АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "ныкъуэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
ныкъуэн
щымыӀэныгъэ:
мыныкъуэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыныкъуэн
уныкъуэн
ныкъуэн
дыныкъуэн
фыныкъуэн
ныкъуэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сымыныкъуэн
умыныкъуэн
мыныкъуэн
дымыныкъуэн
фымыныкъуэн
мыныкъуэн(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
ныкъуэ(т)!
фыныкъуэ(т)!
щымыӀэныгъэ:
умыныкъуэ(т)!
фымыныкъуэ(т)!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
среныкъуэ
уреныкъуэ
иреныкъуэ
дреныкъуэ
френыкъуэ
иреныкъуэ
щымыӀэныгъэ:
сремыныкъуэ
уремыныкъуэ
иремыныкъуэ
дремыныкъуэ
фремыныкъуэ
иремыныкъуэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыныкъуэщ
уныкъуэщ
ныкъуэщ
дыныкъуэщ
фыныкъуэщ
ныкъуэ(хэ)щ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыныкъуэкъым
уныкъуэкъым
ныкъуэкъым
дыныкъуэкъым
фыныкъуэкъым
ныкъуэ(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыныкъуэт
уныкъуэт
ныкъуэт
дыныкъуэт
фыныкъуэт
ныкъуэ(хэ)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыныкъуэтэкъым
уныкъуэтэкъым
ныкъуэтэкъым
дыныкъуэтэкъым
фыныкъуэтэкъым
ныкъуэ(хэ)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыныкъуащ
уныкъуащ
ныкъуащ
дыныкъуащ
фыныкъуащ
ныкъуа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыныкъуакъым
уныкъуакъым
ныкъуакъым
дыныкъуакъым
фыныкъуакъым
ныкъуа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыныкъуат
уныкъуат
ныкъуат
дыныкъуат
фыныкъуат
ныкъуа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыныкъуатэкъым
уныкъуатэкъым
ныкъуатэкъым
дыныкъуатэкъым
фыныкъуатэкъым
ныкъуа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыныкъуэгъащ
уныкъуэгъащ
ныкъуэгъащ
дыныкъуэгъащ
фыныкъуэгъащ
ныкъуэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыныкъуэгъакъым
уныкъуэгъакъым
ныкъуэгъакъым
дыныкъуэгъакъым
фыныкъуэгъакъым
ныкъуэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыныкъуэгъат
уныкъуэгъат
ныкъуэгъат
дыныкъуэгъат
фыныкъуэгъат
ныкъуэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыныкъуэгъатэкъым
уныкъуэгъатэкъым
ныкъуэгъатэкъым
дыныкъуэгъатэкъым
фыныкъуэгъатэкъым
ныкъуэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыныкъуэщ
уныкъуэщ
ныкъуэщ
дыныкъуэщ
фыныкъуэщ
ныкъуэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыныкъуэкъым
уныкъуэкъым
ныкъуэкъым
дыныкъуэкъым
фыныкъуэкъым
ныкъуэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыныкъуэт
уныкъуэт
ныкъуэт
дыныкъуэт
фыныкъуэт
ныкъуэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыныкъуэтэкъым
уныкъуэтэкъым
ныкъуэтэкъым
дыныкъуэтэкъым
фыныкъуэтэкъым
ныкъуэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыныкъуэнщ
уныкъуэнщ
ныкъуэнщ
дыныкъуэнщ
фыныкъуэнщ
ныкъуэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыныкъуэнкъым
уныкъуэнкъым
ныкъуэнкъым
дыныкъуэнкъым
фыныкъуэнкъым
ныкъуэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыныкъуэнущ
уныкъуэнущ
ныкъуэнущ
дыныкъуэнущ
фыныкъуэнущ
ныкъуэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыныкъуэнукъым
уныкъуэнукъым
ныкъуэнукъым
дыныкъуэнукъым
фыныкъуэнукъым
ныкъуэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыныкъуэ
уныкъуэ
ныкъуэ
дыныкъуэ
фыныкъуэ
