэщхъеихьащ
хэнэщхъеихьа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихьакъым
ухэнэщхъеихьакъым
хэнэщхъеихьакъым
дыхэнэщхъеихьакъым
фыхэнэщхъеихьакъым
хэнэщхъеихьа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихьат
ухэнэщхъеихьат
хэнэщхъеихьат
дыхэнэщхъеихьат
фыхэнэщхъеихьат
хэнэщхъеихьа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихьатэкъым
ухэнэщхъеихьатэкъым
хэнэщхъеихьатэкъым
дыхэнэщхъеихьатэкъым
фыхэнэщхъеихьатэкъым
хэнэщхъеихьа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихьыгъащ
ухэнэщхъеихьыгъащ
хэнэщхъеихьыгъащ
дыхэнэщхъеихьыгъащ
фыхэнэщхъеихьыгъащ
хэнэщхъеихьыгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихьыгъакъым
ухэнэщхъеихьыгъакъым
хэнэщхъеихьыгъакъым
дыхэнэщхъеихьыгъакъым
фыхэнэщхъеихьыгъакъым
хэнэщхъеихьыгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихьыгъат
ухэнэщхъеихьыгъат
хэнэщхъеихьыгъат
дыхэнэщхъеихьыгъат
фыхэнэщхъеихьыгъат
хэнэщхъеихьыгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихьыгъатэкъым
ухэнэщхъеихьыгъатэкъым
хэнэщхъеихьыгъатэкъым
дыхэнэщхъеихьыгъатэкъым
фыхэнэщхъеихьыгъатэкъым
хэнэщхъеихьыгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихьщ
ухэнэщхъеихьщ
хэнэщхъеихьщ
дыхэнэщхъеихьщ
фыхэнэщхъеихьщ
хэнэщхъеихь(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихькъым
ухэнэщхъеихькъым
хэнэщхъеихькъым
дыхэнэщхъеихькъым
фыхэнэщхъеихькъым
хэнэщхъеихь(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихьт
ухэнэщхъеихьт
хэнэщхъеихьт
дыхэнэщхъеихьт
фыхэнэщхъеихьт
хэнэщхъеихь(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихьтэкъым
ухэнэщхъеихьтэкъым
хэнэщхъеихьтэкъым
дыхэнэщхъеихьтэкъым
фыхэнэщхъеихьтэкъым
хэнэщхъеихь(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихьынщ
ухэнэщхъеихьынщ
хэнэщхъеихьынщ
дыхэнэщхъеихьынщ
фыхэнэщхъеихьынщ
хэнэщхъеихьын(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихьынкъым
ухэнэщхъеихьынкъым
хэнэщхъеихьынкъым
дыхэнэщхъеихьынкъым
фыхэнэщхъеихьынкъым
хэнэщхъеихьын(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихьынущ
ухэнэщхъеихьынущ
хэнэщхъеихьынущ
дыхэнэщхъеихьынущ
фыхэнэщхъеихьынущ
хэнэщхъеихьыну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихьынукъым
ухэнэщхъеихьынукъым
хэнэщхъеихьынукъым
дыхэнэщхъеихьынукъым
фыхэнэщхъеихьынукъым
хэнэщхъеихьыну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихьрэ
ухэнэщхъеихьрэ
хэнэщхъеихьрэ
дыхэнэщхъеихьрэ
фыхэнэщхъеихьрэ
хэнэщхъеихь(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихьыркъэ
ухэнэщхъеихьыркъэ
хэнэщхъеихьыркъэ
дыхэнэщхъеихьыркъэ
фыхэнэщхъеихьыркъэ
хэнэщхъеихьыркъэ / хэнэщхъеихьхэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихь(ыр)т
ухэнэщхъеихь(ыр)т
хэнэщхъеихь(ыр)т
дыхэнэщхъеихь(ыр)т
фыхэнэщхъеихь(ыр)т
хэнэщхъеихь(ыр)т / хэнэщхъеихьхэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихь(ыр)тэкъэ
ухэнэщхъеихь(ыр)тэкъэ
хэнэщхъеихь(ыр)тэкъэ
дыхэнэщхъеихь(ыр)тэкъэ
фыхэнэщхъеихь(ыр)тэкъэ
хэнэщхъеихь(ыр)тэкъэ / хэнэщхъеихьхэ(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихьа
ухэнэщхъеихьа
хэнэщхъеихьа
дыхэнэщхъеихьа
фыхэнэщхъеихьа
хэнэщхъеихьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихьакъэ
ухэнэщхъеихьакъэ
хэнэщхъеихьакъэ
дыхэнэщхъеихьакъэ
фыхэнэщхъеихьакъэ
хэнэщхъеихьа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихьат
ухэнэщхъеихьат
хэнэщхъеихьат
дыхэнэщхъеихьат
фыхэнэщхъеихьат
хэнэщхъеихьа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихьатэкъэ
ухэнэщхъеихьатэкъэ
хэнэщхъеихьатэкъэ
дыхэнэщхъеихьатэкъэ
фыхэнэщхъеихьатэкъэ
хэнэщхъеихьа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихьыгъа
ухэнэщхъеихьыгъа
хэнэщхъеихьыгъа
дыхэнэщхъеихьыгъа
фыхэнэщхъеихьыгъа
хэнэщхъеихьыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихьыгъакъэ
ухэнэщхъеихьыгъакъэ
хэнэщхъеихьыгъакъэ
дыхэнэщхъеихьыгъакъэ
фыхэнэщхъеихьыгъакъэ
хэнэщхъеихьыгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихьыгъат
ухэнэщхъеихьыгъат
хэнэщхъеихьыгъат
дыхэнэщхъеихьыгъат
фыхэнэщхъеихьыгъат
хэнэщхъеихьыгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихьыгъатэкъэ
ухэнэщхъеихьыгъатэкъэ
хэнэщхъеихьыгъатэкъэ
дыхэнэщхъеихьыгъатэкъэ
фыхэнэщхъеихьыгъатэкъэ
хэнэщхъеихьыгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихь
ухэнэщхъеихь
хэнэщхъеихь
дыхэнэщхъеихь
фыхэнэщхъеихь
хэнэщхъеихь(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихькъэ
ухэнэщхъеихькъэ
хэнэщхъеихькъэ
дыхэнэщхъеихькъэ
фыхэнэщхъеихькъэ
хэнэщхъеихь(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихьт
ухэнэщхъеихьт
хэнэщхъеихьт
дыхэнэщхъеихьт
фыхэнэщхъеихьт
хэнэщхъеихь(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихьтэкъэ
ухэнэщхъеихьтэкъэ
хэнэщхъеихьтэкъэ
дыхэнэщхъеихьтэкъэ
фыхэнэщхъеихьтэкъэ
хэнэщхъеихь(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихьын
ухэнэщхъеихьын
хэнэщхъеихьын
дыхэнэщхъеихьын
фыхэнэщхъеихьын
хэнэщхъеихьын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихьынкъэ
ухэнэщхъеихьынкъэ
хэнэщхъеихьынкъэ
дыхэнэщхъеихьынкъэ
фыхэнэщхъеихьынкъэ
хэнэщхъеихьын(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихьыну
ухэнэщхъеихьыну
хэнэщхъеихьыну
дыхэнэщхъеихьыну
фыхэнэщхъеихьыну
хэнэщхъеихьыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихьынукъэ
ухэнэщхъеихьынукъэ
хэнэщхъеихьынукъэ
дыхэнэщхъеихьынукъэ
фыхэнэщхъеихьынукъэ
хэнэщхъеихьыну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихьмэ
ухэнэщхъеихьмэ
хэнэщхъеихьмэ
дыхэнэщхъеихьмэ
фыхэнэщхъеихьмэ
хэнэщхъеихь(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмынэщхъеихьмэ
ухэмынэщхъеихьмэ
хэмынэщхъеихьмэ
дыхэмынэщхъеихьмэ
фыхэмынэщхъеихьмэ
хэмынэщхъеихь(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихьамэ
ухэнэщхъеихьамэ
хэнэщхъеихьамэ
дыхэнэщхъеихьамэ
фыхэнэщхъеихьамэ
хэнэщхъеихьа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмынэщхъеихьамэ
ухэмынэщхъеихьамэ
хэмынэщхъеихьамэ
дыхэмынэщхъеихьамэ
фыхэмынэщхъеихьамэ
хэмынэщхъеихьа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихьыгъамэ
ухэнэщхъеихьыгъамэ
хэнэщхъеихьыгъамэ
дыхэнэщхъеихьыгъамэ
фыхэнэщхъеихьыгъамэ
хэнэщхъеихьыгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмынэщхъеихьыгъамэ
ухэмынэщхъеихьыгъамэ
хэмынэщхъеихьыгъамэ
дыхэмынэщхъеихьыгъамэ
фыхэмынэщхъеихьыгъамэ
хэмынэщхъеихьыгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихьынмэ
ухэнэщхъеихьынмэ
хэнэщхъеихьынмэ
дыхэнэщхъеихьынмэ
фыхэнэщхъеихьынмэ
хэнэщхъеихьын(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмынэщхъеихьынмэ
ухэмынэщхъеихьынмэ
хэмынэщхъеихьынмэ
дыхэмынэщхъеихьынмэ
фыхэмынэщхъеихьынмэ
хэмынэщхъеихьын(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихьынумэ
ухэнэщхъеихьынумэ
хэнэщхъеихьынумэ
дыхэнэщхъеихьынумэ
фыхэнэщхъеихьынумэ
хэнэщхъеихьыну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмынэщхъеихьынумэ
ухэмынэщхъеихьынумэ
хэмынэщхъеихьынумэ
дыхэмынэщхъеихьынумэ
