АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
- IPA [tʹʂɐɕʹɐpʹɐskʹʷǝ'ħǝn]
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- кӏэ- + щӏэ- + [пӏэскӏу] + -хь + -ы + -н
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "кӏэщӏэпӏэскӏухьын"-м и спряженэ
| Инфинитив (масдар) | |
|---|---|
| щыӀэныгъэ: | кӏэщӏэпӏэскӏухьын |
| щымыӀэныгъэ: | кӏэщӏэмыпӏэскӏухьын |
| Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
|---|---|---|---|---|---|---|
| щыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьын | укӏэщӏэпӏэскӏухьын | кӏэщӏэпӏэскӏухьын | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьын | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьын | кӏэщӏэпӏэскӏухьын(хэ) |
| щымыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьын | укӏэщӏэмыпӏэскӏухьын | кӏэщӏэмыпӏэскӏухьын | дыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьын | фыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьын | кӏэщӏэмыпӏэскӏухьын(хэ) |
| унафэ наклоненэ | уэ | фэ |
|---|---|---|
| щыӀэныгъэ: | кӏэщӏэпӏэскӏухь! | фыкӏэщӏэпӏэскӏухь! |
| щымыӀэныгъэ: | укӏэщӏэмыпӏэскӏухь! | фыкӏэщӏэмыпӏэскӏухь! |
| Ре-кӀэ унафэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
|---|---|---|---|---|---|---|
| щыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏрепӏэскӏухь | укӏэщӏрепӏэскӏухь | кӏэщӏрепӏэскӏухь | дыкӏэщӏрепӏэскӏухь | фыкӏэщӏрепӏэскӏухь | кӏэщӏрепӏэскӏухь |
| щымыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏремыпӏэскӏухь | укӏэщӏремыпӏэскӏухь | кӏэщӏремыпӏэскӏухь | дыкӏэщӏремыпӏэскӏухь | фыкӏэщӏремыпӏэскӏухь | кӏэщӏремыпӏэскӏухь |
| ЗэраӀуатэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏопӏэскӏухь(ыр) | укӏэщӏопӏэскӏухь(ыр) | кӏэщӏопӏэскӏухь(ыр) | дыкӏэщӏопӏэскӏухь(ыр) | фыкӏэщӏопӏэскӏухь(ыр) | кӏэщӏопӏэскӏухь(хэ)(р) |
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьыркъым | укӏэщӏэпӏэскӏухьыркъым | кӏэщӏэпӏэскӏухьыркъым | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьыркъым | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьыркъым | кӏэщӏэпӏэскӏухьы(хэ)ркъым |
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухь(ыр)т | укӏэщӏэпӏэскӏухь(ыр)т | кӏэщӏэпӏэскӏухь(ыр)т | дыкӏэщӏэпӏэскӏухь(ыр)т | фыкӏэщӏэпӏэскӏухь(ыр)т | кӏэщӏэпӏэскӏухь(ыр)т / кӏэщӏэпӏэскӏухьхэ(р)т |
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухь(ыр)тэкъым | укӏэщӏэпӏэскӏухь(ыр)тэкъым | кӏэщӏэпӏэскӏухь(ыр)тэкъым | дыкӏэщӏэпӏэскӏухь(ыр)тэкъым | фыкӏэщӏэпӏэскӏухь(ыр)тэкъым | кӏэщӏэпӏэскӏухь(ыр)тэкъым / кӏэщӏэпӏэскӏухьхэ(р)тэкъым |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьащ | укӏэщӏэпӏэскӏухьащ | кӏэщӏэпӏэскӏухьащ | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьащ | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьащ | кӏэщӏэпӏэскӏухьа(хэ)щ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьакъым | укӏэщӏэпӏэскӏухьакъым | кӏэщӏэпӏэскӏухьакъым | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьакъым | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьакъым | кӏэщӏэпӏэскӏухьа(хэ)къым |
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьат | укӏэщӏэпӏэскӏухьат | кӏэщӏэпӏэскӏухьат | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьат | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьат | кӏэщӏэпӏэскӏухьа(хэ)т |
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьатэкъым | укӏэщӏэпӏэскӏухьатэкъым | кӏэщӏэпӏэскӏухьатэкъым | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьатэкъым | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьатэкъым | кӏэщӏэпӏэскӏухьа(хэ)тэкъым |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьыгъащ | укӏэщӏэпӏэскӏухьыгъащ | кӏэщӏэпӏэскӏухьыгъащ | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьыгъащ | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьыгъащ | кӏэщӏэпӏэскӏухьыгъа(хэ)щ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьыгъакъым | укӏэщӏэпӏэскӏухьыгъакъым | кӏэщӏэпӏэскӏухьыгъакъым | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьыгъакъым | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьыгъакъым | кӏэщӏэпӏэскӏухьыгъа(хэ)къым |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьыгъат | укӏэщӏэпӏэскӏухьыгъат | кӏэщӏэпӏэскӏухьыгъат | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьыгъат | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьыгъат | кӏэщӏэпӏэскӏухьыгъа(хэ)т |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьыгъатэкъым | укӏэщӏэпӏэскӏухьыгъатэкъым | кӏэщӏэпӏэскӏухьыгъатэкъым | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьыгъатэкъым | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьыгъатэкъым | кӏэщӏэпӏэскӏухьыгъа(хэ)тэкъым |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьщ | укӏэщӏэпӏэскӏухьщ | кӏэщӏэпӏэскӏухьщ | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьщ | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьщ | кӏэщӏэпӏэскӏухь(хэ)щ |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухькъым | укӏэщӏэпӏэскӏухькъым | кӏэщӏэпӏэскӏухькъым | дыкӏэщӏэпӏэскӏухькъым | фыкӏэщӏэпӏэскӏухькъым | кӏэщӏэпӏэскӏухь(хэ)къым |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьт | укӏэщӏэпӏэскӏухьт | кӏэщӏэпӏэскӏухьт | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьт | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьт | кӏэщӏэпӏэскӏухь(хэ)т |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьтэкъым | укӏэщӏэпӏэскӏухьтэкъым | кӏэщӏэпӏэскӏухьтэкъым | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьтэкъым | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьтэкъым | кӏэщӏэпӏэскӏухь(хэ)тэкъым |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьынщ | укӏэщӏэпӏэскӏухьынщ | кӏэщӏэпӏэскӏухьынщ | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьынщ | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьынщ | кӏэщӏэпӏэскӏухьын(хэ)щ |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьынкъым | укӏэщӏэпӏэскӏухьынкъым | кӏэщӏэпӏэскӏухьынкъым | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьынкъым | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьынкъым | кӏэщӏэпӏэскӏухьын(хэ)къым |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьынущ | укӏэщӏэпӏэскӏухьынущ | кӏэщӏэпӏэскӏухьынущ | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьынущ | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьынущ | кӏэщӏэпӏэскӏухьыну(хэ)щ |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьынукъым | укӏэщӏэпӏэскӏухьынукъым | кӏэщӏэпӏэскӏухьынукъым | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьынукъым | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьынукъым | кӏэщӏэпӏэскӏухьыну(хэ)къым |
| ЗэрыупщӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьрэ | укӏэщӏэпӏэскӏухьрэ | кӏэщӏэпӏэскӏухьрэ | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьрэ | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьрэ | кӏэщӏэпӏэскӏухь(хэ)рэ |
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьыркъэ | укӏэщӏэпӏэскӏухьыркъэ | кӏэщӏэпӏэскӏухьыркъэ | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьыркъэ | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьыркъэ | кӏэщӏэпӏэскӏухьыркъэ / кӏэщӏэпӏэскӏухьхэркъэ |
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухь(ыр)т | укӏэщӏэпӏэскӏухь(ыр)т | кӏэщӏэпӏэскӏухь(ыр)т | дыкӏэщӏэпӏэскӏухь(ыр)т | фыкӏэщӏэпӏэскӏухь(ыр)т | кӏэщӏэпӏэскӏухь(ыр)т / кӏэщӏэпӏэскӏухьхэ(р)т |
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухь(ыр)тэкъэ | укӏэщӏэпӏэскӏухь(ыр)тэкъэ | кӏэщӏэпӏэскӏухь(ыр)тэкъэ | дыкӏэщӏэпӏэскӏухь(ыр)тэкъэ | фыкӏэщӏэпӏэскӏухь(ыр)тэкъэ | кӏэщӏэпӏэскӏухь(ыр)тэкъэ / кӏэщӏэпӏэскӏухьхэ(р)тэкъэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьа | укӏэщӏэпӏэскӏухьа | кӏэщӏэпӏэскӏухьа | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьа | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьа | кӏэщӏэпӏэскӏухьа(хэ) |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьакъэ | укӏэщӏэпӏэскӏухьакъэ | кӏэщӏэпӏэскӏухьакъэ | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьакъэ | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьакъэ | кӏэщӏэпӏэскӏухьа(хэ)къэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьат | укӏэщӏэпӏэскӏухьат | кӏэщӏэпӏэскӏухьат | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьат | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьат | кӏэщӏэпӏэскӏухьа(хэ)т |
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьатэкъэ | укӏэщӏэпӏэскӏухьатэкъэ | кӏэщӏэпӏэскӏухьатэкъэ | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьатэкъэ | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьатэкъэ | кӏэщӏэпӏэскӏухьа(хэ)тэкъэ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьыгъа | укӏэщӏэпӏэскӏухьыгъа | кӏэщӏэпӏэскӏухьыгъа | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьыгъа | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьыгъа | кӏэщӏэпӏэскӏухьыгъа(хэ) |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьыгъакъэ | укӏэщӏэпӏэскӏухьыгъакъэ | кӏэщӏэпӏэскӏухьыгъакъэ | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьыгъакъэ | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьыгъакъэ | кӏэщӏэпӏэскӏухьыгъа(хэ)къэ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьыгъат | укӏэщӏэпӏэскӏухьыгъат | кӏэщӏэпӏэскӏухьыгъат | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьыгъат | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьыгъат | кӏэщӏэпӏэскӏухьыгъа(хэ)т |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьыгъатэкъэ | укӏэщӏэпӏэскӏухьыгъатэкъэ | кӏэщӏэпӏэскӏухьыгъатэкъэ | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьыгъатэкъэ | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьыгъатэкъэ | кӏэщӏэпӏэскӏухьыгъа(хэ)тэкъэ |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухь | укӏэщӏэпӏэскӏухь | кӏэщӏэпӏэскӏухь | дыкӏэщӏэпӏэскӏухь | фыкӏэщӏэпӏэскӏухь | кӏэщӏэпӏэскӏухь(хэ) |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухькъэ | укӏэщӏэпӏэскӏухькъэ | кӏэщӏэпӏэскӏухькъэ | дыкӏэщӏэпӏэскӏухькъэ | фыкӏэщӏэпӏэскӏухькъэ | кӏэщӏэпӏэскӏухь(хэ)къэ |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьт | укӏэщӏэпӏэскӏухьт | кӏэщӏэпӏэскӏухьт | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьт | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьт | кӏэщӏэпӏэскӏухь(хэ)т |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьтэкъэ | укӏэщӏэпӏэскӏухьтэкъэ | кӏэщӏэпӏэскӏухьтэкъэ | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьтэкъэ | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьтэкъэ | кӏэщӏэпӏэскӏухь(хэ)тэкъэ |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьын | укӏэщӏэпӏэскӏухьын | кӏэщӏэпӏэскӏухьын | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьын | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьын | кӏэщӏэпӏэскӏухьын(хэ) |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьынкъэ | укӏэщӏэпӏэскӏухьынкъэ | кӏэщӏэпӏэскӏухьынкъэ | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьынкъэ | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьынкъэ | кӏэщӏэпӏэскӏухьын(хэ)къэ |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьыну | укӏэщӏэпӏэскӏухьыну | кӏэщӏэпӏэскӏухьыну | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьыну | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьыну | кӏэщӏэпӏэскӏухьыну(хэ) |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьынукъэ | укӏэщӏэпӏэскӏухьынукъэ | кӏэщӏэпӏэскӏухьынукъэ | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьынукъэ | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьынукъэ | кӏэщӏэпӏэскӏухьыну(хэ)къэ |
| условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьмэ | укӏэщӏэпӏэскӏухьмэ | кӏэщӏэпӏэскӏухьмэ | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьмэ | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьмэ | кӏэщӏэпӏэскӏухь(хэ)мэ |
