Wt/kbd/лъакъуэ

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

лъакъуэ

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ЩЫӀЭЦӀЭ

ЭТИМОЛОГИЕ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

IPA ['ɬɑ:qʹʷɐ]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

[лъ] + -а + -къу + -э

СКЛОНЕНЭ

	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	лъакъуэ	лъакъуэр	--	лъакъуэхэр
Эргативнэ:	лъакъуэ	лъакъуэм	--	лъакъуэхэм
Послеложнэ:	лъакъуэкӀэ	лъакъуэмкӀэ	лъакъуэхэкӀэ	лъакъуэхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	лъакъуэу	лъакъуэрауэ	лъакъуэхэу	лъакъуэхэрауэ

МЫХЬЭНЭ

ЦӀыхум, псэущхьэм къызэракӀухь Ӏэпкълъэпкъ.
УнэлъащӀэу шэнтжьей, гъуэлъыпӀэ хуэдэхэр зэрагъэув, щӀым зэрытет Ӏыхьэ.

ЩАПХЪЭХЭР

Щыхьым и лъакъуэхэр гъэжам хуэдэу псыгъуэхэт, быдэхэт. КӀэрашэ Тембот, Акъсырэ Залымхъан

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

Шэнт лъакъуэ.
Ӏэнэ лъакъуищ.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

лъакъуэ: 1. leg (including the foot) 2. leg (for example, of a table, chair, etc.)
Шэнт лъакъуэ: chair leg
Ӏэнэ лъакъуищ: table with three legs, three-legged table

УРЫСЫБЗЭ

лъакъуэ: 1. нога 2. ножка (напр. стола, стула и т.п.)
Шэнт лъакъуэ: ножка стола
Ӏэнэ лъакъуищ: трехногий стол

псалъафэ зэпыщӀахэр

[И] лъакъуэ хузэблэмыхын

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
     Инджылыбзэ: not be able to move one’s feet
     Урысыбзэ: быть не в состоянии передвигать ноги.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:
     ЛӀыжьыр лъэрымыхь дыдэ хъуати и лъакъуэ дахэ-дахэу хузэблэхтэкъым.  ӀуэрыӀуатэ, фольклор

Лъакъуэр щӀэгъэжауэ щысын

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
     Инджылыбзэ: be idle, linger, loiter, loaf, laze around
     Урысыбзэ: бездельничать.
  Псалъэ зэпхахэр:
     Махуэ псом лъакъуэр щӀэгъэжауэ щысын.
  Щапхъэхэр:

Лъакъуэр щӀэщӀэн

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
     Инджылыбзэ: be extremely tired, be dead tired
     Урысыбзэ: падать с ног.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Лъакъуэхэр зэхэгъэлъэдэжауэ щысын

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
     Инджылыбзэ: sit doing nothing, laze around, loaf around
     Урысыбзэ: сидеть, ничего не делая, сидеть сложа руки; бездельничать.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

БИБЛИОГРАФИЕ

Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.