АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
къэ- + [щхьэ] + [лъ] + -э + -н СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "къэщхьэлъэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
къэщхьэлъэн
щымыӀэныгъэ:
къэмыщхьэлъэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъэн
укъэщхьэлъэн
къэщхьэлъэн
дыкъэщхьэлъэн
фыкъэщхьэлъэн
къэщхьэлъэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сыкъэмыщхьэлъэн
укъэмыщхьэлъэн
къэмыщхьэлъэн
дыкъэмыщхьэлъэн
фыкъэмыщхьэлъэн
къэмыщхьэлъэн(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
къэщхьэлъэ!
фыкъэщхьэлъэ!
щымыӀэныгъэ:
укъэмыщхьэлъэ!
фыкъэмыщхьэлъэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыкърещхьэлъэ
укърещхьэлъэ
кърещхьэлъэ
дыкърещхьэлъэ
фыкърещхьэлъэ
кърещхьэлъэ
щымыӀэныгъэ:
сыкъремыщхьэлъэ
укъремыщхьэлъэ
къремыщхьэлъэ
дыкъремыщхьэлъэ
фыкъремыщхьэлъэ
къремыщхьэлъэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъощхьэлъэ(р)
укъощхьэлъэ(р)
къощхьэлъэ(р)
дыкъощхьэлъэ(р)
фыкъощхьэлъэ(р)
къощхьэлъэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъэркъым
укъэщхьэлъэркъым
къэщхьэлъэркъым
дыкъэщхьэлъэркъым
фыкъэщхьэлъэркъым
къэщхьэлъэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъэ(р)т
укъэщхьэлъэ(р)т
къэщхьэлъэ(р)т
дыкъэщхьэлъэ(р)т
фыкъэщхьэлъэ(р)т
къэщхьэлъэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъэ(р)тэкъым
укъэщхьэлъэ(р)тэкъым
къэщхьэлъэ(р)тэкъым
дыкъэщхьэлъэ(р)тэкъым
фыкъэщхьэлъэ(р)тэкъым
къэщхьэлъэ(хэ)(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъащ
укъэщхьэлъащ
къэщхьэлъащ
дыкъэщхьэлъащ
фыкъэщхьэлъащ
къэщхьэлъа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъакъым
укъэщхьэлъакъым
къэщхьэлъакъым
дыкъэщхьэлъакъым
фыкъэщхьэлъакъым
къэщхьэлъа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъат
укъэщхьэлъат
къэщхьэлъат
дыкъэщхьэлъат
фыкъэщхьэлъат
къэщхьэлъа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъатэкъым
укъэщхьэлъатэкъым
къэщхьэлъатэкъым
дыкъэщхьэлъатэкъым
фыкъэщхьэлъатэкъым
къэщхьэлъа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъэгъащ
укъэщхьэлъэгъащ
къэщхьэлъэгъащ
дыкъэщхьэлъэгъащ
фыкъэщхьэлъэгъащ
къэщхьэлъэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъэгъакъым
укъэщхьэлъэгъакъым
къэщхьэлъэгъакъым
дыкъэщхьэлъэгъакъым
фыкъэщхьэлъэгъакъым
къэщхьэлъэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъэгъат
укъэщхьэлъэгъат
къэщхьэлъэгъат
дыкъэщхьэлъэгъат
фыкъэщхьэлъэгъат
къэщхьэлъэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъэгъатэкъым
укъэщхьэлъэгъатэкъым
къэщхьэлъэгъатэкъым
дыкъэщхьэлъэгъатэкъым
фыкъэщхьэлъэгъатэкъым
къэщхьэлъэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъэщ
укъэщхьэлъэщ
къэщхьэлъэщ
дыкъэщхьэлъэщ
фыкъэщхьэлъэщ
къэщхьэлъэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъэкъым
укъэщхьэлъэкъым
къэщхьэлъэкъым
дыкъэщхьэлъэкъым
фыкъэщхьэлъэкъым
къэщхьэлъэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъэт
укъэщхьэлъэт
къэщхьэлъэт
дыкъэщхьэлъэт
фыкъэщхьэлъэт
къэщхьэлъэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъэтэкъым
укъэщхьэлъэтэкъым
къэщхьэлъэтэкъым
дыкъэщхьэлъэтэкъым
фыкъэщхьэлъэтэкъым
къэщхьэлъэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъэнщ
укъэщхьэлъэнщ
къэщхьэлъэнщ
дыкъэщхьэлъэнщ
фыкъэщхьэлъэнщ
къэщхьэлъэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъэнкъым
укъэщхьэлъэнкъым
къэщхьэлъэнкъым
дыкъэщхьэлъэнкъым
фыкъэщхьэлъэнкъым
къэщхьэлъэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъэнущ
укъэщхьэлъэнущ
къэщхьэлъэнущ
дыкъэщхьэлъэнущ
фыкъэщхьэлъэнущ
къэщхьэлъэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъэнукъым
укъэщхьэлъэнукъым
къэщхьэлъэнукъым
дыкъэщхьэлъэнукъым
фыкъэщхьэлъэнукъым
къэщхьэлъэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъэрэ
укъэщхьэлъэрэ
къэщхьэлъэрэ
дыкъэщхьэлъэрэ
фыкъэщхьэлъэрэ
къэщхьэлъэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъэркъэ
укъэщхьэлъэркъэ
къэщхьэлъэркъэ
дыкъэщхьэлъэркъэ
фыкъэщхьэлъэркъэ
къэщхьэлъэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъэ(р)т
укъэщхьэлъэ(р)т
къэщхьэлъэ(р)т
дыкъэщхьэлъэ(р)т
фыкъэщхьэлъэ(р)т
къэщхьэлъэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъэ(р)тэкъэ
укъэщхьэлъэ(р)тэкъэ
къэщхьэлъэ(р)тэкъэ
дыкъэщхьэлъэ(р)тэкъэ
фыкъэщхьэлъэ(р)тэкъэ
къэщхьэлъэ(хэ)(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъа
укъэщхьэлъа
къэщхьэлъа
дыкъэщхьэлъа
фыкъэщхьэлъа
къэщхьэлъа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъакъэ
укъэщхьэлъакъэ
къэщхьэлъакъэ
дыкъэщхьэлъакъэ
фыкъэщхьэлъакъэ
къэщхьэлъа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъат
укъэщхьэлъат
къэщхьэлъат
дыкъэщхьэлъат
фыкъэщхьэлъат
къэщхьэлъа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъатэкъэ
укъэщхьэлъатэкъэ
къэщхьэлъатэкъэ
дыкъэщхьэлъатэкъэ
фыкъэщхьэлъатэкъэ
къэщхьэлъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъэгъа
укъэщхьэлъэгъа
къэщхьэлъэгъа
дыкъэщхьэлъэгъа
фыкъэщхьэлъэгъа
къэщхьэлъэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъэгъакъэ
укъэщхьэлъэгъакъэ
къэщхьэлъэгъакъэ
дыкъэщхьэлъэгъакъэ
фыкъэщхьэлъэгъакъэ
къэщхьэлъэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъэгъат
укъэщхьэлъэгъат
къэщхьэлъэгъат
дыкъэщхьэлъэгъат
фыкъэщхьэлъэгъат
къэщхьэлъэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъэгъатэкъэ
укъэщхьэлъэгъатэкъэ
къэщхьэлъэгъатэкъэ
дыкъэщхьэлъэгъатэкъэ
фыкъэщхьэлъэгъатэкъэ
къэщхьэлъэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъэ
укъэщхьэлъэ
къэщхьэлъэ
дыкъэщхьэлъэ
фыкъэщхьэлъэ
къэщхьэлъэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъэкъэ
укъэщхьэлъэкъэ
къэщхьэлъэкъэ
дыкъэщхьэлъэкъэ
фыкъэщхьэлъэкъэ
къэщхьэлъэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъэт
укъэщхьэлъэт
къэщхьэлъэт
дыкъэщхьэлъэт
фыкъэщхьэлъэт
къэщхьэлъэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъэтэкъэ
укъэщхьэлъэтэкъэ
къэщхьэлъэтэкъэ
дыкъэщхьэлъэтэкъэ
фыкъэщхьэлъэтэкъэ
къэщхьэлъэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъэн
укъэщхьэлъэн
къэщхьэлъэн
дыкъэщхьэлъэн
фыкъэщхьэлъэн
къэщхьэлъэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъэнкъэ
укъэщхьэлъэнкъэ
къэщхьэлъэнкъэ
дыкъэщхьэлъэнкъэ
фыкъэщхьэлъэнкъэ
къэщхьэлъэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъэну
укъэщхьэлъэну
къэщхьэлъэну
дыкъэщхьэлъэну
фыкъэщхьэлъэну
къэщхьэлъэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъэнукъэ
укъэщхьэлъэнукъэ
къэщхьэлъэнукъэ
дыкъэщхьэлъэнукъэ
фыкъэщхьэлъэнукъэ
къэщхьэлъэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъэмэ
укъэщхьэлъэмэ
къэщхьэлъэмэ
дыкъэщхьэлъэмэ
фыкъэщхьэлъэмэ
къэщхьэлъэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъэмыщхьэлъэмэ
укъэмыщхьэлъэмэ
къэмыщхьэлъэмэ
дыкъэмыщхьэлъэмэ
фыкъэмыщхьэлъэмэ
къэмыщхьэлъэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъамэ
укъэщхьэлъамэ
къэщхьэлъамэ
дыкъэщхьэлъамэ
фыкъэщхьэлъамэ
къэщхьэлъа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъэмыщхьэлъамэ
укъэмыщхьэлъамэ
къэмыщхьэлъамэ
дыкъэмыщхьэлъамэ
фыкъэмыщхьэлъамэ
мыщхьэлъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъэгъамэ
укъэщхьэлъэгъамэ
къэщхьэлъэгъамэ
дыкъэщхьэлъэгъамэ
фыкъэщхьэлъэгъамэ
къэщхьэлъэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъэмыщхьэлъэгъамэ
укъэмыщхьэлъэгъамэ
къэмыщхьэлъэгъамэ
дыкъэмыщхьэлъэгъамэ
фыкъэмыщхьэлъэгъамэ
къэмыщхьэлъэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъэнмэ
укъэщхьэлъэнмэ
къэщхьэлъэнмэ
дыкъэщхьэлъэнмэ
фыкъэщхьэлъэнмэ
къэщхьэлъэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъэмыщхьэлъэнмэ
укъэмыщхьэлъэнмэ
къэмыщхьэлъэнмэ
дыкъэмыщхьэлъэнмэ
фыкъэмыщхьэлъэнмэ
къэмыщхьэлъэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъэнумэ
укъэщхьэлъэнумэ
къэщхьэлъэнумэ
дыкъэщхьэлъэнумэ
фыкъэщхьэлъэнумэ
къэщхьэлъэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъэмыщхьэлъэнумэ
укъэмыщхьэлъэнумэ
къэмыщхьэлъэнумэ
дыкъэмыщхьэлъэнумэ
фыкъэмыщхьэлъэнумэ
къэмыщхьэлъэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъэтэмэ
укъэщхьэлъэтэмэ
къэщхьэлъэтэмэ
дыкъэщхьэлъэтэмэ
фыкъэщхьэлъэтэмэ
къэщхьэлъэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъэмыщхьэлъэтэмэ
укъэмыщхьэлъэтэмэ
къэмыщхьэлъэтэмэ
дыкъэмыщхьэлъэтэмэ
фыкъэмыщхьэлъэтэмэ
къэмыщхьэлъэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъатэмэ
укъэщхьэлъатэмэ
къэщхьэлъатэмэ
дыкъэщхьэлъатэмэ
фыкъэщхьэлъатэмэ
къэщхьэлъа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъэмыщхьэлъатэмэ
укъэмыщхьэлъатэмэ
къэмыщхьэлъатэмэ
дыкъэмыщхьэлъатэмэ
фыкъэмыщхьэлъатэмэ
къэмыщхьэлъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъэгъатэмэ
укъэщхьэлъэгъатэмэ
къэщхьэлъэгъатэмэ
дыкъэщхьэлъэгъатэмэ
фыкъэщхьэлъэгъатэмэ
къэщхьэлъэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъэмыщхьэлъэгъатэмэ
укъэмыщхьэлъэгъатэмэ
къэмыщхьэлъэгъатэмэ
дыкъэмыщхьэлъэгъатэмэ
фыкъэмыщхьэлъэгъатэмэ
къэмыщхьэлъэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъэнтэмэ
укъэщхьэлъэнтэмэ
къэщхьэлъэнтэмэ
дыкъэщхьэлъэнтэмэ
фыкъэщхьэлъэнтэмэ
къэщхьэлъэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъэмыщхьэлъэнтэмэ
укъэмыщхьэлъэнтэмэ
къэмыщхьэлъэнтэмэ
дыкъэмыщхьэлъэнтэмэ
фыкъэмыщхьэлъэнтэмэ
къэмыщхьэлъэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъэнутэмэ
укъэщхьэлъэнутэмэ
къэщхьэлъэнутэмэ
дыкъэщхьэлъэнутэмэ
фыкъэщхьэлъэнутэмэ
къэщхьэлъэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъэмыщхьэлъэнутэмэ
укъэмыщхьэлъэнутэмэ
къэмыщхьэлъэнутэмэ
дыкъэмыщхьэлъэнутэмэ
фыкъэмыщхьэлъэнутэмэ
къэмыщхьэлъэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъэнт
укъэщхьэлъэнт
къэщхьэлъэнт
дыкъэщхьэлъэнт
фыкъэщхьэлъэнт
къэщхьэлъэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъэнтэкъым
укъэщхьэлъэнтэкъым
къэщхьэлъэнтэкъым
дыкъэщхьэлъэнтэкъым
фыкъэщхьэлъэнтэкъым
къэщхьэлъэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъэнут
укъэщхьэлъэнут
къэщхьэлъэнут
дыкъэщхьэлъэнут
фыкъэщхьэлъэнут
къэщхьэлъэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъэнутэкъым
укъэщхьэлъэнутэкъым
къэщхьэлъэнутэкъым
дыкъэщхьэлъэнутэкъым
фыкъэщхьэлъэнутэкъым
къэщхьэлъэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъэми
укъэщхьэлъэми
къэщхьэлъэми
дыкъэщхьэлъэми
фыкъэщхьэлъэми
къэщхьэлъэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъэмыщхьэлъэми
укъэмыщхьэлъэми
къэмыщхьэлъэми
дыкъэмыщхьэлъэми
фыкъэмыщхьэлъэми
къэмыщхьэлъэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъами
укъэщхьэлъами
къэщхьэлъами
дыкъэщхьэлъами
фыкъэщхьэлъами
къэщхьэлъа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъэмыщхьэлъами
укъэмыщхьэлъами
къэмыщхьэлъами
дыкъэмыщхьэлъами
фыкъэмыщхьэлъами
къэмыщхьэлъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъэгъами
укъэщхьэлъэгъами
къэщхьэлъэгъами
дыкъэщхьэлъэгъами
фыкъэщхьэлъэгъами
къэщхьэлъэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъэмыщхьэлъэгъами
укъэмыщхьэлъэгъами
къэмыщхьэлъэгъами
дыкъэмыщхьэлъэгъами
фыкъэмыщхьэлъэгъами
къэмыщхьэлъэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъэнми
укъэщхьэлъэнми
къэщхьэлъэнми
дыкъэщхьэлъэнми
фыкъэщхьэлъэнми
къэщхьэлъэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъэмыщхьэлъэнми
укъэмыщхьэлъэнми
къэмыщхьэлъэнми
дыкъэмыщхьэлъэнми
фыкъэмыщхьэлъэнми
къэмыщхьэлъэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъэнуми
укъэщхьэлъэнуми
къэщхьэлъэнуми
дыкъэщхьэлъэнуми
фыкъэщхьэлъэнуми
къэщхьэлъэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъэмыщхьэлъэнуми
укъэмыщхьэлъэнуми
къэмыщхьэлъэнуми
дыкъэмыщхьэлъэнуми
фыкъэмыщхьэлъэнуми
къэмыщхьэлъэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъэтэми
укъэщхьэлъэтэми
къэщхьэлъэтэми
дыкъэщхьэлъэтэми
фыкъэщхьэлъэтэми
къэщхьэлъэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъэмыщхьэлъэтэми
укъэмыщхьэлъэтэми
къэмыщхьэлъэтэми
дыкъэмыщхьэлъэтэми
фыкъэмыщхьэлъэтэми
къэмыщхьэлъэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъатэми
укъэщхьэлъатэми
къэщхьэлъатэми
дыкъэщхьэлъатэми
фыкъэщхьэлъатэми
къэщхьэлъа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъэмыщхьэлъатэми
укъэмыщхьэлъатэми
къэмыщхьэлъатэми
дыкъэмыщхьэлъатэми
фыкъэмыщхьэлъатэми
къэмыщхьэлъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъэгъатэми
укъэщхьэлъэгъатэми
къэщхьэлъэгъатэми
дыкъэщхьэлъэгъатэми
фыкъэщхьэлъэгъатэми
къэщхьэлъэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыкъэмыщхьэлъэгъатэми
укъэмыщхьэлъэгъатэми
къэмыщхьэлъэгъатэми
дыкъэмыщхьэлъэгъатэми
фыкъэмыщхьэлъэгъатэми
къэмыщхьэлъэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъэнтэми
укъэщхьэлъэнтэми
къэщхьэлъэнтэми
дыкъэщхьэлъэнтэми
фыкъэщхьэлъэнтэми
къэщхьэлъэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъэмыщхьэлъэнтэми
укъэмыщхьэлъэнтэми
къэмыщхьэлъэнтэми
дыкъэмыщхьэлъэнтэми
фыкъэмыщхьэлъэнтэми
къэмыщхьэлъэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъэнутэми
укъэщхьэлъэнутэми
къэщхьэлъэнутэми
дыкъэщхьэлъэнутэми
фыкъэщхьэлъэнутэми
къэщхьэлъэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыкъэмыщхьэлъэнутэми
укъэмыщхьэлъэнутэми
къэмыщхьэлъэнутэми
дыкъэмыщхьэлъэнутэми
фыкъэмыщхьэлъэнутэми
къэмыщхьэлъэну(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъаи
укъэщхьэлъаи
къэщхьэлъаи
дыкъэщхьэлъаи
фыкъэщхьэлъаи
къэщхьэлъаи
щымыӀэныгъэ:
сыкъэмыщхьэлъаи
укъэмыщхьэлъаи
