АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
[лъ] + -ы + [х] + -ы + -н СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэӏэс "лъыхын"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
лъыхын
щымыӀэныгъэ:
лъымыхын
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
лъысхын
лъыпхын
лъихын
лъытхын
лъыфхын
лъахын
щымыӀэныгъэ:
лъызмыхын
лъумыхын
лъимыхын
лъыдмыхын
лъывмыхын
лъамыхын
Унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
лъых!
лъыфх!
щымыӀэныгъэ:
лъумых!
лъывмых!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
сылърех
улърех
лърех
дылърех
фылърех
лърех
щымыӀэныгъэ:
сылъремых
улъремых
лъремых
дылъремых
фылъремых
лъремых
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
лъызох(ыр)
лъыбох(ыр)
лъех(ыр)
лъыдох(ыр)
лъывох(ыр)
лъах(ыр)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
лъысхыркъым
лъыпхыркъым
лъихыркъым
лъытхыркъым
лъыфхыркъым
лъахыркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
лъысхырт
лъыпхырт
лъихырт
лъытхырт
лъыфхырт
лъахырт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
лъысхыртэкъым
лъыпхыртэкъым
лъихыртэкъым
лъытхыртэкъым
лъыфхыртэкъым
лъахыртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
лъысхащ
лъыпхащ
лъихащ
лъытхащ
лъыфхащ
лъахащ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
лъысхакъым
лъыпхакъым
лъихакъым
лъытхакъым
лъыфхакъым
лъахакъым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
лъысхат
лъыпхат
лъихат
лъытхат
лъыфхат
лъахат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
лъысхатэкъым
лъыпхатэкъым
лъихатэкъым
лъытхатэкъым
лъыфхатэкъым
лъахатэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
лъысхыгъащ
лъыпхыгъащ
лъихыгъащ
лъытхыгъащ
лъыфхыгъащ
лъахыгъащ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
лъысхыгъакъым
лъыпхыгъакъым
лъихыгъакъым
лъытхыгъакъым
лъыфхыгъакъым
лъахыгъакъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
лъысхыгъат
лъыпхыгъат
лъихыгъат
лъытхыгъат
лъыфхыгъат
лъахыгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
лъысхыгъатэкъым
лъыпхыгъатэкъым
лъихыгъатэкъым
лъытхыгъатэкъым
лъыфхыгъатэкъым
лъахыгъатэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
лъысхщ
лъыпхщ
лъихщ
лъытхщ
лъыфхщ
лъахщ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
лъысхкъым
лъыпхкъым
лъихкъым
лъытхкъым
лъыфхкъым
лъахкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
лъысхт
лъыпхт
лъихт
лъытхт
лъыфхт
лъахт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
лъысхтэкъым
лъыпхтэкъым
лъихтэкъым
лъытхтэкъым
лъыфхтэкъым
лъахтэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
лъысхынщ
лъыпхынщ
лъихынщ
лъытхынщ
лъыфхынщ
лъахынщ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
лъысхынкъым
лъыпхынкъым
лъихынкъым
лъытхынкъым
лъыфхынкъым
лъахынкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
лъысхынущ
лъыпхынущ
лъихынущ
лъытхынущ
лъыфхынущ
лъахынущ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
лъысхынукъым
лъыпхынукъым
лъихынукъым
лъытхынукъым
лъыфхынукъым
лъахынукъым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
лъысхрэ
лъыпхрэ
лъихрэ
лъытхрэ
лъыфхрэ
лъахрэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
лъысхыркъэ
лъыпхыркъэ
лъихыркъэ
лъытхыркъэ
лъыфхыркъэ
лъахыркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
лъысхырт
лъыпхырт
лъихырт
