АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
е- + [ш] + -ы + [бгъ] + -э- + ры- + [кӏу] + -э + -н СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "ешыбгъэрыкӏуэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
ешыбгъэрыкӏуэн
щымыӀэныгъэ:
емышыбгъэрыкӏуэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуэн
уешыбгъэрыкӏуэн
ешыбгъэрыкӏуэн
дешыбгъэрыкӏуэн
фешыбгъэрыкӏуэн
ешыбгъэрыкӏуэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:
семышыбгъэрыкӏуэн
уемышыбгъэрыкӏуэн
емышыбгъэрыкӏуэн
демышыбгъэрыкӏуэн
фемышыбгъэрыкӏуэн
емышыбгъэрыкӏуэн(хэ)
Унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
ешыбгъэрыкӏуэ!
фешыбгъэрыкӏуэ!
щымыӀэныгъэ:
уемышыбгъэрыкӏуэ!
фемышыбгъэрыкӏуэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
срешыбгъэрыкӏуэ
урешыбгъэрыкӏуэ
ирешыбгъэрыкӏуэ
дрешыбгъэрыкӏуэ
фрешыбгъэрыкӏуэ
ирешыбгъэрыкӏуэ(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сремышыбгъэрыкӏуэ
уремышыбгъэрыкӏуэ
ирэмышыбгъэрыкӏуэ
дремышыбгъэрыкӏуэ
фремышыбгъэрыкӏуэ
иремышыбгъэрыкӏуэ(хэ)
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сошыбгъэрыкӏуэ(р)
уошыбгъэрыкӏуэ(р)
йошыбгъэрыкӏуэ(р)
дошыбгъэрыкӏуэ(р)
фошыбгъэрыкӏуэ(р)
йошыбгъэрыкӏуэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуэркъым
уешыбгъэрыкӏуэркъым
ешыбгъэрыкӏуэркъым
дешыбгъэрыкӏуэркъым
фешыбгъэрыкӏуэркъым
ешыбгъэрыкӏуэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуэрт
уешыбгъэрыкӏуэрт
ешыбгъэрыкӏуэрт
дешыбгъэрыкӏуэрт
фешыбгъэрыкӏуэрт
ешыбгъэрыкӏуэ(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуэртэкъым
уешыбгъэрыкӏуэртэкъым
ешыбгъэрыкӏуэртэкъым
дешыбгъэрыкӏуэртэкъым
фешыбгъэрыкӏуэртэкъым
ешыбгъэрыкӏуэ(хэ)ртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуащ
уешыбгъэрыкӏуащ
ешыбгъэрыкӏуащ
дешыбгъэрыкӏуащ
фешыбгъэрыкӏуащ
ешыбгъэрыкӏуа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуакъым
уешыбгъэрыкӏуакъым
ешыбгъэрыкӏуакъым
дешыбгъэрыкӏуакъым
фешыбгъэрыкӏуакъым
ешыбгъэрыкӏуа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуат
уешыбгъэрыкӏуат
ешыбгъэрыкӏуат
дешыбгъэрыкӏуат
фешыбгъэрыкӏуат
ешыбгъэрыкӏуа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуатэкъым
уешыбгъэрыкӏуатэкъым
ешыбгъэрыкӏуатэкъым
дешыбгъэрыкӏуатэкъым
фешыбгъэрыкӏуатэкъым
ешыбгъэрыкӏуа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуэгъащ
уешыбгъэрыкӏуэгъащ
ешыбгъэрыкӏуэгъащ
дешыбгъэрыкӏуэгъащ
фешыбгъэрыкӏуэгъащ
ешыбгъэрыкӏуэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуэгъакъым
уешыбгъэрыкӏуэгъакъым
ешыбгъэрыкӏуэгъакъым
дешыбгъэрыкӏуэгъакъым
фешыбгъэрыкӏуэгъакъым
ешыбгъэрыкӏуэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуэгъат
уешыбгъэрыкӏуэгъат
ешыбгъэрыкӏуэгъат
дешыбгъэрыкӏуэгъат
фешыбгъэрыкӏуэгъат
ешыбгъэрыкӏуэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуэгъатэкъым
уешыбгъэрыкӏуэгъатэкъым
ешыбгъэрыкӏуэгъатэкъым