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьмэ | укӏэщӏэмыпӏэскӏухьмэ | кӏэщӏэмыпӏэскӏухьмэ | дыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьмэ | фыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьмэ | кӏэщӏэмыпӏэскӏухь(хэ)мэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьамэ | укӏэщӏэпӏэскӏухьамэ | кӏэщӏэпӏэскӏухьамэ | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьамэ | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьамэ | кӏэщӏэпӏэскӏухьа(хэ)мэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьамэ | укӏэщӏэмыпӏэскӏухьамэ | кӏэщӏэмыпӏэскӏухьамэ | дыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьамэ | фыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьамэ | кӏэщӏэмыпӏэскӏухьа(хэ)мэ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьыгъамэ | укӏэщӏэпӏэскӏухьыгъамэ | кӏэщӏэпӏэскӏухьыгъамэ | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьыгъамэ | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьыгъамэ | кӏэщӏэпӏэскӏухьыгъа(хэ)мэ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьыгъамэ | укӏэщӏэмыпӏэскӏухьыгъамэ | кӏэщӏэмыпӏэскӏухьыгъамэ | дыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьыгъамэ | фыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьыгъамэ | кӏэщӏэмыпӏэскӏухьыгъа(хэ)мэ |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьынмэ | укӏэщӏэпӏэскӏухьынмэ | кӏэщӏэпӏэскӏухьынмэ | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьынмэ | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьынмэ | кӏэщӏэпӏэскӏухьын(хэ)мэ |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьынмэ | укӏэщӏэмыпӏэскӏухьынмэ | кӏэщӏэмыпӏэскӏухьынмэ | дыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьынмэ | фыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьынмэ | кӏэщӏэмыпӏэскӏухьын(хэ)мэ |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьынумэ | укӏэщӏэпӏэскӏухьынумэ | кӏэщӏэпӏэскӏухьынумэ | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьынумэ | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьынумэ | кӏэщӏэпӏэскӏухьыну(хэ)мэ |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьынумэ | укӏэщӏэмыпӏэскӏухьынумэ | кӏэщӏэмыпӏэскӏухьынумэ | дыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьынумэ | фыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьынумэ | кӏэщӏэмыпӏэскӏухьыну(хэ)мэ |
| условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьтэмэ | укӏэщӏэпӏэскӏухьтэмэ | кӏэщӏэпӏэскӏухьтэмэ | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьтэмэ | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьтэмэ | кӏэщӏэпӏэскӏухь(хэ)тэмэ |
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьтэмэ | укӏэщӏэмыпӏэскӏухьтэмэ | кӏэщӏэмыпӏэскӏухьтэмэ | дыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьтэмэ | фыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьтэмэ | кӏэщӏэмыпӏэскӏухь(хэ)тэмэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьатэмэ | укӏэщӏэпӏэскӏухьатэмэ | кӏэщӏэпӏэскӏухьатэмэ | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьатэмэ | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьатэмэ | кӏэщӏэпӏэскӏухьа(хэ)тэмэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьатэмэ | укӏэщӏэмыпӏэскӏухьатэмэ | кӏэщӏэмыпӏэскӏухьатэмэ | дыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьатэмэ | фыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьатэмэ | кӏэщӏэмыпӏэскӏухьа(хэ)тэмэ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьыгъатэмэ | укӏэщӏэпӏэскӏухьыгъатэмэ | кӏэщӏэпӏэскӏухьыгъатэмэ | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьыгъатэмэ | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьыгъатэмэ | кӏэщӏэпӏэскӏухьыгъа(хэ)тэмэ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьыгъатэмэ | укӏэщӏэмыпӏэскӏухьыгъатэмэ | кӏэщӏэмыпӏэскӏухьыгъатэмэ | дыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьыгъатэмэ | фыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьыгъатэмэ | кӏэщӏэмыпӏэскӏухьыгъа(хэ)тэмэ |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьынтэмэ | укӏэщӏэпӏэскӏухьынтэмэ | кӏэщӏэпӏэскӏухьынтэмэ | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьынтэмэ | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьынтэмэ | кӏэщӏэпӏэскӏухьын(хэ)тэмэ |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьынтэмэ | укӏэщӏэмыпӏэскӏухьынтэмэ | кӏэщӏэмыпӏэскӏухьынтэмэ | дыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьынтэмэ | фыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьынтэмэ | кӏэщӏэмыпӏэскӏухьын(хэ)тэмэ |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьынутэмэ | укӏэщӏэпӏэскӏухьынутэмэ | кӏэщӏэпӏэскӏухьынутэмэ | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьынутэмэ | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьынутэмэ | кӏэщӏэпӏэскӏухьыну(хэ)тэмэ |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьынутэмэ | укӏэщӏэмыпӏэскӏухьынутэмэ | кӏэщӏэмыпӏэскӏухьынутэмэ | дыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьынутэмэ | фыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьынутэмэ | кӏэщӏэмыпӏэскӏухьыну(хэ)тэмэ |
| сослагательнэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
|---|---|---|---|---|---|---|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьынт | укӏэщӏэпӏэскӏухьынт | кӏэщӏэпӏэскӏухьынт | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьынт | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьынт | кӏэщӏэпӏэскӏухьын(хэ)т |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьынтэкъым | укӏэщӏэпӏэскӏухьынтэкъым | кӏэщӏэпӏэскӏухьынтэкъым | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьынтэкъым | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьынтэкъым | кӏэщӏэпӏэскӏухьын(хэ)тэкъым |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьынут | укӏэщӏэпӏэскӏухьынут | кӏэщӏэпӏэскӏухьынут | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьынут | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьынут | кӏэщӏэпӏэскӏухьыну(хэ)т |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьынутэкъым | укӏэщӏэпӏэскӏухьынутэкъым | кӏэщӏэпӏэскӏухьынутэкъым | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьынутэкъым | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьынутэкъым | кӏэщӏэпӏэскӏухьыну(хэ)тэкъым |
| уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьми | укӏэщӏэпӏэскӏухьми | кӏэщӏэпӏэскӏухьми | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьми | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьми | кӏэщӏэпӏэскӏухь(хэ)ми |