къэмыщхьэлъаи
дыкъэмыщхьэлъаи
фыкъэмыщхьэлъаи
къэмыщхьэлъаи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъащэрэт
укъэщхьэлъащэрэт
къэщхьэлъащэрэт
дыкъэщхьэлъащэрэт
фыкъэщхьэлъащэрэт
къэщхьэлъащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сыкъэмыщхьэлъащэрэт
укъэмыщхьэлъащэрэт
къэмыщхьэлъащэрэт
дыкъэмыщхьэлъащэрэт
фыкъэмыщхьэлъащэрэт
къэмыщхьэлъащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъагъэнщ
укъэщхьэлъагъэнщ
къэщхьэлъагъэнщ
дыкъэщхьэлъагъэнщ
фыкъэщхьэлъагъэнщ
къэщхьэлъагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъагъэнкъым
укъэщхьэлъагъэнкъым
къэщхьэлъагъэнкъым
дыкъэщхьэлъагъэнкъым
фыкъэщхьэлъагъэнкъым
къэщхьэлъагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъагъэнт
укъэщхьэлъагъэнт
къэщхьэлъагъэнт
дыкъэщхьэлъагъэнт
фыкъэщхьэлъагъэнт
къэщхьэлъагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъагъэнтэкъым
укъэщхьэлъагъэнтэкъым
къэщхьэлъагъэнтэкъым
дыкъэщхьэлъагъэнтэкъым
фыкъэщхьэлъагъэнтэкъым
къэщхьэлъагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъагъэн
укъэщхьэлъагъэн
къэщхьэлъагъэн
дыкъэщхьэлъагъэн
фыкъэщхьэлъагъэн
къэщхьэлъагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъагъэнкъэ
укъэщхьэлъагъэнкъэ
къэщхьэлъагъэнкъэ
дыкъэщхьэлъагъэнкъэ
фыкъэщхьэлъагъэнкъэ
къэщхьэлъагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъагъэнт
укъэщхьэлъагъэнт
къэщхьэлъагъэнт
дыкъэщхьэлъагъэнт
фыкъэщхьэлъагъэнт
къэщхьэлъагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъагъэнтэкъэ
укъэщхьэлъагъэнтэкъэ
къэщхьэлъагъэнтэкъэ
дыкъэщхьэлъагъэнтэкъэ
фыкъэщхьэлъагъэнтэкъэ
къэщхьэлъагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъагъэнущ
укъэщхьэлъагъэнущ
къэщхьэлъагъэнущ
дыкъэщхьэлъагъэнущ
фыкъэщхьэлъагъэнущ
къэщхьэлъагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъагъэнукъым
укъэщхьэлъагъэнукъым
къэщхьэлъагъэнукъым
дыкъэщхьэлъагъэнукъым
фыкъэщхьэлъагъэнукъым
къэщхьэлъагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъагъэнут
укъэщхьэлъагъэнут
къэщхьэлъагъэнут
дыкъэщхьэлъагъэнут
фыкъэщхьэлъагъэнут
къэщхьэлъагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъагъэнутэкъым
укъэщхьэлъагъэнутэкъым
къэщхьэлъагъэнутэкъым
дыкъэщхьэлъагъэнутэкъым
фыкъэщхьэлъагъэнутэкъым
къэщхьэлъагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъагъэну
укъэщхьэлъагъэну
къэщхьэлъагъэну
дыкъэщхьэлъагъэну
фыкъэщхьэлъагъэну
къэщхьэлъагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъагъэнукъэ
укъэщхьэлъагъэнукъэ
къэщхьэлъагъэнукъэ
дыкъэщхьэлъагъэнукъэ
фыкъэщхьэлъагъэнукъэ
къэщхьэлъагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъагъэнут
укъэщхьэлъагъэнут
къэщхьэлъагъэнут
дыкъэщхьэлъагъэнут
фыкъэщхьэлъагъэнут
къэщхьэлъагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыкъэщхьэлъагъэнутэкъэ
укъэщхьэлъагъэнутэкъэ
къэщхьэлъагъэнутэкъэ
дыкъэщхьэлъагъэнутэкъэ
фыкъэщхьэлъагъэнутэкъэ
къэщхьэлъагъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыкъэщхьэлъэ
укъэщхьэлъэ
къэщхьэлъэ
дыкъэщхьэлъэ
фыкъэщхьэлъэ
къэщхьэлъэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъэмыщхьэлъэ
укъэмыщхьэлъэ
къэмыщхьэлъэ
дыкъэмыщхьэлъэ
фыкъэмыщхьэлъэ
къэмыщхьэлъэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкъэщхьэлъа
укъэщхьэлъа
къэщхьэлъа
дыкъэщхьэлъа
фыкъэщхьэлъа
