Wt/kbd/къыпыхын

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA [qʹǝpǝ'xǝn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• къы- + пы- + [х] + -ы + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэӏэс "къыпыхын"-м и спряженэ

МЫХЬЭНЭ

1. Зыгуэрым фӀэдзауэ, пыту щытыр къыфӀэхын, къыпычын.
2. Зыгуэр зыӀэрыгъэхьэн, зыгуэрым ей зыӀэщӀэгъэхьэн.
3. Дэплъеин, шапхъэ къытехын.
4. Зыгуэрым укъицӀэлэн (п. п. узым).

ЩАПХЪЭХЭР

• Къэрэжау и къуэм джатэр къыпихри, зиплъыхьащ. ӀуэрыӀуатэ, фольклор

• А жыгыжьым махуэ къэс зы мыӀэрыcэт къыпыкӀэр. Зэшыпхъуищыр лъатэрти А мыӀэрысэр къыпахырт. Нартхэр

• Молэми ищӀэрт Хужьэ зэрымыхъужынур, ауэ псэуху тӀэкӀу къыпыкӀынур къыпыcхынщ, жери пыкӀыжыныр и гум къыхуидэртэкъым. Таурыхъхэмрэ хъыбархэмрэ, сборник

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

• Акъыл къыпех.
• Уз зэрыцӀалэ къыпихащ.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• къыпыхын: 1. remove sth from sth 2. get or obtain sth from sb or sth 3. adopt, embrace, receive sth from sb 4. be infected by sb (with some disease)
• Акъыл къыпех: he got his brains from him
• Уз зэрыцӀалэ къыпихащ: [he] was infected with a contagious disease.

УРЫСЫБЗЭ

• къыпыхын: 1. снять что-л. с чего-л. 2. получить, добиться чего-л. от кого-чего-л. 3. перенять, воспринять что-л. от кого-л. 4. заразиться от кого-л. (какой-л. болезнью)
• Акъыл къыпех: он перенял его ум.
• Уз зэрыцӀалэ къыпихащ: он заразился заразной болезнью

псалъафэ зэпыщӀахэр

Жэуап къыпыхын

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
     Инджылыбзэ: to get a response from sb
     Урысыбзэ: получить ответ от кого-л.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Фейдэ къыпыхын

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
     Инджылыбзэ: to make a profit or income from sth
     Урысыбзэ: иметь прибыль, доход от чего-л.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Хъер къыпыхын

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
     Инджылыбзэ: receive benefit, profit or income from sth
     Урысыбзэ: получить пользу, прибыль, доход от чего-л.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

БИБЛИОГРАФИЕ

• Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
• БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
• БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
• Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
• Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
• Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
• Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
• Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
• Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA [qʹǝpǝ'xǝn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• къы- + пы- + [х] + -ы + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэӏэс "къыпыхын"-м и спряженэ

МЫХЬЭНЭ

1. Пыхауэ зыгуэрым и Ӏыхьэ пыгъэщхьэхукӀын.

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

• Пхъэбгъу кӀапэр къыпыхын.
• Жыг щхьэкӀэр къыпыхын.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• къыпыхын: saw or cut sth off of sth, separate sth from sth
• Пхъэбгъу кӀапэр къыпыхын: saw the end off a board.
• Жыг щхьэкӀэр къыпыхын: cut the top off a tree.

УРЫСЫБЗЭ

• къыпыхын: отпилить, отрезать, отделить что-л. от чего-л.
• Пхъэбгъу кӀапэр къыпыхын: отпилить конец доски.
• Жыг щхьэкӀэр къыпыхын: отрезать верх дерево

БИБЛИОГРАФИЕ

• Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
• БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
• БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
• Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
• Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
• Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
• Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
• Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
• Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.