дешыбгъэрыкӏуэгъатэкъым
фешыбгъэрыкӏуэгъатэкъым
ешыбгъэрыкӏуэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуэщ
уешыбгъэрыкӏуэщ
ешыбгъэрыкӏуэщ
дешыбгъэрыкӏуэщ
фешыбгъэрыкӏуэщ
ешыбгъэрыкӏуэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуэкъым
уешыбгъэрыкӏуэкъым
ешыбгъэрыкӏуэкъым
дешыбгъэрыкӏуэкъым
фешыбгъэрыкӏуэкъым
ешыбгъэрыкӏуэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуэт
уешыбгъэрыкӏуэт
ешыбгъэрыкӏуэт
дешыбгъэрыкӏуэт
фешыбгъэрыкӏуэт
ешыбгъэрыкӏуэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуэтэкъым
уешыбгъэрыкӏуэтэкъым
ешыбгъэрыкӏуэтэкъым
дешыбгъэрыкӏуэтэкъым
фешыбгъэрыкӏуэтэкъым
ешыбгъэрыкӏуэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуэнщ
уешыбгъэрыкӏуэнщ
ешыбгъэрыкӏуэнщ
дешыбгъэрыкӏуэнщ
фешыбгъэрыкӏуэнщ
ешыбгъэрыкӏуэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуэнкъым
уешыбгъэрыкӏуэнкъым
ешыбгъэрыкӏуэнкъым
дешыбгъэрыкӏуэнкъым
фешыбгъэрыкӏуэнкъым
ешыбгъэрыкӏуэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуэнущ
уешыбгъэрыкӏуэнущ
ешыбгъэрыкӏуэнущ
дешыбгъэрыкӏуэнущ
фешыбгъэрыкӏуэнущ
ешыбгъэрыкӏуэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуэнукъым
уешыбгъэрыкӏуэнукъым
ешыбгъэрыкӏуэнукъым
дешыбгъэрыкӏуэнукъым
фешыбгъэрыкӏуэнукъым
ешыбгъэрыкӏуэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуэрэ
уешыбгъэрыкӏуэрэ
ешыбгъэрыкӏуэрэ
дешыбгъэрыкӏуэрэ
фешыбгъэрыкӏуэрэ
ешыбгъэрыкӏуэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуэркъэ
уешыбгъэрыкӏуэркъэ
ешыбгъэрыкӏуэркъэ
дешыбгъэрыкӏуэркъэ
фешыбгъэрыкӏуэркъэ
ешыбгъэрыкӏуэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуэрт
уешыбгъэрыкӏуэрт
ешыбгъэрыкӏуэрт
дешыбгъэрыкӏуэрт
фешыбгъэрыкӏуэрт
ешыбгъэрыкӏуэ(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуэртэкъэ
уешыбгъэрыкӏуэртэкъэ
ешыбгъэрыкӏуэртэкъэ
дешыбгъэрыкӏуэртэкъэ
фешыбгъэрыкӏуэртэкъэ
ешыбгъэрыкӏуэ(хэ)ртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуа
уешыбгъэрыкӏуа
ешыбгъэрыкӏуа
дешыбгъэрыкӏуа
фешыбгъэрыкӏуа
ешыбгъэрыкӏуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуакъэ
уешыбгъэрыкӏуакъэ
ешыбгъэрыкӏуакъэ
дешыбгъэрыкӏуакъэ
фешыбгъэрыкӏуакъэ
ешыбгъэрыкӏуа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуат
уешыбгъэрыкӏуат
ешыбгъэрыкӏуат
дешыбгъэрыкӏуат
фешыбгъэрыкӏуат
ешыбгъэрыкӏуа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуатэкъэ
уешыбгъэрыкӏуатэкъэ
ешыбгъэрыкӏуатэкъэ
дешыбгъэрыкӏуатэкъэ
фешыбгъэрыкӏуатэкъэ
ешыбгъэрыкӏуа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуэгъа
уешыбгъэрыкӏуэгъа
ешыбгъэрыкӏуэгъа
дешыбгъэрыкӏуэгъа
фешыбгъэрыкӏуэгъа
ешыбгъэрыкӏуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуэгъакъэ
уешыбгъэрыкӏуэгъакъэ
ешыбгъэрыкӏуэгъакъэ
дешыбгъэрыкӏуэгъакъэ
фешыбгъэрыкӏуэгъакъэ
ешыбгъэрыкӏуэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуэгъат
уешыбгъэрыкӏуэгъат
ешыбгъэрыкӏуэгъат
дешыбгъэрыкӏуэгъат