къэщхьэлъа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъэмыщхьэлъа
укъэмыщхьэлъа
къэмыщхьэлъа
дыкъэмыщхьэлъа
фыкъэмыщхьэлъа
къэмыщхьэлъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкъэщхьэлъэгъа
укъэщхьэлъэгъа
къэщхьэлъэгъа
дыкъэщхьэлъэгъа
фыкъэщхьэлъэгъа
къэщхьэлъэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъэмыщхьэлъэгъа
укъэмыщхьэлъэгъа
къэмыщхьэлъэгъа
дыкъэмыщхьэлъэгъа
фыкъэмыщхьэлъэгъа
къэмыщхьэлъэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыкъэщхьэлъэн
укъэщхьэлъэн
къэщхьэлъэн
дыкъэщхьэлъэн
фыкъэщхьэлъэн
къэщхьэлъэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъэмыщхьэлъэн
укъэмыщхьэлъэн
къэмыщхьэлъэн
дыкъэмыщхьэлъэн
фыкъэмыщхьэлъэн
къэмыщхьэлъэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыкъэщхьэлъэну
укъэщхьэлъэну
къэщхьэлъэну
дыкъэщхьэлъэну
фыкъэщхьэлъэну
къэщхьэлъэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъэмыщхьэлъэну
укъэмыщхьэлъэну
къэмыщхьэлъэну
дыкъэмыщхьэлъэну
фыкъэмыщхьэлъэну
къэмыщхьэлъэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыкъызэрыщхьэлъэ
укъызэрыщхьэлъэ
къызэрыщхьэлъэ
дыкъызэрыщхьэлъэ
фыкъызэрыщхьэлъэ
къызэрыщхьэлъэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъызэрымыщхьэлъэ
укъызэрымыщхьэлъэ
къызэрымыщхьэлъэ
дыкъызэрымыщхьэлъэ
фыкъызэрымыщхьэлъэ
мыкъызэрыщхьэлъэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкъызэрыщхьэлъа
укъызэрыщхьэлъа
къызэрыщхьэлъа
дыкъызэрыщхьэлъа
фыкъызэрыщхьэлъа
къызэрыщхьэлъа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъызэрымыщхьэлъа
укъызэрымыщхьэлъа
къызэрымыщхьэлъа
дыкъызэрымыщхьэлъа
фыкъызэрымыщхьэлъа
къызэрымыщхьэлъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкъызэрыщхьэлъэгъа
укъызэрыщхьэлъэгъа
къызэрыщхьэлъэгъа
дыкъызэрыщхьэлъэгъа
фыкъызэрыщхьэлъэгъа
къызэрыщхьэлъэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъызэрымыщхьэлъэгъа
укъызэрымыщхьэлъэгъа
къызэрымыщхьэлъэгъа
дыкъызэрымыщхьэлъэгъа
фыкъызэрымыщхьэлъэгъа
къызэрымыщхьэлъэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыкъызэрыщхьэлъэн
укъызэрыщхьэлъэн
къызэрыщхьэлъэн
дыкъызэрыщхьэлъэн
фыкъызэрыщхьэлъэн
къызэрыщхьэлъэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъызэрымыщхьэлъэн
укъызэрымыщхьэлъэн
къызэрымыщхьэлъэн
дыкъызэрымыщхьэлъэн
фыкъызэрымыщхьэлъэн
къызэрымыщхьэлъэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыкъызэрыщхьэлъэну
укъызэрыщхьэлъэну
къызэрыщхьэлъэну
дыкъызэрыщхьэлъэну
фыкъызэрыщхьэлъэну
къызэрыщхьэлъэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъызэрымыщхьэлъэну
укъызэрымыщхьэлъэну
къызэрымыщхьэлъэну
дыкъызэрымыщхьэлъэну
фыкъызэрымыщхьэлъэну
къызэрымыщхьэлъэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыщыщхьэлъэ
укъыщыщхьэлъэ
къыщыщхьэлъэ
дыкъыщыщхьэлъэ
фыкъыщыщхьэлъэ
къыщыщхьэлъэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыщымыщхьэлъэ
укъыщымыщхьэлъэ
къыщымыщхьэлъэ
дыкъыщымыщхьэлъэ
фыкъыщымыщхьэлъэ
къыщымыщхьэлъэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыщыщхьэлъа
укъыщыщхьэлъа
къыщыщхьэлъа
дыкъыщыщхьэлъа
фыкъыщыщхьэлъа
къыщыщхьэлъа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыщымыщхьэлъа
укъыщымыщхьэлъа
къыщымыщхьэлъа
дыкъыщымыщхьэлъа
фыкъыщымыщхьэлъа
къыщымыщхьэлъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыщыщхьэлъэгъа
укъыщыщхьэлъэгъа
къыщыщхьэлъэгъа
дыкъыщыщхьэлъэгъа