ныкъуэ(хэ)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыныкъуэкъэ
уныкъуэкъэ
ныкъуэкъэ
дыныкъуэкъэ
фыныкъуэкъэ
ныкъуэ(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыныкъуэт
уныкъуэт
ныкъуэт
дыныкъуэт
фыныкъуэт
ныкъуэ(хэ)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыныкъуэтэкъэ
уныкъуэтэкъэ
ныкъуэтэкъэ
дыныкъуэтэкъэ
фыныкъуэтэкъэ
ныкъуэ(хэ)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыныкъуа
уныкъуа
ныкъуа
дыныкъуа
фыныкъуа
ныкъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыныкъуакъэ
уныкъуакъэ
ныкъуакъэ
дыныкъуакъэ
фыныкъуакъэ
ныкъуа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыныкъуат
уныкъуат
ныкъуат
дыныкъуат
фыныкъуат
ныкъуа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыныкъуатэкъэ
уныкъуатэкъэ
ныкъуатэкъэ
дыныкъуатэкъэ
фыныкъуатэкъэ
ныкъуа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыныкъуэгъа
уныкъуэгъа
ныкъуэгъа
дыныкъуэгъа
фыныкъуэгъа
ныкъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыныкъуэгъакъэ
уныкъуэгъакъэ
ныкъуэгъакъэ
дыныкъуэгъакъэ
фыныкъуэгъакъэ
ныкъуэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыныкъуэгъат
уныкъуэгъат
ныкъуэгъат
дыныкъуэгъат
фыныкъуэгъат
ныкъуэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыныкъуэгъатэкъэ
уныкъуэгъатэкъэ
ныкъуэгъатэкъэ
дыныкъуэгъатэкъэ
фыныкъуэгъатэкъэ
ныкъуэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыныкъуэ
уныкъуэ
ныкъуэ
дыныкъуэ
фыныкъуэ
ныкъуэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыныкъуэкъэ
уныкъуэкъэ
ныкъуэкъэ
дыныкъуэкъэ
фыныкъуэкъэ
ныкъуэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыныкъуэт
уныкъуэт
ныкъуэт
дыныкъуэт
фыныкъуэт
ныкъуэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыныкъуэтэкъэ
уныкъуэтэкъэ
ныкъуэтэкъэ
дыныкъуэтэкъэ
фыныкъуэтэкъэ
ныкъуэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыныкъуэн
уныкъуэн
ныкъуэн
дыныкъуэн
фыныкъуэн
ныкъуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыныкъуэнкъэ
уныкъуэнкъэ
ныкъуэнкъэ
дыныкъуэнкъэ
фыныкъуэнкъэ
ныкъуэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыныкъуэну
уныкъуэну
ныкъуэну
дыныкъуэну
фыныкъуэну
ныкъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыныкъуэнукъэ
уныкъуэнукъэ
ныкъуэнукъэ
дыныкъуэнукъэ
фыныкъуэнукъэ
ныкъуэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыныкъуэмэ
уныкъуэмэ
ныкъуэмэ
дыныкъуэмэ
фыныкъуэмэ
ныкъуэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыныкъуэмэ
умыныкъуэмэ
мыныкъуэмэ
дымыныкъуэмэ
фымыныкъуэмэ
мыныкъуэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыныкъуамэ
уныкъуамэ
ныкъуамэ
дыныкъуамэ
фыныкъуамэ
ныкъуа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыныкъуамэ
умыныкъуамэ
мыныкъуамэ
дымыныкъуамэ
фымыныкъуамэ
мыныкъуа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыныкъуэгъамэ
уныкъуэгъамэ
ныкъуэгъамэ
дыныкъуэгъамэ
фыныкъуэгъамэ
ныкъуэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыныкъуэгъамэ
умыныкъуэгъамэ
мыныкъуэгъамэ
дымыныкъуэгъамэ
фымыныкъуэгъамэ
мыныкъуэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыныкъуэнмэ
уныкъуэнмэ
ныкъуэнмэ
дыныкъуэнмэ
фыныкъуэнмэ
ныкъуэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыныкъуэнмэ
умыныкъуэнмэ
мыныкъуэнмэ
дымыныкъуэнмэ
фымыныкъуэнмэ
мыныкъуэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыныкъуэнумэ
уныкъуэнумэ
ныкъуэнумэ
дыныкъуэнумэ
фыныкъуэнумэ
ныкъуэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыныкъуэнумэ
умыныкъуэнумэ
мыныкъуэнумэ
дымыныкъуэнумэ
фымыныкъуэнумэ
мыныкъуэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыныкъуэтэмэ
уныкъуэтэмэ
ныкъуэтэмэ
дыныкъуэтэмэ
фыныкъуэтэмэ
ныкъуэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыныкъуэтэмэ
умыныкъуэтэмэ
мыныкъуэтэмэ
дымыныкъуэтэмэ
фымыныкъуэтэмэ
мыныкъуэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыныкъуатэмэ
уныкъуатэмэ
ныкъуатэмэ
дыныкъуатэмэ
фыныкъуатэмэ
ныкъуа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыныкъуатэмэ
умыныкъуатэмэ
мыныкъуатэмэ
дымыныкъуатэмэ
фымыныкъуатэмэ
мыныкъуа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыныкъуэгъатэмэ
уныкъуэгъатэмэ
ныкъуэгъатэмэ
дыныкъуэгъатэмэ
фыныкъуэгъатэмэ
ныкъуэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыныкъуэгъатэмэ
умыныкъуэгъатэмэ
мыныкъуэгъатэмэ
дымыныкъуэгъатэмэ
фымыныкъуэгъатэмэ
мыныкъуэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыныкъуэнтэмэ
уныкъуэнтэмэ
ныкъуэнтэмэ
дыныкъуэнтэмэ
фыныкъуэнтэмэ
ныкъуэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыныкъуэнтэмэ
умыныкъуэнтэмэ
мыныкъуэнтэмэ
дымыныкъуэнтэмэ
фымыныкъуэнтэмэ
мыныкъуэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыныкъуэнутэмэ
уныкъуэнутэмэ
ныкъуэнутэмэ
дыныкъуэнутэмэ
фыныкъуэнутэмэ
ныкъуэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыныкъуэнутэмэ
умыныкъуэнутэмэ
мыныкъуэнутэмэ
дымыныкъуэнутэмэ
фымыныкъуэнутэмэ
мыныкъуэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыныкъуэнт
уныкъуэнт
ныкъуэнт
дыныкъуэнт
фыныкъуэнт
ныкъуэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыныкъуэнтэкъым
уныкъуэнтэкъым
ныкъуэнтэкъым
дыныкъуэнтэкъым
фыныкъуэнтэкъым
ныкъуэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыныкъуэнут
уныкъуэнут
ныкъуэнут
дыныкъуэнут
фыныкъуэнут
ныкъуэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыныкъуэнутэкъым
уныкъуэнутэкъым
ныкъуэнутэкъым
дыныкъуэнутэкъым
фыныкъуэнутэкъым
ныкъуэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыныкъуэми
уныкъуэми
ныкъуэми
дыныкъуэми
фыныкъуэми
ныкъуэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыныкъуэми
умыныкъуэми
мыныкъуэми
дымыныкъуэми
фымыныкъуэми
мыныкъуэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыныкъуами
уныкъуами
ныкъуами
дыныкъуами
фыныкъуами
ныкъуа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыныкъуами
умыныкъуами
мыныкъуами
дымыныкъуами
фымыныкъуами
мыныкъуа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыныкъуэгъами
уныкъуэгъами
ныкъуэгъами
дыныкъуэгъами
фыныкъуэгъами
ныкъуэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыныкъуэгъами
умыныкъуэгъами
мыныкъуэгъами
дымыныкъуэгъами
фымыныкъуэгъами
мыныкъуэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыныкъуэнми
уныкъуэнми
ныкъуэнми
дыныкъуэнми
фыныкъуэнми
ныкъуэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыныкъуэнми
умыныкъуэнми
мыныкъуэнми
дымыныкъуэнми
фымыныкъуэнми
мыныкъуэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыныкъуэнуми
уныкъуэнуми
ныкъуэнуми
дыныкъуэнуми
фыныкъуэнуми
ныкъуэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыныкъуэнуми
