АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "ещхьын"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
ещхьын
щымыӀэныгъэ:
емыщхьын
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сещхьын
уещхьын
ещхьын
дещхьын
фещхьын
ещхьын(хэ)
щымыӀэныгъэ:
семыщхьын
уемыщхьын
емыщхьын
демыщхьын
фемыщхьын
емыщхьын(хэ)
Унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
ещхь!
фещхь!
щымыӀэныгъэ:
уемыщхь!
фемыщхь!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
срещхь
урещхь
ирещхь
дрещхь
фрещхь
ирещхь(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сремыщхь
уремыщхь
иремыщхь
дремыщхь
фремыщхь
иремыщхь(хэ)
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сещхьщ
уещхьщ
ещхьщ
дещхьщ
фещхьщ
ещхь(хэ)щ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сещхькъым
уещхькъым
ещхькъым
дещхькъым
фещхькъым
ещхь(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сещхьт
уещхьт
ещхьт
дещхьт
фещхьт
ещхь(хэ)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сещхьтэкъым
уещхьтэкъым
ещхьтэкъым
дещхьтэкъым
фещхьтэкъым
ещхь(хэ)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сещхьащ
уещхьащ
ещхьащ
дещхьащ
фещхьащ
ещхьа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сещхьакъым
уещхьакъым
ещхьакъым
дещхьакъым
фещхьакъым
ещхьа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сещхьат
уещхьат
ещхьат
дещхьат
фещхьат
ещхьа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сещхьатэкъым
уещхьатэкъым
ещхьатэкъым
дещхьатэкъым
фещхьатэкъым
ещхьа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сещхьыгъащ
уещхьыгъащ
ещхьыгъащ
дещхьыгъащ
фещхьыгъащ
ещхьыгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сещхьыгъакъым
уещхьыгъакъым
ещхьыгъакъым
дещхьыгъакъым
фещхьыгъакъым
ещхьыгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сещхьыгъат
уещхьыгъат
ещхьыгъат
дещхьыгъат
фещхьыгъат
ещхьыгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сещхьыгъатэкъым
уещхьыгъатэкъым
ещхьыгъатэкъым
дещхьыгъатэкъым
фещхьыгъатэкъым
ещхьыгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сещхьщ
уещхьщ
ещхьщ
дещхьщ
фещхьщ
ещхь(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сещхькъым
уещхькъым
ещхькъым
дещхькъым
фещхькъым
ещхь(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сещхьт
уещхьт
ещхьт
дещхьт
фещхьт
ещхь(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сещхьтэкъым
уещхьтэкъым
ещхьтэкъым
дещхьтэкъым
фещхьтэкъым
ещхь(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сещхьынщ
уещхьынщ
ещхьынщ
дещхьынщ
фещхьынщ
ещхьын(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сещхьынкъым
уещхьынкъым
ещхьынкъым
дещхьынкъым
фещхьынкъым
ещхьын(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сещхьынущ
уещхьынущ
ещхьынущ
дещхьынущ
фещхьЫнущ
ещхьэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сещхьынукъым
уещхьынукъым
ещхьынукъым
дещхьынукъым
фещхьынукъым
ещхьэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сещхь
уещхь
ещхь
дещхь
фещхь
ещхь(хэ)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сещхькъэ
уещхькъэ
ещхькъэ
дещхькъэ
фещхькъэ
ещхь(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сещхьт
уещхьт
ещхьт
дещхьт
фещхьт
ещхь(хэ)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сещхьтэкъэ
уещхьтэкъэ
ещхьтэкъэ
дещхьтэкъэ
фещхьтэкъэ
ещхь(хэ)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сещхьа
уещхьа
ещхьа
дещхьа
фещхьа
ещхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сещхьакъэ
уещхьакъэ
ещхьакъэ
дещхьакъэ
фещхьакъэ
ещхьа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сещхьат
уещхьат
ещхьат
дещхьат
фещхьат
ещхьа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сещхьатэкъэ
