АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
ир- + и- + [хь] + -ы + -н СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "ирихьын"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
ирихьын
щымыӀэныгъэ:
иримыхьын
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
срихьын
урихьын
ирихьын
дрихьын
фрихьын
ирихьын(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сримыхьын
уримыхьын
иримыхьын
дримыхьын
фримыхьын
иримыхьын(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
ирихь!
фрихь!
щымыӀэныгъэ:
уримыхь!
фримыхь!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
срырехь
урырехь
ирырехь
дрырехь
фрырехь
ирырехь
щымыӀэныгъэ:
срыремыхь
урыремыхь
ирыремыхь
дрыремыхь
фрыремыхь
ирыремыхь
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
срохь(ыр)
урохь(ыр)
ирохь(ыр)
дрохь(ыр)
фрохь(ыр)
ирохь(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
срихьыркъым
урихьыркъым
ирихьыркъым
дрихьыркъым
фрихьыркъым
ирихь(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
срихь(ыр)т
урихь(ыр)т
ирихь(ыр)т
дрихь(ыр)т
фрихь(ыр)т
ирихь(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
срихь(ыр)тэкъым
урихь(ыр)тэкъым
ирихь(ыр)тэкъым
дрихь(ыр)тэкъым
фрихь(ыр)тэкъым
ирихь(хэ)(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
срихьащ
урихьащ
ирихьащ
дрихьащ
фрихьащ
ирихьа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
срихьакъым
урихьакъым
ирихьакъым
дрихьакъым
фрихьакъым
ирихьа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
срихьат
урихьат
ирихьат
дрихьат
фрихьат
ирихьа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
срихьатэкъым
урихьатэкъым
ирихьатэкъым
дрихьатэкъым
фрихьатэкъым
ирихьа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
срихьэгъащ
урихьэгъащ
ирихьэгъащ
дрихьэгъащ
фрихьэгъащ
ирихьэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
срихьэгъакъым
урихьэгъакъым
ирихьэгъакъым
дрихьэгъакъым
фрихьэгъакъым
ирихьэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
срихьэгъат
урихьэгъат
ирихьэгъат
дрихьэгъат
фрихьэгъат
ирихьэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
срихьэгъатэкъым
урихьэгъатэкъым
ирихьэгъатэкъым
дрихьэгъатэкъым
фрихьэгъатэкъым
ирихьэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
срихьщ
урихьщ
ирихьщ
дрихьщ
фрихьщ
ирихь(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
срихькъым
урихькъым
ирихькъым
дрихькъым
фрихькъым
ирихь(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
срихьт
урихьт
ирихьт
дрихьт
фрихьт
ирихь(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
срихьтэкъым
урихьтэкъым
ирихьтэкъым
дрихьтэкъым
фрихьтэкъым
ирихь(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
срихьынщ
урихьынщ
ирихьынщ
дрихьынщ
фрихьынщ
ирихьын(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
срихьынкъым
урихьынкъым
ирихьынкъым
дрихьынкъым
фрихьынкъым
ирихьын(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
срихьынущ
урихьынущ
ирихьынущ
дрихьынущ
фрихьынущ
ирихьыну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
срихьынукъым
урихьынукъым
ирихьынукъым
дрихьынукъым
фрихьынукъым
ирихьыну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
срихьырэ
урихьырэ
ирихьырэ
дрихьырэ
фрихьырэ
ирихь(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
срихьыркъэ
урихьыркъэ
ирихьыркъэ
дрихьыркъэ
фрихьыркъэ
ирихь(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
срихь(ыр)т
урихь(ыр)т
ирихь(ыр)т
дрихь(ыр)т
фрихь(ыр)т
ирихь(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
срихь(ыр)тэкъэ
урихь(ыр)тэкъэ
ирихь(ыр)тэкъэ
дрихь(ыр)тэкъэ
фрихь(ыр)тэкъэ
ирихь(хэ)(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
срихьа
урихьа
ирихьа
дрихьа
фрихьа
ирихьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
срихьакъэ
урихьакъэ
ирихьакъэ
дрихьакъэ
фрихьакъэ
ирихьа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
срихьат
урихьат
ирихьат
дрихьат
фрихьат
ирихьа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
срихьатэкъэ
урихьатэкъэ
ирихьатэкъэ
дрихьатэкъэ
фрихьатэкъэ
ирихьа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
срихьэгъа
урихьэгъа
ирихьэгъа
дрихьэгъа
фрихьэгъа
ирихьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
срихьэгъакъэ
урихьэгъакъэ
ирихьэгъакъэ
дрихьэгъакъэ
фрихьэгъакъэ
ирихьэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
срихьэгъат
урихьэгъат
ирихьэгъат
дрихьэгъат
фрихьэгъат
ирихьэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
срихьэгъатэкъэ
урихьэгъатэкъэ
ирихьэгъатэкъэ
дрихьэгъатэкъэ
фрихьэгъатэкъэ
ирихьэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
срихь
урихь
ирихь
дрихь
фрихь
ирихь(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
срихькъэ
урихькъэ
ирихькъэ
дрихькъэ
фрихькъэ
ирихь(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
срихьт
урихьт
ирихьт
дрихьт
фрихьт
ирихь(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
срихьтэкъэ
урихьтэкъэ
ирихьтэкъэ
дрихьтэкъэ
фрихьтэкъэ
ирихь(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
срихьын
урихьын
ирихьын
дрихьын
фрихьын
ирихьын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
срихьынкъэ
урихьынкъэ
ирихьынкъэ
дрихьынкъэ
фрихьынкъэ
ирихьын(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
срихьыну
урихьыну
ирихьыну
дрихьыну
фрихьыну
ирихьыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
срихьынукъэ
урихьынукъэ
ирихьынукъэ
дрихьынукъэ
фрихьынукъэ
ирихьыну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
срихьмэ
урихьмэ
ирихьмэ
дрихьмэ
фрихьмэ
ирихь(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сримыхьмэ
уримыхьмэ
иримыхьмэ
дримыхьмэ
фримыхьмэ
иримыхь(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
срихьамэ
урихьамэ
ирихьамэ
дрихьамэ
фрихьамэ
ирихьа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сримыхьамэ
уримыхьамэ
иримыхьамэ
дримыхьамэ
фримыхьамэ
мыхьа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
срихьэгъамэ
урихьэгъамэ
ирихьэгъамэ
дрихьэгъамэ
фрихьэгъамэ
ирихьэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сримыхьэгъамэ
уримыхьэгъамэ
иримыхьэгъамэ
дримыхьэгъамэ
фримыхьэгъамэ
иримыхьэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
срихьынмэ
урихьынмэ
ирихьынмэ
дрихьынмэ
фрихьынмэ
ирихьын(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сримыхьынмэ
уримыхьынмэ
иримыхьынмэ
дримыхьынмэ
фримыхьынмэ
иримыхьын(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
срихьынумэ
урихьынумэ
ирихьынумэ
дрихьынумэ
фрихьынумэ
ирихьыну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сримыхьынумэ
уримыхьынумэ
иримыхьынумэ
дримыхьынумэ
фримыхьынумэ
иримыхьыну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
срихьтэмэ
урихьтэмэ
ирихьтэмэ
дрихьтэмэ
фрихьтэмэ
ирихь(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сримыхьтэмэ
уримыхьтэмэ
иримыхьтэмэ
дримыхьтэмэ
фримыхьтэмэ
иримыхь(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
срихьатэмэ
урихьатэмэ
ирихьатэмэ
дрихьатэмэ
фрихьатэмэ
ирихьа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сримыхьатэмэ
уримыхьатэмэ
иримыхьатэмэ
дримыхьатэмэ
фримыхьатэмэ
иримыхьа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
срихьэгъатэмэ
урихьэгъатэмэ
ирихьэгъатэмэ
дрихьэгъатэмэ
фрихьэгъатэмэ
ирихьэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сримыхьэгъатэмэ
уримыхьэгъатэмэ
иримыхьэгъатэмэ
дримыхьэгъатэмэ
фримыхьэгъатэмэ
иримыхьэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