фыхэмынэщхъеихьынумэ
хэмынэщхъеихьыну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихьтэмэ
ухэнэщхъеихьтэмэ
хэнэщхъеихьтэмэ
дыхэнэщхъеихьтэмэ
фыхэнэщхъеихьтэмэ
хэнэщхъеихь(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмынэщхъеихьтэмэ
ухэмынэщхъеихьтэмэ
хэмынэщхъеихьтэмэ
дыхэмынэщхъеихьтэмэ
фыхэмынэщхъеихьтэмэ
хэмынэщхъеихь(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихьатэмэ
ухэнэщхъеихьатэмэ
хэнэщхъеихьатэмэ
дыхэнэщхъеихьатэмэ
фыхэнэщхъеихьатэмэ
хэнэщхъеихьа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмынэщхъеихьатэмэ
ухэмынэщхъеихьатэмэ
хэмынэщхъеихьатэмэ
дыхэмынэщхъеихьатэмэ
фыхэмынэщхъеихьатэмэ
хэмынэщхъеихьа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихьыгъатэмэ
ухэнэщхъеихьыгъатэмэ
хэнэщхъеихьыгъатэмэ
дыхэнэщхъеихьыгъатэмэ
фыхэнэщхъеихьыгъатэмэ
хэнэщхъеихьыгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмынэщхъеихьыгъатэмэ
ухэмынэщхъеихьыгъатэмэ
хэмынэщхъеихьыгъатэмэ
дыхэмынэщхъеихьыгъатэмэ
фыхэмынэщхъеихьыгъатэмэ
хэмынэщхъеихьыгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихьынтэмэ
ухэнэщхъеихьынтэмэ
хэнэщхъеихьынтэмэ
дыхэнэщхъеихьынтэмэ
фыхэнэщхъеихьынтэмэ
хэнэщхъеихьын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмынэщхъеихьынтэмэ
ухэмынэщхъеихьынтэмэ
хэмынэщхъеихьынтэмэ
дыхэмынэщхъеихьынтэмэ
фыхэмынэщхъеихьынтэмэ
хэмынэщхъеихьын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихьынутэмэ
ухэнэщхъеихьынутэмэ
хэнэщхъеихьынутэмэ
дыхэнэщхъеихьынутэмэ
фыхэнэщхъеихьынутэмэ
хэнэщхъеихьыну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмынэщхъеихьынутэмэ
ухэмынэщхъеихьынутэмэ
хэмынэщхъеихьынутэмэ
дыхэмынэщхъеихьынутэмэ
фыхэмынэщхъеихьынутэмэ
хэмынэщхъеихьыну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихьынт
ухэнэщхъеихьынт
хэнэщхъеихьынт
дыхэнэщхъеихьынт
фыхэнэщхъеихьынт
хэнэщхъеихьын(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихьынтэкъым
ухэнэщхъеихьынтэкъым
хэнэщхъеихьынтэкъым
дыхэнэщхъеихьынтэкъым
фыхэнэщхъеихьынтэкъым
хэнэщхъеихьын(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихьынут
ухэнэщхъеихьынут
хэнэщхъеихьынут
дыхэнэщхъеихьынут
фыхэнэщхъеихьынут
хэнэщхъеихьыну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихьынутэкъым
ухэнэщхъеихьынутэкъым
хэнэщхъеихьынутэкъым
дыхэнэщхъеихьынутэкъым
фыхэнэщхъеихьынутэкъым
хэнэщхъеихьыну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихьми
ухэнэщхъеихьми
хэнэщхъеихьми
дыхэнэщхъеихьми
фыхэнэщхъеихьми
хэнэщхъеихь(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмынэщхъеихьми
ухэмынэщхъеихьми
хэмынэщхъеихьми
дыхэмынэщхъеихьми
фыхэмынэщхъеихьми
хэмынэщхъеихь(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихьами
ухэнэщхъеихьами
хэнэщхъеихьами
дыхэнэщхъеихьами
фыхэнэщхъеихьами
хэнэщхъеихьа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмынэщхъеихьами
ухэмынэщхъеихьами
хэмынэщхъеихьами
дыхэмынэщхъеихьами
фыхэмынэщхъеихьами
хэмынэщхъеихьа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихьыгъами
ухэнэщхъеихьыгъами
хэнэщхъеихьыгъами
дыхэнэщхъеихьыгъами
фыхэнэщхъеихьыгъами
хэнэщхъеихьыгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмынэщхъеихьыгъами
ухэмынэщхъеихьыгъами
хэмынэщхъеихьыгъами
дыхэмынэщхъеихьыгъами
фыхэмынэщхъеихьыгъами
хэмынэщхъеихьыгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихьынми
ухэнэщхъеихьынми
хэнэщхъеихьынми
дыхэнэщхъеихьынми
фыхэнэщхъеихьынми