фешыбгъэрыкӏуэгъат
ешыбгъэрыкӏуэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуэгъатэкъэ
уешыбгъэрыкӏуэгъатэкъэ
ешыбгъэрыкӏуэгъатэкъэ
дешыбгъэрыкӏуэгъатэкъэ
фешыбгъэрыкӏуэгъатэкъэ
ешыбгъэрыкӏуэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуэ
уешыбгъэрыкӏуэ
ешыбгъэрыкӏуэ
дешыбгъэрыкӏуэ
фешыбгъэрыкӏуэ
ешыбгъэрыкӏуэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуэкъэ
уешыбгъэрыкӏуэкъэ
ешыбгъэрыкӏуэкъэ
дешыбгъэрыкӏуэкъэ
фешыбгъэрыкӏуэкъэ
ешыбгъэрыкӏуэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуэт
уешыбгъэрыкӏуэт
ешыбгъэрыкӏуэт
дешыбгъэрыкӏуэт
фешыбгъэрыкӏуэт
ешыбгъэрыкӏуэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуэтэкъэ
уешыбгъэрыкӏуэтэкъэ
ешыбгъэрыкӏуэтэкъэ
дешыбгъэрыкӏуэтэкъэ
фешыбгъэрыкӏуэтэкъэ
ешыбгъэрыкӏуэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуэн
уешыбгъэрыкӏуэн
ешыбгъэрыкӏуэн
дешыбгъэрыкӏуэн
фешыбгъэрыкӏуэн
ешыбгъэрыкӏуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуэнкъэ
уешыбгъэрыкӏуэнкъэ
ешыбгъэрыкӏуэнкъэ
дешыбгъэрыкӏуэнкъэ
фешыбгъэрыкӏуэнкъэ
ешыбгъэрыкӏуэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуэну
уешыбгъэрыкӏуэну
ешыбгъэрыкӏуэну
дешыбгъэрыкӏуэну
фешыбгъэрыкӏуэну
ешыбгъэрыкӏуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуэнукъэ
уешыбгъэрыкӏуэнукъэ
ешыбгъэрыкӏуэнукъэ
дешыбгъэрыкӏуэнукъэ
фешыбгъэрыкӏуэнукъэ
ешыбгъэрыкӏуэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуэмэ
уешыбгъэрыкӏуэмэ
ешыбгъэрыкӏуэмэ
дешыбгъэрыкӏуэмэ
фешыбгъэрыкӏуэмэ
ешыбгъэрыкӏуэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
семышыбгъэрыкӏуэмэ
уемышыбгъэрыкӏуэмэ
емышыбгъэрыкӏуэмэ
демышыбгъэрыкӏуэмэ
фемышыбгъэрыкӏуэмэ
емышыбгъэрыкӏуэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуамэ
уешыбгъэрыкӏуамэ
ешыбгъэрыкӏуамэ
дешыбгъэрыкӏуамэ
фешыбгъэрыкӏуамэ
ешыбгъэрыкӏуа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
семышыбгъэрыкӏуамэ
уемышыбгъэрыкӏуамэ
емышыбгъэрыкӏуамэ
демышыбгъэрыкӏуамэ
фемышыбгъэрыкӏуамэ
емышыбгъэрыкӏуа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуэгъамэ
уешыбгъэрыкӏуэгъамэ
ешыбгъэрыкӏуэгъамэ
дешыбгъэрыкӏуэгъамэ
фешыбгъэрыкӏуэгъамэ
ешыбгъэрыкӏуэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
семышыбгъэрыкӏуэгъамэ
уемышыбгъэрыкӏуэгъамэ
емышыбгъэрыкӏуэгъамэ
демышыбгъэрыкӏуэгъамэ
фемышыбгъэрыкӏуэгъамэ
емышыбгъэрыкӏуэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуэнмэ
уешыбгъэрыкӏуэнмэ
ешыбгъэрыкӏуэнмэ
дешыбгъэрыкӏуэнмэ
фешыбгъэрыкӏуэнмэ
ешыбгъэрыкӏуэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семышыбгъэрыкӏуэнмэ
уемышыбгъэрыкӏуэнмэ
емышыбгъэрыкӏуэнмэ
демышыбгъэрыкӏуэнмэ
фемышыбгъэрыкӏуэнмэ
емышыбгъэрыкӏуэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуэнумэ
уешыбгъэрыкӏуэнумэ
ешыбгъэрыкӏуэнумэ
дешыбгъэрыкӏуэнумэ
фешыбгъэрыкӏуэнумэ
ешыбгъэрыкӏуэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семышыбгъэрыкӏуэнумэ