уещхьатэкъэ
ещхьатэкъэ
дещхьатэкъэ
фещхьатэкъэ
ещхьа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сещхьыгъа
уещхьыгъа
ещхьыгъа
дещхьыгъа
фещхьыгъа
ещхьыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сещхьыгъакъэ
уещхьыгъакъэ
ещхьыгъакъэ
дещхьыгъакъэ
фещхьыгъакъэ
ещхьыгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сещхьыгъат
уещхьыгъат
ещхьыгъат
дещхьыгъат
фещхьыгъат
ещхьыгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сещхьыгъатэкъэ
уещхьыгъатэкъэ
ещхьыгъатэкъэ
дещхьыгъатэкъэ
фещхьыгъатэкъэ
ещхьыгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сещхь
уещхь
ещхь
дещхь
фещхь
ещхь(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сещхькъэ
уещхькъэ
ещхькъэ
дещхькъэ
фещхькъэ
ещхь(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сещхьт
уещхьт
ещхьт
дещхьт
фещхьт
ещхь(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сещхьтэкъэ
уещхьтэкъэ
ещхьтэкъэ
дещхьтэкъэ
фещхьтэкъэ
ещхь(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сещхьын
уещхьын
ещхьын
дещхьын
фещхьын
ещхьын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сещхьынкъэ
уещхьынкъэ
ещхьынкъэ
дещхьынкъэ
фещхьынкъэ
ещхьын(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сещхьыну
уещхьыну
ещхьыну
дещхьыну
фещхьыну
ещхьыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сещхьынукъэ
уещхьынукъэ
ещхьынукъэ
дещхьынукъэ
фещхьынукъэ
ещхьыну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сещхьмэ
уещхьмэ
ещхьмэ
дещхьмэ
фещхьмэ
ещхь(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
семыщхьмэ
уемыщхьмэ
емыщхьмэ
демыщхьмэ
фемыщхьмэ
емыщхь(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сещхьамэ
уещхьамэ
ещхьамэ
дещхьамэ
фещхьамэ
ещхьа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
семыщхьамэ
уемыщхьамэ
емыщхьамэ
демыщхьамэ
фемыщхьамэ
емыщхьа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сещхьыгъамэ
уещхьыгъамэ
ещхьыгъамэ
дещхьыгъамэ
фещхьыгъамэ
ещхьыгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
семыщхьыгъамэ
уемыщхьыгъамэ
емыщхьыгъамэ
демыщхьыгъамэ
фемыщхьыгъамэ
емыщхьыгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сещхьынмэ
уещхьынмэ
ещхьынмэ
дещхьынмэ
фещхьынмэ
ещхьын(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семыщхьынмэ
уемыщхьынмэ
емыщхьынмэ
демыщхьынмэ
фемыщхьынмэ
емыщхьын(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сещхьынумэ
уещхьынумэ
ещхьынумэ
дещхьынумэ
фещхьынумэ
ещхьыну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семыщхьынумэ
уемыщхьынумэ
емыщхьынумэ
демыщхьынумэ
фемыщхьынумэ
емыщхьыну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сещхьтэмэ
уещхьтэмэ
ещхьтэмэ
дещхьтэмэ
фещхьтэмэ
ещхь(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
семыщхьтэмэ
уемыщхьтэмэ
емыщхьтэмэ
демыщхьтэмэ
фемыщхьтэмэ
емыщхь(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сещхьатэмэ
уещхьатэмэ
ещхьатэмэ
дещхьатэмэ
фещхьатэмэ
ещхьа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
семыщхьатэмэ
уемыщхьатэмэ
емыщхьатэмэ
демыщхьатэмэ
фемыщхьатэмэ
емыщхьа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сещхьыгъатэмэ
уещхьыгъатэмэ
ещхьыгъатэмэ
дещхьыгъатэмэ
фещхьыгъатэмэ
ещхьыгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
семыщхьыгъатэмэ
уемыщхьыгъатэмэ
емыщхьыгъатэмэ
демыщхьыгъатэмэ
фемыщхьыгъатэмэ
емыщхьыгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сещхьынтэмэ
уещхьынтэмэ
ещхьынтэмэ
дещхьынтэмэ
фещхьынтэмэ
ещхьын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семыщхьынтэмэ
уемыщхьынтэмэ
емыщхьынтэмэ
демыщхьынтэмэ
фемыщхьынтэмэ
емыщхьын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сещхьынутэмэ