хэнэщхъеихьын(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмынэщхъеихьынми
ухэмынэщхъеихьынми
хэмынэщхъеихьынми
дыхэмынэщхъеихьынми
фыхэмынэщхъеихьынми
хэмынэщхъеихьын(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихьынуми
ухэнэщхъеихьынуми
хэнэщхъеихьынуми
дыхэнэщхъеихьынуми
фыхэнэщхъеихьынуми
хэнэщхъеихьыну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмынэщхъеихьынуми
ухэмынэщхъеихьынуми
хэмынэщхъеихьынуми
дыхэмынэщхъеихьынуми
фыхэмынэщхъеихьынуми
хэмынэщхъеихьыну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихьтэми
ухэнэщхъеихьтэми
хэнэщхъеихьтэми
дыхэнэщхъеихьтэми
фыхэнэщхъеихьтэми
хэнэщхъеихь(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмынэщхъеихьтэми
ухэмынэщхъеихьтэми
хэмынэщхъеихьтэми
дыхэмынэщхъеихьтэми
фыхэмынэщхъеихьтэми
хэмынэщхъеихь(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихьатэми
ухэнэщхъеихьатэми
хэнэщхъеихьатэми
дыхэнэщхъеихьатэми
фыхэнэщхъеихьатэми
хэнэщхъеихьа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмынэщхъеихьатэми
ухэмынэщхъеихьатэми
хэмынэщхъеихьатэми
дыхэмынэщхъеихьатэми
фыхэмынэщхъеихьатэми
хэмынэщхъеихьа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихьыгъатэми
ухэнэщхъеихьыгъатэми
хэнэщхъеихьыгъатэми
дыхэнэщхъеихьыгъатэми
фыхэнэщхъеихьыгъатэми
хэнэщхъеихьыгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмынэщхъеихьыгъатэми
ухэмынэщхъеихьыгъатэми
хэмынэщхъеихьыгъатэми
дыхэмынэщхъеихьыгъатэми
фыхэмынэщхъеихьыгъатэми
хэмынэщхъеихьыгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихьынтэми
ухэнэщхъеихьынтэми
хэнэщхъеихьынтэми
дыхэнэщхъеихьынтэми
фыхэнэщхъеихьынтэми
хэнэщхъеихьын(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмынэщхъеихьынтэми
ухэмынэщхъеихьынтэми
хэмынэщхъеихьынтэми
дыхэмынэщхъеихьынтэми
фыхэмынэщхъеихьынтэми
хэмынэщхъеихьын(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихьынутэми
ухэнэщхъеихьынутэми
хэнэщхъеихьынутэми
дыхэнэщхъеихьынутэми
фыхэнэщхъеихьынутэми
хэнэщхъеихьыну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмынэщхъеихьынутэми
ухэмынэщхъеихьынутэми
хэмынэщхъеихьынутэми
дыхэмынэщхъеихьынутэми
фыхэмынэщхъеихьынутэми
хэмынэщхъеихьыну(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихьаи
ухэнэщхъеихьаи
хэнэщхъеихьаи
дыхэнэщхъеихьаи
фыхэнэщхъеихьаи
хэнэщхъеихьаи
щымыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихьакъыми
ухэнэщхъеихьакъыми
хэнэщхъеихьакъыми
дыхэнэщхъеихьакъыми
фыхэнэщхъеихьакъыми
хэнэщхъеихьакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихьащэрэт
ухэнэщхъеихьащэрэт
хэнэщхъеихьащэрэт
дыхэнэщхъеихьащэрэт
фыхэнэщхъеихьащэрэт
хэнэщхъеихьащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сыхэмынэщхъеихьащэрэт
ухэмынэщхъеихьащэрэт
хэмынэщхъеихьащэрэт
дыхэмынэщхъеихьащэрэт
фыхэмынэщхъеихьащэрэт
хэмынэщхъеихьащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихьагъэнщ
ухэнэщхъеихьагъэнщ
хэнэщхъеихьагъэнщ
дыхэнэщхъеихьагъэнщ
фыхэнэщхъеихьагъэнщ
хэнэщхъеихьагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихьагъэнкъым
ухэнэщхъеихьагъэнкъым
хэнэщхъеихьагъэнкъым
дыхэнэщхъеихьагъэнкъым
фыхэнэщхъеихьагъэнкъым
хэнэщхъеихьагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихьагъэнт
ухэнэщхъеихьагъэнт
хэнэщхъеихьагъэнт
дыхэнэщхъеихьагъэнт
фыхэнэщхъеихьагъэнт
хэнэщхъеихьагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихьагъэнтэкъым
ухэнэщхъеихьагъэнтэкъым
хэнэщхъеихьагъэнтэкъым
дыхэнэщхъеихьагъэнтэкъым