срихьынтэмэ
урихьынтэмэ
ирихьынтэмэ
дрихьынтэмэ
фрихьынтэмэ
ирихьын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сримыхьынтэмэ
уримыхьынтэмэ
иримыхьынтэмэ
дримыхьынтэмэ
фримыхьынтэмэ
иримыхьын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
срихьынутэмэ
урихьынутэмэ
ирихьынутэмэ
дрихьынутэмэ
фрихьынутэмэ
ирихьыну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сримыхьынутэмэ
уримыхьынутэмэ
иримыхьынутэмэ
дримыхьынутэмэ
фримыхьынутэмэ
иримыхьыну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
срихьынт
урихьынт
ирихьынт
дрихьынт
фрихьынт
ирихьын(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
срихьынтэкъым
урихьынтэкъым
ирихьынтэкъым
дрихьынтэкъым
фрихьынтэкъым
ирихьын(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
срихьынут
урихьынут
ирихьынут
дрихьынут
фрихьынут
ирихьыну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
срихьынутэкъым
урихьынутэкъым
ирихьынутэкъым
дрихьынутэкъым
фрихьынутэкъым
ирихьыну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
срихьми
урихьми
ирихьми
дрихьми
фрихьми
ирихь(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сримыхьми
уримыхьми
иримыхьми
дримыхьми
фримыхьми
иримыхь(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
срихьами
урихьами
ирихьами
дрихьами
фрихьами
ирихьа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сримыхьами
уримыхьами
иримыхьами
дримыхьами
фримыхьами
иримыхьа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
срихьэгъами
урихьэгъами
ирихьэгъами
дрихьэгъами
фрихьэгъами
ирихьэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сримыхьэгъами
уримыхьэгъами
иримыхьэгъами
дримыхьэгъами
фримыхьэгъами
иримыхьэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
срихьынми
урихьынми
ирихьынми
дрихьынми
фрихьынми
ирихьын(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сримыхьынми
уримыхьынми
иримыхьынми
дримыхьынми
фримыхьынми
иримыхьын(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
срихьынуми
урихьынуми
ирихьынуми
дрихьынуми
фрихьынуми
ирихьыну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сримыхьынуми
уримыхьынуми
иримыхьынуми
дримыхьынуми
фримыхьынуми
иримыхьыну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
срихьтэми
урихьтэми
ирихьтэми
дрихьтэми
фрихьтэми
ирихь(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сримыхьтэми
уримыхьтэми
иримыхьтэми
дримыхьтэми
фримыхьтэми
иримыхь(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
срихьатэми
урихьатэми
ирихьатэми
дрихьатэми
фрихьатэми
ирихьа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сримыхьатэми
уримыхьатэми
иримыхьатэми
дримыхьатэми
фримыхьатэми
иримыхьа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
срихьэгъатэми
урихьэгъатэми
ирихьэгъатэми
дрихьэгъатэми
фрихьэгъатэми
ирихьэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сримыхьэгъатэми
уримыхьэгъатэми
иримыхьэгъатэми
дримыхьэгъатэми
фримыхьэгъатэми
иримыхьэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
срихьынтэми
урихьынтэми
ирихьынтэми
дрихьынтэми
фрихьынтэми
ирихьын(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сримыхьынтэми
уримыхьынтэми
иримыхьынтэми
дримыхьынтэми
фримыхьынтэми
иримыхьын(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
срихьынутэми
урихьынутэми
ирихьынутэми
дрихьынутэми
фрихьынутэми
ирихьыну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сримыхьынутэми
уримыхьынутэми
иримыхьынутэми
дримыхьынутэми
фримыхьынутэми
иримыхьыну(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
срихьаи
урихьаи
ирихьаи
дрихьаи
фрихьаи
ирихьаи
щымыӀэныгъэ:
срихьакъыми
урихьакъыми
ирихьакъыми
дрихьакъыми
фрихьакъыми
ирихьакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
