АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "лъэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
лъэн
щымыӀэныгъэ:
мылъэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сылъэн
улъэн
лъэн
дылъэн
фылъэн
лъэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сымылъэн
умылъэн
мылъэн
дымылъэн
фымылъэн
мылъэн(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
лъэ!
фылъэ!
щымыӀэныгъэ:
умылъэ!
фымылъэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
срелъэ
урелъэ
ирелъэ
дрелъэ
фрелъэ
ирелъэ
щымыӀэныгъэ:
сремылъэ
уремылъэ
иремылъэ
дремылъэ
фремылъэ
иремылъэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
солъэ(р)
уолъэ(р)
малъэ(р)
долъэ(р)
фолъэ(р)
малъэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сылъэркъым
улъэркъым
лъэркъым
дылъэркъым
фылъэркъым
лъэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сылъэ(р)т
улъэ(р)т
лъэ(р)т
дылъэ(р)т
фылъэ(р)т
лъэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сылъэ(р)тэкъым
улъэ(р)тэкъым
лъэ(р)тэкъым
дылъэ(р)тэкъым
фылъэ(р)тэкъым
лъэ(хэ)(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сылъащ
улъащ
лъащ
дылъащ
фылъащ
лъа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сылъакъым
улъакъым
лъакъым
дылъакъым
фылъакъым
лъа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сылъат
улъат
лъат
дылъат
фылъат
лъа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сылъатэкъым
улъатэкъым
лъатэкъым
дылъатэкъым
фылъатэкъым
лъа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сылъэгъащ
улъэгъащ
лъэгъащ
дылъэгъащ
фылъэгъащ
лъэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сылъэгъакъым
улъэгъакъым
лъэгъакъым
дылъэгъакъым
фылъэгъакъым
лъэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сылъэгъат
улъэгъат
лъэгъат
дылъэгъат
фылъэгъат
лъэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сылъэгъатэкъым
улъэгъатэкъым
лъэгъатэкъым
дылъэгъатэкъым
фылъэгъатэкъым
лъэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сылъэщ
улъэщ
лъэщ
дылъэщ
фылъэщ
лъэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сылъэкъым
улъэкъым
лъэкъым
дылъэкъым
фылъэкъым
лъэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сылъэт
улъэт
лъэт
дылъэт
фылъэт
лъэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сылъэтэкъым
улъэтэкъым
лъэтэкъым
дылъэтэкъым
фылъэтэкъым
лъэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сылъэнщ
улъэнщ
лъэнщ
дылъэнщ
фылъэнщ
лъэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сылъэнкъым
улъэнкъым
лъэнкъым
дылъэнкъым
фылъэнкъым
лъэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сылъэнущ
улъэнущ
лъэнущ
дылъэнущ
фылъэнущ
лъэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сылъэнукъым
улъэнукъым
лъэнукъым
дылъэнукъым
фылъэнукъым
лъэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сылъэрэ
улъэрэ
лъэрэ
дылъэрэ
фылъэрэ
лъэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сылъэркъэ
улъэркъэ
лъэркъэ
дылъэркъэ
фылъэркъэ
лъэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сылъэ(р)т
улъэ(р)т
лъэ(р)т
дылъэ(р)т
фылъэ(р)т
лъэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сылъэ(р)тэкъэ
улъэ(р)тэкъэ
лъэ(р)тэкъэ
дылъэ(р)тэкъэ
фылъэ(р)тэкъэ
лъэ(хэ)(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сылъа
улъа
лъа
дылъа
фылъа
лъа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сылъакъэ
улъакъэ
лъакъэ
дылъакъэ
фылъакъэ
лъа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сылъат
улъат
лъат
дылъат
фылъат
лъа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сылъатэкъэ
улъатэкъэ
лъатэкъэ
дылъатэкъэ
фылъатэкъэ
лъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сылъэгъа
улъэгъа
лъэгъа
дылъэгъа
фылъэгъа
лъэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сылъэгъакъэ
улъэгъакъэ
лъэгъакъэ
дылъэгъакъэ
фылъэгъакъэ
лъэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сылъэгъат
улъэгъат
лъэгъат
дылъэгъат
фылъэгъат
лъэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сылъэгъатэкъэ
