АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "плъэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
плъэн
щымыӀэныгъэ:
мыплъэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыплъэн
уплъэн
плъэн
дыплъэн
фыплъэн
плъэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сымыплъэн
умыплъэн
мыплъэн
дымыплъэн
фымыплъэн
мыплъэн(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
плъэ!
фыплъэ!
щымыӀэныгъэ:
умыплъэ!
фымыплъэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
среплъэ
уреплъэ
иреплъэ
дреплъэ
фреплъэ
иреплъэ
щымыӀэныгъэ:
сремыплъэ
уремыплъэ
иремыплъэ
дремыплъэ
фремыплъэ
иремыплъэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
соплъэ(р)
уоплъэ(р)
маплъэ(р)
доплъэ(р)
фоплъэ(р)
маплъэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыплъэркъым
уплъэркъым
плъэркъым
дыплъэркъым
фыплъэркъым
плъэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыплъэ(р)т
уплъэ(р)т
плъэ(р)т
дыплъэ(р)т
фыплъэ(р)т
плъэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыплъэ(р)тэкъым
уплъэ(р)тэкъым
плъэ(р)тэкъым
дыплъэ(р)тэкъым
фыплъэ(р)тэкъым
плъэ(хэ)(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыплъащ
уплъащ
плъащ
дыплъащ
фыплъащ
плъа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыплъакъым
уплъакъым
плъакъым
дыплъакъым
фыплъакъым
плъа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыплъат
уплъат
плъат
дыплъат
фыплъат
плъа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыплъатэкъым
уплъатэкъым
плъатэкъым
дыплъатэкъым
фыплъатэкъым
плъа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыплъэгъащ
уплъэгъащ
плъэгъащ
дыплъэгъащ
фыплъэгъащ
плъэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыплъэгъакъым
уплъэгъакъым
плъэгъакъым
дыплъэгъакъым
фыплъэгъакъым
плъэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыплъэгъат
уплъэгъат
плъэгъат
дыплъэгъат
фыплъэгъат
плъэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыплъэгъатэкъым
уплъэгъатэкъым
плъэгъатэкъым
дыплъэгъатэкъым
фыплъэгъатэкъым
плъэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыплъэщ
уплъэщ
плъэщ
дыплъэщ
фыплъэщ
плъэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыплъэкъым
уплъэкъым
плъэкъым
дыплъэкъым
фыплъэкъым
плъэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыплъэт
уплъэт
плъэт
дыплъэт
фыплъэт
плъэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыплъэтэкъым
уплъэтэкъым
плъэтэкъым
дыплъэтэкъым
фыплъэтэкъым
плъэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыплъэнщ
уплъэнщ
плъэнщ
дыплъэнщ
фыплъэнщ
плъэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыплъэнкъым
уплъэнкъым
плъэнкъым
дыплъэнкъым
фыплъэнкъым
плъэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыплъэнущ
уплъэнущ
плъэнущ
дыплъэнущ
фыплъэнущ
плъэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыплъэнукъым
уплъэнукъым
плъэнукъым
дыплъэнукъым
фыплъэнукъым
плъэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыплъэрэ
уплъэрэ
плъэрэ
дыплъэрэ
фыплъэрэ
плъэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыплъэркъэ
уплъэркъэ
плъэркъэ
дыплъэркъэ
фыплъэркъэ
плъэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыплъэ(р)т
уплъэ(р)т
плъэ(р)т
дыплъэ(р)т
фыплъэ(р)т
плъэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыплъэ(р)тэкъэ
уплъэ(р)тэкъэ
плъэ(р)тэкъэ
дыплъэ(р)тэкъэ
фыплъэ(р)тэкъэ
плъэ(хэ)(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыплъа
уплъа
плъа
дыплъа
фыплъа
