АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
жэгундэ
жэгундэ
фошыгъу жэгундэ
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ЩЫӀЭЦӀЭ
ЭТИМОЛОГИЕEdit
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭEdit
- IPA [ᶎɐgʷǝndɐ]
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭEdit
- [жэгунд] + -э
СКЛОНЕНЭ
| Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
|---|---|---|---|---|
| Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
| Именительнэ: | жэгундэ | жэгундэр | -- | жэгундэхэр |
| Эргативнэ: | жэгундэ | жэгундэм | -- | жэгундэхэм |
| Послеложнэ: | жэгундэкӀэ | жэгундэмкӀэ | жэгундэхэкӀэ | жэгундэхэмкӀэ |
| Обстоятельственнэ: | жэгундэу | жэгундэрауэ | жэгундэхэу | жэгундэхэрауэ |
МЫХЬЭНЭ
- ЛӀэужьыгъуэ зыбжанэу зэщхьэщыкӀ хадэхэкӀ (Beta vulgaris).
ЩАПХЪЭХЭРEdit
Зэреджэ тхылъхэм къраха щапхъэхэр
| Адыгэбзэ, Гугъуэт Л. Т., Зэхъуэхъу Л. Хь, | «Эльбрус» тхылъ тедзапӀэ, Налшык, 1984 | нап. 69 |
|---|---|---|
| адыгэбзэ | урысыбзэ/русский | инджылыбзэ/English |
| Ӏэуесрэ Ӏэдиихурэ жэгундэ жылэ трасащ. | Ауас и Адииху посадили семена свёклы. | Awes and Adiyikhw have planted beet seeds. |
| Жэгундэр сатыр захуэу хьэсэм тетщ. | Свёкла прямыми рядами стоит на грядке. | The beets stand in the plot in a straight line. |
| Жэгундэр сэбэпышхуэщ. | Свёкла очень полезная. | Beets are extremely good (useful) for you. |
| нап. 75 | ||
| Сабийхэм жэгундэ, нащэ, бэдрэжан жылэхэр хасэ. | Дети сажают семена свёклы, огурцов, помидоров. | The children are planting beet, cucumber and tomato seeds. |
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
- Фошыгъу жэгундэ.
- Жэгундэ жылэ.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- жэгундэ: beet. beetroot
- Фошыгъу жэгундэ: sugar beet
- Жэгундэ жылэ: beet seed
УРЫСЫБЗЭEdit
- жэгундэ: свёкла обыкновенная
- Фошыгъу жэгундэ: сахарная свекла
- Жэгундэ жылэ: свекольное семя
БИБЛИОГРАФИЕEdit
- Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
- БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
- БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
- Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
- Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
- Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
- Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
- Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
- Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.