фыхэнэщхъеихьагъэнтэкъым
хэнэщхъеихьагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихьагъэн
ухэнэщхъеихьагъэн
хэнэщхъеихьагъэн
дыхэнэщхъеихьагъэн
фыхэнэщхъеихьагъэн
хэнэщхъеихьагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихьагъэнкъэ
ухэнэщхъеихьагъэнкъэ
хэнэщхъеихьагъэнкъэ
дыхэнэщхъеихьагъэнкъэ
фыхэнэщхъеихьагъэнкъэ
хэнэщхъеихьагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихьагъэнт
ухэнэщхъеихьагъэнт
хэнэщхъеихьагъэнт
дыхэнэщхъеихьагъэнт
фыхэнэщхъеихьагъэнт
хэнэщхъеихьагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихьагъэнтэкъэ
ухэнэщхъеихьагъэнтэкъэ
хэнэщхъеихьагъэнтэкъэ
дыхэнэщхъеихьагъэнтэкъэ
фыхэнэщхъеихьагъэнтэкъэ
хэнэщхъеихьагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихьагъэннэщхъеихь
ухэнэщхъеихьагъэннэщхъеихь
хэнэщхъеихьагъэннэщхъеихь
дыхэнэщхъеихьагъэннэщхъеихь
фыхэнэщхъеихьагъэннэщхъеихь
хэнэщхъеихьагъэннэщхъеихь
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихьагъэнукъым
ухэнэщхъеихьагъэнукъым
хэнэщхъеихьагъэнукъым
дыхэнэщхъеихьагъэнукъым
фыхэнэщхъеихьагъэнукъым
хэнэщхъеихьагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихьагъэнут
ухэнэщхъеихьагъэнут
хэнэщхъеихьагъэнут
дыхэнэщхъеихьагъэнут
фыхэнэщхъеихьагъэнут
хэнэщхъеихьагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихьагъэнутэкъым
ухэнэщхъеихьагъэнутэкъым
хэнэщхъеихьагъэнутэкъым
дыхэнэщхъеихьагъэнутэкъым
фыхэнэщхъеихьагъэнутэкъым
хэнэщхъеихьагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихьагъэну
ухэнэщхъеихьагъэну
хэнэщхъеихьагъэну
дыхэнэщхъеихьагъэну
фыхэнэщхъеихьагъэну
хэнэщхъеихьагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихьагъэнукъэ
ухэнэщхъеихьагъэнукъэ
хэнэщхъеихьагъэнукъэ
дыхэнэщхъеихьагъэнукъэ
фыхэнэщхъеихьагъэнукъэ
хэнэщхъеихьагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихьагъэнут
ухэнэщхъеихьагъэнут
хэнэщхъеихьагъэнут
дыхэнэщхъеихьагъэнут
фыхэнэщхъеихьагъэнут
хэнэщхъеихьагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыхэнэщхъеихьагъэнутэкъэ
ухэнэщхъеихьагъэнутэкъэ
хэнэщхъеихьагъэнутэкъэ
дыхэнэщхъеихьагъэнутэкъэ
фыхэнэщхъеихьагъэнутэкъэ
хэнэщхъеихьагъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыхэнэщхъеихь
ухэнэщхъеихь
хэнэщхъеихь
дыхэнэщхъеихь
фыхэнэщхъеихь
хэнэщхъеихь(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмынэщхъеихь
ухэмынэщхъеихь
хэмынэщхъеихь
дыхэмынэщхъеихь
фыхэмынэщхъеихь
хэмынэщхъеихь(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыхэнэщхъеихьа
ухэнэщхъеихьа
хэнэщхъеихьа
дыхэнэщхъеихьа
фыхэнэщхъеихьа
хэнэщхъеихьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмынэщхъеихьа
ухэмынэщхъеихьа
хэмынэщхъеихьа
дыхэмынэщхъеихьа
фыхэмынэщхъеихьа
хэмынэщхъеихьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыхэнэщхъеихьыгъа
ухэнэщхъеихьыгъа
хэнэщхъеихьыгъа
дыхэнэщхъеихьыгъа
фыхэнэщхъеихьыгъа
хэнэщхъеихьыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмынэщхъеихьыгъа
ухэмынэщхъеихьыгъа
хэмынэщхъеихьыгъа
дыхэмынэщхъеихьыгъа
фыхэмынэщхъеихьыгъа
хэмынэщхъеихьыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыхэнэщхъеихьын
ухэнэщхъеихьын
хэнэщхъеихьын
дыхэнэщхъеихьын
фыхэнэщхъеихьын
хэнэщхъеихьын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмынэщхъеихьын
ухэмынэщхъеихьын
хэмынэщхъеихьын
дыхэмынэщхъеихьын
фыхэмынэщхъеихьын
хэмынэщхъеихьын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыхэнэщхъеихьыну
ухэнэщхъеихьыну
хэнэщхъеихьыну
