АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: НАРЕЧИЕ
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
- IPA ['xʷɐdɐw]
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- хуэ- + [д] + -э + у
МЫХЬЭНЭ
- И щӀыкӀэ, щытыкӀэ с. ху. зыгуэрым ещхьу.
- Зи пэжыпӀэр ямыщӀэ гуэрым щытепсэлъыхьым деж къагъэсэбэп.
ЩАПХЪЭХЭР
- Сэтэней зи щхьэцыр хужьыбээ хъуа фызыжьт, ауэ унагъуэр, нэхь фыз щӀалэм хуэдэу, дэгъуэу зэрихьэт. ДыщэкӀ Мухьэмэд
- Гурыщхъуэ зыщӀам и гур Ӏэджэм мажэ, сыт зэхихми, зыгуэр къраӀуэкӀ хуэдэу къыщохъу. Къэрмокъуэ Хьэмид
Зэреджэ тхылъхэм къраха щапхъэхэр
Адыгэбзэ, Гугъуэт Л. Т., Зэхъуэхъу Л. Хь, | «Эльбрус» тхылъ тедзапӀэ, Налшык, 1984 | нап. 111 |
---|---|---|
адыгэбзэ | урысыбзэ/русский | инджылыбзэ/English |
Сэри сыхуейщ, мамэ хуэдэу, сыдэфу зезгъэсэну. | Как мама, я также хочу научиться шить. | I want to learn to sew like Mama. |
нап. 118 | ||
Уэзырмэси, Ӏэюб хуэдэу, фӀыуэ йоджэ. | Уазырмас также, подобно Аюбу, хорошо учится. | Wazyrmas, like Ayub, studies well, too. |
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
- ХьэщӀэ къэкӀуэн хуэдэу зэхэсхащ.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- хуэдэу: 1. as, like 2. as though, as if, like
- ХьэщӀэ къэкӀуэн хуэдэу зэхэсхащ: I heard a guest had come
УРЫСЫБЗЭ
- хуэдэу: 1. как, словно; подобно тому, как 2. будто, как будто, вроде
- ХьэщӀэ къэкӀуэн хуэдэу зэхэсхащ: я слышал, будто пришел гость.
БИБЛИОГРАФИЕ
- Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
- БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
- БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
- Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
- Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
- Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
- Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
- Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
- Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: СОЮЗ
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
- IPA ['xʷɐdɐw]
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- хуэ- + [д] + -э + у
МЫХЬЭНЭ
- Псалъэухам щыщу зытепсэлъыхьымрэ щӀытепсэлъыхь мурадымрэ къэзыгъэлъагъуэ Ӏыхьэхэр зэрепх.
ЩАПХЪЭХЭР
- [Хьэмид и гъусэхэм яжреӀэ:] - Хьэпшып лейуэ диӀэхэри быдапӀэ гуэрым и деж, ямыгъуэтын хуэдэу, щывгъэтӀылъхэ. ДыщэкӀ Мухьэмэд
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- хуэдэу: to, in order to, in order that, so as to, for
УРЫСЫБЗЭ
- хуэдэу: чтоб, чтобы
БИБЛИОГРАФИЕ
- Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
- БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
- БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
- Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
- Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
- Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
- Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
- Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
- Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.