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьми | укӏэщӏэмыпӏэскӏухьми | кӏэщӏэмыпӏэскӏухьми | дыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьми | фыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьми | кӏэщӏэмыпӏэскӏухь(хэ)ми |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьами | укӏэщӏэпӏэскӏухьами | кӏэщӏэпӏэскӏухьами | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьами | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьами | кӏэщӏэпӏэскӏухьа(хэ)ми |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьами | укӏэщӏэмыпӏэскӏухьами | кӏэщӏэмыпӏэскӏухьами | дыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьами | фыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьами | кӏэщӏэмыпӏэскӏухьа(хэ)ми |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьыгъами | укӏэщӏэпӏэскӏухьыгъами | кӏэщӏэпӏэскӏухьыгъами | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьыгъами | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьыгъами | кӏэщӏэпӏэскӏухьыгъа(хэ)ми |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьыгъами | укӏэщӏэмыпӏэскӏухьыгъами | кӏэщӏэмыпӏэскӏухьыгъами | дыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьыгъами | фыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьыгъами | кӏэщӏэмыпӏэскӏухьыгъа(хэ)ми |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьынми | укӏэщӏэпӏэскӏухьынми | кӏэщӏэпӏэскӏухьынми | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьынми | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьынми | кӏэщӏэпӏэскӏухьын(хэ)ми |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьынми | укӏэщӏэмыпӏэскӏухьынми | кӏэщӏэмыпӏэскӏухьынми | дыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьынми | фыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьынми | кӏэщӏэмыпӏэскӏухьын(хэ)ми |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьынуми | укӏэщӏэпӏэскӏухьынуми | кӏэщӏэпӏэскӏухьынуми | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьынуми | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьынуми | кӏэщӏэпӏэскӏухьыну(хэ)ми |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьынуми | укӏэщӏэмыпӏэскӏухьынуми | кӏэщӏэмыпӏэскӏухьынуми | дыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьынуми | фыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьынуми | кӏэщӏэмыпӏэскӏухьыну(хэ)ми |
| уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьтэми | укӏэщӏэпӏэскӏухьтэми | кӏэщӏэпӏэскӏухьтэми | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьтэми | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьтэми | кӏэщӏэпӏэскӏухь(хэ)тэми |
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьтэми | укӏэщӏэмыпӏэскӏухьтэми | кӏэщӏэмыпӏэскӏухьтэми | дыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьтэми | фыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьтэми | кӏэщӏэмыпӏэскӏухь(хэ)тэми |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьатэми | укӏэщӏэпӏэскӏухьатэми | кӏэщӏэпӏэскӏухьатэми | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьатэми | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьатэми | кӏэщӏэпӏэскӏухьа(хэ)тэми |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьатэми | укӏэщӏэмыпӏэскӏухьатэми | кӏэщӏэмыпӏэскӏухьатэми | дыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьатэми | фыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьатэми | кӏэщӏэмыпӏэскӏухьа(хэ)тэми |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьыгъатэми | укӏэщӏэпӏэскӏухьыгъатэми | кӏэщӏэпӏэскӏухьыгъатэми | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьыгъатэми | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьыгъатэми | кӏэщӏэпӏэскӏухьыгъа(хэ)тэми |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьыгъатэми | укӏэщӏэмыпӏэскӏухьыгъатэми | кӏэщӏэмыпӏэскӏухьыгъатэми | дыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьыгъатэми | фыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьыгъатэми | кӏэщӏэмыпӏэскӏухьыгъа(хэ)тэми |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьынтэми | укӏэщӏэпӏэскӏухьынтэми | кӏэщӏэпӏэскӏухьынтэми | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьынтэми | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьынтэми | кӏэщӏэпӏэскӏухьын(хэ)тэми |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьынтэми | укӏэщӏэмыпӏэскӏухьынтэми | кӏэщӏэмыпӏэскӏухьынтэми | дыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьынтэми | фыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьынтэми | кӏэщӏэмыпӏэскӏухьын(хэ)тэми |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьынутэми | укӏэщӏэпӏэскӏухьынутэми | кӏэщӏэпӏэскӏухьынутэми | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьынутэми | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьынутэми | кӏэщӏэпӏэскӏухьыну(хэ)тэми |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьынутэми | укӏэщӏэмыпӏэскӏухьынутэми | кӏэщӏэмыпӏэскӏухьынутэми | дыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьынутэми | фыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьынутэми | кӏэщӏэмыпӏэскӏухьыну(хэ)тэми |
| гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
|---|---|---|---|---|---|---|
| щыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьаи | укӏэщӏэпӏэскӏухьаи | кӏэщӏэпӏэскӏухьаи | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьаи | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьаи | кӏэщӏэпӏэскӏухьаи |
| щымыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьакъыми | укӏэщӏэпӏэскӏухьакъыми | кӏэщӏэпӏэскӏухьакъыми | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьакъыми | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьакъыми | кӏэщӏэпӏэскӏухьакъыми |
| фӀэфӀыныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
|---|---|---|---|---|---|---|
| щыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьащэрэт | укӏэщӏэпӏэскӏухьащэрэт | кӏэщӏэпӏэскӏухьащэрэт | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьащэрэт | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьащэрэт | кӏэщӏэпӏэскӏухьащэрэт |
| щымыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьащэрэт | укӏэщӏэмыпӏэскӏухьащэрэт | кӏэщӏэмыпӏэскӏухьащэрэт | дыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьащэрэт | фыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьащэрэт | кӏэщӏэмыпӏэскӏухьащэрэт |
| шэч къытехьэныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
|---|---|---|---|---|---|---|
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнщ | укӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнщ | кӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнщ | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнщ | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнщ | кӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнщ |
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнкъым | укӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнкъым | кӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнкъым | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнкъым | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнкъым | кӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнкъым |
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнт | укӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнт | кӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнт | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнт | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнт | кӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнт |
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнтэкъым | укӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнтэкъым | кӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнтэкъым | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнтэкъым | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнтэкъым | кӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнтэкъым |
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьагъэн | укӏэщӏэпӏэскӏухьагъэн | кӏэщӏэпӏэскӏухьагъэн | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьагъэн | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьагъэн | кӏэщӏэпӏэскӏухьагъэн |
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнкъэ | укӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнкъэ | кӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнкъэ | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнкъэ | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнкъэ | кӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнкъэ |
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнт | укӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнт | кӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнт | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнт | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнт | кӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнт |
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнтэкъэ | укӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнтэкъэ | кӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнтэкъэ | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнтэкъэ | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнтэкъэ | кӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнтэкъэ |
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнпӏэскӏухь | укӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнпӏэскӏухь | кӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнпӏэскӏухь | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнпӏэскӏухь | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнпӏэскӏухь | кӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнпӏэскӏухь |
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнукъым | укӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнукъым | кӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнукъым | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнукъым | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнукъым | кӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнукъым |
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнут | укӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнут | кӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнут | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнут | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнут | кӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнут |
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнутэкъым | укӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнутэкъым | кӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнутэкъым | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнутэкъым | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнутэкъым | кӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнутэкъым |
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьагъэну | укӏэщӏэпӏэскӏухьагъэну | кӏэщӏэпӏэскӏухьагъэну | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьагъэну | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьагъэну | кӏэщӏэпӏэскӏухьагъэну |
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнукъэ | укӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнукъэ | кӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнукъэ | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнукъэ | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнукъэ | кӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнукъэ |
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнут | укӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнут | кӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнут | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнут | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнут | кӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнут |
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнутэкъэ | укӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнутэкъэ | кӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнутэкъэ | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнутэкъэ | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнутэкъэ | кӏэщӏэпӏэскӏухьагъэнутэкъэ |
| Причастиехэр | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Зылэжь (субъектнэ) причастие | ||||||