уещхьынутэмэ
ещхьынутэмэ
дещхьынутэмэ
фещхьынутэмэ
ещхьыну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семыщхьынутэмэ
уемыщхьынутэмэ
емыщхьынутэмэ
демыщхьынутэмэ
фемыщхьынутэмэ
емыщхьыну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сещхьынт
уещхьынт
ещхьынт
дещхьынт
фещхьынт
ещхьын(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сещхьынтэкъым
уещхьынтэкъым
ещхьынтэкъым
дещхьынтэкъым
фещхьынтэкъым
ещхьын(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сещхьынут
уещхьынут
ещхьынут
дещхьынут
фещхьынут
ещхьыну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сещхьынутэкъым
уещхьынутэкъым
ещхьынутэкъым
дещхьынутэкъым
фещхьынутэкъым
ещхьыну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сещхьми
уещхьми
ещхьми
дещхьми
фещхьми
ещхь(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
семыщхьми
уемыщхьми
емыщхьми
демыщхьми
фемыщхьми
емыщхь(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сещхьами
уещхьами
ещхьами
дещхьами
фещхьами
ещхьа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
семыщхьами
уемыщхьами
емыщхьами
демыщхьами
фемыщхьами
емыщхьа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сещхьыгъами
уещхьыгъами
ещхьыгъами
дещхьыгъами
фещхьыгъами
ещхьыгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
семыщхьыгъами
уемыщхьыгъами
емыщхьыгъами
демыщхьыгъами
фемыщхьыгъами
емыщхьыгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сещхьынми
уещхьынми
ещхьынми
дещхьынми
фещхьынми
ещхьын(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семыщхьынми
уемыщхьынми
емыщхьынми
демыщхьынми
фемыщхьынми
емыщхьын(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сещхьынуми
уещхьынуми
ещхьынуми
дещхьынуми
фещхьынуми
ещхьыну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семыщхьынуми
уемыщхьынуми
емыщхьынуми
демыщхьынуми
фемыщхьынуми
емыщхьыну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сещхьтэми
уещхьтэми
ещхьтэми
дещхьтэми
фещхьтэми
ещхь(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
семыщхьтэми
уемыщхьтэми
емыщхьтэми
демыщхьтэми
фемыщхьтэми
емыщхь(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сещхьатэми
уещхьатэми
ещхьатэми
дещхьатэми
фещхьатэми
ещхьа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
семыщхьатэми
уемыщхьатэми
емыщхьатэми
демыщхьатэми
фемыщхьатэми
емыщхьа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сещхьыгъатэми
уещхьыгъатэми
ещхьыгъатэми
дещхьыгъатэми
фещхьыгъатэми
ещхьыгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
семыщхьыгъатэми
уемыщхьыгъатэми
емыщхьыгъатэми
демыщхьыгъатэми
фемыщхьыгъатэми
емыщхьыгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сещхьынтэми
уещхьынтэми
ещхьынтэми
дещхьынтэми
фещхьынтэми
ещхьын(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семыщхьынтэми
уемыщхьынтэми
емыщхьынтэми
демыщхьынтэми
фемыщхьынтэми
емыщхьын(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сещхьынутэми
уещхьынутэми
ещхьынутэми
дещхьынутэми
фещхьынутэми
ещхьыну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семыщхьынутэми
уемыщхьынутэми
емыщхьынутэми
демыщхьынутэми
фемыщхьынутэми
емыщхьыну(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сещхьаи
уещхьаи
ещхьаи
дещхьаи
фещхьаи
ещхьаи
щымыӀэныгъэ:
сещхьакъыми
уещхьакъыми
ещхьакъыми
дещхьакъыми
фещхьакъыми
ещхьакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сещхьащэрэт
уещхьащэрэт
ещхьащэрэт
дещхьащэрэт
фещхьащэрэт
ещхьа(хэ)щэрэт
щымыӀэныгъэ:
семыщхьащэрэт
уемыщхьащэрэт
емыщхьащэрэт
демыщхьащэрэт
фемыщхьащэрэт
емыщхьа(хэ)щэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сещхьагъэнщ
уещхьагъэнщ
ещхьагъэнщ
дещхьагъэнщ