лъытхырт
лъыфхырт
лъахырт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
лъысхыртэкъэ
лъыпхыртэкъэ
лъихыртэкъэ
лъытхыртэкъэ
лъыфхыртэкъэ
лъахыртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
лъысха
лъыпха
лъиха
лъытха
лъыфха
лъаха
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
лъысхакъэ
лъыпхакъэ
лъихакъэ
лъытхакъэ
лъыфхакъэ
лъахакъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
лъысхат
лъыпхат
лъихат
лъытхат
лъыфхат
лъахат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
лъысхатэкъэ
лъыпхатэкъэ
лъихатэкъэ
лъытхатэкъэ
лъыфхатэкъэ
лъахатэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
лъысхыгъа
лъыпхыгъа
лъихыгъа
лъытхыгъа
лъыфхыгъа
лъахыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀыныгъэ:
лъысхыгъакъэ
лъыпхыгъакъэ
лъихыгъакъэ
лъытхыгъакъэ
лъыфхыгъакъэ
лъахыгъакъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
лъысхыгъат
лъыпхыгъат
лъихыгъат
лъытхыгъат
лъыфхыгъат
лъахыгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
лъысхыгъатэкъэ
лъыпхыгъатэкъэ
лъихыгъатэкъэ
лъытхыгъатэкъэ
лъыфхыгъатэкъэ
лъахыгъатэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
лъысх
лъыпх
лъих
лъытх
лъыфх
лъах
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
лъысхкъэ
лъыпхкъэ
лъихкъэ
лъытхкъэ
лъыфхкъэ
лъахкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
лъысхт
лъыпхт
лъихт
лъытхт
лъыфхт
лъахт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
лъысхтэкъэ
лъыпхтэкъэ
лъихтэкъэ
лъытхтэкъэ
лъыфхтэкъэ
лъахтэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
лъысхын
лъыпхын
лъихын
лъытхын
лъыфхын
лъахын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
лъысхынкъэ
лъыпхынкъэ
лъихынкъэ
лъытхынкъэ
лъыфхынкъэ
лъахынкъэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
лъысхыну
лъыпхыну
лъихыну
лъытхыну
лъыфхыну
лъахыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
лъысхынукъэ
лъыпхынукъэ
лъихынукъэ
лъытхынукъэ
лъыфхынукъэ
лъахынукъэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
лъысхмэ
лъыпхмэ
лъихмэ
лъытхмэ
лъыфхмэ
лъахмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
лъызмыхмэ
лъумыхмэ
лъимыхмэ
лъыдмыхмэ
лъывмыхмэ
лъамыхмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
лъысхамэ
лъыпхамэ
лъихамэ
лъытхамэ
лъыфхамэ
лъахамэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
лъызмыхамэ
лъумыхамэ
лъимыхамэ
лъыдмыхамэ
лъывмыхамэ
лъамыхамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
лъысхыгъамэ
лъыпхыгъамэ
лъихыгъамэ
лъытхыгъамэ
лъыфхыгъамэ
лъахыгъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
лъызмыхыгъамэ
лъумыхыгъамэ
лъимыхыгъамэ
лъыдмыхыгъамэ
лъывмыхыгъамэ
лъамыхыгъамэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
лъысхынмэ
лъыпхынмэ
лъихынмэ
лъытхынмэ
лъыфхынмэ
лъахынмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
лъызмыхынмэ
лъумыхынмэ
лъимыхынмэ
лъыдмыхынмэ
лъывмыхынмэ
лъамыхынмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
лъысхынумэ
лъыпхынумэ
лъихынумэ
лъытхынумэ
лъыфхынумэ
лъахынумэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
лъызмыхынумэ
лъумыхынумэ
лъимыхынумэ
лъыдмыхынумэ
лъывмыхынумэ
лъамыхынумэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
лъысхтэмэ
лъыпхтэмэ
лъихтэмэ
лъытхтэмэ
лъыфхтэмэ
лъахтэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
лъызмыхтэмэ
лъумыхтэмэ