| ит зэман - щыӀэныгъэ | сыкӏэщӏэпӏэскӏухь | укӏэщӏэпӏэскӏухь | кӏэщӏэпӏэскӏухь | дыкӏэщӏэпӏэскӏухь | фыкӏэщӏэпӏэскӏухь | кӏэщӏэпӏэскӏухь(хэ) |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыкӏэщӏэмыпӏэскӏухь | укӏэщӏэмыпӏэскӏухь | кӏэщӏэмыпӏэскӏухь | дыкӏэщӏэмыпӏэскӏухь | фыкӏэщӏэмыпӏэскӏухь | кӏэщӏэмыпӏэскӏухь(хэ) |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьа | укӏэщӏэпӏэскӏухьа | кӏэщӏэпӏэскӏухьа | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьа | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьа | кӏэщӏэпӏэскӏухьа(хэ) |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьа | укӏэщӏэмыпӏэскӏухьа | кӏэщӏэмыпӏэскӏухьа | дыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьа | фыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьа | кӏэщӏэмыпӏэскӏухьа(хэ) |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьыгъа | укӏэщӏэпӏэскӏухьыгъа | кӏэщӏэпӏэскӏухьыгъа | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьыгъа | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьыгъа | кӏэщӏэпӏэскӏухьыгъа(хэ) |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьыгъа | укӏэщӏэмыпӏэскӏухьыгъа | кӏэщӏэмыпӏэскӏухьыгъа | дыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьыгъа | фыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьыгъа | кӏэщӏэмыпӏэскӏухьыгъа(хэ) |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьын | укӏэщӏэпӏэскӏухьын | кӏэщӏэпӏэскӏухьын | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьын | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьын | кӏэщӏэпӏэскӏухьын(хэ) |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьын | укӏэщӏэмыпӏэскӏухьын | кӏэщӏэмыпӏэскӏухьын | дыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьын | фыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьын | кӏэщӏэмыпӏэскӏухьын(хэ) |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьыну | укӏэщӏэпӏэскӏухьыну | кӏэщӏэпӏэскӏухьыну | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьыну | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьыну | кӏэщӏэпӏэскӏухьыну(хэ) |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьыну | укӏэщӏэмыпӏэскӏухьыну | кӏэщӏэмыпӏэскӏухьыну | дыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьыну | фыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьыну | кӏэщӏэмыпӏэскӏухьыну(хэ) |
| Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие | ||||||
| ит зэман - щыӀэныгъэ | сызэрыкӏэщӏэпӏэскӏухь | узэрыкӏэщӏэпӏэскӏухь | зэрыкӏэщӏэпӏэскӏухь | дызэрыкӏэщӏэпӏэскӏухь | фызэрыкӏэщӏэпӏэскӏухь | зэрыкӏэщӏэпӏэскӏухь(хэ) |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | сызэрыкӏэщӏэмыпӏэскӏухь | узэрыкӏэщӏэмыпӏэскӏухь | зэрыкӏэщӏэмыпӏэскӏухь | дызэрыкӏэщӏэмыпӏэскӏухь | фызэрыкӏэщӏэмыпӏэскӏухь | зэрыкӏэщӏэмыпӏэскӏухь(хэ) |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сызэрыкӏэщӏэпӏэскӏухьа | узэрыкӏэщӏэпӏэскӏухьа | зэрыкӏэщӏэпӏэскӏухьа | дызэрыкӏэщӏэпӏэскӏухьа | фызэрыкӏэщӏэпӏэскӏухьа | зэрыкӏэщӏэпӏэскӏухьа(хэ) |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сызэрыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьа | узэрыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьа | зэрыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьа | дызэрыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьа | фызэрыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьа | зэрыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьа(хэ) |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сызэрыкӏэщӏэпӏэскӏухьыгъа | узэрыкӏэщӏэпӏэскӏухьыгъа | зэрыкӏэщӏэпӏэскӏухьыгъа | дызэрыкӏэщӏэпӏэскӏухьыгъа | фызэрыкӏэщӏэпӏэскӏухьыгъа | зэрыкӏэщӏэпӏэскӏухьыгъа(хэ) |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сызэрыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьыгъа | узэрыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьыгъа | зэрыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьыгъа | дызэрыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьыгъа | фызэрыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьыгъа | зэрыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьыгъа(хэ) |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сызэрыкӏэщӏэпӏэскӏухьын | узэрыкӏэщӏэпӏэскӏухьын | зэрыкӏэщӏэпӏэскӏухьын | дызэрыкӏэщӏэпӏэскӏухьын | фызэрыкӏэщӏэпӏэскӏухьын | зэрыкӏэщӏэпӏэскӏухьын(хэ) |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сызэрыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьын | узэрыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьын | зэрыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьын | дызэрыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьын | фызэрыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьын | зэрыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьын(хэ) |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сызэрыкӏэщӏэпӏэскӏухьыну | узэрыкӏэщӏэпӏэскӏухьыну | зэрыкӏэщӏэпӏэскӏухьыну | дызэрыкӏэщӏэпӏэскӏухьыну | фызэрыкӏэщӏэпӏэскӏухьыну | зэрыкӏэщӏэпӏэскӏухьыну(хэ) |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сызэрыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьыну | узэрыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьыну | зэрыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьыну | дызэрыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьыну | фызэрыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьыну | зэрыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьыну(хэ) |
| Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие | ||||||
| ит зэман - щыӀэныгъэ | сыщыкӏэщӏэпӏэскӏухь | ущыкӏэщӏэпӏэскӏухь | щыкӏэщӏэпӏэскӏухь | дыщыкӏэщӏэпӏэскӏухь | фыщыкӏэщӏэпӏэскӏухь | щыкӏэщӏэпӏэскӏухь(хэ) |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыщыкӏэщӏэмыпӏэскӏухь | ущыкӏэщӏэмыпӏэскӏухь | щыкӏэщӏэмыпӏэскӏухь | дыщыкӏэщӏэмыпӏэскӏухь | фыщыкӏэщӏэмыпӏэскӏухь | щыкӏэщӏэмыпӏэскӏухь(хэ) |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыщыкӏэщӏэпӏэскӏухьа | ущыкӏэщӏэпӏэскӏухьа | щыкӏэщӏэпӏэскӏухьа | дыщыкӏэщӏэпӏэскӏухьа | фыщыкӏэщӏэпӏэскӏухьа | щыкӏэщӏэпӏэскӏухьа(хэ) |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыщыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьа | ущикӏэщӏэмыпӏэскӏухьа | щыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьа | дыщыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьа | фыщыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьа | щыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьа(хэ) |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыщыкӏэщӏэпӏэскӏухьыгъа | ущыкӏэщӏэпӏэскӏухьыгъа | щыкӏэщӏэпӏэскӏухьыгъа | дыщыкӏэщӏэпӏэскӏухьыгъа | фыщыкӏэщӏэпӏэскӏухьыгъа | щыкӏэщӏэпӏэскӏухьыгъа(хэ) |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыщыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьыгъа | ущыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьыгъа | щыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьыгъа | дыщыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьыгъа | фыщыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьыгъа | щыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьыгъа(хэ) |