плъа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыплъакъэ
уплъакъэ
плъакъэ
дыплъакъэ
фыплъакъэ
плъа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыплъат
уплъат
плъат
дыплъат
фыплъат
плъа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыплъатэкъэ
уплъатэкъэ
плъатэкъэ
дыплъатэкъэ
фыплъатэкъэ
плъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыплъэгъа
уплъэгъа
плъэгъа
дыплъэгъа
фыплъэгъа
плъэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыплъэгъакъэ
уплъэгъакъэ
плъэгъакъэ
дыплъэгъакъэ
фыплъэгъакъэ
плъэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыплъэгъат
уплъэгъат
плъэгъат
дыплъэгъат
фыплъэгъат
плъэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыплъэгъатэкъэ
уплъэгъатэкъэ
плъэгъатэкъэ
дыплъэгъатэкъэ
фыплъэгъатэкъэ
плъэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыплъэ
уплъэ
плъэ
дыплъэ
фыплъэ
плъэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыплъэкъэ
уплъэкъэ
плъэкъэ
дыплъэкъэ
фыплъэкъэ
плъэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыплъэт
уплъэт
плъэт
дыплъэт
фыплъэт
плъэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыплъэтэкъэ
уплъэтэкъэ
плъэтэкъэ
дыплъэтэкъэ
фыплъэтэкъэ
плъэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыплъэн
уплъэн
плъэн
дыплъэн
фыплъэн
плъэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыплъэнкъэ
уплъэнкъэ
плъэнкъэ
дыплъэнкъэ
фыплъэнкъэ
плъэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыплъэну
уплъэну
плъэну
дыплъэну
фыплъэну
плъэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыплъэнукъэ
уплъэнукъэ
плъэнукъэ
дыплъэнукъэ
фыплъэнукъэ
плъэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыплъэмэ
уплъэмэ
плъэмэ
дыплъэмэ
фыплъэмэ
плъэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыплъэмэ
умыплъэмэ
мыплъэмэ
дымыплъэмэ
фымыплъэмэ
мыплъэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыплъамэ
уплъамэ
плъамэ
дыплъамэ
фыплъамэ
плъа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыплъамэ
умыплъамэ
мыплъамэ
дымыплъамэ
фымыплъамэ
мыплъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыплъэгъамэ
уплъэгъамэ
плъэгъамэ
дыплъэгъамэ
фыплъэгъамэ
плъэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыплъэгъамэ
умыплъэгъамэ
мыплъэгъамэ
дымыплъэгъамэ
фымыплъэгъамэ
мыплъэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыплъэнмэ
уплъэнмэ
плъэнмэ
дыплъэнмэ
фыплъэнмэ
плъэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыплъэнмэ
умыплъэнмэ
мыплъэнмэ
дымыплъэнмэ
фымыплъэнмэ
мыплъэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыплъэнумэ
уплъэнумэ
плъэнумэ
дыплъэнумэ
фыплъэнумэ
плъэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыплъэнумэ
умыплъэнумэ
мыплъэнумэ
дымыплъэнумэ
фымыплъэнумэ
мыплъэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыплъэтэмэ
уплъэтэмэ
плъэтэмэ
дыплъэтэмэ
фыплъэтэмэ
плъэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыплъэтэмэ
умыплъэтэмэ
мыплъэтэмэ
дымыплъэтэмэ
фымыплъэтэмэ
мыплъэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыплъатэмэ
уплъатэмэ
плъатэмэ
дыплъатэмэ
фыплъатэмэ
плъа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыплъатэмэ
умыплъатэмэ
мыплъатэмэ
дымыплъатэмэ
фымыплъатэмэ
мыплъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыплъэгъатэмэ
уплъэгъатэмэ
плъэгъатэмэ
дыплъэгъатэмэ
фыплъэгъатэмэ
плъэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыплъэгъатэмэ
умыплъэгъатэмэ
мыплъэгъатэмэ
дымыплъэгъатэмэ
фымыплъэгъатэмэ
мыплъэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыплъэнтэмэ
уплъэнтэмэ
плъэнтэмэ
дыплъэнтэмэ
фыплъэнтэмэ
плъэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыплъэнтэмэ
умыплъэнтэмэ
мыплъэнтэмэ
дымыплъэнтэмэ
фымыплъэнтэмэ
мыплъэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыплъэнутэмэ
уплъэнутэмэ
плъэнутэмэ
дыплъэнутэмэ
фыплъэнутэмэ
плъэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыплъэнутэмэ
умыплъэнутэмэ
мыплъэнутэмэ
дымыплъэнутэмэ
фымыплъэнутэмэ
мыплъэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыплъэнт
уплъэнт
плъэнт
дыплъэнт
фыплъэнт
плъэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыплъэнтэкъым
уплъэнтэкъым
плъэнтэкъым
дыплъэнтэкъым
фыплъэнтэкъым
плъэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыплъэнут
уплъэнут
плъэнут
дыплъэнут
фыплъэнут
плъэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыплъэнутэкъым
уплъэнутэкъым
плъэнутэкъым
дыплъэнутэкъым
фыплъэнутэкъым
плъэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыплъэми
уплъэми
плъэми
дыплъэми
фыплъэми
плъэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыплъэми
умыплъэми
мыплъэми
дымыплъэми
фымыплъэми
мыплъэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыплъами
уплъами
плъами
дыплъами
фыплъами
плъа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыплъами
умыплъами
мыплъами
дымыплъами
фымыплъами
мыплъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыплъэгъами
уплъэгъами
плъэгъами
дыплъэгъами
фыплъэгъами
плъэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыплъэгъами
умыплъэгъами
мыплъэгъами
дымыплъэгъами
фымыплъэгъами
мыплъэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыплъэнми
уплъэнми
плъэнми
дыплъэнми
фыплъэнми
плъэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыплъэнми
умыплъэнми
мыплъэнми
дымыплъэнми
фымыплъэнми
мыплъэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыплъэнуми
уплъэнуми
плъэнуми
дыплъэнуми
фыплъэнуми
плъэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыплъэнуми
умыплъэнуми
мыплъэнуми
дымыплъэнуми
фымыплъэнуми
мыплъэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыплъэтэми
уплъэтэми
плъэтэми
дыплъэтэми
фыплъэтэми
плъэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыплъэтэми
умыплъэтэми
мыплъэтэми
дымыплъэтэми
фымыплъэтэми
мыплъэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыплъатэми
уплъатэми
плъатэми
дыплъатэми
фыплъатэми
плъа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыплъатэми
умыплъатэми
мыплъатэми
дымыплъатэми
фымыплъатэми
мыплъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыплъэгъатэми
уплъэгъатэми
плъэгъатэми
дыплъэгъатэми
фыплъэгъатэми
плъэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыплъэгъатэми
умыплъэгъатэми
мыплъэгъатэми
дымыплъэгъатэми
фымыплъэгъатэми
мыплъэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыплъэнтэми
уплъэнтэми
плъэнтэми
дыплъэнтэми
фыплъэнтэми
плъэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыплъэнтэми
умыплъэнтэми
мыплъэнтэми
дымыплъэнтэми
фымыплъэнтэми
мыплъэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыплъэнутэми
уплъэнутэми
плъэнутэми
дыплъэнутэми
фыплъэнутэми
плъэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыплъэнутэми
умыплъэнутэми
мыплъэнутэми
дымыплъэнутэми
фымыплъэнутэми
мыплъэну(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыплъаи
уплъаи
плъаи
дыплъаи
фыплъаи
плъаи
щымыӀэныгъэ:
сымыплъаи
умыплъаи
мыплъаи
дымыплъаи
фымыплъаи