дыхэнэщхъеихьыну
фыхэнэщхъеихьыну
хэнэщхъеихьыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмынэщхъеихьыну
ухэмынэщхъеихьыну
хэмынэщхъеихьыну
дыхэмынэщхъеихьыну
фыхэмынэщхъеихьыну
хэмынэщхъеихьыну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыхэнэщхъеихь
узэрыхэнэщхъеихь
зэрыхэнэщхъеихь
дызэрыхэнэщхъеихь
фызэрыхэнэщхъеихь
зэрыхэнэщхъеихь(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыхэмынэщхъеихь
узэрыхэмынэщхъеихь
зэрыхэмынэщхъеихь
дызэрыхэмынэщхъеихь
фызэрыхэмынэщхъеихь
зэрыхэмынэщхъеихь(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыхэнэщхъеихьа
узэрыхэнэщхъеихьа
зэрыхэнэщхъеихьа
дызэрыхэнэщхъеихьа
фызэрыхэнэщхъеихьа
зэрыхэнэщхъеихьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыхэмынэщхъеихьа
узэрыхэмынэщхъеихьа
зэрыхэмынэщхъеихьа
дызэрыхэмынэщхъеихьа
фызэрыхэмынэщхъеихьа
зэрыхэмынэщхъеихьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыхэнэщхъеихьыгъа
узэрыхэнэщхъеихьыгъа
зэрыхэнэщхъеихьыгъа
дызэрыхэнэщхъеихьыгъа
фызэрыхэнэщхъеихьыгъа
зэрыхэнэщхъеихьыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыхэмынэщхъеихьыгъа
узэрыхэмынэщхъеихьыгъа
зэрыхэмынэщхъеихьыгъа
дызэрыхэмынэщхъеихьыгъа
фызэрыхэмынэщхъеихьыгъа
зэрыхэмынэщхъеихьыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыхэнэщхъеихьын
узэрыхэнэщхъеихьын
зэрыхэнэщхъеихьын
дызэрыхэнэщхъеихьын
фызэрыхэнэщхъеихьын
зэрыхэнэщхъеихьын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыхэмынэщхъеихьын
узэрыхэмынэщхъеихьын
зэрыхэмынэщхъеихьын
дызэрыхэмынэщхъеихьын
фызэрыхэмынэщхъеихьын
зэрыхэмынэщхъеихьын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыхэнэщхъеихьыну
узэрыхэнэщхъеихьыну
зэрыхэнэщхъеихьыну
дызэрыхэнэщхъеихьыну
фызэрыхэнэщхъеихьыну
зэрыхэнэщхъеихьыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыхэмынэщхъеихьыну
узэрыхэмынэщхъеихьыну
зэрыхэмынэщхъеихьыну
дызэрыхэмынэщхъеихьыну
фызэрыхэмынэщхъеихьыну
зэрыхэмынэщхъеихьыну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщыхэнэщхъеихь
ущыхэнэщхъеихь
щыхэнэщхъеихь
дыщыхэнэщхъеихь
фыщыхэнэщхъеихь
щыхэнэщхъеихь(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыхэмынэщхъеихь
ущыхэмынэщхъеихь
щыхэмынэщхъеихь
дыщыхэмынэщхъеихь
фыщыхэмынэщхъеихь
щыхэмынэщхъеихь(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыхэнэщхъеихьа
ущыхэнэщхъеихьа
щыхэнэщхъеихьа
дыщыхэнэщхъеихьа
фыщыхэнэщхъеихьа
щыхэнэщхъеихьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыхэмынэщхъеихьа
ущихэмынэщхъеихьа
щыхэмынэщхъеихьа
дыщыхэмынэщхъеихьа
фыщыхэмынэщхъеихьа
щыхэмынэщхъеихьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыхэнэщхъеихьыгъа
ущыхэнэщхъеихьыгъа
щыхэнэщхъеихьыгъа
дыщыхэнэщхъеихьыгъа
фыщыхэнэщхъеихьыгъа
щыхэнэщхъеихьыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыхэмынэщхъеихьыгъа
ущыхэмынэщхъеихьыгъа
щыхэмынэщхъеихьыгъа
дыщыхэмынэщхъеихьыгъа
фыщыхэмынэщхъеихьыгъа
щыхэмынэщхъеихьыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыхэнэщхъеихьын
ущыхэнэщхъеихьын
щыхэнэщхъеихьын
дыщыхэнэщхъеихьын
фыщыхэнэщхъеихьын
щыхэнэщхъеихьын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыхэмынэщхъеихьын
ущыхэнэщхъеихьын
щыхэмынэщхъеихьын
дыщыхэмынэщхъеихьын
фыщыхэмынэщхъеихьын
щыхэмынэщхъеихьын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыхэнэщхъеихьыну
ущыхэнэщхъеихьыну
щыхэнэщхъеихьыну
дыщыхэнэщхъеихьыну
фыщыхэнэщхъеихьыну
щыхэнэщхъеихьыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыхэмынэщхъеихьыну
ущыхэмынэщхъеихьыну
щыхэмынэщхъеихьыну
дыщыхэмынэщхъеихьыну
фыщыхэмынэщхъеихьыну
щыхэмынэщхъеихьыну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздыхэнэщхъеихь
уздыхэнэщхъеихь
здыхэнэщхъеихь
дыздыхэнэщхъеихь
фыздыхэнэщхъеихь
здыхэнэщхъеихь(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыхэмынэщхъеихь
уздыхэмынэщхъеихь
здыхэмынэщхъеихь
дыздыхэмынэщхъеихь
фыздыхэмынэщхъеихь
здыхэмынэщхъеихь(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздыхэнэщхъеихьа
уздыхэнэщхъеихьа
здыхэнэщхъеихьа
дыздыхэнэщхъеихьа
фыздыхэнэщхъеихьа
здыхэнэщхъеихьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыхэмынэщхъеихьа
уздыхэмынэщхъеихьа
здыхэмынэщхъеихьа
дыздыхэмынэщхъеихьа
фыздыхэмынэщхъеихьа
здыхэмынэщхъеихьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздыхэнэщхъеихьыгъа
уздыхэнэщхъеихьыгъа
здыхэнэщхъеихьыгъа
дыздыхэнэщхъеихьыгъа
фыздыхэнэщхъеихьыгъа
здыхэнэщхъеихьыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыхэмынэщхъеихьыгъа
уздыхэмынэщхъеихьыгъа
здыхэмынэщхъеихьыгъа
дыздыхэмынэщхъеихьыгъа
фыздыхэмынэщхъеихьыгъа
здыхэмынэщхъеихьыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздыхэнэщхъеихьын
уздыхэнэщхъеихьын
здыхэнэщхъеихьын
дыздыхэнэщхъеихьын
фыздыхэнэщхъеихьын
здыхэнэщхъеихьын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыхэмынэщхъеихьын
уздыхэмынэщхъеихьын
здыхэмынэщхъеихьын
дыздыхэмынэщхъеихьын
фыздыхэмынэщхъеихьын
здыхэмынэщхъеихьын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздыхэнэщхъеихьыну
уздыхэнэщхъеихьыну
здыхэнэщхъеихьыну
дыздыхэнэщхъеихьыну
фыздыхэнэщхъеихьыну
здыхэнэщхъеихьыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыхэмынэщхъеихьыну
уздыхэмынэщхъеихьыну
здыхэмынэщхъеихьыну
дыздыхэмынэщхъеихьыну
фыздыхэмынэщхъеихьыну
здыхэмынэщхъеихьыну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыхэнэщхъеихь
ущӀыхэнэщхъеихь
щӀыхэнэщхъеихь
дыщӀыхэнэщхъеихь
фыщӀыхэнэщхъеихь
щӀыхэнэщхъеихь(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыхэмынэщхъеихь
ущӀыхэмынэщхъеихь
щӀыхэмынэщхъеихь
дыщӀыхэмынэщхъеихь
фыщӀыхэмынэщхъеихь
щӀыхэмынэщхъеихь(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыхэнэщхъеихьа
ущӀыхэнэщхъеихьӀэнэщхъеихьа
щӀыхэнэщхъеихьа
дыщӀыхэнэщхъеихьа
фыщӀыхэнэщхъеихьа
щӀыхэнэщхъеихьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыхэмынэщхъеихьа
ущӀыхэмынэщхъеихьа
щӀыхэмынэщхъеихьа
дыщӀыхэмынэщхъеихьа
фыщӀыхэмынэщхъеихьа
щӀыхэмынэщхъеихьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыхэнэщхъеихьыгъа
ущӀыхэнэщхъеихьыгъа
щӀыхэнэщхъеихьыгъа
дыщӀыхэнэщхъеихьыгъа
фыщӀыхэнэщхъеихьыгъа
щӀыхэнэщхъеихьыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыхэмынэщхъеихьыгъа
ущӀыхэмынэщхъеихьыгъа
щӀыхэмынэщхъеихьыгъа
дыщӀыхэмынэщхъеихьыгъа
фыщӀыхэмынэщхъеихьыгъа
щӀыхэмынэщхъеихьыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыхэнэщхъеихьын
ущӀыхэнэщхъеихьын
щӀыхэнэщхъеихьын
дыщӀыхэнэщхъеихьын
фыщӀыхэнэщхъеихьын
щӀыхэнэщхъеихьын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыхэмынэщхъеихьын
ущӀыхэмынэщхъеихьын
щӀыхэмынэщхъеихьын
дыщӀыхэмынэщхъеихьын
фыщӀыхэмынэщхъеихьын
щӀыхэмынэщхъеихьын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыхэнэщхъеихьыну
ущӀыхэнэщхъеихьыну
щӀыхэнэщхъеихьыну
дыщӀыхэнэщхъеихьыну
фыщӀыхэнэщхъеихьыну
щӀыхэнэщхъеихьыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыхэмынэщхъеихьыну
ущӀыхэмынэщхъеихьыну
щӀыхэмынэщхъеихьыну