фещхьагъэнщ
ещхьагъэн(хэ)щ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сещхьагъэнкъым
уещхьагъэнкъым
ещхьагъэнкъым
дещхьагъэнкъым
фещхьагъэнкъым
ещхьагъэн(хэ)къым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сещхьагъэнт
уещхьагъэнт
ещхьагъэнт
дещхьагъэнт
фещхьагъэнт
ещхьагъэн(хэ)т
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сещхьагъэнтэкъым
уещхьагъэнтэкъым
ещхьагъэнтэкъым
дещхьагъэнтэкъым
фещхьагъэнтэкъым
ещхьагъэн(хэ)тэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сещхьагъэн
уещхьагъэн
ещхьагъэн
дещхьагъэн
фещхьагъэн
ещхьагъэн(хэ)
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сещхьагъэнкъэ
уещхьагъэнкъэ
ещхьагъэнкъэ
дещхьагъэнкъэ
фещхьагъэнкъэ
ещхьагъэн(хэ)къэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сещхьагъэнт
уещхьагъэнт
ещхьагъэнт
дещхьагъэнт
фещхьагъэнт
ещхьагъэн(хэ)т
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сещхьагъэнтэкъэ
уещхьагъэнтэкъэ
ещхьагъэнтэкъэ
дещхьагъэнтэкъэ
фещхьагъэнтэкъэ
ещхьагъэн(хэ)тэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сещхьагъэнущ
уещхьагъэнущ
ещхьагъэнущ
дещхьагъэнущ
фещхьагъэнущ
ещхьагъэну(хэ)щ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сещхьагъэнукъым
уещхьагъэнукъым
ещхьагъэнукъым
дещхьагъэнукъым
фещхьагъэнукъым
ещхьагъэну(хэ)къым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сещхьагъэнут
уещхьагъэнут
ещхьагъэнут
дещхьагъэнут
фещхьагъэнут
ещхьагъэну(хэ)т
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сещхьагъэнутэкъым
уещхьагъэнутэкъым
ещхьагъэнутэкъым
дещхьагъэнутэкъым
фещхьагъэнутэкъым
ещхьагъэну(хэ)тэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сещхьагъэну
уещхьагъэну
ещхьагъэну
дещхьагъэну
фещхьагъэну
ещхьагъэну(хэ)
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сещхьагъэнукъэ
уещхьагъэнукъэ
ещхьагъэнукъэ
дещхьагъэнукъэ
фещхьагъэнукъэ
ещхьагъэну(хэ)къэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сещхьагъэнут
уещхьагъэнут
ещхьагъэнут
дещхьагъэнут
фещхьагъэнут
ещхьагъэну(хэ)т
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сещхьагъэнутэкъэ
уещхьагъэнутэкъэ
ещхьагъэнутэкъэ
дещхьагъэнутэкъэ
фещхьагъэнутэкъэ
ещхьагъэну(хэ)тэкъэ
Зэлэжь (объектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
зэщхь
ит зэман - щымыӀэныгъэ
зэмыщхь
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэщхьа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэмыщхьа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэщхьыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэмыщхьыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэщхьын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэмыщхьын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэщхьыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэмыщхьыну
Зылэжь (субъектнэ) причастие
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сещхь
уещхь
ещхь
дещхь
фещхь
ещхь(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
семыщхь
уемыщхь
емыщхь
демыщхь
фемыщхь
емыщхь(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сещхьа
уещхьа
ещхьа
дещхьа
фещхьа
ещхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
семыщхьа
уемыщхьа
емыщхьа
демыщхьа
фемыщхьа
емыщхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сещхьыгъа
уещхьыгъа
ещхьыгъа
дещхьыгъа
фещхьыгъа
ещхьыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
семыщхьыгъа
уемыщхьыгъа
емыщхьыгъа
демыщхьыгъа
фемыщхьыгъа
емыщхьыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сещхьын
уещхьын
ещхьын
дещхьын
фещхьын
ещхьын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
семыщхьын
уемыщхьын
емыщхьын
демыщхьын
фемыщхьын