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыщыкӏэщӏэпӏэскӏухьын | ущыкӏэщӏэпӏэскӏухьын | щыкӏэщӏэпӏэскӏухьын | дыщыкӏэщӏэпӏэскӏухьын | фыщыкӏэщӏэпӏэскӏухьын | щыкӏэщӏэпӏэскӏухьын(хэ) |
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыщыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьын | ущыкӏэщӏэпӏэскӏухьын | щыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьын | дыщыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьын | фыщыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьын | щыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьын(хэ) |
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыщыкӏэщӏэпӏэскӏухьыну | ущыкӏэщӏэпӏэскӏухьыну | щыкӏэщӏэпӏэскӏухьыну | дыщыкӏэщӏэпӏэскӏухьыну | фыщыкӏэщӏэпӏэскӏухьыну | щыкӏэщӏэпӏэскӏухьыну(хэ) |
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыщыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьыну | ущыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьыну | щыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьыну | дыщыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьыну | фыщыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьыну | щыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьыну(хэ) |
| ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие | ||||||
| ит зэман - щыӀэныгъэ | сыздыкӏэщӏэпӏэскӏухь | уздыкӏэщӏэпӏэскӏухь | здыкӏэщӏэпӏэскӏухь | дыздыкӏэщӏэпӏэскӏухь | фыздыкӏэщӏэпӏэскӏухь | здыкӏэщӏэпӏэскӏухь(хэ) |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыздыкӏэщӏэмыпӏэскӏухь | уздыкӏэщӏэмыпӏэскӏухь | здыкӏэщӏэмыпӏэскӏухь | дыздыкӏэщӏэмыпӏэскӏухь | фыздыкӏэщӏэмыпӏэскӏухь | здыкӏэщӏэмыпӏэскӏухь(хэ) |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыздыкӏэщӏэпӏэскӏухьа | уздыкӏэщӏэпӏэскӏухьа | здыкӏэщӏэпӏэскӏухьа | дыздыкӏэщӏэпӏэскӏухьа | фыздыкӏэщӏэпӏэскӏухьа | здыкӏэщӏэпӏэскӏухьа(хэ) |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыздыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьа | уздыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьа | здыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьа | дыздыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьа | фыздыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьа | здыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьа(хэ) |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыздыкӏэщӏэпӏэскӏухьыгъа | уздыкӏэщӏэпӏэскӏухьыгъа | здыкӏэщӏэпӏэскӏухьыгъа | дыздыкӏэщӏэпӏэскӏухьыгъа | фыздыкӏэщӏэпӏэскӏухьыгъа | здыкӏэщӏэпӏэскӏухьыгъа(хэ) |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыздыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьыгъа | уздыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьыгъа | здыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьыгъа | дыздыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьыгъа | фыздыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьыгъа | здыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьыгъа(хэ) |
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыздыкӏэщӏэпӏэскӏухьын | уздыкӏэщӏэпӏэскӏухьын | здыкӏэщӏэпӏэскӏухьын | дыздыкӏэщӏэпӏэскӏухьын | фыздыкӏэщӏэпӏэскӏухьын | здыкӏэщӏэпӏэскӏухьын(хэ) |
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыздыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьын | уздыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьын | здыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьын | дыздыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьын | фыздыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьын | здыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьын(хэ) |
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыздыкӏэщӏэпӏэскӏухьыну | уздыкӏэщӏэпӏэскӏухьыну | здыкӏэщӏэпӏэскӏухьыну | дыздыкӏэщӏэпӏэскӏухьыну | фыздыкӏэщӏэпӏэскӏухьыну | здыкӏэщӏэпӏэскӏухьыну(хэ) |
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыздыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьыну | уздыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьыну | здыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьыну | дыздыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьыну | фыздыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьыну | здыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьыну(хэ) |
| Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие | ||||||
| ит зэман - щыӀэныгъэ | сыщӀыкӏэщӏэпӏэскӏухь | ущӀыкӏэщӏэпӏэскӏухь | щӀыкӏэщӏэпӏэскӏухь | дыщӀыкӏэщӏэпӏэскӏухь | фыщӀыкӏэщӏэпӏэскӏухь | щӀыкӏэщӏэпӏэскӏухь(хэ) |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыщӀыкӏэщӏэмыпӏэскӏухь | ущӀыкӏэщӏэмыпӏэскӏухь | щӀыкӏэщӏэмыпӏэскӏухь | дыщӀыкӏэщӏэмыпӏэскӏухь | фыщӀыкӏэщӏэмыпӏэскӏухь | щӀыкӏэщӏэмыпӏэскӏухь(хэ) |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыщӀыкӏэщӏэпӏэскӏухьа | ущӀыкӏэщӏэпӏэскӏухьӀэпӏэскӏухьа | щӀыкӏэщӏэпӏэскӏухьа | дыщӀыкӏэщӏэпӏэскӏухьа | фыщӀыкӏэщӏэпӏэскӏухьа | щӀыкӏэщӏэпӏэскӏухьа(хэ) |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыщӀыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьа | ущӀыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьа | щӀыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьа | дыщӀыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьа | фыщӀыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьа | щӀыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьа(хэ) |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыщӀыкӏэщӏэпӏэскӏухьыгъа | ущӀыкӏэщӏэпӏэскӏухьыгъа | щӀыкӏэщӏэпӏэскӏухьыгъа | дыщӀыкӏэщӏэпӏэскӏухьыгъа | фыщӀыкӏэщӏэпӏэскӏухьыгъа | щӀыкӏэщӏэпӏэскӏухьыгъа(хэ) |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыщӀыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьыгъа | ущӀыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьыгъа | щӀыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьыгъа | дыщӀыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьыгъа | фыщӀыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьыгъа | щӀыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьыгъа(хэ) |
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыщӀыкӏэщӏэпӏэскӏухьын | ущӀыкӏэщӏэпӏэскӏухьын | щӀыкӏэщӏэпӏэскӏухьын | дыщӀыкӏэщӏэпӏэскӏухьын | фыщӀыкӏэщӏэпӏэскӏухьын | щӀыкӏэщӏэпӏэскӏухьын(хэ) |