мыплъаи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыплъащэрэт
уплъащэрэт
плъащэрэт
дыплъащэрэт
фыплъащэрэт
плъащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сымыплъащэрэт
умыплъащэрэт
мыплъащэрэт
дымыплъащэрэт
фымыплъащэрэт
мыплъащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыплъагъэнщ
уплъагъэнщ
плъагъэнщ
дыплъагъэнщ
фыплъагъэнщ
плъагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыплъагъэнкъым
уплъагъэнкъым
плъагъэнкъым
дыплъагъэнкъым
фыплъагъэнкъым
плъагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыплъагъэнт
уплъагъэнт
плъагъэнт
дыплъагъэнт
фыплъагъэнт
плъагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыплъагъэнтэкъым
уплъагъэнтэкъым
плъагъэнтэкъым
дыплъагъэнтэкъым
фыплъагъэнтэкъым
плъагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыплъагъэн
уплъагъэн
плъагъэн
дыплъагъэн
фыплъагъэн
плъагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыплъагъэнкъэ
уплъагъэнкъэ
плъагъэнкъэ
дыплъагъэнкъэ
фыплъагъэнкъэ
плъагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыплъагъэнт
уплъагъэнт
плъагъэнт
дыплъагъэнт
фыплъагъэнт
плъагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыплъагъэнтэкъэ
уплъагъэнтэкъэ
плъагъэнтэкъэ
дыплъагъэнтэкъэ
фыплъагъэнтэкъэ
плъагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыплъагъэнущ
уплъагъэнущ
плъагъэнущ
дыплъагъэнущ
фыплъагъэнущ
плъагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыплъагъэнукъым
уплъагъэнукъым
плъагъэнукъым
дыплъагъэнукъым
фыплъагъэнукъым
плъагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыплъагъэнут
уплъагъэнут
плъагъэнут
дыплъагъэнут
фыплъагъэнут
плъагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыплъагъэнутэкъым
уплъагъэнутэкъым
плъагъэнутэкъым
дыплъагъэнутэкъым
фыплъагъэнутэкъым
плъагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыплъагъэну
уплъагъэну
плъагъэну
дыплъагъэну
фыплъагъэну
плъагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыплъагъэнукъэ
уплъагъэнукъэ
плъагъэнукъэ
дыплъагъэнукъэ
фыплъагъэнукъэ
плъагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыплъагъэнут
уплъагъэнут
плъагъэнут
дыплъагъэнут
фыплъагъэнут
плъагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыплъагъэнутэкъэ
уплъагъэнутэкъэ
плъагъэнутэкъэ
дыплъагъэнутэкъэ
фыплъагъэнутэкъэ
плъагъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыплъэ
уплъэ
плъэ
дыплъэ
фыплъэ
плъэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымыплъэ
умыплъэ
мыплъэ
дымыплъэ
фымыплъэ
мыплъэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыплъа
уплъа
плъа
дыплъа
фыплъа
плъа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыплъа
умыплъа
мыплъа
дымыплъа
фымыплъа
мыплъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыплъэгъа
уплъэгъа
плъэгъа
дыплъэгъа
фыплъэгъа
плъэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыплъэгъа
умыплъэгъа
мыплъэгъа
дымыплъэгъа
фымыплъэгъа
мыплъэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыплъэн
уплъэн
плъэн
дыплъэн
фыплъэн
плъэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымыплъэн
умыплъэн
мыплъэн
дымыплъэн
фымыплъэн
мыплъэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыплъэну
уплъэну
плъэну
дыплъэну
фыплъэну
плъэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымыплъэну
умыплъэну
мыплъэну
дымыплъэну
фымыплъэну
мыплъэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыплъэ
узэрыплъэ
зэрыплъэ
дызэрыплъэ
фызэрыплъэ
зэрыплъэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымыплъэ
узэрымыплъэ
зэрымыплъэ
дызэрымыплъэ
фызэрымыплъэ
мызэрыплъэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыплъа
узэрыплъа
зэрыплъа
дызэрыплъа
фызэрыплъа
зэрыплъа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымыплъа
узэрымыплъа
зэрымыплъа
дызэрымыплъа
фызэрымыплъа
зэрымыплъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыплъэгъа
узэрыплъэгъа
зэрыплъэгъа
дызэрыплъэгъа
фызэрыплъэгъа
зэрыплъэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымыплъэгъа
узэрымыплъэгъа
зэрымыплъэгъа
дызэрымыплъэгъа
фызэрымыплъэгъа
зэрымыплъэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыплъэн
узэрыплъэн
зэрыплъэн
дызэрыплъэн
фызэрыплъэн
зэрыплъэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымыплъэн
узэрымыплъэн
зэрымыплъэн
дызэрымыплъэн
фызэрымыплъэн
зэрымыплъэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыплъэну
узэрыплъэну
зэрыплъэну
дызэрыплъэну
фызэрыплъэну
зэрыплъэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымыплъэну
узэрымыплъэну
зэрымыплъэну
дызэрымыплъэну
фызэрымыплъэну
зэрымыплъэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщыплъэ
ущыплъэ
щыплъэ
дыщыплъэ
фыщыплъэ
щыплъэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымыплъэ
ущымыплъэ
щымыплъэ
дыщымыплъэ
фыщымыплъэ
щымыплъэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыплъа
ущыплъа
щыплъа
дыщыплъа
фыщыплъа
щыплъа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымыплъа
ущымыплъа
щымыплъа
дыщымыплъа
фыщымыплъа
щымыплъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыплъэгъа
ущыплъэгъа
щыплъэгъа
дыщыплъэгъа
фыщыплъэгъа
щыплъэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымыплъэгъа
ущымыплъэгъа
щымыплъэгъа
дыщымыплъэгъа
фыщымыплъэгъа
щымыплъэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыплъэн
ущыплъэн
щыплъэн
дыщыплъэн
фыщыплъэн
щыплъэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымыплъэн
ущымыплъэн
щымыплъэн
дыщымыплъэн
фыщымыплъэн
щымыплъэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыплъэну
ущыплъэну
щыплъэну
дыщыплъэну
фыщыплъэну
щыплъэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымыплъэну
ущымыплъэну
щымыплъэну
дыщымыплъэну
фыщымыплъэну
щымыплъэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздэплъэ
уздэплъэ
здэплъэ
дыздэплъэ
фыздэплъэ
здэплъэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмыплъэ
уздэмыплъэ
здэмыплъэ
дыздэмыплъэ
фыздэмыплъэ
здэмыплъэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздэплъа
уздэплъа
здэплъа
дыздэплъа
фыздэплъа
здэплъа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмыплъа
уздэмыплъа
здэмыплъа
дыздэмыплъа
фыздэмыплъа
здэмыплъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздэплъэгъа
уздэплъэгъа
здэплъэгъа
дыздэплъэгъа
фыздэплъэгъа
здэплъэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмыплъэгъа
уздэмыплъэгъа
здэмыплъэгъа
дыздэмыплъэгъа
фыздэмыплъэгъа
здэмыплъэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздэплъэн
уздэплъэн
здэплъэн
дыздэплъэн
фыздэплъэн
здэплъэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмыплъэн
уздэмыплъэн
здэмыплъэн
дыздэмыплъэн
фыздэмыплъэн
здэмыплъэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздэплъэну
уздэплъэну
здэплъэну
дыздэплъэну
фыздэплъэну
здэплъэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмыплъэну
уздэмыплъэну
здэмыплъэну
дыздэмыплъэну
фыздэмыплъэну
здэмыплъэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэплъэ
ущӀэплъэ
щӀэплъэ
дыщӀэплъэ
фыщӀэплъэ
щӀэплъэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмыплъэ
ущӀэмыплъэ
щӀэмыплъэ
дыщӀэмыплъэ
фыщӀэмыплъэ
щӀэмыплъэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэплъа
ущӀэплъа
щӀэплъа
дыщӀэплъа
фыщӀэплъа
щӀэплъа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмыплъа
ущӀэмыплъа
щӀэмыплъа
дыщӀэмыплъа
фыщӀэмыплъа
щӀэмыплъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэплъэгъа
ущӀэплъэгъа
щӀэплъэгъа
дыщӀэплъэгъа
фыщӀэплъэгъа
щӀэплъэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмыплъэгъа
ущӀэмыплъэгъа
щӀэмыплъэгъа
дыщӀэмыплъэгъа
фыщӀэмыплъэгъа
щӀэмыплъэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэплъэн
ущӀэплъэн
щӀэплъэн
дыщӀэплъэн
фыщӀэплъэн
щӀэплъэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмыплъэн
ущӀэмыплъэн
щӀэмыплъэн
дыщӀэмыплъэн
фыщӀэмыплъэн
щӀэмыплъэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэплъэну
ущӀэплъэну
щӀэплъэну
дыщӀэплъэну
фыщӀэплъэну
щӀэплъэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмыплъэну
ущӀэмыплъэну
щӀэмыплъэну
дыщӀэмыплъэну
фыщӀэмыплъэну
щӀэмыплъэну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыплъэу
уплъэу
плъэу
дыплъэу
фыплъэу
плъэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымыплъэу
умыплъэу
мыплъэу
дымыплъэу
фымыплъэу
мыплъэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыплъауэ
уплъауэ
плъауэ
дыплъауэ
фыплъауэ
плъауэ / плъа(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыплъауэ
умыплъауэ
мыплъауэ
дымыплъауэ
фымыплъауэ
мыплъауэ(хэ) / мыплъа(хэ)у
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сыплъэурэ
уплъэурэ
плъэурэ
дыплъэурэ
фыплъэурэ
плъэ(хэ)урэ
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сымыплъэурэ
умыплъэурэ
мыплъэурэ
дымыплъэурэ
фымыплъэурэ
мыплъэ(хэ)урэ
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[плъ]э
[плъ]эр
--
[плъ]эхэр
Эргативнэ:
[плъ]э
[плъ]эм
--
[плъ]эхэм
Послеложнэ:
[плъ]экӀэ
[плъ]эмкӀэ
[плъ]эхэкӀэ
[плъ]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[плъ]эуэ
[плъ]эрауэ
[плъ]эхэу
[плъ]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[плъ]а
[плъ]ар
--
[плъ]ахэр
Эргативнэ:
[плъ]а
[плъ]ам
--
[плъ]ахэм
Послеложнэ:
[плъ]акӀэ
[плъ]амкӀэ
[плъ]ахэкӀэ
[плъ]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[плъ]ауэ
[плъ]арауэ
[плъ]ахэу
[плъ]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[плъ]эн
[плъ]эныр
--
[плъ]энхэр
Эргативнэ:
[плъ]эн
[плъ]эным
--
[плъ]энхэм
Послеложнэ:
[плъ]энкӀэ
[плъ]энымкӀэ
[плъ]энхэкӀэ
[плъ]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[плъ]эну
[плъ]энырауэ
[плъ]энхэу
[плъ]энхэрауэ
-энж-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[плъ]эну
[плъ]энур
--
[плъ]энухэр
Эргативнэ:
[плъ]эну
[плъ]энум
--
[плъ]энухэм
Послеложнэ:
[плъ]энукӀэ
[плъ]энумкӀэ
[плъ]энухэкӀэ
[плъ]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[плъ]энууэ
[плъ]энурауэ
[плъ]энухэу
[плъ]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Нэр зыщӀыпӀэкӀэ унэтӀын, нэр зыгуэрым теубыдэн. ЩАПХЪЭХЭР
КӀулинэ лъапэпцӀий зищӀурэ маплъэ, и тхьэкӀумэхэр гъэкӀауэ мэдаӀуэ. Къашыргъэ ХьэпащӀэ
Гур мыппъэмэ, нэр плъэркъым. Псалъэжьхэр ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
плъэн: look swh
НэрыплъэкӀэ плъэн: look through binoculars (a spyglass) УРЫСЫБЗЭ
плъэн: смотреть куда-л.
НэрыплъэкӀэ плъэн: смотреть через бинокль (подзорную трубу) БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.