умыныкъуэнуми
мыныкъуэнуми
дымыныкъуэнуми
фымыныкъуэнуми
мыныкъуэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыныкъуэтэми
уныкъуэтэми
ныкъуэтэми
дыныкъуэтэми
фыныкъуэтэми
ныкъуэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыныкъуэтэми
умыныкъуэтэми
мыныкъуэтэми
дымыныкъуэтэми
фымыныкъуэтэми
мыныкъуэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыныкъуатэми
уныкъуатэми
ныкъуатэми
дыныкъуатэми
фыныкъуатэми
ныкъуа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыныкъуатэми
умыныкъуатэми
мыныкъуатэми
дымыныкъуатэми
фымыныкъуатэми
мыныкъуа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыныкъуэгъатэми
уныкъуэгъатэми
ныкъуэгъатэми
дыныкъуэгъатэми
фыныкъуэгъатэми
ныкъуэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыныкъуэгъатэми
умыныкъуэгъатэми
мыныкъуэгъатэми
дымыныкъуэгъатэми
фымыныкъуэгъатэми
мыныкъуэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыныкъуэнтэми
уныкъуэнтэми
ныкъуэнтэми
дыныкъуэнтэми
фыныкъуэнтэми
ныкъуэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыныкъуэнтэми
умыныкъуэнтэми
мыныкъуэнтэми
дымыныкъуэнтэми
фымыныкъуэнтэми
мыныкъуэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыныкъуэнутэми
уныкъуэнутэми
ныкъуэнутэми
дыныкъуэнутэми
фыныкъуэнутэми
ныкъуэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыныкъуэнутэми
умыныкъуэнутэми
мыныкъуэнутэми
дымыныкъуэнутэми
фымыныкъуэнутэми
мыныкъуэну(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыныкъуаи
уныкъуаи
ныкъуаи
дыныкъуаи
фыныкъуаи
ныкъуаи
щымыӀэныгъэ:
сымыныкъуаи
умыныкъуаи
мыныкъуаи
дымыныкъуаи
фымыныкъуаи
мыныкъуаи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыныкъуащэрэт
уныкъуащэрэт
ныкъуащэрэт
дыныкъуащэрэт
фыныкъуащэрэт
ныкъуащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сымыныкъуащэрэт
умыныкъуащэрэт
мыныкъуащэрэт
дымыныкъуащэрэт
фымыныкъуащэрэт
мыныкъуащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыныкъуагъэнщ
уныкъуагъэнщ
ныкъуагъэнщ
дыныкъуагъэнщ
фыныкъуагъэнщ
ныкъуагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыныкъуагъэнкъым
уныкъуагъэнкъым
ныкъуагъэнкъым
дыныкъуагъэнкъым
фыныкъуагъэнкъым
ныкъуагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыныкъуагъэнт
уныкъуагъэнт
ныкъуагъэнт
дыныкъуагъэнт
фыныкъуагъэнт
ныкъуагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыныкъуагъэнтэкъым
уныкъуагъэнтэкъым
ныкъуагъэнтэкъым
дыныкъуагъэнтэкъым
фыныкъуагъэнтэкъым
ныкъуагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыныкъуагъэн
уныкъуагъэн
ныкъуагъэн
дыныкъуагъэн
фыныкъуагъэн
ныкъуагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыныкъуагъэнкъэ
уныкъуагъэнкъэ
ныкъуагъэнкъэ
дыныкъуагъэнкъэ
фыныкъуагъэнкъэ
ныкъуагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыныкъуагъэнт
уныкъуагъэнт
ныкъуагъэнт
дыныкъуагъэнт
фыныкъуагъэнт
ныкъуагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыныкъуагъэнтэкъэ
уныкъуагъэнтэкъэ
ныкъуагъэнтэкъэ
дыныкъуагъэнтэкъэ
фыныкъуагъэнтэкъэ
ныкъуагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыныкъуагъэнущ
уныкъуагъэнущ
ныкъуагъэнущ
дыныкъуагъэнущ
фыныкъуагъэнущ
ныкъуагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыныкъуагъэнукъым
уныкъуагъэнукъым
ныкъуагъэнукъым
дыныкъуагъэнукъым
фыныкъуагъэнукъым
ныкъуагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыныкъуагъэнут
уныкъуагъэнут
ныкъуагъэнут
дыныкъуагъэнут
фыныкъуагъэнут
ныкъуагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыныкъуагъэнутэкъым
уныкъуагъэнутэкъым
ныкъуагъэнутэкъым
дыныкъуагъэнутэкъым
фыныкъуагъэнутэкъым
ныкъуагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыныкъуагъэну
уныкъуагъэну
ныкъуагъэну
дыныкъуагъэну
фыныкъуагъэну
ныкъуагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыныкъуагъэнукъэ
уныкъуагъэнукъэ
ныкъуагъэнукъэ
дыныкъуагъэнукъэ
фыныкъуагъэнукъэ
ныкъуагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыныкъуагъэнут
уныкъуагъэнут
ныкъуагъэнут
дыныкъуагъэнут
фыныкъуагъэнут
ныкъуагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыныкъуагъэнутэкъэ
уныкъуагъэнутэкъэ
ныкъуагъэнутэкъэ
дыныкъуагъэнутэкъэ
фыныкъуагъэнутэкъэ
ныкъуагъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыныкъуэ
уныкъуэ
ныкъуэ
дыныкъуэ
фыныкъуэ
ныкъуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымыныкъуэ
умыныкъуэ
мыныкъуэ
дымыныкъуэ
фымыныкъуэ
мыныкъуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыныкъуа
уныкъуа
ныкъуа
дыныкъуа
фыныкъуа
ныкъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыныкъуа
умыныкъуа
мыныкъуа
дымыныкъуа
фымыныкъуа
мыныкъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыныкъуэгъа
уныкъуэгъа
ныкъуэгъа
дыныкъуэгъа
фыныкъуэгъа
ныкъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыныкъуэгъа
умыныкъуэгъа
мыныкъуэгъа
дымыныкъуэгъа
фымыныкъуэгъа
мыныкъуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыныкъуэн
уныкъуэн
ныкъуэн
дыныкъуэн
фыныкъуэн
ныкъуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымыныкъуэн
умыныкъуэн
мыныкъуэн
дымыныкъуэн
фымыныкъуэн
мыныкъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыныкъуэну
уныкъуэну
ныкъуэну
дыныкъуэну
фыныкъуэну
ныкъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымыныкъуэну
умыныкъуэну
мыныкъуэну
дымыныкъуэну
фымыныкъуэну
мыныкъуэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыныкъуэ
узэрыныкъуэ
зэрыныкъуэ
дызэрыныкъуэ
фызэрыныкъуэ
зэрыныкъуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымыныкъуэ
узэрымыныкъуэ
зэрымыныкъуэ
дызэрымыныкъуэ
фызэрымыныкъуэ
зэрымыныкъуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыныкъуа
узэрыныкъуа
зэрыныкъуа
дызэрыныкъуа
фызэрыныкъуа
зэрыныкъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымыныкъуа
узэрымыныкъуа
зэрымыныкъуа
дызэрымыныкъуа
фызэрымыныкъуа
зэрымыныкъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыныкъуэгъа
узэрыныкъуэгъа
зэрыныкъуэгъа
дызэрыныкъуэгъа
фызэрыныкъуэгъа
зэрыныкъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымыныкъуэгъа
узэрымыныкъуэгъа
зэрымыныкъуэгъа
дызэрымыныкъуэгъа
фызэрымыныкъуэгъа
зэрымыныкъуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыныкъуэн
узэрыныкъуэн
зэрыныкъуэн
дызэрыныкъуэн
фызэрыныкъуэн
зэрыныкъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымыныкъуэн
узэрымыныкъуэн
зэрымыныкъуэн
дызэрымыныкъуэн
фызэрымыныкъуэн
зэрымыныкъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыныкъуэну
узэрыныкъуэну
зэрыныкъуэну
дызэрыныкъуэну
фызэрыныкъуэну
зэрыныкъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымыныкъуэну
узэрымыныкъуэну
зэрымыныкъуэну
дызэрымыныкъуэну
фызэрымыныкъуэну
зэрымыныкъуэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщыныкъуэ
ущыныкъуэ
щыныкъуэ
дыщыныкъуэ
фыщыныкъуэ
щыныкъуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымыныкъуэ
ущымыныкъуэ
щымыныкъуэ
дыщымыныкъуэ
фыщымыныкъуэ
щымыныкъуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыныкъуа
ущыныкъуа
щыныкъуа
дыщыныкъуа
фыщыныкъуа
щыныкъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымыныкъуа
ущымыныкъуа
щымыныкъуа
дыщымыныкъуа
фыщымыныкъуа
щымыныкъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыныкъуэгъа
ущыныкъуэгъа
щыныкъуэгъа
дыщыныкъуэгъа
фыщыныкъуэгъа
щыныкъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымыныкъуэгъа
ущымыныкъуэгъа
щымыныкъуэгъа
дыщымыныкъуэгъа
фыщымыныкъуэгъа
щымыныкъуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыныкъуэн
ущыныкъуэн
щыныкъуэн
дыщыныкъуэн
фыщыныкъуэн
щыныкъуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымыныкъуэн
ущымыныкъуэн
щымыныкъуэн
дыщымыныкъуэн
фыщымыныкъуэн
щымыныкъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыныкъуэну
ущыныкъуэну
щыныкъуэну
дыщыныкъуэну
фыщыныкъуэну
щыныкъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымыныкъуэну
ущымыныкъуэну
щымыныкъуэну
дыщымыныкъуэну
фыщымыныкъуэну
щымыныкъуэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздэныкъуэ
уздэныкъуэ
здэныкъуэ
дыздэныкъуэ
фыздэныкъуэ
здэныкъуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмыныкъуэ
уздэмыныкъуэ
здэмыныкъуэ
дыздэмыныкъуэ
фыздэмыныкъуэ
здэмыныкъуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздэныкъуа
уздэныкъуа
здэныкъуа
дыздэныкъуа
фыздэныкъуа
здэныкъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмыныкъуа
уздэмыныкъуа
здэмыныкъуа
дыздэмыныкъуа
фыздэмыныкъуа
здэмыныкъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздэныкъуэгъа
уздэныкъуэгъа
здэныкъуэгъа
дыздэныкъуэгъа
фыздэныкъуэгъа
здэныкъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмыныкъуэгъа
уздэмыныкъуэгъа
здэмыныкъуэгъа
дыздэмыныкъуэгъа
фыздэмыныкъуэгъа
здэмыныкъуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздэныкъуэн
уздэныкъуэн
здэныкъуэн
дыздэныкъуэн
фыздэныкъуэн
здэныкъуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмыныкъуэн
уздэмыныкъуэн
здэмыныкъуэн
дыздэмыныкъуэн
фыздэмыныкъуэн
здэмыныкъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздэныкъуэну
уздэныкъуэну
здэныкъуэну
дыздэныкъуэну
фыздэныкъуэну
здэныкъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмыныкъуэну
уздэмыныкъуэну
здэмыныкъуэну
дыздэмыныкъуэну
фыздэмыныкъуэну
здэмыныкъуэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэныкъуэ
ущӀэныкъуэ
щӀэныкъуэ
дыщӀэныкъуэ
фыщӀэныкъуэ
щӀэныкъуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмыныкъуэ
ущӀэмыныкъуэ
щӀэмыныкъуэ
дыщӀэмыныкъуэ
фыщӀэмыныкъуэ
щӀэмыныкъуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэныкъуа
ущӀэныкъуа
щӀэныкъуа
дыщӀэныкъуа
фыщӀэныкъуа
щӀэныкъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмыныкъуа
ущӀэмыныкъуа
щӀэмыныкъуа
дыщӀэмыныкъуа
фыщӀэмыныкъуа
щӀэмыныкъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэныкъуэгъа
ущӀэныкъуэгъа
щӀэныкъуэгъа
дыщӀэныкъуэгъа
фыщӀэныкъуэгъа
щӀэныкъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмыныкъуэгъа
ущӀэмыныкъуэгъа
щӀэмыныкъуэгъа
дыщӀэмыныкъуэгъа
фыщӀэмыныкъуэгъа
щӀэмыныкъуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэныкъуэн
ущӀэныкъуэн
щӀэныкъуэн
дыщӀэныкъуэн
фыщӀэныкъуэн
щӀэныкъуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмыныкъуэн
ущӀэмыныкъуэн
щӀэмыныкъуэн
дыщӀэмыныкъуэн
фыщӀэмыныкъуэн
щӀэмыныкъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэныкъуэну
ущӀэныкъуэну
щӀэныкъуэну
дыщӀэныкъуэну
фыщӀэныкъуэну
щӀэныкъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмыныкъуэну
ущӀэмыныкъуэну
щӀэмыныкъуэну
дыщӀэмыныкъуэну
фыщӀэмыныкъуэну
щӀэмыныкъуэну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыныкъуэу
уныкъуэу
ныкъуэу
дыныкъуэу
фыныкъуэу
ныкъуэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымыныкъуэу
умыныкъуэу
мыныкъуэу
дымыныкъуэу
фымыныкъуэу
мыныкъуэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыныкъуауэ
уныкъуауэ
ныкъуауэ
дыныкъуауэ
фыныкъуауэ
ныкъуауэ / ныкъуа(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыныкъуауэ
умыныкъуауэ
мыныкъуауэ
дымыныкъуауэ
фымыныкъуауэ
мыныкъуауэ(хэ) / мыныкъуа(хэ)у
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сыныкъуэурэ
уныкъуэурэ
ныкъуэурэ
дыныкъуэурэ
фыныкъуэурэ
ныкъуэ(хэ)урэ
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сымыныкъуэурэ
умыныкъуэурэ
мыныкъуэурэ
дымыныкъуэурэ
фымыныкъуэурэ
мыныкъуэ(хэ)урэ
-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[ныкъу]э
[ныкъу]эр
--
[ныкъу]эхэр
Эргативнэ:
[ныкъу]э
[ныкъу]эм
--
[ныкъу]эхэм
Послеложнэ:
[ныкъу]экӀэ
[ныкъу]эмкӀэ
[ныкъу]эхэкӀэ
[ныкъу]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[ныкъу]эу
[ныкъу]эрауэ
[ныкъу]эхэу
[ныкъу]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[ныкъу]а
[ныкъу]ар
--
[ныкъу]ахэр
Эргативнэ:
[ныкъу]а
[ныкъу]ам
--
[ныкъу]ахэм
Послеложнэ:
[ныкъу]акӀэ
[ныкъу]амкӀэ
[ныкъу]ахэкӀэ
[ныкъу]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[ныкъу]ауэ
[ныкъу]арауэ
[ныкъу]ахэу
[ныкъу]ахэрауэ
-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[ныкъу]эн
[ныкъу]эныр
--
[ныкъу]энхэр
Эргативнэ:
[ныкъу]эн
[ныкъу]эным
--
[ныкъу]энхэм
Послеложнэ:
[ныкъу]энкӀэ
[ныкъу]энымкӀэ
[ныкъу]энхэкӀэ
[ныкъу]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[ныкъу]эну
[ныкъу]энырауэ
[ныкъу]энхэу
[ныкъу]энхэрауэ
-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[ныкъу]эну
[ныкъу]энур
--
[ныкъу]энухэр
Эргативнэ:
[ныкъу]эну
[ныкъу]энум
--
[ныкъу]энухэм
Послеложнэ:
[ныкъу]энукӀэ
[ныкъу]энумкӀэ
[ныкъу]энухэкӀэ
[ныкъу]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[ныкъу]энууэ
[ныкъу]энурауэ
[ныкъу]энухэу
[ныкъу]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Псоууэ, изу щымытын, ныкъуэу щытын. ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
ныкъуэн: be half- (full, done, etc.)
Къэпыр ныкъуэщ: the bag is half-full УРЫСЫБЗЭ
ныкъуэн: быть наполовину (наполненным, сделанным и т. п.)
Къэпыр ныкъуэщ: мешок наполовину наполненный
псалъафэ зэпыщӀахэр
[И] гу ныкъуэн
Мыхьэнэ:
НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
Инджылыбзэ: worry, be concerned about sb or sth
Урысыбзэ: переживать, волноваться из-за кого-чего-л.
Псалъэ зэпхахэр:
Щапхъэхэр:
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.