лъимыхтэмэ
лъыдмыхтэмэ
лъывмыхтэмэ
лъамыхтэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
лъысхатэмэ
лъыпхатэмэ
лъихатэмэ
лъытхатэмэ
лъыфхатэмэ
лъахатэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
лъызмыхатэмэ
лъумыхатэмэ
лъимыхатэмэ
лъыдмыхатэмэ
лъывмыхатэмэ
лъамыхатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
лъысхыгъатэмэ
лъыпхыгъатэмэ
лъихыгъатэмэ
лъытхыгъатэмэ
лъыфхыгъатэмэ
лъахыгъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
лъызмыхыгъатэмэ
лъумыхыгъатэмэ
лъимыхыгъатэмэ
лъыдмыхыгъатэмэ
лъывмыхыгъатэмэ
лъамыхыгъатэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
лъысхынтэмэ
лъыпхынтэмэ
лъихынтэмэ
лъытхынтэмэ
лъыфхынтэмэ
лъахынтэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
лъызмыхынтэмэ
лъумыхынтэмэ
лъимыхынтэмэ
лъыдмыхынтэмэ
лъывмыхынтэмэ
лъамыхынтэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
лъысхынутэмэ
лъыпхынутэмэ
лъихынутэмэ
лъытхынутэмэ
лъыфхынутэмэ
лъахынутэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
лъызмыхынутэмэ
лъумыхынутэмэ
лъимыхынутэмэ
лъыдмыхынутэмэ
лъывмыхынутэмэ
лъамыхынутэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
лъысхынт
лъыпхынт
лъихынт
лъытхынт
лъыфхынт
лъахынт
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
лъысхынтэкъым
лъыпхынтэкъым
лъихынтэкъым
лъытхынтэкъым
лъыфхынтэкъым
лъахынтэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
лъысхынут
лъыпхынут
лъихынут
лъытхынут
лъыфхынут
лъахынут
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
лъысхынутэкъым
лъыпхынутэкъым
лъихынутэкъым
лъытхынутэкъым
лъыфхынутэкъым
лъахынутэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
лъысхми
лъыпхми
лъихми
лъытхми
лъыфхми
лъахми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
лъызмыхми
лъумыхми
лъимыхми
лъыдмыхми
лъывмыхми
лъамыхми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
лъысхами
лъыпхами
лъихами
лъытхами
лъыфхами
лъахами
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
лъызмыхами
лъумыхами
лъимыхами
лъыдмыхами
лъывмыхами
лъамыхами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
лъысхыгъами
лъыпхыгъами
лъихыгъами
лъытхыгъами
лъыфхыгъами
лъахыгъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
лъызмыхыгъами
лъумыхыгъами
лъимыхыгъами
лъыдмыхыгъами
лъывмыхыгъами
лъамыхыгъами
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
лъысхынми
лъыпхынми
лъихынми
лъытхынми
лъыфхынми
лъахынми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
лъызмыхынми
лъумыхынми
лъимыхынми
лъыдмыхынми
лъывмыхынми
лъамыхынми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
лъысхынуми
лъыпхынуми
лъихынуми
лъытхынуми
лъыфхынуми
лъахынуми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
лъызмыхынуми
лъумыхынуми
лъимыхынуми
лъыдмыхынуми
лъывмыхынуми
лъамыхынуми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
лъысхтэми
лъыпхтэми
лъихтэми
лъытхтэми
лъыфхтэми
лъахтэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
лъызмыхтэми
лъумыхтэми
лъимыхтэми
лъыдмыхтэми
лъывмыхтэми
лъамыхтэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
лъысхатэми
лъыпхатэми
лъихатэми
лъытхатэми
лъыфхатэми
лъахатэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
лъызмыхатэми
лъумыхатэми
лъимыхатэми
лъыдмыхатэми
лъывмыхатэми
лъамыхатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