емыщхьын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сещхьыну
уещхьыну
ещхьыну
дещхьыну
фещхьыну
ещхьыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
семыщхьыну
уемыщхьыну
емыщхьыну
демыщхьыну
фемыщхьыну
емыщхьыну(хэ)
Обстоятельственнэ причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрещхь
узэрещхь
зэрещхь
дызэрещхь
фызэрещхь
зэрещхь(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэремыщхь
узэремыщхь
зэремыщхь
дызэремыщхь
фызэремыщхь
зэремыщхь(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрещхьа
узэрещхьа
зэрещхьа
дызэрещхьа
фызэрещхьа
зэрещхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэремыщхьа
узэремыщхьа
зэремыщхьа
дызэремыщхьа
фызэремыщхьа
зэремыщхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрещхьыгъа
узэрещхьыгъа
зэрещхьыгъа
дызэрещхьыгъа
фызэрещхьыгъа
зэрещхьыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэремыщхьыгъа
узэремыщхьыгъа
зэремыщхьыгъа
дызэремыщхьыгъа
фызэремыщхьыгъа
зэремыщхьыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрещхьын
узэрещхьын
зэрещхьын
дызэрещхьын
фызэрещхьын
зэрещхьын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэремыщхьын
узэремыщхьын
зэремыщхьын
дызэремыщхьын
фызэремыщхьын
зэремыщхьын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрещхьыну
узэрещхьыну
зэрещхьыну
дызэрещхьыну
фызэрещхьыну
зэрещхьыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэремыщхьыну
узэремыщхьыну
зэремыщхьыну
дызэремыщхьыну
фызэремыщхьыну
зэремыщхьыну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщещхь
ущещхь
щещхь
дыщещхь
фыщещхь
щещхь(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщемыщхь
ущемыщхь
щемыщхь
дыщемыщхь
фыщемыщхь
щемыщхь(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщещхьа
ущещхьа
щещхьа
дыщещхьа
фыщещхьа
щещхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщемыщхьа
ущемыщхьа
щемыщхьа
дыщемыщхьа
фыщемыщхьа
щемыщхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщещхьыгъа
ущещхьыгъа
щещхьыгъа
дыщещхьыгъа
фыщещхьыгъа
щещхьыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщемыщхьыгъа
ущемыщхьыгъа
щемыщхьыгъа
дыщемыщхьыгъа
фыщемыщхьыгъа
щемыщхьыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщещхьын
ущещхьын
щещхьын
дыщещхьын
фыщещхьын
щещхьын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщемыщхьын
ущемыщхьын
щемыщхьын
дыщемыщхьын
фыщемыщхьын
щемыщхьын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщещхьыну
ущещхьыну
щещхьыну
дыщещхьыну
фыщещхьыну
щещхьыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщемыщхьыну
ущемыщхьыну
щемыщхьыну
дыщемыщхьыну
фыщемыщхьыну
щемыщхьыну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздещхь
уздещхь
здещхь
дыздещхь
фыздещхь
здещхь(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздемыщхь
уздемыщхь
здемыщхь
дыздемыщхь
фыздемыщхь
здемыщхь(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздещхьа
уздещхьа
здещхьа
дыздещхьа
фыздещхьа
здещхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздемыщхьа
уздемыщхьа
здемыщхьа
дыздемыщхьа
фыздемыщхьа
здемыщхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздещхьыгъа
уздещхьыгъа
здещхьыгъа
дыздещхьыгъа
фыздещхьыгъа
здещхьыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздемыщхьыгъа
уздемыщхьыгъа
здемыщхьыгъа
дыздемыщхьыгъа
фыздемыщхьыгъа
здемыщхьыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздещхьын
уздещхьын
здещхьын
дыздещхьын
фыздещхьын
здещхьын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздемыщхьын
уздемыщхьын
здемыщхьын
дыздемыщхьын
фыздемыщхьын
здемыщхьын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздещхьыну
уздещхьыну
здещхьыну
дыздещхьыну
фыздещхьыну
здещхьыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздемыщхьыну
уздемыщхьыну
здемыщхьыну
дыздемыщхьыну
фыздемыщхьыну
здемыщхьыну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀещхь
ущӀещхь
щӀещхь
дыщӀещхь
фыщӀещхь
щӀещхь(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀемыщхь
ущӀемыщхь
щӀемыщхь
дыщӀемыщхь
фыщӀемыщхь
щӀемыщхь(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀещхьа
ущӀещхьа
щӀещхьа
дыщӀещхьа
фыщӀещхьа
щӀещхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀемыщхьа
ущӀемыщхьа
щӀемыщхьа
дыщӀемыщхьа
фыщӀемыщхьа
щӀемыщхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀещхьыгъа
ущӀещхьыгъа
щӀещхьыгъа
дыщӀещхьыгъа
фыщӀещхьыгъа
щӀещхьыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀемыщхьыгъа
ущӀемыщхьыгъа
щӀемыщхьыгъа
дыщӀемыщхьыгъа
фыщӀемыщхьыгъа
щӀемыщхьыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀещхьын
ущӀещхьын
щӀещхьын
дыщӀещхьын
фыщӀещхьын
щӀещхьын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀемыщхьын
ущӀемыщхьын
щӀемыщхьын
дыщӀемыщхьын
фыщӀемыщхьын
щӀемыщхьын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀещхьыну
ущӀещхьыну
щӀещхьыну
дыщӀещхьыну
фыщӀещхьыну
щӀещхьыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀемыщхьыну
ущӀемыщхьыну
щӀемыщхьыну
дыщӀемыщхьыну
фыщӀемыщхьыну
щӀемыщхьыну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сещхьу
уещхьу
ещхьу
дещхьу
фещхьу
ещхь(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
семыщхьу
уемыщхьу
емыщхьу
демыщхьу
фемыщхьу
емыщхь(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сещхьауэ
уещхьауэ
ещхьауэ
дещхьауэ
фещхьауэ
ещхьауэ / ещхьахэу
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
семыщхьауэ
уемыщхьауэ
емыщхьауэ
демыщхьауэ
фемыщхьауэ
емыщхьауэ / емыщхьахэу
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сещхьурэ
уещхьурэ
ещхьурэ
дещхьурэ
фещхьурэ
ещхь(хэ)урэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
семыщхьурэ
уемыщхьурэ
емыщхьурэ
демыщхьурэ
фемыщхьурэ
емыщхь(хэ)урэ
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[щхь]
[щхь]ыр
--
[щхь]хэр
Эргативнэ:
[щхь]
[щхь]ым
--
[щхь]хэм
Послеложнэ:
[щхь]кӀэ
[щхь]ымкӀэ
[щхь]хэкӀэ
[щхь]хэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[щхь]у
[щхь]ырауэ
[щхь]хэу
[щхь]хэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[щхь]а
[щхь]ар
--
[щхь]ахэр
Эргативнэ:
[щхь]а
[щхь]ам
--
[щхь]ахэм
Послеложнэ:
[щхь]акӀэ
[щхь]амкӀэ
[щхь]ахэкӀэ
[щхь]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[щхь]ауэ
[щхь]арауэ
[щхь]ахэу
[щхь]ахэрауэ
-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[щхь]ын
[щхь]ыныр
--
[щхь]ынхэр
Эргативнэ:
[щхь]ын
[щхь]ыным
--
[щхь]ынхэм
Послеложнэ:
[щхь]ынкӀэ
[щхь]ынымкӀэ
[щхь]ынхэкӀэ
[щхь]ынхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[щхь]ыну
[щхь]ынырауэ
[щхь]ынхэу
[щхь]ынхэрауэ
-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[щхь]ыну
[щхь]ынур
--
[щхь]ынухэр
Эргативнэ:
[щхь]ыну
[щхь]ынум
--
[щхь]ынухэм
Послеложнэ:
[щхь]ынукӀэ
[щхь]ынумкӀэ
[щхь]ынухэкӀэ
[щхь]ынухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[щхь]ынууэ
[щхь]ынурауэ
[щхь]ынухэу
[щхь]ынухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Зыгуэрым хуэдэн, ещхьу щытын. ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
Хъыджэбз цӀыкӀур и анэм ещхьт. НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
ещхьын: look like sb or sth, be similar or resemble sb or sth
Хъыджэбз цӀыкӀур и анэм ещхьт: the little girl looks like her mother. УРЫСЫБЗЭ
ещхьын: походить, быть похожим на кого-что-л.
Хъыджэбз цӀыкӀур и анэм ещхьт: девочка похожа на свою мвму. БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.