фыкъыщыщхьэлъэгъа
къыщыщхьэлъэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыщымыщхьэлъэгъа
укъыщымыщхьэлъэгъа
къыщымыщхьэлъэгъа
дыкъыщымыщхьэлъэгъа
фыкъыщымыщхьэлъэгъа
къыщымыщхьэлъэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыщыщхьэлъэн
укъыщыщхьэлъэн
къыщыщхьэлъэн
дыкъыщыщхьэлъэн
фыкъыщыщхьэлъэн
къыщыщхьэлъэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыщымыщхьэлъэн
укъыщымыщхьэлъэн
къыщымыщхьэлъэн
дыкъыщымыщхьэлъэн
фыкъыщымыщхьэлъэн
къыщымыщхьэлъэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыщыщхьэлъэну
укъыщыщхьэлъэну
къыщыщхьэлъэну
дыкъыщыщхьэлъэну
фыкъыщыщхьэлъэну
къыщыщхьэлъэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыщымыщхьэлъэну
укъыщымыщхьэлъэну
къыщымыщхьэлъэну
дыкъыщымыщхьэлъэну
фыкъыщымыщхьэлъэну
къыщымыщхьэлъэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыздэщхьэлъэ
укъыздэщхьэлъэ
къыздэщхьэлъэ
дыкъыздэщхьэлъэ
фыкъыздэщхьэлъэ
къыздэщхьэлъэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыздэмыщхьэлъэ
укъыздэмыщхьэлъэ
къыздэмыщхьэлъэ
дыкъыздэмыщхьэлъэ
фыкъыздэмыщхьэлъэ
къыздэмыщхьэлъэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыздэщхьэлъа
укъыздэщхьэлъа
къыздэщхьэлъа
дыкъыздэщхьэлъа
фыкъыздэщхьэлъа
къыздэщхьэлъа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыздэмыщхьэлъа
укъыздэмыщхьэлъа
къыздэмыщхьэлъа
дыкъыздэмыщхьэлъа
фыкъыздэмыщхьэлъа
къыздэмыщхьэлъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыздэщхьэлъэгъа
укъыздэщхьэлъэгъа
къыздэщхьэлъэгъа
дыкъыздэщхьэлъэгъа
фыкъыздэщхьэлъэгъа
къыздэщхьэлъэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыздэмыщхьэлъэгъа
укъыздэмыщхьэлъэгъа
къыздэмыщхьэлъэгъа
дыкъыздэмыщхьэлъэгъа
фыкъыздэмыщхьэлъэгъа
къыздэмыщхьэлъэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыздэщхьэлъэн
укъыздэщхьэлъэн
къыздэщхьэлъэн
дыкъыздэщхьэлъэн
фыкъыздэщхьэлъэн
къыздэщхьэлъэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыздэмыщхьэлъэн
укъыздэмыщхьэлъэн
къыздэмыщхьэлъэн
дыкъыздэмыщхьэлъэн
фыкъыздэмыщхьэлъэн
къыздэмыщхьэлъэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыздэщхьэлъэну
укъыздэщхьэлъэну
къыздэщхьэлъэну
дыкъыздэщхьэлъэну
фыкъыздэщхьэлъэну
къыздэщхьэлъэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыздэмыщхьэлъэну
укъыздэмыщхьэлъэну
къыздэмыщхьэлъэну
дыкъыздэмыщхьэлъэну
фыкъыздэмыщхьэлъэну
къыздэмыщхьэлъэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыщӀэщхьэлъэ
укъыщӀэщхьэлъэ
къыщӀэщхьэлъэ
дыкъыщӀэщхьэлъэ
фыкъыщӀэщхьэлъэ
къыщӀэщхьэлъэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыщӀэмыщхьэлъэ
укъыщӀэмыщхьэлъэ
къыщӀэмыщхьэлъэ
дыкъыщӀэмыщхьэлъэ
фыкъыщӀэмыщхьэлъэ
къыщӀэмыщхьэлъэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыщӀэщхьэлъа
укъыщӀэщхьэлъа
къыщӀэщхьэлъа
дыкъыщӀэщхьэлъа
фыкъыщӀэщхьэлъа
къыщӀэщхьэлъа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыщӀэмыщхьэлъа
укъыщӀэмыщхьэлъа
къыщӀэмыщхьэлъа
дыкъыщӀэмыщхьэлъа
фыкъыщӀэмыщхьэлъа
къыщӀэмыщхьэлъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыщӀэщхьэлъэгъа
укъыщӀэщхьэлъэгъа
къыщӀэщхьэлъэгъа
дыкъыщӀэщхьэлъэгъа
фыкъыщӀэщхьэлъэгъа
къыщӀэщхьэлъэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыщӀэмыщхьэлъэгъа
укъыщӀэмыщхьэлъэгъа
къыщӀэмыщхьэлъэгъа
дыкъыщӀэмыщхьэлъэгъа
фыкъыщӀэмыщхьэлъэгъа
къыщӀэмыщхьэлъэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыщӀэщхьэлъэн
укъыщӀэщхьэлъэн
къыщӀэщхьэлъэн
дыкъыщӀэщхьэлъэн
фыкъыщӀэщхьэлъэн
къыщӀэщхьэлъэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыщӀэмыщхьэлъэн
укъыщӀэмыщхьэлъэн
къыщӀэмыщхьэлъэн
дыкъыщӀэмыщхьэлъэн
фыкъыщӀэмыщхьэлъэн
къыщӀэмыщхьэлъэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыкъыщӀэщхьэлъэну
укъыщӀэщхьэлъэну
къыщӀэщхьэлъэну
дыкъыщӀэщхьэлъэну
фыкъыщӀэщхьэлъэну
къыщӀэщхьэлъэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъыщӀэмыщхьэлъэну
укъыщӀэмыщхьэлъэну
къыщӀэмыщхьэлъэну
дыкъыщӀэмыщхьэлъэну
фыкъыщӀэмыщхьэлъэну
къыщӀэмыщхьэлъэну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыкъэщхьэлъэу
укъэщхьэлъэу
къэщхьэлъэу
дыкъэщхьэлъэу
фыкъэщхьэлъэу
къэщхьэлъэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъэмыщхьэлъэу
укъэмыщхьэлъэу
къэмыщхьэлъэу
дыкъэмыщхьэлъэу
фыкъэмыщхьэлъэу
къэмыщхьэлъэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыкъэщхьэлъауэ
укъэщхьэлъауэ
къэщхьэлъауэ
дыкъэщхьэлъауэ
фыкъэщхьэлъауэ
къэщхьэлъауэ / къэщхьэлъа(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыкъэмыщхьэлъауэ
укъэмыщхьэлъауэ
къэмыщхьэлъауэ
дыкъэмыщхьэлъауэ
фыкъэмыщхьэлъауэ
къэмыщхьэлъауэ(хэ) / къэмыщхьэлъа(хэ)у
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сыкъэщхьэлъэурэ
укъэщхьэлъэурэ
къэщхьэлъэурэ
дыкъэщхьэлъэурэ
фыкъэщхьэлъэурэ
къэщхьэлъэ(хэ)урэ
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сыкъэмыщхьэлъэурэ
укъэмыщхьэлъэурэ
къэмыщхьэлъэурэ
дыкъэмыщхьэлъэурэ
фыкъэмыщхьэлъэурэ
къэмыщхьэлъэ(хэ)урэ
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[щхьэлъ]э
[щхьэлъ]эр
--
[щхьэлъ]эхэр
Эргативнэ:
[щхьэлъ]э
[щхьэлъ]эм
--
[щхьэлъ]эхэм
Послеложнэ:
[щхьэлъ]экӀэ
[щхьэлъ]эмкӀэ
[щхьэлъ]эхэкӀэ
[щхьэлъ]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[щхьэлъ]эуэ
[щхьэлъ]эрауэ
[щхьэлъ]эхэу
[щхьэлъ]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[щхьэлъ]а
[щхьэлъ]ар
--
[щхьэлъ]ахэр
Эргативнэ:
[щхьэлъ]а
[щхьэлъ]ам
--
[щхьэлъ]ахэм
Послеложнэ:
[щхьэлъ]акӀэ
[щхьэлъ]амкӀэ
[щхьэлъ]ахэкӀэ
[щхьэлъ]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[щхьэлъ]ауэ
[щхьэлъ]арауэ
[щхьэлъ]ахэу
[щхьэлъ]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[щхьэлъ]эн
[щхьэлъ]эныр
--
[щхьэлъ]энхэр
Эргативнэ:
[щхьэлъ]эн
[щхьэлъ]эным
--
[щхьэлъ]энхэм
Послеложнэ:
[щхьэлъ]энкӀэ
[щхьэлъ]энымкӀэ
[щхьэлъ]энхэкӀэ
[щхьэлъ]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[щхьэлъ]эну
[щхьэлъ]энырауэ
[щхьэлъ]энхэу
[щхьэлъ]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[щхьэлъ]эну
[щхьэлъ]энур
--
[щхьэлъ]энухэр
Эргативнэ:
[щхьэлъ]эну
[щхьэлъ]энум
--
[щхьэлъ]энухэм
Послеложнэ:
[щхьэлъ]энукӀэ
[щхьэлъ]энумкӀэ
[щхьэлъ]энухэкӀэ
[щхьэлъ]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[щхьэлъ]энууэ
[щхьэлъ]энурауэ
[щхьэлъ]энухэу
[щхьэлъ]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Щхьэмыж къищӀын, къэгъэгъэн. ЩАПХЪЭХЭР
Сэтэнейр къэщхьэлъэмэ, гъунэ иумылъыж. Псалъэжьхэр ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
къэщхьэлъэн: form ears, spikes, spires or heads (about cereal grains)
Мэшыр къэщхьэлъащ: the millet formed heads УРЫСЫБЗЭ
къэщхьэлъэн: выбросить колос, заколоситься
Мэшыр къэщхьэлъащ: просо заколосилось БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.