лъысхыгъатэми
лъыпхыгъатэми
лъихыгъатэми
лъытхыгъатэми
лъыфхыгъатэми
лъахыгъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
лъызмыхыгъатэми
лъумыхыгъатэми
лъимыхыгъатэми
лъыдмыхыгъатэми
лъывмыхыгъатэми
лъамыхыгъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
лъысхынтэми
лъыпхынтэми
лъихынтэми
лъытхынтэми
лъыфхынтэми
лъахынтэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
лъызмыхынтэми
лъумыхынтэми
лъимыхынтэми
лъыдмыхынтэми
лъывмыхынтэми
лъамыхынтэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
лъысхынутэми
лъыпхынутэми
лъихынутэми
лъытхынутэми
лъыфхэнутэми
лъахэнутэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
лъызмыхынутэми
лъумыхынутэми
лъимыхынутэми
лъыдмыхынутэми
лъывмыхынутэми
лъамыхынутэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
лъысхаи
лъыпхаи
лъихаи
лъытхаи
лъыфхаи
лъахаи
щымыӀэныгъэ:
лъысхакъыми
лъыпхакъыми
лъихакъыми
лъытхакъыми
лъыфхакъыми
лъахакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
лъысхащэрэт
лъыпхащэрэт
лъихащэрэт
лъытхащэрэт
лъыфхащэрэт
лъахащэрэт
щымыӀэныгъэ:
лъызмыхащэрэт
лъумыхащэрэт
лъимыхащэрэт
лъыдмыхащэрэт
лъывмыхащэрэт
лъамыхащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
лъысхагъэнщ
лъыпхагъэнщ
лъихагъэнщ
лъытхагъэнщ
лъыфхагъэнщ
лъахагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
лъысхагъэнкъым
лъыпхагъэнкъым
лъихагъэнкъым
лъытхагъэнкъым
лъыфхагъэнкъым
лъахагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
лъысхагъэнт
лъыпхагъэнт
лъихагъэнт
лъытхагъэнт
лъыфхагъэнт
лъахагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
лъысхагъэнтэкъым
лъыпхагъэнтэкъым
лъихагъэнтэкъым
лъытхагъэнтэкъым
лъыфхагъэнтэкъым
лъахагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
лъысхагъэн
лъыпхагъэн
лъихагъэн
лъытхагъэн
лъыфхагъэн
лъахагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
лъысхагъэнкъэ
лъыпхагъэнкъэ
лъихагъэнкъэ
лъытхагъэнкъэ
лъыфхагъэнкъэ
лъахагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
лъысхагъэнт
лъыпхагъэнт
лъихагъэнт
лъытхагъэнт
лъыфхагъэнт
лъахагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
лъысхагъэнтэкъэ
лъыпхагъэнтэкъэ
лъихагъэнтэкъэ
лъытхагъэнтэкъэ
лъыфхагъэнтэкъэ
лъахагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
лъысхагъэнущ
лъыпхагъэнущ
лъихагъэнущ
лъытхагъэнущ
лъыфхагъэнущ
лъахагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
лъысхагъэнукъым
лъыпхагъэнукъым
лъихагъэнукъым
лъытхагъэнукъым
лъыфхагъэнукъым
лъахагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
лъысхагъэнут
лъыпхагъэнут
лъихагъэнут
лъытхагъэнут
лъыфхагъэнут
лъахагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
лъысхагъэнутэкъым
лъыпхагъэнутэкъым
лъихагъэнутэкъым
лъытхагъэнутэкъым
лъыфхагъэнутэкъым
лъахагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
лъысхагъэну
лъыпхагъэну
лъихагъэну
лъытхагъэну
лъыфхагъэну
лъахагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
лъысхагъэнукъэ
лъыпхагъэнукъэ
лъихагъэнукъэ
лъытхагъэнукъэ
лъыфхагъэнукъэ
лъахагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
лъысхагъэнут
лъыпхагъэнут
лъихагъэнут
лъытхагъэнут
лъыфхагъэнут
лъахагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
лъысхагъэнутэкъэ
лъыпхагъэнутэкъэ
лъихагъэнутэкъэ
лъытхагъэнутэкъэ
лъыфхагъэнутэкъэ
лъахагъэнутэкъэ
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
