АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ПЛЪЫФЭЦӀЭ
ЭТИМОЛОГИЕEdit
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭEdit
- IPA ['ᶎɑ:ʁʷɐ]
{{Wt/kbd/лъабжьэ|kbd|пс-лъабжьэ=[жьагъу} + -э}
СКЛОНЕНЭ
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
---|---|---|---|---|
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | жагъуэ | жагъуэр | -- | жагъуэхэр |
Эргативнэ: | жагъуэ | жагъуэм | -- | жагъуэхэм |
Послеложнэ: | жагъуэкӀэ | жагъуэмкӀэ | жагъуэхэкӀэ | жагъуэхэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | жагъуэу | жагъуэрауэ | жагъуэхэу | жагъуэхэрауэ |
МЫХЬЭНЭ
- Мыгуапэ, лъагъугъуей.
ЩАПХЪЭХЭРEdit
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
- ЦӀыху жагъуэ.
- Псалъэ жагъуэ.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- жагъуэ: unpleasant, offensive, nasty, disgusting
- ЦӀыху жагъуэ: an unpleasant, offensive person
- Псалъэ жагъуэ: an offensive word
УРЫСЫБЗЭEdit
- жагъуэ: неприятный, противный
- ЦӀыху жагъуэ: противный человек
- Псалъэ жагъуэ: неприятное слово
псалъафэ зэпыщӀахэр
[И] жагъуэ хъун (щыхъун)Edit
Мыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр Инджылыбзэ: be sad about sth Урысыбзэ: опечалиться чем-л. Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр: И анэм жиӀар Ленэ и жагъуэ хъуащ. Къашыргъэ ХьэпащӀэ
[И] жагъуэ щӀынEdit
Мыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр Инджылыбзэ: hurt, offend sb Урысыбзэ: обидеть кого-л. Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр:
[И] жагъуэ и щӀасэмиEdit
Мыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр Инджылыбзэ: whether he likes it or not, volens-nolens, willy-nilly Урысыбзэ: волей неволей, нравится это ему или нет. Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр:
БИБЛИОГРАФИЕEdit
- Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
- БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
- БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
- Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
- Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
- Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
- Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
- Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
- Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.