срихьащэрэт
урихьащэрэт
ирихьащэрэт
дрихьащэрэт
фрихьащэрэт
ирихьащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сримыхьащэрэт
уримыхьащэрэт
иримыхьащэрэт
дримыхьащэрэт
фримыхьащэрэт
иримыхьащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
срихьагъэнщ
урихьагъэнщ
ирихьагъэнщ
дрихьагъэнщ
фрихьагъэнщ
ирихьагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
срихьагъэнкъым
урихьагъэнкъым
ирихьагъэнкъым
дрихьагъэнкъым
фрихьагъэнкъым
ирихьагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
срихьагъэнт
урихьагъэнт
ирихьагъэнт
дрихьагъэнт
фрихьагъэнт
ирихьагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
срихьагъэнтэкъым
урихьагъэнтэкъым
ирихьагъэнтэкъым
дрихьагъэнтэкъым
фрихьагъэнтэкъым
ирихьагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
срихьагъэн
урихьагъэн
ирихьагъэн
дрихьагъэн
фрихьагъэн
ирихьагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
срихьагъэнкъэ
урихьагъэнкъэ
ирихьагъэнкъэ
дрихьагъэнкъэ
фрихьагъэнкъэ
ирихьагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
срихьагъэнт
урихьагъэнт
ирихьагъэнт
дрихьагъэнт
фрихьагъэнт
ирихьагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
срихьагъэнтэкъэ
урихьагъэнтэкъэ
ирихьагъэнтэкъэ
дрихьагъэнтэкъэ
фрихьагъэнтэкъэ
ирихьагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
срихьагъэнущ
урихьагъэнущ
ирихьагъэнущ
дрихьагъэнущ
фрихьагъэнущ
ирихьагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
срихьагъэнукъым
урихьагъэнукъым
ирихьагъэнукъым
дрихьагъэнукъым
фрихьагъэнукъым
ирихьагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
срихьагъэнут
урихьагъэнут
ирихьагъэнут
дрихьагъэнут
фрихьагъэнут
ирихьагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
срихьагъэнутэкъым
урихьагъэнутэкъым
ирихьагъэнутэкъым
дрихьагъэнутэкъым
фрихьагъэнутэкъым
ирихьагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
срихьагъэну
урихьагъэну
ирихьагъэну
дрихьагъэну
фрихьагъэну
ирихьагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
срихьагъэнукъэ
урихьагъэнукъэ
ирихьагъэнукъэ
дрихьагъэнукъэ
фрихьагъэнукъэ
ирихьагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
срихьагъэнут
урихьагъэнут
ирихьагъэнут
дрихьагъэнут
фрихьагъэнут
ирихьагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
срихьагъэнутэкъэ
урихьагъэнутэкъэ
ирихьагъэнутэкъэ
дрихьагъэнутэкъэ
фрихьагъэнутэкъэ
ирихьагъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
срихь
урихь
ирихь
дрихь
фрихь
ирихь(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сримыхь
уримыхь
иримыхь
дримыхь
фримыхь
иримыхь(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
срихьа
урихьа
ирихьа
дрихьа
фрихьа
ирихьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сримыхьа
уримыхьа
иримыхьа
дримыхьа
фримыхьа
иримыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
срихьэгъа
урихьэгъа
ирихьэгъа
дрихьэгъа
фрихьэгъа
ирихьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сримыхьэгъа
уримыхьэгъа
иримыхьэгъа
дримыхьэгъа
фримыхьэгъа
иримыхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
срихьын
урихьын
ирихьын
дрихьын
фрихьын
ирихьын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сримыхьын
уримыхьын
иримыхьын
дримыхьын
фримыхьын
иримыхьын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
срихьыну
урихьыну
ирихьыну
дрихьыну
фрихьыну
ирихьыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сримыхьыну
уримыхьыну
иримыхьыну
дримыхьыну
фримыхьыну
иримыхьыну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрырихь
узэрырихь
зэрырихь
дызэрырихь
фызэрырихь
зэрырихь(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыримыхь
узэрыримыхь
зэрыримыхь
дызэрыримыхь
фызэрыримыхь