улъэгъатэкъэ
лъэгъатэкъэ
дылъэгъатэкъэ
фылъэгъатэкъэ
лъэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сылъэ
улъэ
лъэ
дылъэ
фылъэ
лъэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сылъэкъэ
улъэкъэ
лъэкъэ
дылъэкъэ
фылъэкъэ
лъэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сылъэт
улъэт
лъэт
дылъэт
фылъэт
лъэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сылъэтэкъэ
улъэтэкъэ
лъэтэкъэ
дылъэтэкъэ
фылъэтэкъэ
лъэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сылъэн
улъэн
лъэн
дылъэн
фылъэн
лъэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сылъэнкъэ
улъэнкъэ
лъэнкъэ
дылъэнкъэ
фылъэнкъэ
лъэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сылъэну
улъэну
лъэну
дылъэну
фылъэну
лъэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сылъэнукъэ
улъэнукъэ
лъэнукъэ
дылъэнукъэ
фылъэнукъэ
лъэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сылъэмэ
улъэмэ
лъэмэ
дылъэмэ
фылъэмэ
лъэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымылъэмэ
умылъэмэ
мылъэмэ
дымылъэмэ
фымылъэмэ
мылъэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сылъамэ
улъамэ
лъамэ
дылъамэ
фылъамэ
лъа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымылъамэ
умылъамэ
мылъамэ
дымылъамэ
фымылъамэ
мылъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сылъэгъамэ
улъэгъамэ
лъэгъамэ
дылъэгъамэ
фылъэгъамэ
лъэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымылъэгъамэ
умылъэгъамэ
мылъэгъамэ
дымылъэгъамэ
фымылъэгъамэ
мылъэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сылъэнмэ
улъэнмэ
лъэнмэ
дылъэнмэ
фылъэнмэ
лъэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымылъэнмэ
умылъэнмэ
мылъэнмэ
дымылъэнмэ
фымылъэнмэ
мылъэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сылъэнумэ
улъэнумэ
лъэнумэ
дылъэнумэ
фылъэнумэ
лъэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымылъэнумэ
умылъэнумэ
мылъэнумэ
дымылъэнумэ
фымылъэнумэ
мылъэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сылъэтэмэ
улъэтэмэ
лъэтэмэ
дылъэтэмэ
фылъэтэмэ
лъэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымылъэтэмэ
умылъэтэмэ
мылъэтэмэ
дымылъэтэмэ
фымылъэтэмэ
мылъэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сылъатэмэ
улъатэмэ
лъатэмэ
дылъатэмэ
фылъатэмэ
лъа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымылъатэмэ
умылъатэмэ
мылъатэмэ
дымылъатэмэ
фымылъатэмэ
мылъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сылъэгъатэмэ
улъэгъатэмэ
лъэгъатэмэ
дылъэгъатэмэ
фылъэгъатэмэ
лъэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымылъэгъатэмэ
умылъэгъатэмэ
мылъэгъатэмэ
дымылъэгъатэмэ
фымылъэгъатэмэ
мылъэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сылъэнтэмэ
улъэнтэмэ
лъэнтэмэ
дылъэнтэмэ
фылъэнтэмэ
лъэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымылъэнтэмэ
умылъэнтэмэ
мылъэнтэмэ
дымылъэнтэмэ
фымылъэнтэмэ
мылъэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сылъэнутэмэ
улъэнутэмэ
лъэнутэмэ
дылъэнутэмэ
фылъэнутэмэ
лъэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымылъэнутэмэ
умылъэнутэмэ
мылъэнутэмэ
дымылъэнутэмэ
фымылъэнутэмэ
мылъэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сылъэнт
улъэнт
лъэнт
дылъэнт
фылъэнт
лъэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сылъэнтэкъым
улъэнтэкъым
лъэнтэкъым
дылъэнтэкъым
фылъэнтэкъым
лъэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сылъэнут
улъэнут
лъэнут
дылъэнут
фылъэнут
лъэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сылъэнутэкъым
улъэнутэкъым
лъэнутэкъым
дылъэнутэкъым
фылъэнутэкъым
лъэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сылъэми
улъэми
лъэми
дылъэми
фылъэми
лъэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымылъэми
умылъэми
мылъэми
дымылъэми
фымылъэми
мылъэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сылъами
улъами
лъами
дылъами
фылъами
лъа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымылъами
умылъами
мылъами
дымылъами
фымылъами
мылъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сылъэгъами
улъэгъами
лъэгъами
дылъэгъами
фылъэгъами
лъэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымылъэгъами
умылъэгъами
мылъэгъами
дымылъэгъами
фымылъэгъами
мылъэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сылъэнми
улъэнми
лъэнми
дылъэнми
фылъэнми
лъэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымылъэнми
умылъэнми
мылъэнми
дымылъэнми
фымылъэнми
мылъэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сылъэнуми
улъэнуми
лъэнуми
дылъэнуми
фылъэнуми
лъэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымылъэнуми
умылъэнуми
мылъэнуми
дымылъэнуми
фымылъэнуми
мылъэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сылъэтэми
улъэтэми
лъэтэми
дылъэтэми
фылъэтэми
лъэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымылъэтэми
умылъэтэми
мылъэтэми
дымылъэтэми
фымылъэтэми
мылъэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сылъатэми
улъатэми
лъатэми
дылъатэми
фылъатэми
лъа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымылъатэми
умылъатэми
мылъатэми
дымылъатэми
фымылъатэми
мылъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сылъэгъатэми
улъэгъатэми
лъэгъатэми
дылъэгъатэми
фылъэгъатэми
лъэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымылъэгъатэми
умылъэгъатэми
мылъэгъатэми
дымылъэгъатэми
фымылъэгъатэми
мылъэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сылъэнтэми
улъэнтэми
лъэнтэми
дылъэнтэми
фылъэнтэми
лъэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымылъэнтэми
умылъэнтэми
мылъэнтэми
дымылъэнтэми
фымылъэнтэми
мылъэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сылъэнутэми
улъэнутэми
лъэнутэми
дылъэнутэми
фылъэнутэми
лъэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымылъэнутэми
умылъэнутэми
мылъэнутэми
дымылъэнутэми
фымылъэнутэми
мылъэну(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сылъаи
улъаи
лъаи
дылъаи
фылъаи
лъаи
щымыӀэныгъэ:
сымылъаи
умылъаи
мылъаи
дымылъаи
фымылъаи
мылъаи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сылъащэрэт
улъащэрэт
лъащэрэт
дылъащэрэт
фылъащэрэт
лъащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сымылъащэрэт
умылъащэрэт
мылъащэрэт
дымылъащэрэт
фымылъащэрэт
мылъащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сылъагъэнщ
улъагъэнщ
лъагъэнщ
дылъагъэнщ
фылъагъэнщ
лъагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сылъагъэнкъым
улъагъэнкъым
лъагъэнкъым
дылъагъэнкъым
фылъагъэнкъым
лъагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сылъагъэнт
улъагъэнт
лъагъэнт
дылъагъэнт
фылъагъэнт
лъагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сылъагъэнтэкъым
улъагъэнтэкъым
лъагъэнтэкъым
дылъагъэнтэкъым
фылъагъэнтэкъым
лъагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сылъагъэн
улъагъэн
лъагъэн
дылъагъэн
фылъагъэн
лъагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сылъагъэнкъэ
улъагъэнкъэ
лъагъэнкъэ
дылъагъэнкъэ
фылъагъэнкъэ
лъагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сылъагъэнт
улъагъэнт
лъагъэнт
дылъагъэнт
фылъагъэнт
лъагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сылъагъэнтэкъэ
улъагъэнтэкъэ
лъагъэнтэкъэ
дылъагъэнтэкъэ
фылъагъэнтэкъэ
лъагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сылъагъэнущ
улъагъэнущ
лъагъэнущ
дылъагъэнущ
фылъагъэнущ
лъагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сылъагъэнукъым
улъагъэнукъым
лъагъэнукъым
дылъагъэнукъым
фылъагъэнукъым
лъагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сылъагъэнут
улъагъэнут
лъагъэнут
дылъагъэнут
фылъагъэнут
лъагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сылъагъэнутэкъым
улъагъэнутэкъым
лъагъэнутэкъым
дылъагъэнутэкъым
фылъагъэнутэкъым
лъагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сылъагъэну
улъагъэну
лъагъэну
дылъагъэну
фылъагъэну
лъагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сылъагъэнукъэ
улъагъэнукъэ
лъагъэнукъэ
дылъагъэнукъэ
фылъагъэнукъэ
лъагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сылъагъэнут
