АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
- IPA [zɐɬǝʔʷǝ'xǝn]
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- зэ- + лъы + Ӏу + [х] + -ы + -н
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэӏэс "зэлъыӏухын"-м и спряженэ
МЫХЬЭНЭ
- ЗэщӀэкъуэн, щхьэж и пӀэ игъэувэн.
ЩАПХЪЭХЭР
Зэреджэ тхылъхэм къраха щапхъэхэр
Адыгэбзэ, Гугъуэт Л. Т., Зэхъуэхъу Л. Хь, | «Эльбрус» тхылъ тедзапӀэ, Налшык, 1984 | нап. 101 |
---|---|---|
адыгэбзэ | урысыбзэ/русский | инджылыбзэ/English |
И пӀэр екӀуу зэлъыӀуехри къабзэу зетхьэщӀ. | Он убирает как следует постель и моется дочиста. | He makes his bed as he should and washes himself clean. |
Кэлэмэт и пӀэр зэлъыӀуех. | Каламат убирает постель. | Kalamat makes his bed. |
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
- Унэр зэлъыӀухын.
- ПщӀантӀэр зэлъыӀухын.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- зэлъыӏухын: tidy, put in order, make up
- Унэр зэлъыӀухын: tidy the house
- ПщӀантӀэр зэлъыӀухын: tidy the yard
УРЫСЫБЗЭ
- зэлъыӏухын: убрать, прибрать, привести в порядок что-л.
- Унэр зэлъыӀухын: привести дом в порядок
- ПщӀантӀэр зэлъыӀухын: привести двор в порядок
псалъафэ зэпыщӀахэр
Нэгур зэлъыӀухын
Мыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр Инджылыбзэ: get in a good mood or good spirits, start feeling good Урысыбзэ: прийти в хорошее настроение Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр:
БИБЛИОГРАФИЕ
- Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
- БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
- БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
- Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
- Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
- Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
- Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
- Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
- Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.