Wt/kbd/хьэлъэн

< Wt‎ | kbd
Wt > kbd > хьэлъэн

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС

ЭТИМОЛОГИЕ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

  • IPA [ħɐ'ɬɐn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

  • [хьэлъ] + -э + -н

СПРЯЖЕНЭ

МЫХЬЭНЭ

  1. ГуащӀэ, къару ин текӀуадэу, гугъуу щытын.
  2. Гугъуехь, хьэзаб зыпылъ, гуащӀэ, къару ин зытекӀуадэ; гугъу.
  3. Хуабжьу сымаджэу щытын.
  4. Нэщхъеягъуэ, бэлыхь, гугъуехь пылъу щытын.
  5. ЦӀыху жагъуэу мыгуапэу щытын, хьэл ӀуэнтӀа иӀэн.
  6. КъыпщӀихьэну мыфӀу, гурымыхьу щытын.

ЩАПХЪЭХЭР

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

  • Къэпыр хьэлъэщ.
  • Лэжьыгъэр хьэлъэт.
  • Сымаджэр хьэлъэщ.
  • Нобэрей махуэр хьэлъащ.
  • Зэманыр хьэлъэщ.
  • Пэшым щӀэт хъэуар хьэлъэт.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ
  • хьэлъэн: 1. be laborious, onerous, difficult 2. difficult, onerous, laborious 3. be in a serious condition (about a patient) 4. be fraught of difficulties, hardships, worries, grief, etc. 5. be unpleasant in communication; have a quarrelsome, difficult character 6. have an unpleasant smell
  • Къэпыр хьэлъэщ: the sack is heavy.
  • Лэжьыгъэр хьэлъэт: the task was difficult.
  • Сымаджэр хьэлъэщ: the patient is seriously ill.
  • Нобэрей махуэр хьэлъащ: today was a difficult day.
  • Зэманыр хьэлъэщ: times are hard.
  • Пэшым щӀэт хъэуар хьэлъэт: the was a stench in the room.
УРЫСЫБЗЭ
  • хьэлъэн: 1. быть трудоёмким, трудным 2. трудный, трудоёмкий 3. быть, находиться в тяжёлом состоянии (о больном) 4. быть полным трудностей, лишений, забот, горя и т. п. 5. быть неприятным в общении; иметь неуживчивый, тяжёлый характер 6. иметь неприятный запах
  • Къэпыр хьэлъэщ: мешок тежелый.
  • Лэжьыгъэр хьэлъэт: трудная работа.
  • Сымаджэр хьэлъэщ: больной в тяжелом состоянии
  • Нобэрей махуэр хьэлъащ: сегоняшний день тяжелый
  • Зэманыр хьэлъэщ: тяжелое время
  • Пэшым щӀэт хъэуар хьэлъэт: в комнате стояла вонь.

БИБЛИОГРАФИЕ

  • Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
  • БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
  • БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
  • Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
  • Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
  • Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
  • Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
  • Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
  • Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.