улъагъэнут
лъагъэнут
дылъагъэнут
фылъагъэнут
лъагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сылъагъэнутэкъэ
улъагъэнутэкъэ
лъагъэнутэкъэ
дылъагъэнутэкъэ
фылъагъэнутэкъэ
лъагъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сылъэ
улъэ
лъэ
дылъэ
фылъэ
лъэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымылъэ
умылъэ
мылъэ
дымылъэ
фымылъэ
мылъэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сылъа
улъа
лъа
дылъа
фылъа
лъа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымылъа
умылъа
мылъа
дымылъа
фымылъа
мылъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сылъэгъа
улъэгъа
лъэгъа
дылъэгъа
фылъэгъа
лъэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымылъэгъа
умылъэгъа
мылъэгъа
дымылъэгъа
фымылъэгъа
мылъэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сылъэн
улъэн
лъэн
дылъэн
фылъэн
лъэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымылъэн
умылъэн
мылъэн
дымылъэн
фымылъэн
мылъэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сылъэну
улъэну
лъэну
дылъэну
фылъэну
лъэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымылъэну
умылъэну
мылъэну
дымылъэну
фымылъэну
мылъэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрылъэ
узэрылъэ
зэрылъэ
дызэрылъэ
фызэрылъэ
зэрылъэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымылъэ
узэрымылъэ
зэрымылъэ
дызэрымылъэ
фызэрымылъэ
мызэрылъэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрылъа
узэрылъа
зэрылъа
дызэрылъа
фызэрылъа
зэрылъа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымылъа
узэрымылъа
зэрымылъа
дызэрымылъа
фызэрымылъа
зэрымылъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрылъэгъа
узэрылъэгъа
зэрылъэгъа
дызэрылъэгъа
фызэрылъэгъа
зэрылъэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымылъэгъа
узэрымылъэгъа
зэрымылъэгъа
дызэрымылъэгъа
фызэрымылъэгъа
зэрымылъэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрылъэн
узэрылъэн
зэрылъэн
дызэрылъэн
фызэрылъэн
зэрылъэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымылъэн
узэрымылъэн
зэрымылъэн
дызэрымылъэн
фызэрымылъэн
зэрымылъэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрылъэну
узэрылъэну
зэрылъэну
дызэрылъэну
фызэрылъэну
зэрылъэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымылъэну
узэрымылъэну
зэрымылъэну
дызэрымылъэну
фызэрымылъэну
зэрымылъэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщылъэ
ущылъэ
щылъэ
дыщылъэ
фыщылъэ
щылъэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымылъэ
ущымылъэ
щымылъэ
дыщымылъэ
фыщымылъэ
щымылъэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщылъа
ущылъа
щылъа
дыщылъа
фыщылъа
щылъа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымылъа
ущымылъа
щымылъа
дыщымылъа
фыщымылъа
щымылъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщылъэгъа
ущылъэгъа
щылъэгъа
дыщылъэгъа
фыщылъэгъа
щылъэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымылъэгъа
ущымылъэгъа
щымылъэгъа
дыщымылъэгъа
фыщымылъэгъа
щымылъэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщылъэн
ущылъэн
щылъэн
дыщылъэн
фыщылъэн
щылъэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымылъэн
ущымылъэн
щымылъэн
дыщымылъэн
фыщымылъэн
щымылъэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщылъэну
ущылъэну
щылъэну
дыщылъэну
фыщылъэну
щылъэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымылъэну
ущымылъэну
щымылъэну
дыщымылъэну
фыщымылъэну
щымылъэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздэлъэ
уздэлъэ
здэлъэ
дыздэлъэ
фыздэлъэ
здэлъэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмылъэ
уздэмылъэ
здэмылъэ
дыздэмылъэ
фыздэмылъэ
здэмылъэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздэлъа
уздэлъа
здэлъа
дыздэлъа
фыздэлъа
здэлъа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмылъа
уздэмылъа
здэмылъа
дыздэмылъа
фыздэмылъа
здэмылъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздэлъэгъа
уздэлъэгъа
здэлъэгъа
дыздэлъэгъа
фыздэлъэгъа
здэлъэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмылъэгъа
уздэмылъэгъа
здэмылъэгъа
дыздэмылъэгъа
фыздэмылъэгъа
здэмылъэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздэлъэн
уздэлъэн
здэлъэн
дыздэлъэн
фыздэлъэн
здэлъэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмылъэн
уздэмылъэн
здэмылъэн
дыздэмылъэн
фыздэмылъэн
здэмылъэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздэлъэну
уздэлъэну
здэлъэну
дыздэлъэну
фыздэлъэну
здэлъэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмылъэну
уздэмылъэну
здэмылъэну
дыздэмылъэну
фыздэмылъэну
здэмылъэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэлъэ
ущӀэлъэ
щӀэлъэ
дыщӀэлъэ
фыщӀэлъэ
щӀэлъэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмылъэ
ущӀэмылъэ
щӀэмылъэ
дыщӀэмылъэ
фыщӀэмылъэ
щӀэмылъэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэлъа
ущӀэлъа
щӀэлъа
дыщӀэлъа
фыщӀэлъа
щӀэлъа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмылъа
ущӀэмылъа
щӀэмылъа
дыщӀэмылъа
фыщӀэмылъа
щӀэмылъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэлъэгъа
ущӀэлъэгъа
щӀэлъэгъа
дыщӀэлъэгъа
фыщӀэлъэгъа
щӀэлъэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмылъэгъа
ущӀэмылъэгъа
щӀэмылъэгъа
дыщӀэмылъэгъа
фыщӀэмылъэгъа
щӀэмылъэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэлъэн
ущӀэлъэн
щӀэлъэн
дыщӀэлъэн
фыщӀэлъэн
щӀэлъэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмылъэн
ущӀэмылъэн
щӀэмылъэн
дыщӀэмылъэн
фыщӀэмылъэн
щӀэмылъэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэлъэну
ущӀэлъэну
щӀэлъэну
дыщӀэлъэну
фыщӀэлъэну
щӀэлъэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмылъэну
ущӀэмылъэну
щӀэмылъэну
дыщӀэмылъэну
фыщӀэмылъэну
щӀэмылъэну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сылъэу
улъэу
лъэу
дылъэу
фылъэу
лъэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымылъэу
умылъэу
мылъэу
дымылъэу
фымылъэу
мылъэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сылъауэ
улъауэ
лъауэ
дылъауэ
фылъауэ
лъауэ / лъа(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымылъауэ
умылъауэ
мылъауэ
дымылъауэ
фымылъауэ
мылъауэ(хэ) / мылъа(хэ)у
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сылъэурэ
улъэурэ
лъэурэ
дылъэурэ
фылъэурэ
лъэ(хэ)урэ
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сымылъэурэ
умылъэурэ
мылъэурэ
дымылъэурэ
фымылъэурэ
мылъэ(хэ)урэ
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[лъ]э
[лъ]эр
--
[лъ]эхэр
Эргативнэ:
[лъ]э
[лъ]эм
--
[лъ]эхэм
Послеложнэ:
[лъ]экӀэ
[лъ]эмкӀэ
[лъ]эхэкӀэ
[лъ]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[лъ]эуэ
[лъ]эрауэ
[лъ]эхэу
[лъ]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[лъ]а
[лъ]ар
--
[лъ]ахэр
Эргативнэ:
[лъ]а
[лъ]ам
--
[лъ]ахэм
Послеложнэ:
[лъ]акӀэ
[лъ]амкӀэ
[лъ]ахэкӀэ
[лъ]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[лъ]ауэ
[лъ]арауэ
[лъ]ахэу
[лъ]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[лъ]эн
[лъ]эныр
--
[лъ]энхэр
Эргативнэ:
[лъ]эн
[лъ]эным
--
[лъ]энхэм
Послеложнэ:
[лъ]энкӀэ
[лъ]энымкӀэ
[лъ]энхэкӀэ
[лъ]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[лъ]эну
[лъ]энырауэ
[лъ]энхэу
[лъ]энхэрауэ
-энж-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[лъ]эну
[лъ]энур
--
[лъ]энухэр
Эргативнэ:
[лъ]эну
[лъ]энум
--
[лъ]энухэм
Послеложнэ:
[лъ]энукӀэ
[лъ]энумкӀэ
[лъ]энухэкӀэ
[лъ]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[лъ]энууэ
[лъ]энурауэ
[лъ]энухэу
[лъ]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Лъакъуэхэр зэуэ ухущӀэрыуэу щӀым къытепчу псынщӀэу зыдзын; пкӀэн. ЩАПХЪЭХЭР
Зэ пкӀэм, зэ малъэ, зэ лъэм, плъагъужыркъым. Нартхэр
Зэреджэ тхылъхэм къраха щапхъэхэр
Адыгэбзэ , Гугъуэт Л. Т., Зэхъуэхъу Л. Хь,
«Эльбрус» тхылъ тедзапӀэ, Налшык, 1984
нап. 92
адыгэбзэ
урысыбзэ/русский
инджылыбзэ/English
Ар мапкӀэ, малъэ .
Она прыгает и скачет .
It jumps and springs .
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
УРЫСЫБЗЭ
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.