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыщӀыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьын | ущӀыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьын | щӀыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьын | дыщӀыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьын | фыщӀыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьын | щӀыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьын(хэ) |
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыщӀыкӏэщӏэпӏэскӏухьыну | ущӀыкӏэщӏэпӏэскӏухьыну | щӀыкӏэщӏэпӏэскӏухьыну | дыщӀыкӏэщӏэпӏэскӏухьыну | фыщӀыкӏэщӏэпӏэскӏухьыну | щӀыкӏэщӏэпӏэскӏухьыну(хэ) |
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыщӀыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьыну | ущӀыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьыну | щӀыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьыну | дыщӀыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьыну | фыщӀыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьыну | щӀыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьыну(хэ) |
| Деепричастиехэр | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман - щыӀэныгъэ | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьу | укӏэщӏэпӏэскӏухьу | кӏэщӏэпӏэскӏухьу | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьу | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьу | кӏэщӏэпӏэскӏухь(хэ)у |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьу | укӏэщӏэмыпӏэскӏухьу | кӏэщӏэмыпӏэскӏухьу | дыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьу | фыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьу | кӏэщӏэмыпӏэскӏухь(хэ)у |
| блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьауэ | укӏэщӏэпӏэскӏухьауэ | кӏэщӏэпӏэскӏухьауэ | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьауэ | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьауэ | кӏэщӏэпӏэскӏухьауэ / кӏэщӏэпӏэскӏухьахэу |
| блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьауэ | укӏэщӏэмыпӏэскӏухьауэ | кӏэщӏэмыпӏэскӏухьауэ | дыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьауэ | фыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьауэ | кӏэщӏэмыпӏэскӏухьауэ / кӏэщӏэмыпӏэскӏухьахэу |
| -урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ | сыкӏэщӏэпӏэскӏухьурэ | укӏэщӏэпӏэскӏухьурэ | кӏэщӏэпӏэскӏухьурэ | дыкӏэщӏэпӏэскӏухьурэ | фыкӏэщӏэпӏэскӏухьурэ | кӏэщӏэпӏэскӏухь(хэ)урэ |
| -урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ | сыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьурэ | укӏэщӏэмыпӏэскӏухьурэ | кӏэщӏэмыпӏэскӏухьурэ | дыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьурэ | фыкӏэщӏэмыпӏэскӏухьурэ | кӏэщӏэмыпӏэскӏухь(хэ)урэ |
|
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ |
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ |
|||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм | |
| Подлежащэ | ||||||
| сэ | -- | сыпкӏэщӏопӏэскӏухь | сыкӏэщӏопӏэскӏухь | -- | сыфкӏэщӏопӏэскӏухь | сакӏэщӏопӏэскӏухь |
| уэ | ускӏэщӏопӏэскӏухь | -- | укӏэщӏопӏэскӏухь | уткӏэщӏопӏэскӏухь | -- | уакӏэщӏопӏэскӏухь |
| ар | скӏэщӏопӏэскӏухь | пкӏэщӏопӏэскӏухь | кӏэщӏопӏэскӏухь | ткӏэщӏопӏэскӏухь | фкӏэщӏопӏэскӏухь | якӏэщӏопӏэскӏухь |
| дэ | -- | дыпкӏэщӏопӏэскӏухь | дыкӏэщӏопӏэскӏухь | -- | дыфкӏэщӏопӏэскӏухь | дакӏэщӏопӏэскӏухь |
| фэ | фыскӏэщӏопӏэскӏухь | -- | фыкӏэщӏопӏэскӏухь | фыткӏэщӏопӏэскӏухь | -- | факӏэщӏопӏэскӏухь |
| ахэр | скӏэщӏопӏэскӏухь(хэ) | пкӏэщӏопӏэскӏухь(хэ) | кӏэщӏопӏэскӏухь(хэ) | ткӏэщӏопӏэскӏухь(хэ) | фкӏэщӏопӏэскӏухь(хэ) | якӏэщӏопӏэскӏухь(хэ) |
| -ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
|---|---|---|---|---|
| Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
| Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
| Именительнэ: | [пӏэскӏухь] | [пӏэскӏухь]ыр | -- | [пӏэскӏухь]хэр |
| Эргативнэ: | [пӏэскӏухь] | [пӏэскӏухь]ым | -- | [пӏэскӏухь]хэм |
| Послеложнэ: | [пӏэскӏухь]кӀэ | [пӏэскӏухь]ымкӀэ | [пӏэскӏухь]хэкӀэ | [пӏэскӏухь]хэмкӀэ |
| Обстоятельственнэ: | [пӏэскӏухь]у | [пӏэскӏухь]ырауэ | [пӏэскӏухь]хэу | [пӏэскӏухь]хэрауэ |
| -а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
|---|---|---|---|---|
| Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
| Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
| Именительнэ: | [пӏэскӏухь]а | [пӏэскӏухь]ар | -- | [пӏэскӏухь]ахэр |
| Эргативнэ: | [пӏэскӏухь]а | [пӏэскӏухь]ам | -- | [пӏэскӏухь]ахэм |
| Послеложнэ: | [пӏэскӏухь]акӀэ | [пӏэскӏухь]амкӀэ | [пӏэскӏухь]ахэкӀэ | [пӏэскӏухь]ахэмкӀэ |
| Обстоятельственнэ: | [пӏэскӏухь]ауэ | [пӏэскӏухь]арауэ | [пӏэскӏухь]ахэу | [пӏэскӏухь]ахэрауэ |
| -ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
|---|---|---|---|---|
| Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
| Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
| Именительнэ: | [пӏэскӏухь]ын | [пӏэскӏухь]ыныр | -- | [пӏэскӏухь]ынхэр |
| Эргативнэ: | [пӏэскӏухь]ын | [пӏэскӏухь]ыным | -- | [пӏэскӏухь]ынхэм |
| Послеложнэ: | [пӏэскӏухь]ынкӀэ | [пӏэскӏухь]ынымкӀэ | [пӏэскӏухь]ынхэкӀэ | [пӏэскӏухь]ынхэмкӀэ |
| 'Обстоятельственнэ: | [пӏэскӏухь]ыну | [пӏэскӏухь]ынырауэ | [пӏэскӏухь]ынхэу | [пӏэскӏухь]ынхэрауэ |
| -ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
|---|---|---|---|---|
| Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
| Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
| Именительнэ: | [пӏэскӏухь]ыну | [пӏэскӏухь]ынур | -- | [пӏэскӏухь]ынухэр |
| Эргативнэ: | [пӏэскӏухь]ыну | [пӏэскӏухь]ынум | -- | [пӏэскӏухь]ынухэм |
| Послеложнэ: | [пӏэскӏухь]ынукӀэ | [пӏэскӏухь]ынумкӀэ | [пӏэскӏухь]ынухэкӀэ | [пӏэскӏухь]ынухэмкӀэ |
| Обстоятельственнэ: | [пӏэскӏухь]ынууэ | [пӏэскӏухь]ынурауэ | [пӏэскӏухь]ынухэу | [пӏэскӏухь]ынухэрауэ |
МЫХЬЭНЭ
- Зыгуэрым щэхуу епӀэскӀун, кӀэщӀэпӀэскӀуэн.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- кӏэщӏэпӏэскӏухьын: ущипнуть кого-л.
УРЫСЫБЗЭ
- кӏэщӏэпӏэскӏухьын: ущипнуть кого-л.
БИБЛИОГРАФИЕ
- Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
- БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
- БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
- Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
- Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
- Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
- Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
- Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
- Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.