дыщӀыхэмынэщхъеихьыну
фыщӀыхэмынэщхъеихьыну
щӀыхэмынэщхъеихьыну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыхэнэщхъеихьу
ухэнэщхъеихьу
хэнэщхъеихьу
дыхэнэщхъеихьу
фыхэнэщхъеихьу
хэнэщхъеихь(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмынэщхъеихьу
ухэмынэщхъеихьу
хэмынэщхъеихьу
дыхэмынэщхъеихьу
фыхэмынэщхъеихьу
хэмынэщхъеихь(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыхэнэщхъеихьауэ
ухэнэщхъеихьауэ
хэнэщхъеихьауэ
дыхэнэщхъеихьауэ
фыхэнэщхъеихьауэ
хэнэщхъеихьауэ / хэнэщхъеихьахэу
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмынэщхъеихьауэ
ухэмынэщхъеихьауэ
хэмынэщхъеихьауэ
дыхэмынэщхъеихьауэ
фыхэмынэщхъеихьауэ
хэмынэщхъеихьауэ / хэмынэщхъеихьахэу
-урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сыхэнэщхъеихьурэ
ухэнэщхъеихьурэ
хэнэщхъеихьурэ
дыхэнэщхъеихьурэ
фыхэнэщхъеихьурэ
хэнэщхъеихь(хэ)урэ
-урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сыхэмынэщхъеихьурэ
ухэмынэщхъеихьурэ
хэмынэщхъеихьурэ
дыхэмынэщхъеихьурэ
фыхэмынэщхъеихьурэ
хэмынэщхъеихь(хэ)урэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сыпхонэщхъеихь
сыхонэщхъеихь
--
сыфхонэщхъеихь
сахонэщхъеихь
уэ
усхонэщхъеихь
--
ухонэщхъеихь
утхонэщхъеихь
--
уахонэщхъеихь
ар
схонэщхъеихь
пхонэщхъеихь
хонэщхъеихь
тхонэщхъеихь
фхонэщхъеихь
яхонэщхъеихь
дэ
--
дыпхонэщхъеихь
дыхонэщхъеихь
--
дыфхонэщхъеихь
дахонэщхъеихь
фэ
фысхонэщхъеихь
--
фыхонэщхъеихь
фытхонэщхъеихь
--
фахонэщхъеихь
ахэр
схонэщхъеихь(хэ)
пхонэщхъеихь(хэ)
хонэщхъеихь(хэ)
тхонэщхъеихь(хэ)
фхонэщхъеихь(хэ)
яхонэщхъеихь(хэ)
-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[нэщхъеихь]
[нэщхъеихь]ыр
--
[нэщхъеихь]хэр
Эргативнэ:
[нэщхъеихь]
[нэщхъеихь]ым
--
[нэщхъеихь]хэм
Послеложнэ:
[нэщхъеихь]кӀэ
[нэщхъеихь]ымкӀэ
[нэщхъеихь]хэкӀэ
[нэщхъеихь]хэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[нэщхъеихь]у
[нэщхъеихь]ырауэ
[нэщхъеихь]хэу
[нэщхъеихь]хэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[нэщхъеихь]а
[нэщхъеихь]ар
--
[нэщхъеихь]ахэр
Эргативнэ:
[нэщхъеихь]а
[нэщхъеихь]ам
--
[нэщхъеихь]ахэм
Послеложнэ:
[нэщхъеихь]акӀэ
[нэщхъеихь]амкӀэ
[нэщхъеихь]ахэкӀэ
[нэщхъеихь]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[нэщхъеихь]ауэ
[нэщхъеихь]арауэ
[нэщхъеихь]ахэу
[нэщхъеихь]ахэрауэ
-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[нэщхъеихь]ын
[нэщхъеихь]ыныр
--
[нэщхъеихь]ынхэр
Эргативнэ:
[нэщхъеихь]ын
[нэщхъеихь]ыным
--
[нэщхъеихь]ынхэм
Послеложнэ:
[нэщхъеихь]ынкӀэ
[нэщхъеихь]ынымкӀэ
[нэщхъеихь]ынхэкӀэ
[нэщхъеихь]ынхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[нэщхъеихь]ыну
[нэщхъеихь]ынырауэ
[нэщхъеихь]ынхэу
[нэщхъеихь]ынхэрауэ
-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[нэщхъеихь]ыну
[нэщхъеихь]ынур
--
[нэщхъеихь]ынухэр
Эргативнэ:
[нэщхъеихь]ыну
[нэщхъеихь]ынум
--
[нэщхъеихь]ынухэм
Послеложнэ:
[нэщхъеихь]ынукӀэ
[нэщхъеихь]ынумкӀэ
[нэщхъеихь]ынухэкӀэ
[нэщхъеихь]ынухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[нэщхъеихь]ынууэ
[нэщхъеихь]ынурауэ
[нэщхъеихь]ынухэу
[нэщхъеихь]ынухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Нэщхьейуэ хэгупсысыхьын. ЩАПХЪЭХЭР
И адэ-анэу тхьэмыщкӀэхэр пщащэр хэхъуэхукӀэ хэнэщхъеихьырт. ГуащӀэдэкӀым и уэрэд ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
хэнэщхъеихьын: become melancholy, feel or look sad, be downcast УРЫСЫБЗЭ
хэнэщхъеихьын: пригорюниться БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.