мызэрырихь(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрырихьа
узэрырихьа
зэрырихьа
дызэрырихьа
фызэрырихьа
зэрырихьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыримыхьа
узэрыримыхьа
зэрыримыхьа
дызэрыримыхьа
фызэрыримыхьа
зэрыримыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрырихьэгъа
узэрырихьэгъа
зэрырихьэгъа
дызэрырихьэгъа
фызэрырихьэгъа
зэрырихьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыримыхьэгъа
узэрыримыхьэгъа
зэрыримыхьэгъа
дызэрыримыхьэгъа
фызэрыримыхьэгъа
зэрыримыхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрырихьын
узэрырихьын
зэрырихьын
дызэрырихьын
фызэрырихьын
зэрырихьын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыримыхьын
узэрыримыхьын
зэрыримыхьын
дызэрыримыхьын
фызэрыримыхьын
зэрыримыхьын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрырихьыну
узэрырихьыну
зэрырихьыну
дызэрырихьыну
фызэрырихьыну
зэрырихьыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыримыхьыну
узэрыримыхьыну
зэрыримыхьыну
дызэрыримыхьыну
фызэрыримыхьыну
зэрыримыхьыну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщрихь
ущрихь
щрихь
дыщрихь
фыщрихь
щрихь(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщримыхь
ущримыхь
щримыхь
дыщримыхь
фыщримыхь
щримыхь(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщрихьа
ущрихьа
щрихьа
дыщрихьа
фыщрихьа
щрихьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщримыхьа
ущримыхьа
щримыхьа
дыщримыхьа
фыщримыхьа
щримыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщрихьэгъа
ущрихьэгъа
щрихьэгъа
дыщрихьэгъа
фыщрихьэгъа
щрихьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщримыхьэгъа
ущримыхьэгъа
щримыхьэгъа
дыщримыхьэгъа
фыщримыхьэгъа
щримыхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщрихьын
ущрихьын
щрихьын
дыщрихьын
фыщрихьын
щрихьын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщримыхьын
ущримыхьын
щримыхьын
дыщримыхьын
фыщримыхьын
щримыхьын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщрихьыну
ущрихьыну
щрихьыну
дыщрихьыну
фыщрихьыну
щрихьыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщримыхьыну
ущримыхьыну
щримыхьыну
дыщримыхьыну
фыщримыхьыну
щримыхьыну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздрихь
уздрихь
здрихь
дыздрихь
фыздрихь
здрихь(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздримыхь
уздримыхь
здримыхь
дыздримыхь
фыздримыхь
здримыхь(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздрихьа
уздрихьа
здрихьа
дыздрихьа
фыздрихьа
здрихьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздримыхьа
уздримыхьа
здримыхьа
дыздримыхьа
фыздримыхьа
здримыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздрихьэгъа
уздрихьэгъа
здрихьэгъа
дыздрихьэгъа
фыздрихьэгъа
здрихьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздримыхьэгъа
уздримыхьэгъа
здримыхьэгъа
дыздримыхьэгъа
фыздримыхьэгъа
здримыхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздрихьын
уздрихьын
здрихьын
дыздрихьын
фыздрихьын
здрихьын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздримыхьын
уздримыхьын
здримыхьын
дыздримыхьын
фыздримыхьын
здримыхьын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздрихьыну
уздрихьыну
здрихьыну
дыздрихьыну
фыздрихьыну
здрихьыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздримыхьыну
уздримыхьыну
здримыхьыну
дыздримыхьыну
фыздримыхьыну
здримыхьыну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀрихь
ущӀрихь
щӀрихь
дыщӀрихь
фыщӀрихь
щӀрихь(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀримыхь
ущӀримыхь
щӀримыхь
дыщӀримыхь
фыщӀримыхь
щӀримыхь(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀрихьа
ущӀрихьа
щӀрихьа
дыщӀрихьа
фыщӀрихьа
щӀрихьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀримыхьа
ущӀримыхьа
щӀримыхьа
дыщӀримыхьа
фыщӀримыхьа
щӀримыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀрихьэгъа
ущӀрихьэгъа
щӀрихьэгъа
дыщӀрихьэгъа
фыщӀрихьэгъа
щӀрихьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀримыхьэгъа
ущӀримыхьэгъа
щӀримыхьэгъа
дыщӀримыхьэгъа
фыщӀримыхьэгъа
щӀримыхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀрихьын
ущӀрихьын
щӀрихьын
дыщӀрихьын
фыщӀрихьын
щӀрихьын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀримыхьын
ущӀримыхьын
щӀримыхьын
дыщӀримыхьын
фыщӀримыхьын
щӀримыхьын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀрихьыну
ущӀрихьыну
щӀрихьыну
дыщӀрихьыну
фыщӀрихьыну
щӀрихьыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀримыхьыну
ущӀримыхьыну
щӀримыхьыну
дыщӀримыхьыну
фыщӀримыхьыну
щӀримыхьыну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
срихьу
урихьу
ирихьу
дрихьу
фрихьу
ирихь(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сримыхьу
уримыхьу
иримыхьу
дримыхьу
фримыхьу
иримыхь(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
срихьауэ
урихьауэ
ирихьауэ
дрихьауэ
фрихьауэ
ирихьауэ / ирихьа(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сримыхьауэ
уримыхьауэ
иримыхьауэ
дримыхьауэ
фримыхьауэ
иримыхьауэ(хэ) / иримыхьа(хэ)у
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
срихьурэ
урихьурэ
ирихьурэ
дрихьурэ
фрихьурэ
ирихь(хэ)урэ
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сримыхьурэ
уримыхьурэ
иримыхьурэ
дримыхьурэ
фримыхьурэ
иримыхь(хэ)урэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сыброхь
срохь
--
сыврохь
сарохь
уэ
усрохь
--
урохь
удрохь
--
уарохь
ар
срохь
брохь
ирохь
дрохь
фрохь
ярохь
дэ
--
дыброхь
дрохь
--
дыврохь
дарохь
фэ
фысрохь
--
фрохь
фыдрохь
--
фарохь
ахэр
срохь(хэ)
брохь(хэ)
ирохь(хэ)
дрохь(хэ)
фрохь(хэ)
ярохь(хэ)
-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[хь]
[хь]ыр
--
[хь]хэр
Эргативнэ:
[хь]
[хь]ым
--
[хь]хэм
Послеложнэ:
[хь]кӀэ
[хь]ымкӀэ
[хь]хэкӀэ
[хь]хэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[хь]у
[хь]ырауэ
[хь]хэу
[хь]хэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[хь]а
[хь]ар
--
[хь]ахэр
Эргативнэ:
[хь]а
[хь]ам
--
[хь]ахэм
Послеложнэ:
[хь]акӀэ
[хь]амкӀэ
[хь]ахэкӀэ
[хь]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[хь]ауэ
[хь]арауэ
[хь]ахэу
[хь]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[хь]ын
[хь]ыныр
--
[хь]ынхэр
Эргативнэ:
[хь]ын
[хь]ыным
--
[хь]ынхэм
Послеложнэ:
[хь]ынкӀэ
[хь]ынымкӀэ
[хь]ынхэкӀэ
[хь]ынхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[хь]ыну
[хь]ынырауэ
[хь]ынхэу
[хь]ынхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[хь]ыну
[хь]ынур
--
[хь]ынухэр
Эргативнэ:
[хь]ыну
[хь]ынум
--
[хь]ынухэм
Послеложнэ:
[хь]ынукӀэ
[хь]ынумкӀэ
[хь]ынухэкӀэ
[хь]ынухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[хь]ынууэ
[хь]ынурауэ
[хь]ынухэу
[хь]ынухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Еплъ "псалъафэ зэпыщӀахэр". ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
ирихьын: See "псалъафэ зэпыщӀахэр" УРЫСЫБЗЭ
ирихьын: См. "псалъафэ зэпыщӀахэр"
псалъафэ зэпыщӀахэр
гум ирихьын
Мыхьэнэ:
НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
Инджылыбзэ: like, please
Урысыбзэ: прийтись по душе, понравиться
Псалъэ зэпхахэр:
Щапхъэхэр:
Зэреджэ тхылъхэм къраха щапхъэхэр
Адыгэбзэ , Гугъуэт Л. Т., Зэхъуэхъу Л. Хь,
«Эльбрус» тхылъ тедзапӀэ, Налшык, 1984
нап. 81
адыгэбзэ
урысыбзэ/русский
инджылыбзэ/English
Тхылъылъэр сигу ирихьащ .
Ранец мне понравился.
I liked the book bag.
нап. 101
Кэлэмэт фигу ирихьрэ ?
Каламат вам нравится ?
Do you like Kalamat?
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.