лъызых
ит зэман - щымыӀэныгъэ
лъызымых
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
лъызыха
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
лъызымыха
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
лъызыхыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
лъызымыхыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
лъызыхын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
лъызымыхын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
лъызыхыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
лъызымыхыну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту)
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ
лъысх
лъыпх
лъих
лъытх
лъыфх
лъах
ит зэман - щымыӀэныгъэ
лъызмых
лъумых
лъимых
лъыдмых
лъывмых
лъамых
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
лъысха
лъыпха
лъиха
лъытха
лъыфха
лъаха
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
лъызмыха
лъумыха
лъимыха
лъыдмыха
лъывмыха
лъамыха
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
лъысхыгъа
лъыпхыгъа
лъихыгъа
лъытхыгъа
лъыфхыгъа
лъахыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
лъызмыхыгъа
лъумыхыгъа
лъимыхыгъа
лъыдмыхыгъа
лъывмыхыгъа
лъамыхыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
лъысхын
лъыпхын
лъихын
лъытхын
лъыфхын
лъахын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
лъызмыхын
лъумыхын
лъимыхын
лъыдмыхын
лъывмыхын
лъамыхын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
лъысхыну
лъыпхыну
лъихыну
лъытхыну
лъыфхыну
лъахыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
лъызмыхыну
лъумыхыну
лъимыхыну
лъыдмыхыну
лъывмыхыну
лъамыхыну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ)
ит зэман - щыӀэныгъэ
лъых
ит зэман - щымыӀэныгъэ
лъымых
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
лъыха
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
лъымыха
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
лъыхыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
лъымыхыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
лъыхын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
лъымыхын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
лъыхыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
лъымыхыну
Обстоятельственнэ причастиехэр
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
зэрылъысх
зэрылъыпх
зэрылъих
зэрылъытх
зэрылъыфх
зэрылъах
ит зэман - щымыӀэныгъэ
зэрылъызмых
зэрылъумых
зэрылъимых
зэрылъыдмых
зэрылъывмых
зэрылъамых
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэрылъысха
зэрылъыпха
зэрылъиха
зэрылъытха
зэрылъыфха
зэрылъаха
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэрылъызмыха
зэрылъумыха
зэрылъимыха
зэрылъыдмыха
зэрылъывмыха
зэрамыха
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэрылъысхыгъа
зэрылъыпхыгъа
зэрылъихыгъа
зэрылъытхыгъа
зэрылъыфхыгъа
зэрылъахыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэрылъызмыхыгъа
зэрылъумыхыгъа
зэрылъимыхыгъа
зэрылъыдмыхыгъа
зэрылъывмыхыгъа
зэрылъамыхыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэрылъысхын
зэрылъыпхын
зэрылъихын
зэрылъытхын
зэрылъыфхын
зэрылъахын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэрылъызмыхын
зэрылъумыхын
зэрылъимыхын
зэрылъыдмыхын
зэрылъывмыхын
зэрылъамыхын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэрылъысхыну
зэрылъыпхыну
зэрылъихыну
зэрылъытхыну
зэрылъыфхыну
зэрылъахыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэрылъызмыхыну
зэрылъумыхыну
зэрылъимыхыну
зэрылъыдмыхыну
зэрылъывмыхыну
зэрылъамыхыну
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
щылъысх
щылъыпх
щылъих
щылъытх
щылъыфх
щылъах
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щылъызмых
щылъумых
щылъимых
щылъыдмых
щылъывмых
щылъамых
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щылъысха
щылъыпха
щылъиха
щылъытха
щылъыфха
щылъаха
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щылъызмыха
щылъумыха
щылъимыха
щылъыдмыха
щылъывмыха
щылъамыха
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щылъысхыгъа
щылъыпхыгъа
щылъихыгъа
щылъытхыгъа
щылъыфхыгъа
щылъахыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щылъызмыхыгъа
щылъумыхыгъа
щылъимыхыгъа
щылъыдмыхыгъа
щылъывмыхыгъа
щылъамыхыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щылъысхын
щылъыпхын
щылъихын
щылъытхын
щылъыфхын
щылъахын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щылъызмыхын
щылъумыхын
щылъимыхын
щылъыдмыхын
щылъывмыхын
щылъамыхын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щылъысхыну
щылъыпхыну
щылъихыну
щылъытхыну
щылъыфхыну
щылъахыну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щылъызмыхыну
щылъумыхыну
щылъимыхыну
щылъыдмыхыну
щылъывмыхыну
щылъамыхыну
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
здылъысх
здылъыпх
здылъих
здылъытх
здылъыфх
здылъах
ит зэман - щымыӀэныгъэ
здылъызмых
здылъумых
здылъимых
здылъыдмых
здылъывмых
здылъамых
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
здылъысха
здылъыпха
здылъиха
здылъытха
здылъыфха
здылъаха
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
здылъызмыха
здылъумыха
здылъимыха
здылъыдмыха
здылъывмыха
здылъамыха
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
здылъысхыгъа
здылъыпхыгъа
здылъихыгъа
здылъытхыгъа
здылъыфхыгъа
здылъахыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
здыбъэдэзмыхыгъа
здылъумыхыгъа
здылъимыхыгъа
здылъыдмыхыгъа
здылъывмыхыгъа
здылъамыхыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
здылъысхын
здылъыпхын
здылъихын
здылъытхын
здылъыфхын
здылъахын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
здылъызмыхын
здылъумыхын
здылъимыхын
здылъыдмыхын
здылъывмыхын
здылъамыхын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
здылъысхыну
здылъыпхыну
здылъихыну
здылъытхыну
здылъыфхыну
здылъахыну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
здыгъэдэзмыхыну
здылъумыхыну
здылъимыхыну
здылъыдмыхыну
здылъывмыхыну
здылъамыхыну
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
щӀылъысх
щӀылъыпх
щӀылъих
щӀылъытх
щӀылъыфх
щӀылъах
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щӀылъызмых
щӀылъумых
щӀылъимых
щӀылъыдмых
щӀылъывмых
щӀылъамых
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щӀылъысха
щӀылъыпха
щӀылъиха
щӀылъытха
щӀылъыфха
щӀлъаха
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щӀылъызмыха
щӀылъумыха
щӀылъимыха
щӀылъыдмыха
щӀылъывмыха
щӀылъамыха
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щӀылъысхыгъа
щӀэлъыпхыгъа
щӀылъихыгъа
щӀэлъытхыгъа
щӀэлъыфхыгъа
щӀылъахыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щӀылъызмыхыгъа
щӀылъумыхыгъа
щӀылъимыхыгъа
