Wikimedia Incubator

Wt/kbd/кӏэлъыхэлъэн

< Wt‎ | kbd
Wt > kbd > кӏэлъыхэлъэн

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

    ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС

    ЭТИМОЛОГИЕ

    КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

    • IPA [tʹʂɐɬǝxɐ'ɬɐn]

    ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

    • кӀэлъы- + хэ- + [лъ] + -э + -н

    СПРЯЖЕНЭ

    Глагол лъэмыӏэс "кӏэлъыхэлъэн"-м и спряженэ


    Инфинитив (масдар)
    щыӀэныгъэ: кӏэлъыхэлъэн
    щымыӀэныгъэ: кӏэлъыхэмылъэн
    Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа сэ уэ ар дэ фэ ахэр
    щыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъэн укӏэлъыхэлъэн кӏэлъыхэлъэн дыкӏэлъыхэлъэн фыкӏэлъыхэлъэн кӏэлъыхэлъэн(хэ)
    щымыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэмылъэн укӏэлъыхэмылъэн кӏэлъыхэмылъэн дыкӏэлъыхэмылъэн фыкӏэлъыхэмылъэн кӏэлъыхэмылъэн(хэ)
    унафэ наклоненэ уэ фэ
    щыӀэныгъэ: кӏэлъыхэлъэ! фыкӏэлъыхэлъэ!
    щымыӀэныгъэ: укӏэлъыхэмылъэ! фыкӏэлъыхэмылъэ!
    Ре-кӀэ унафэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
    щыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхрелъэ укӏэлъыхрелъэ кӏэлъыхрелъэ дыкӏэлъыхрелъэ фыкӏэлъыхрелъэ кӏэлъыхрелъэ
    щымыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхремылъэ укӏэлъыхремылъэ кӏэлъыхремылъэ дыкӏэлъыхремылъэ фыкӏэлъыхремылъэ кӏэлъыхремылъэ
    ЗэраӀуатэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
    ит зэман – щыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхолъэ(р) укӏэлъыхолъэ(р) кӏэлъыхолъэ(р) дыкӏэлъыхолъэ(р) фыкӏэлъыхолъэ(р) кӏэлъыхолъэ(хэ)(р)
    ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъэркъым укӏэлъыхэлъэркъым кӏэлъыхэлъэркъым дыкӏэлъыхэлъэркъым фыкӏэлъыхэлъэркъым кӏэлъыхэлъэ(хэ)ркъым
    блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъэрт укӏэлъыхэлъэрт кӏэлъыхэлъэрт дыкӏэлъыхэлъэрт фыкӏэлъыхэлъэрт кӏэлъыхэлъэ(хэ)рт
    блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъэртэкъым укӏэлъыхэлъэртэкъым кӏэлъыхэлъэртэкъым дыкӏэлъыхэлъэртэкъым фыкӏэлъыхэлъэртэкъым кӏэлъыхэлъэ(хэ)ртэкъым
    блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъащ укӏэлъыхэлъащ кӏэлъыхэлъащ дыкӏэлъыхэлъащ фыкӏэлъыхэлъащ кӏэлъыхэлъа(хэ)щ
    блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъакъым укӏэлъыхэлъакъым кӏэлъыхэлъакъым дыкӏэлъыхэлъакъым фыкӏэлъыхэлъакъым кӏэлъыхэлъа(хэ)къым
    блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъат укӏэлъыхэлъат кӏэлъыхэлъат дыкӏэлъыхэлъат фыкӏэлъыхэлъат кӏэлъыхэлъа(хэ)т
    блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъатэкъым укӏэлъыхэлъатэкъым кӏэлъыхэлъатэкъым дыкӏэлъыхэлъатэкъым фыкӏэлъыхэлъатэкъым кӏэлъыхэлъа(хэ)тэкъым
    блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъэгъащ укӏэлъыхэлъэгъащ кӏэлъыхэлъэгъащ дыкӏэлъыхэлъэгъащ фыкӏэлъыхэлъэгъащ кӏэлъыхэлъэгъа(хэ)щ
    блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъэгъакъым укӏэлъыхэлъэгъакъым кӏэлъыхэлъэгъакъым дыкӏэлъыхэлъэгъакъым фыкӏэлъыхэлъэгъакъым кӏэлъыхэлъэгъа(хэ)къым
    блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъэгъат укӏэлъыхэлъэгъат кӏэлъыхэлъэгъат дыкӏэлъыхэлъэгъат фыкӏэлъыхэлъэгъат кӏэлъыхэлъэгъа(хэ)т
    блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъэгъатэкъым укӏэлъыхэлъэгъатэкъым кӏэлъыхэлъэгъатэкъым дыкӏэлъыхэлъэгъатэкъым фыкӏэлъыхэлъэгъатэкъым кӏэлъыхэлъэгъа(хэ)тэкъым
    блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъэщ укӏэлъыхэлъэщ кӏэлъыхэлъэщ дыкӏэлъыхэлъэщ фыкӏэлъыхэлъэщ кӏэлъыхэлъэ(хэ)щ
    блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъэкъым укӏэлъыхэлъэкъым кӏэлъыхэлъэкъым дыкӏэлъыхэлъэкъым фыкӏэлъыхэлъэкъым кӏэлъыхэлъэ(хэ)къым
    блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъэт укӏэлъыхэлъэт кӏэлъыхэлъэт дыкӏэлъыхэлъэт фыкӏэлъыхэлъэт кӏэлъыхэлъэ(хэ)т
    блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъэтэкъым укӏэлъыхэлъэтэкъым кӏэлъыхэлъэтэкъым дыкӏэлъыхэлъэтэкъым фыкӏэлъыхэлъэтэкъым кӏэлъыхэлъэ(хэ)тэкъым
    къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъэнщ укӏэлъыхэлъэнщ кӏэлъыхэлъэнщ дыкӏэлъыхэлъэнщ фыкӏэлъыхэлъэнщ кӏэлъыхэлъэн(хэ)щ
    къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъэнкъым укӏэлъыхэлъэнкъым кӏэлъыхэлъэнкъым дыкӏэлъыхэлъэнкъым фыкӏэлъыхэлъэнкъым кӏэлъыхэлъэн(хэ)къым
    къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъэнущ укӏэлъыхэлъэнущ кӏэлъыхэлъэнущ дыкӏэлъыхэлъэнущ фыкӏэлъыхэлъэнущ кӏэлъыхэлъэну(хэ)щ
    къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъэнукъым укӏэлъыхэлъэнукъым кӏэлъыхэлъэнукъым дыкӏэлъыхэлъэнукъым фыкӏэлъыхэлъэнукъым кӏэлъыхэлъэну(хэ)къым
    ЗэрыупщӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
    ит зэман – щыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъэрэ укӏэлъыхэлъэрэ кӏэлъыхэлъэрэ дыкӏэлъыхэлъэрэ фыкӏэлъыхэлъэрэ кӏэлъыхэлъэ(хэ)рэ
    ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъэркъэ укӏэлъыхэлъэркъэ кӏэлъыхэлъэркъэ дыкӏэлъыхэлъэркъэ фыкӏэлъыхэлъэркъэ кӏэлъыхэлъэ(хэ)ркъэ
    блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъэрт укӏэлъыхэлъэрт кӏэлъыхэлъэрт дыкӏэлъыхэлъэрт фыкӏэлъыхэлъэрт кӏэлъыхэлъэ(хэ)рт
    блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъэртэкъэ укӏэлъыхэлъэртэкъэ кӏэлъыхэлъэртэкъэ дыкӏэлъыхэлъэртэкъэ фыкӏэлъыхэлъэртэкъэ кӏэлъыхэлъэ(хэ)ртэкъэ
    блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъа укӏэлъыхэлъа кӏэлъыхэлъа дыкӏэлъыхэлъа фыкӏэлъыхэлъа кӏэлъыхэлъа(хэ)
    блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъакъэ укӏэлъыхэлъакъэ кӏэлъыхэлъакъэ дыкӏэлъыхэлъакъэ фыкӏэлъыхэлъакъэ кӏэлъыхэлъа(хэ)къэ
    блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъат укӏэлъыхэлъат кӏэлъыхэлъат дыкӏэлъыхэлъат фыкӏэлъыхэлъат кӏэлъыхэлъа(хэ)т
    блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъатэкъэ укӏэлъыхэлъатэкъэ кӏэлъыхэлъатэкъэ дыкӏэлъыхэлъатэкъэ фыкӏэлъыхэлъатэкъэ кӏэлъыхэлъа(хэ)тэкъэ
    блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъэгъа укӏэлъыхэлъэгъа кӏэлъыхэлъэгъа дыкӏэлъыхэлъэгъа фыкӏэлъыхэлъэгъа кӏэлъыхэлъэгъа(хэ)
    блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъэгъакъэ укӏэлъыхэлъэгъакъэ кӏэлъыхэлъэгъакъэ дыкӏэлъыхэлъэгъакъэ фыкӏэлъыхэлъэгъакъэ кӏэлъыхэлъэгъа(хэ)къэ
    блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъэгъат укӏэлъыхэлъэгъат кӏэлъыхэлъэгъат дыкӏэлъыхэлъэгъат фыкӏэлъыхэлъэгъат кӏэлъыхэлъэгъа(хэ)т
    блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъэгъатэкъэ укӏэлъыхэлъэгъатэкъэ кӏэлъыхэлъэгъатэкъэ дыкӏэлъыхэлъэгъатэкъэ фыкӏэлъыхэлъэгъатэкъэ кӏэлъыхэлъэгъа(хэ)тэкъэ
    блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъэ укӏэлъыхэлъэ кӏэлъыхэлъэ дыкӏэлъыхэлъэ фыкӏэлъыхэлъэ кӏэлъыхэлъэ(хэ)
    блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъэкъэ укӏэлъыхэлъэкъэ кӏэлъыхэлъэкъэ дыкӏэлъыхэлъэкъэ фыкӏэлъыхэлъэкъэ кӏэлъыхэлъэ(хэ)къэ
    блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъэт укӏэлъыхэлъэт кӏэлъыхэлъэт дыкӏэлъыхэлъэт фыкӏэлъыхэлъэт кӏэлъыхэлъэ(хэ)т
    блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъэтэкъэ укӏэлъыхэлъэтэкъэ кӏэлъыхэлъэтэкъэ дыкӏэлъыхэлъэтэкъэ фыкӏэлъыхэлъэтэкъэ кӏэлъыхэлъэ(хэ)тэкъэ
    къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъэн укӏэлъыхэлъэн кӏэлъыхэлъэн дыкӏэлъыхэлъэн фыкӏэлъыхэлъэн кӏэлъыхэлъэн(хэ)
    къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъэнкъэ укӏэлъыхэлъэнкъэ кӏэлъыхэлъэнкъэ дыкӏэлъыхэлъэнкъэ фыкӏэлъыхэлъэнкъэ кӏэлъыхэлъэн(хэ)къэ
    къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъэну укӏэлъыхэлъэну кӏэлъыхэлъэну дыкӏэлъыхэлъэну фыкӏэлъыхэлъэну кӏэлъыхэлъэну(хэ)
    къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъэнукъэ укӏэлъыхэлъэнукъэ кӏэлъыхэлъэнукъэ дыкӏэлъыхэлъэнукъэ фыкӏэлъыхэлъэнукъэ кӏэлъыхэлъэну(хэ)къэ
    условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
    ит зэман – щыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъэмэ укӏэлъыхэлъэмэ кӏэлъыхэлъэмэ дыкӏэлъыхэлъэмэ фыкӏэлъыхэлъэмэ кӏэлъыхэлъэ(хэ)мэ
    ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэмылъэмэ укӏэлъыхэмылъэмэ кӏэлъыхэмылъэмэ дыкӏэлъыхэмылъэмэ фыкӏэлъыхэмылъэмэ кӏэлъыхэмылъэ(хэ)мэ
    блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъамэ укӏэлъыхэлъамэ кӏэлъыхэлъамэ дыкӏэлъыхэлъамэ фыкӏэлъыхэлъамэ кӏэлъыхэлъа(хэ)мэ
    блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэмылъамэ укӏэлъыхэмылъамэ кӏэлъыхэмылъамэ дыкӏэлъыхэмылъамэ фыкӏэлъыхэмылъамэ мылъа(хэ)мэ
    блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъэгъамэ укӏэлъыхэлъэгъамэ кӏэлъыхэлъэгъамэ дыкӏэлъыхэлъэгъамэ фыкӏэлъыхэлъэгъамэ кӏэлъыхэлъэгъа(хэ)мэ
    блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэмылъэгъамэ укӏэлъыхэмылъэгъамэ кӏэлъыхэмылъэгъамэ дыкӏэлъыхэмылъэгъамэ фыкӏэлъыхэмылъэгъамэ кӏэлъыхэмылъэгъа(хэ)мэ
    къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъэнмэ укӏэлъыхэлъэнмэ кӏэлъыхэлъэнмэ дыкӏэлъыхэлъэнмэ фыкӏэлъыхэлъэнмэ кӏэлъыхэлъэн(хэ)мэ
    къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэмылъэнмэ укӏэлъыхэмылъэнмэ кӏэлъыхэмылъэнмэ дыкӏэлъыхэмылъэнмэ фыкӏэлъыхэмылъэнмэ кӏэлъыхэмылъэн(хэ)мэ
    къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъэнумэ укӏэлъыхэлъэнумэ кӏэлъыхэлъэнумэ дыкӏэлъыхэлъэнумэ фыкӏэлъыхэлъэнумэ кӏэлъыхэлъэну(хэ)мэ
    къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэмылъэнумэ укӏэлъыхэмылъэнумэ кӏэлъыхэмылъэнумэ дыкӏэлъыхэмылъэнумэ фыкӏэлъыхэмылъэнумэ кӏэлъыхэмылъэну(хэ)мэ
    условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
    ит зэман – щыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъэтэмэ укӏэлъыхэлъэтэмэ кӏэлъыхэлъэтэмэ дыкӏэлъыхэлъэтэмэ фыкӏэлъыхэлъэтэмэ кӏэлъыхэлъэ(хэ)тэмэ
    ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэмылъэтэмэ укӏэлъыхэмылъэтэмэ кӏэлъыхэмылъэтэмэ дыкӏэлъыхэмылъэтэмэ фыкӏэлъыхэмылъэтэмэ кӏэлъыхэмылъэ(хэ)тэмэ
    блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъатэмэ укӏэлъыхэлъатэмэ кӏэлъыхэлъатэмэ дыкӏэлъыхэлъатэмэ фыкӏэлъыхэлъатэмэ кӏэлъыхэлъа(хэ)тэмэ
    блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэмылъатэмэ укӏэлъыхэмылъатэмэ кӏэлъыхэмылъатэмэ дыкӏэлъыхэмылъатэмэ фыкӏэлъыхэмылъатэмэ кӏэлъыхэмылъа(хэ)тэмэ
    блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъэгъатэмэ укӏэлъыхэлъэгъатэмэ кӏэлъыхэлъэгъатэмэ дыкӏэлъыхэлъэгъатэмэ фыкӏэлъыхэлъэгъатэмэ кӏэлъыхэлъэгъа(хэ)тэмэ
    блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэмылъэгъатэмэ укӏэлъыхэмылъэгъатэмэ кӏэлъыхэмылъэгъатэмэ дыкӏэлъыхэмылъэгъатэмэ фыкӏэлъыхэмылъэгъатэмэ кӏэлъыхэмылъэгъа(хэ)тэмэ
    къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъэнтэмэ укӏэлъыхэлъэнтэмэ кӏэлъыхэлъэнтэмэ дыкӏэлъыхэлъэнтэмэ фыкӏэлъыхэлъэнтэмэ кӏэлъыхэлъэн(хэ)тэмэ
    къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэмылъэнтэмэ укӏэлъыхэмылъэнтэмэ кӏэлъыхэмылъэнтэмэ дыкӏэлъыхэмылъэнтэмэ фыкӏэлъыхэмылъэнтэмэ кӏэлъыхэмылъэн(хэ)тэмэ
    къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъэнутэмэ укӏэлъыхэлъэнутэмэ кӏэлъыхэлъэнутэмэ дыкӏэлъыхэлъэнутэмэ фыкӏэлъыхэлъэнутэмэ кӏэлъыхэлъэну(хэ)тэмэ
    къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэмылъэнутэмэ укӏэлъыхэмылъэнутэмэ кӏэлъыхэмылъэнутэмэ дыкӏэлъыхэмылъэнутэмэ фыкӏэлъыхэмылъэнутэмэ кӏэлъыхэмылъэну(хэ)тэмэ
    сослагательнэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
    къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъэнт укӏэлъыхэлъэнт кӏэлъыхэлъэнт дыкӏэлъыхэлъэнт фыкӏэлъыхэлъэнт кӏэлъыхэлъэн(хэ)т
    къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъэнтэкъым укӏэлъыхэлъэнтэкъым кӏэлъыхэлъэнтэкъым дыкӏэлъыхэлъэнтэкъым фыкӏэлъыхэлъэнтэкъым кӏэлъыхэлъэн(хэ)тэкъым
    къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъэнут укӏэлъыхэлъэнут кӏэлъыхэлъэнут дыкӏэлъыхэлъэнут фыкӏэлъыхэлъэнут кӏэлъыхэлъэну(хэ)т
    къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъэнутэкъым укӏэлъыхэлъэнутэкъым кӏэлъыхэлъэнутэкъым дыкӏэлъыхэлъэнутэкъым фыкӏэлъыхэлъэнутэкъым кӏэлъыхэлъэну(хэ)тэкъым
    уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
    ит зэман – щыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъэми укӏэлъыхэлъэми кӏэлъыхэлъэми дыкӏэлъыхэлъэми фыкӏэлъыхэлъэми кӏэлъыхэлъэ(хэ)ми
    ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэмылъэми укӏэлъыхэмылъэми кӏэлъыхэмылъэми дыкӏэлъыхэмылъэми фыкӏэлъыхэмылъэми кӏэлъыхэмылъэ(хэ)ми
    блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъами укӏэлъыхэлъами кӏэлъыхэлъами дыкӏэлъыхэлъами фыкӏэлъыхэлъами кӏэлъыхэлъа(хэ)ми
    блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэмылъами укӏэлъыхэмылъами кӏэлъыхэмылъами дыкӏэлъыхэмылъами фыкӏэлъыхэмылъами кӏэлъыхэмылъа(хэ)ми
    блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъэгъами укӏэлъыхэлъэгъами кӏэлъыхэлъэгъами дыкӏэлъыхэлъэгъами фыкӏэлъыхэлъэгъами кӏэлъыхэлъэгъа(хэ)ми
    блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэмылъэгъами укӏэлъыхэмылъэгъами кӏэлъыхэмылъэгъами дыкӏэлъыхэмылъэгъами фыкӏэлъыхэмылъэгъами кӏэлъыхэмылъэгъа(хэ)ми
    къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъэнми укӏэлъыхэлъэнми кӏэлъыхэлъэнми дыкӏэлъыхэлъэнми фыкӏэлъыхэлъэнми кӏэлъыхэлъэн(хэ)ми
    къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэмылъэнми укӏэлъыхэмылъэнми кӏэлъыхэмылъэнми дыкӏэлъыхэмылъэнми фыкӏэлъыхэмылъэнми кӏэлъыхэмылъэн(хэ)ми
    къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъэнуми укӏэлъыхэлъэнуми кӏэлъыхэлъэнуми дыкӏэлъыхэлъэнуми фыкӏэлъыхэлъэнуми кӏэлъыхэлъэну(хэ)ми
    къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэмылъэнуми укӏэлъыхэмылъэнуми кӏэлъыхэмылъэнуми дыкӏэлъыхэмылъэнуми фыкӏэлъыхэмылъэнуми кӏэлъыхэмылъэну(хэ)ми
    уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
    ит зэман – щыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъэтэми укӏэлъыхэлъэтэми кӏэлъыхэлъэтэми дыкӏэлъыхэлъэтэми фыкӏэлъыхэлъэтэми кӏэлъыхэлъэ(хэ)тэми
    ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэмылъэтэми укӏэлъыхэмылъэтэми кӏэлъыхэмылъэтэми дыкӏэлъыхэмылъэтэми фыкӏэлъыхэмылъэтэми кӏэлъыхэмылъэ(хэ)тэми
    блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъатэми укӏэлъыхэлъатэми кӏэлъыхэлъатэми дыкӏэлъыхэлъатэми фыкӏэлъыхэлъатэми кӏэлъыхэлъа(хэ)тэми
    блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэмылъатэми укӏэлъыхэмылъатэми кӏэлъыхэмылъатэми дыкӏэлъыхэмылъатэми фыкӏэлъыхэмылъатэми кӏэлъыхэмылъа(хэ)тэми
    блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъэгъатэми укӏэлъыхэлъэгъатэми кӏэлъыхэлъэгъатэми дыкӏэлъыхэлъэгъатэми фыкӏэлъыхэлъэгъатэми кӏэлъыхэлъэгъа(хэ)тэми
    блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэмылъэгъатэми укӏэлъыхэмылъэгъатэми кӏэлъыхэмылъэгъатэми дыкӏэлъыхэмылъэгъатэми фыкӏэлъыхэмылъэгъатэми кӏэлъыхэмылъэгъа(хэ)тэми
    къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъэнтэми укӏэлъыхэлъэнтэми кӏэлъыхэлъэнтэми дыкӏэлъыхэлъэнтэми фыкӏэлъыхэлъэнтэми кӏэлъыхэлъэн(хэ)тэми
    къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэмылъэнтэми укӏэлъыхэмылъэнтэми кӏэлъыхэмылъэнтэми дыкӏэлъыхэмылъэнтэми фыкӏэлъыхэмылъэнтэми кӏэлъыхэмылъэн(хэ)тэми
    къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъэнутэми укӏэлъыхэлъэнутэми кӏэлъыхэлъэнутэми дыкӏэлъыхэлъэнутэми фыкӏэлъыхэлъэнутэми кӏэлъыхэлъэну(хэ)тэми
    къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэмылъэнутэми укӏэлъыхэмылъэнутэми кӏэлъыхэмылъэнутэми дыкӏэлъыхэмылъэнутэми фыкӏэлъыхэмылъэнутэми кӏэлъыхэмылъэну(хэ)тэми
    гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
    щыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъаи укӏэлъыхэлъаи кӏэлъыхэлъаи дыкӏэлъыхэлъаи фыкӏэлъыхэлъаи кӏэлъыхэлъаи
    щымыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъакъыми укӏэлъыхэлъакъыми кӏэлъыхэлъакъыми дыкӏэлъыхэлъакъыми фыкӏэлъыхэлъакъыми кӏэлъыхэлъакъыми
    фӀэфӀыныгъэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
    щыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъащэрэт укӏэлъыхэлъащэрэт кӏэлъыхэлъащэрэт дыкӏэлъыхэлъащэрэт фыкӏэлъыхэлъащэрэт кӏэлъыхэлъащэрэт
    щымыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэмылъащэрэт укӏэлъыхэмылъащэрэт кӏэлъыхэмылъащэрэт дыкӏэлъыхэмылъащэрэт фыкӏэлъыхэмылъащэрэт кӏэлъыхэмылъащэрэт
    шэч къытехьэныгъэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
    гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъагъэнщ укӏэлъыхэлъагъэнщ кӏэлъыхэлъагъэнщ дыкӏэлъыхэлъагъэнщ фыкӏэлъыхэлъагъэнщ кӏэлъыхэлъагъэнщ
    гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъагъэнкъым укӏэлъыхэлъагъэнкъым кӏэлъыхэлъагъэнкъым дыкӏэлъыхэлъагъэнкъым фыкӏэлъыхэлъагъэнкъым кӏэлъыхэлъагъэнкъым
    гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъагъэнт укӏэлъыхэлъагъэнт кӏэлъыхэлъагъэнт дыкӏэлъыхэлъагъэнт фыкӏэлъыхэлъагъэнт кӏэлъыхэлъагъэнт
    гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъагъэнтэкъым укӏэлъыхэлъагъэнтэкъым кӏэлъыхэлъагъэнтэкъым дыкӏэлъыхэлъагъэнтэкъым фыкӏэлъыхэлъагъэнтэкъым кӏэлъыхэлъагъэнтэкъым
    гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъагъэн укӏэлъыхэлъагъэн кӏэлъыхэлъагъэн дыкӏэлъыхэлъагъэн фыкӏэлъыхэлъагъэн кӏэлъыхэлъагъэн
    гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъагъэнкъэ укӏэлъыхэлъагъэнкъэ кӏэлъыхэлъагъэнкъэ дыкӏэлъыхэлъагъэнкъэ фыкӏэлъыхэлъагъэнкъэ кӏэлъыхэлъагъэнкъэ
    гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъагъэнт укӏэлъыхэлъагъэнт кӏэлъыхэлъагъэнт дыкӏэлъыхэлъагъэнт фыкӏэлъыхэлъагъэнт кӏэлъыхэлъагъэнт
    гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъагъэнтэкъэ укӏэлъыхэлъагъэнтэкъэ кӏэлъыхэлъагъэнтэкъэ дыкӏэлъыхэлъагъэнтэкъэ фыкӏэлъыхэлъагъэнтэкъэ кӏэлъыхэлъагъэнтэкъэ
    гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъагъэнущ укӏэлъыхэлъагъэнущ кӏэлъыхэлъагъэнущ дыкӏэлъыхэлъагъэнущ фыкӏэлъыхэлъагъэнущ кӏэлъыхэлъагъэнущ
    гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъагъэнукъым укӏэлъыхэлъагъэнукъым кӏэлъыхэлъагъэнукъым дыкӏэлъыхэлъагъэнукъым фыкӏэлъыхэлъагъэнукъым кӏэлъыхэлъагъэнукъым
    гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъагъэнут укӏэлъыхэлъагъэнут кӏэлъыхэлъагъэнут дыкӏэлъыхэлъагъэнут фыкӏэлъыхэлъагъэнут кӏэлъыхэлъагъэнут
    гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъагъэнутэкъым укӏэлъыхэлъагъэнутэкъым кӏэлъыхэлъагъэнутэкъым дыкӏэлъыхэлъагъэнутэкъым фыкӏэлъыхэлъагъэнутэкъым кӏэлъыхэлъагъэнутэкъым
    гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъагъэну укӏэлъыхэлъагъэну кӏэлъыхэлъагъэну дыкӏэлъыхэлъагъэну фыкӏэлъыхэлъагъэну кӏэлъыхэлъагъэну
    гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъагъэнукъэ укӏэлъыхэлъагъэнукъэ кӏэлъыхэлъагъэнукъэ дыкӏэлъыхэлъагъэнукъэ фыкӏэлъыхэлъагъэнукъэ кӏэлъыхэлъагъэнукъэ
    гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъагъэнут укӏэлъыхэлъагъэнут кӏэлъыхэлъагъэнут дыкӏэлъыхэлъагъэнут фыкӏэлъыхэлъагъэнут кӏэлъыхэлъагъэнут
    гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сыкӏэлъыхэлъагъэнутэкъэ укӏэлъыхэлъагъэнутэкъэ кӏэлъыхэлъагъэнутэкъэ дыкӏэлъыхэлъагъэнутэкъэ фыкӏэлъыхэлъагъэнутэкъэ кӏэлъыхэлъагъэнутэкъэ
    Причастиехэр сэ уэ ар дэ фэ ахэр
    Зылэжь (субъектнэ) причастие
    ит зэман - щыӀэныгъэ сыкӏэлъыхэлъэ укӏэлъыхэлъэ кӏэлъыхэлъэ дыкӏэлъыхэлъэ фыкӏэлъыхэлъэ кӏэлъыхэлъэ(хэ)
    ит зэман - щымыӀэныгъэ сыкӏэлъыхэмылъэ укӏэлъыхэмылъэ кӏэлъыхэмылъэ дыкӏэлъыхэмылъэ фыкӏэлъыхэмылъэ кӏэлъыхэмылъэ(хэ)
    блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыкӏэлъыхэлъа укӏэлъыхэлъа кӏэлъыхэлъа дыкӏэлъыхэлъа фыкӏэлъыхэлъа кӏэлъыхэлъа(хэ)
    блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыкӏэлъыхэмылъа укӏэлъыхэмылъа кӏэлъыхэмылъа дыкӏэлъыхэмылъа фыкӏэлъыхэмылъа кӏэлъыхэмылъа(хэ)
    блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыкӏэлъыхэлъэгъа укӏэлъыхэлъэгъа кӏэлъыхэлъэгъа дыкӏэлъыхэлъэгъа фыкӏэлъыхэлъэгъа кӏэлъыхэлъэгъа(хэ)
    блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыкӏэлъыхэмылъэгъа укӏэлъыхэмылъэгъа кӏэлъыхэмылъэгъа дыкӏэлъыхэмылъэгъа фыкӏэлъыхэмылъэгъа кӏэлъыхэмылъэгъа(хэ)
    къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сыкӏэлъыхэлъэн укӏэлъыхэлъэн кӏэлъыхэлъэн дыкӏэлъыхэлъэн фыкӏэлъыхэлъэн кӏэлъыхэлъэн(хэ)
    къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сыкӏэлъыхэмылъэн укӏэлъыхэмылъэн кӏэлъыхэмылъэн дыкӏэлъыхэмылъэн фыкӏэлъыхэмылъэн кӏэлъыхэмылъэн(хэ)
    къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сыкӏэлъыхэлъэну укӏэлъыхэлъэну кӏэлъыхэлъэну дыкӏэлъыхэлъэну фыкӏэлъыхэлъэну кӏэлъыхэлъэну(хэ)
    къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сыкӏэлъыхэмылъэну укӏэлъыхэмылъэну кӏэлъыхэмылъэну дыкӏэлъыхэмылъэну фыкӏэлъыхэмылъэну кӏэлъыхэмылъэну(хэ)
    Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
    ит зэман - щыӀэныгъэ сызэрыкӏэлъыхэлъэ узэрыкӏэлъыхэлъэ зэрыкӏэлъыхэлъэ дызэрыкӏэлъыхэлъэ фызэрыкӏэлъыхэлъэ зэрыкӏэлъыхэлъэ(хэ)
    ит зэман - щымыӀэныгъэ сызэрыкӏэлъыхэмылъэ узэрыкӏэлъыхэмылъэ зэрыкӏэлъыхэмылъэ дызэрыкӏэлъыхэмылъэ фызэрыкӏэлъыхэмылъэ зэрыкӏэлъыхэмылъэ(хэ)
    блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сызэрыкӏэлъыхэлъа узэрыкӏэлъыхэлъа зэрыкӏэлъыхэлъа дызэрыкӏэлъыхэлъа фызэрыкӏэлъыхэлъа зэрыкӏэлъыхэлъа(хэ)
    блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сызэрыкӏэлъыхэмылъа узэрыкӏэлъыхэмылъа зэрыкӏэлъыхэмылъа дызэрыкӏэлъыхэмылъа фызэрыкӏэлъыхэмылъа зэрыкӏэлъыхэмылъа(хэ)
    блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сызэрыкӏэлъыхэлъэгъа узэрыкӏэлъыхэлъэгъа зэрыкӏэлъыхэлъэгъа дызэрыкӏэлъыхэлъэгъа фызэрыкӏэлъыхэлъэгъа зэрыкӏэлъыхэлъэгъа(хэ)
    блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сызэрыкӏэлъыхэмылъэгъа узэрыкӏэлъыхэмылъэгъа зэрыкӏэлъыхэмылъэгъа дызэрыкӏэлъыхэмылъэгъа фызэрыкӏэлъыхэмылъэгъа зэрыкӏэлъыхэмылъэгъа(хэ)
    къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сызэрыкӏэлъыхэлъэн узэрыкӏэлъыхэлъэн зэрыкӏэлъыхэлъэн дызэрыкӏэлъыхэлъэн фызэрыкӏэлъыхэлъэн зэрыкӏэлъыхэлъэн(хэ)
    къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сызэрыкӏэлъыхэмылъэн узэрыкӏэлъыхэмылъэн зэрыкӏэлъыхэмылъэн дызэрыкӏэлъыхэмылъэн фызэрыкӏэлъыхэмылъэн зэрыкӏэлъыхэмылъэн(хэ)
    къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сызэрыкӏэлъыхэлъэну узэрыкӏэлъыхэлъэну зэрыкӏэлъыхэлъэну дызэрыкӏэлъыхэлъэну фызэрыкӏэлъыхэлъэну зэрыкӏэлъыхэлъэну(хэ)
    къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сызэрыкӏэлъыхэмылъэну узэрыкӏэлъыхэмылъэну зэрыкӏэлъыхэмылъэну дызэрыкӏэлъыхэмылъэну фызэрыкӏэлъыхэмылъэну зэрыкӏэлъыхэмылъэну(хэ)
    Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
    ит зэман - щыӀэныгъэ сыщыкӏэлъыхэлъэ ущыкӏэлъыхэлъэ щыкӏэлъыхэлъэ дыщыкӏэлъыхэлъэ фыщыкӏэлъыхэлъэ щыкӏэлъыхэлъэ(хэ)
    ит зэман - щымыӀэныгъэ сыщыкӏэлъыхэмылъэ ущыкӏэлъыхэмылъэ щыкӏэлъыхэмылъэ дыщыкӏэлъыхэмылъэ фыщыкӏэлъыхэмылъэ щыкӏэлъыхэмылъэ(хэ)
    блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщыкӏэлъыхэлъа ущыкӏэлъыхэлъа щыкӏэлъыхэлъа дыщыкӏэлъыхэлъа фыщыкӏэлъыхэлъа щыкӏэлъыхэлъа(хэ)
    блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщыкӏэлъыхэмылъа ущыкӏэлъыхэмылъа щыкӏэлъыхэмылъа дыщыкӏэлъыхэмылъа фыщыкӏэлъыхэмылъа щыкӏэлъыхэмылъа(хэ)
    блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщыкӏэлъыхэлъэгъа ущыкӏэлъыхэлъэгъа щыкӏэлъыхэлъэгъа дыщыкӏэлъыхэлъэгъа фыщыкӏэлъыхэлъэгъа щыкӏэлъыхэлъэгъа(хэ)
    блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщыкӏэлъыхэмылъэгъа ущыкӏэлъыхэмылъэгъа щыкӏэлъыхэмылъэгъа дыщыкӏэлъыхэмылъэгъа фыщыкӏэлъыхэмылъэгъа щыкӏэлъыхэмылъэгъа(хэ)
    къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщыкӏэлъыхэлъэн ущыкӏэлъыхэлъэн щыкӏэлъыхэлъэн дыщыкӏэлъыхэлъэн фыщыкӏэлъыхэлъэн щыкӏэлъыхэлъэн(хэ)
    къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщыкӏэлъыхэмылъэн ущыкӏэлъыхэмылъэн щыкӏэлъыхэмылъэн дыщыкӏэлъыхэмылъэн фыщыкӏэлъыхэмылъэн щыкӏэлъыхэмылъэн(хэ)
    къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщыкӏэлъыхэлъэну ущыкӏэлъыхэлъэну щыкӏэлъыхэлъэну дыщыкӏэлъыхэлъэну фыщыкӏэлъыхэлъэну щыкӏэлъыхэлъэну(хэ)
    къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщыкӏэлъыхэмылъэну ущыкӏэлъыхэмылъэну щыкӏэлъыхэмылъэну дыщыкӏэлъыхэмылъэну фыщыкӏэлъыхэмылъэну щыкӏэлъыхэмылъэну(хэ)
    ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
    ит зэман - щыӀэныгъэ сыздыкӏэлъыхэлъэ уздыкӏэлъыхэлъэ здыкӏэлъыхэлъэ дыздыкӏэлъыхэлъэ фыздыкӏэлъыхэлъэ здыкӏэлъыхэлъэ(хэ)
    ит зэман - щымыӀэныгъэ сыздыкӏэлъыхэмылъэ уздыкӏэлъыхэмылъэ здыкӏэлъыхэмылъэ дыздыкӏэлъыхэмылъэ фыздыкӏэлъыхэмылъэ здыкӏэлъыхэмылъэ(хэ)
    блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыздыкӏэлъыхэлъа уздыкӏэлъыхэлъа здыкӏэлъыхэлъа дыздыкӏэлъыхэлъа фыздыкӏэлъыхэлъа здыкӏэлъыхэлъа(хэ)
    блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыздыкӏэлъыхэмылъа уздыкӏэлъыхэмылъа здыкӏэлъыхэмылъа дыздыкӏэлъыхэмылъа фыздыкӏэлъыхэмылъа здыкӏэлъыхэмылъа(хэ)
    блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыздыкӏэлъыхэлъэгъа уздыкӏэлъыхэлъэгъа здыкӏэлъыхэлъэгъа дыздыкӏэлъыхэлъэгъа фыздыкӏэлъыхэлъэгъа здыкӏэлъыхэлъэгъа(хэ)
    блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыздыкӏэлъыхэмылъэгъа уздыкӏэлъыхэмылъэгъа здыкӏэлъыхэмылъэгъа дыздыкӏэлъыхэмылъэгъа фыздыкӏэлъыхэмылъэгъа здыкӏэлъыхэмылъэгъа(хэ)
    къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыздыкӏэлъыхэлъэн уздыкӏэлъыхэлъэн здыкӏэлъыхэлъэн дыздыкӏэлъыхэлъэн фыздыкӏэлъыхэлъэн здыкӏэлъыхэлъэн(хэ)
    къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыздыкӏэлъыхэмылъэн уздыкӏэлъыхэмылъэн здыкӏэлъыхэмылъэн дыздыкӏэлъыхэмылъэн фыздыкӏэлъыхэмылъэн здыкӏэлъыхэмылъэн(хэ)
    къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыздыкӏэлъыхэлъэну уздыкӏэлъыхэлъэну здыкӏэлъыхэлъэну дыздыкӏэлъыхэлъэну фыздыкӏэлъыхэлъэну здыкӏэлъыхэлъэну(хэ)
    къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыздыкӏэлъыхэмылъэну уздыкӏэлъыхэмылъэну здыкӏэлъыхэмылъэну дыздыкӏэлъыхэмылъэну фыздыкӏэлъыхэмылъэну здыкӏэлъыхэмылъэну(хэ)
    Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
    ит зэман - щыӀэныгъэ сыщӀыкӏэлъыхэлъэ ущӀыкӏэлъыхэлъэ щӀыкӏэлъыхэлъэ дыщӀыкӏэлъыхэлъэ фыщӀыкӏэлъыхэлъэ щӀыкӏэлъыхэлъэ(хэ)
    ит зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀыкӏэлъыхэмылъэ ущӀыкӏэлъыхэмылъэ щӀыкӏэлъыхэмылъэ дыщӀыкӏэлъыхэмылъэ фыщӀыкӏэлъыхэмылъэ щӀыкӏэлъыхэмылъэ(хэ)
    блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщӀыкӏэлъыхэлъа ущӀыкӏэлъыхэлъа щӀыкӏэлъыхэлъа дыщӀыкӏэлъыхэлъа фыщӀыкӏэлъыхэлъа щӀыкӏэлъыхэлъа(хэ)
    блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀыкӏэлъыхэмылъа ущӀыкӏэлъыхэмылъа щӀыкӏэлъыхэмылъа дыщӀыкӏэлъыхэмылъа фыщӀыкӏэлъыхэмылъа щӀыкӏэлъыхэмылъа(хэ)
    блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщӀыкӏэлъыхэлъэгъа ущӀыкӏэлъыхэлъэгъа щӀыкӏэлъыхэлъэгъа дыщӀыкӏэлъыхэлъэгъа фыщӀыкӏэлъыхэлъэгъа щӀыкӏэлъыхэлъэгъа(хэ)
    блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀыкӏэлъыхэмылъэгъа ущӀыкӏэлъыхэмылъэгъа щӀыкӏэлъыхэмылъэгъа дыщӀыкӏэлъыхэмылъэгъа фыщӀыкӏэлъыхэмылъэгъа щӀыкӏэлъыхэмылъэгъа(хэ)
    къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщӀыкӏэлъыхэлъэн ущӀыкӏэлъыхэлъэн щӀыкӏэлъыхэлъэн дыщӀыкӏэлъыхэлъэн фыщӀыкӏэлъыхэлъэн щӀыкӏэлъыхэлъэн(хэ)
    къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀыкӏэлъыхэмылъэн ущӀыкӏэлъыхэмылъэн щӀыкӏэлъыхэмылъэн дыщӀыкӏэлъыхэмылъэн фыщӀыкӏэлъыхэмылъэн щӀыкӏэлъыхэмылъэн(хэ)
    къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщӀыкӏэлъыхэлъэну ущӀыкӏэлъыхэлъэну щӀыкӏэлъыхэлъэну дыщӀыкӏэлъыхэлъэну фыщӀыкӏэлъыхэлъэну щӀыкӏэлъыхэлъэну(хэ)
    къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀыкӏэлъыхэмылъэну ущӀыкӏэлъыхэмылъэну щӀыкӏэлъыхэмылъэну дыщӀыкӏэлъыхэмылъэну фыщӀыкӏэлъыхэмылъэну щӀыкӏэлъыхэмылъэну(хэ)
    Деепричастиехэр сэ уэ ар дэ фэ ахэр
    ит зэман - щыӀэныгъэ сыкӏэлъыхэлъэу укӏэлъыхэлъэу кӏэлъыхэлъэу дыкӏэлъыхэлъэу фыкӏэлъыхэлъэу кӏэлъыхэлъэ(хэ)у
    ит зэман - щымыӀэныгъэ сыкӏэлъыхэмылъэу укӏэлъыхэмылъэу кӏэлъыхэмылъэу дыкӏэлъыхэмылъэу фыкӏэлъыхэмылъэу кӏэлъыхэмылъэ(хэ)у
    блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыкӏэлъыхэлъауэ укӏэлъыхэлъауэ кӏэлъыхэлъауэ дыкӏэлъыхэлъауэ фыкӏэлъыхэлъауэ кӏэлъыхэлъауэ / кӏэлъыхэлъа(хэ)у
    блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыкӏэлъыхэмылъауэ укӏэлъыхэмылъауэ кӏэлъыхэмылъауэ дыкӏэлъыхэмылъауэ фыкӏэлъыхэмылъауэ кӏэлъыхэмылъауэ(хэ) / кӏэлъыхэмылъа(хэ)у
    жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ сыкӏэлъыхэлъэурэ укӏэлъыхэлъэурэ кӏэлъыхэлъэурэ дыкӏэлъыхэлъэурэ фыкӏэлъыхэлъэурэ кӏэлъыхэлъэ(хэ)урэ
    жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ сыкӏэлъыхэмылъэурэ укӏэлъыхэмылъэурэ кӏэлъыхэмылъэурэ дыкӏэлъыхэмылъэурэ фыкӏэлъыхэмылъэурэ кӏэлъыхэмылъэ(хэ)урэ

    Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ

    Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ

    сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
    Подлежащэ
    сэ -- сыпкӏэлъыхолъэ сыкӏэлъыхолъэ -- сыфкӏэлъыхолъэ сакӏэлъыхолъэ
    уэ ускӏэлъыхолъэ -- укӏэлъыхолъэ уткӏэлъыхолъэ -- уакӏэлъыхолъэ
    ар скӏэлъыхолъэ пкӏэлъыхолъэ кӏэлъыхолъэ ткӏэлъыхолъэ фкӏэлъыхолъэ якӏэлъыхолъэ
    дэ -- дыпкӏэлъыхолъэ дыкӏэлъыхолъэ -- дыфкӏэлъыхолъэ дакӏэлъыхолъэ
    фэ фыскӏэлъыхолъэ -- фыкӏэлъыхолъэ фыткӏэлъыхолъэ -- факӏэлъыхолъэ
    ахэр скӏэлъыхолъэ(хэ) пкӏэлъыхолъэ(хэ) кӏэлъыхолъэ(хэ) ткӏэлъыхолъэ(хэ) фкӏэлъыхолъэ(хэ) якӏэлъыхолъэ(хэ)
    -э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
    Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
    Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
    Именительнэ: [лъ]э [лъ]эр -- [лъ]эхэр
    Эргативнэ: [лъ]э [лъ]эм -- [лъ]эхэм
    Послеложнэ: [лъ]экӀэ [лъ]эмкӀэ [лъ]эхэкӀэ [лъ]эхэмкӀэ
    Обстоятельственнэ: [лъ]эуэ [лъ]эрауэ [лъ]эхэу [лъ]эхэрауэ
    -а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
    Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
    Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
    Именительнэ: [лъ]а [лъ]ар -- [лъ]ахэр
    Эргативнэ: [лъ]а [лъ]ам -- [лъ]ахэм
    Послеложнэ: [лъ]акӀэ [лъ]амкӀэ [лъ]ахэкӀэ [лъ]ахэмкӀэ
    Обстоятельственнэ: [лъ]ауэ [лъ]арауэ [лъ]ахэу [лъ]ахэрауэ
    -эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
    Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
    Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
    Именительнэ: [лъ]эн [лъ]эныр -- [лъ]энхэр
    Эргативнэ: [лъ]эн [лъ]эным -- [лъ]энхэм
    Послеложнэ: [лъ]энкӀэ [лъ]энымкӀэ [лъ]энхэкӀэ [лъ]энхэмкӀэ
    'Обстоятельственнэ: [лъ]эну [лъ]энырауэ [лъ]энхэу [лъ]энхэрауэ
    -эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
    Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
    Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
    Именительнэ: [лъ]эну [лъ]энур -- [лъ]энухэр
    Эргативнэ: [лъ]эну [лъ]энум -- [лъ]энухэм
    Послеложнэ: [лъ]энукӀэ [лъ]энумкӀэ [лъ]энухэкӀэ [лъ]энухэмкӀэ
    Обстоятельственнэ: [лъ]энууэ [лъ]энурауэ [лъ]энухэу [лъ]энухэрауэ

    МЫХЬЭНЭ

    1. Зыгуэрым и ужь иту зыщӀыпӀэ хэпкӀэн.

    ЩАПХЪЭХЭР

    ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

    • Псым кӀэлъыхэлъэн.
    • кӀэлъыхэлъэжын (кӀэлъэхолъэж)

    НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

    ИНДЖЫЛЫБЗЭ
    • кӏэлъыхэлъэн: jump, hop or spring swh after, behind or following sb or sth
    • Псым кӀэлъыхэлъэн: jump over a stream after sb or sth
    • кӀэлъыхэлъэжын (кӀэлъэхолъэж): jump (back) over after sb else (again)
    УРЫСЫБЗЭ
    • кӏэлъыхэлъэн: прыгнуть куда-л. вслед за кем-чем-л.
    • Псым кӀэлъыхэлъэн: перепрыгнуть через ручей вслед за кем-чем-л.
    • кӀэлъыхэлъэжын (кӀэлъэхолъэж): перепрыгнуть (обратно, еще раз) через ручей вслед за кем-л.

    БИБЛИОГРАФИЕ

    • Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
    • БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
    • БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
    • Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
    • Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
    • Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
    • Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
    • Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
    • Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.
    Retrieved from "https://incubator.wikimedia.org/w/index.php?title=Wt/kbd/кӏэлъыхэлъэн&oldid=5399099"