щӀылъыдмыхыгъа
щӀылъывмыхыгъа
щӀылъамыхыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щӀылъысхын
щӀылъыпхын
щӀылъихын
щӀылъытхын
щӀылъыфхын
щӀылъахын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щӀылъызмыхын
щӀылъумыхын
щӀылъимыхын
щӀылъыдмыхын
щӀылъывмыхын
щӀылъамыхын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щӀылъысхыну
щӀылъыпхыну
щӀылъихыну
щӀылъытхыну
щӀылъыфхыну
щӀылъахэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щӀылъызмыхыну
щӀылъумыхыну
щӀылъимыхыну
щӀылъыдмыхыну
щӀылъывмыхыну
щӀылъамыхыну
Деепричастиехэр
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ
лъысхыу
лъыпхыу
лъихыу
лъытхыу
лъыфхыу
лъахыу
ит зэман - щымыӀэныгъэ
лъызмыхыу
лъумыхыу
лъимыхыу
лъыдмыхыу
лъывмыхыу
лъамыхыу
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
лъысхауэ
лъыпхауэ
лъихауэ
лъытхауэ
лъыфхауэ
лъахауэ
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
лъызмыхауэ
лъумыхауэ
лъимыхауэ
лъыдмыхауэ
лъывмыхауэ
лъамыхауэ
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
лъысхыурэ
лъыпхыурэ
лъихыурэ
лъытхыурэ
лъыфхыурэ
лъахыурэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
лъызмыхыурэ
лъумыхыурэ
лъимыхыурэ
лъыдмыхыурэ
лъывмыхыурэ
лъамыхыурэ
Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
плъызох
лъызох
--
флъызох
ялъызох
уэ
слъыбох
--
лъыбох
тлъыбох
--
ялъыбох
абы
слъех
плъех
лъех
тлъех
флъех
ялъех
дэ
--
плъыдох
лъыдох
--
флъыдох
ялъыдох
фэ
слъывох
--
лъывох
тлъывох
--
ялъывох
абыхэм
слъах(хэ)
плъах(хэ)
лъах(хэ)
тлъах(хэ)
флъах(хэ)
ялъах(хэ)
Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
плъыс[хрэ]
лъыс[хрэ]
--
флъыс[хрэ]
ялъыс[х(хэ)рэ]
уэ
слъып[хрэ]
--
лъып[хрэ]
тлъып[хрэ]
--
ялъып[х(хэ)рэ]
абы
слъи[хрэ]
плъи[хрэ]
лъи[хрэ]
тлъи[хрэ]
флъи[хрэ]
ялъи[х(хэ)рэ]
дэ
--
плъыт[хрэ]
лъыт[хрэ]
--
флъыт[хрэ]
ялъыт[х(хэ)рэ]
фэ
слъыф[хрэ]
--
лъыф[хрэ]
тлъыф[хрэ]
--
ялъыф[х(хэ)рэ]
абыхэм
слъа[хрэ]
плъа[хрэ]
лъа[хрэ]
тлъа[хрэ]
флъа[хрэ]
ялъа[х(хэ)рэ]
-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[х]
[х]ыр
--
[х]хэр
Эргативнэ:
[х]
[х]ым
--
[х]хэм
Послеложнэ:
[х]кӀэ
[х]ымкӀэ
[х]хэкӀэ
[х]хэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[х]ыу
[х]ырауэ
[х]хэу
[х]хэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[х]а
[х]ар
--
[х]ахэр
Эргативнэ:
[х]а
[х]ам
--
[х]ахэм
Послеложнэ:
[х]акӀэ
[х]амкӀэ
[х]ахэкӀэ
[х]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[х]ауэ
[х]арауэ
[х]ахэу
[х]ахэрауэ
-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[х]ын
[х]ыныр
--
[х]ынхэр
Эргативнэ:
[х]ын
[х]ыным
--
[х]ынхэм
Послеложнэ:
[х]ынкӀэ
[х]ынымкӀэ
[х]ынхэкӀэ
[х]ынхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[х]ыну
[х]ынырауэ
[х]ынхэу
[х]ынхэрауэ
-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[х]ыну
[х]ынур
--
[х]ынухэр
Эргативнэ:
[х]ыну
[х]ынум
--
[х]ынухэм
Послеложнэ:
[х]ынукӀэ
[х]ынумкӀэ
[х]ынухэкӀэ
[х]ынухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[х]ынууэ
[х]ынурауэ
[х]ынухэу
[х]ынухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Лъакъуэм лъыгъыр фӀэхын. ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
лъыхын: take off or remove (one's shoes or socks)
Вакъэр лъыхын: take off one's shoes УРЫСЫБЗЭ
лъыхын: снять с ноги (обувь, носки)
Вакъэр лъыхын: снять ботинки БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.