уемышыбгъэрыкӏуэнумэ
емышыбгъэрыкӏуэнумэ
демышыбгъэрыкӏуэнумэ
фемышыбгъэрыкӏуэнумэ
емышыбгъэрыкӏуэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуэтэмэ
уешыбгъэрыкӏуэтэмэ
ешыбгъэрыкӏуэтэмэ
дешыбгъэрыкӏуэтэмэ
фешыбгъэрыкӏуэтэмэ
ешыбгъэрыкӏуэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
семышыбгъэрыкӏуэтэмэ
уемышыбгъэрыкӏуэтэмэ
емышыбгъэрыкӏуэтэмэ
демышыбгъэрыкӏуэтэмэ
фемышыбгъэрыкӏуэтэмэ
емышыбгъэрыкӏуэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуатэмэ
уешыбгъэрыкӏуатэмэ
ешыбгъэрыкӏуатэмэ
дешыбгъэрыкӏуатэмэ
фешыбгъэрыкӏуатэмэ
ешыбгъэрыкӏуа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
семышыбгъэрыкӏуатэмэ
уемышыбгъэрыкӏуатэмэ
емышыбгъэрыкӏуатэмэ
демышыбгъэрыкӏуатэмэ
фемышыбгъэрыкӏуатэмэ
емышыбгъэрыкӏуа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуэгъатэмэ
уешыбгъэрыкӏуэгъатэмэ
ешыбгъэрыкӏуэгъатэмэ
дешыбгъэрыкӏуэгъатэмэ
фешыбгъэрыкӏуэгъатэмэ
ешыбгъэрыкӏуэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
семышыбгъэрыкӏуэгъатэмэ
уемышыбгъэрыкӏуэгъатэмэ
емышыбгъэрыкӏуэгъатэмэ
демышыбгъэрыкӏуэгъатэмэ
фемышыбгъэрыкӏуэгъатэмэ
емышыбгъэрыкӏуэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуэнтэмэ
уешыбгъэрыкӏуэнтэмэ
ешыбгъэрыкӏуэнтэмэ
дешыбгъэрыкӏуэнтэмэ
фешыбгъэрыкӏуэнтэмэ
ешыбгъэрыкӏуэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семышыбгъэрыкӏуэнтэмэ
уемышыбгъэрыкӏуэнтэмэ
емышыбгъэрыкӏуэнтэмэ
демышыбгъэрыкӏуэнтэмэ
фемышыбгъэрыкӏуэнтэмэ
емышыбгъэрыкӏуэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуэнутэмэ
уешыбгъэрыкӏуэнутэмэ
ешыбгъэрыкӏуэнутэмэ
дешыбгъэрыкӏуэнутэмэ
фешыбгъэрыкӏуэнутэмэ
ешыбгъэрыкӏуэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семышыбгъэрыкӏуэнутэмэ
уемышыбгъэрыкӏуэнутэмэ
емышыбгъэрыкӏуэнутэмэ
демышыбгъэрыкӏуэнутэмэ
фемышыбгъэрыкӏуэнутэмэ
емышыбгъэрыкӏуэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуэнт
уешыбгъэрыкӏуэнт
ешыбгъэрыкӏуэнт
дешыбгъэрыкӏуэнт
фешыбгъэрыкӏуэнт
ешыбгъэрыкӏуэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуэнтэкъым
уешыбгъэрыкӏуэнтэкъым
ешыбгъэрыкӏуэнтэкъым
дешыбгъэрыкӏуэнтэкъым
фешыбгъэрыкӏуэнтэкъым
ешыбгъэрыкӏуэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуэнут
уешыбгъэрыкӏуэнут
ешыбгъэрыкӏуэнут
дешыбгъэрыкӏуэнут
фешыбгъэрыкӏуэнут
ешыбгъэрыкӏуэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуэнутэкъым
уешыбгъэрыкӏуэнутэкъым
ешыбгъэрыкӏуэнутэкъым
дешыбгъэрыкӏуэнутэкъым
фешыбгъэрыкӏуэнутэкъым
ешыбгъэрыкӏуэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуэми
уешыбгъэрыкӏуэми
ешыбгъэрыкӏуэми
дешыбгъэрыкӏуэми
фешыбгъэрыкӏуэми
ешыбгъэрыкӏуэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
семышыбгъэрыкӏуэми
уемышыбгъэрыкӏуэми
емышыбгъэрыкӏуэми
демышыбгъэрыкӏуэми
фемышыбгъэрыкӏуэми
емышыбгъэрыкӏуэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуами
уешыбгъэрыкӏуами
ешыбгъэрыкӏуами
дешыбгъэрыкӏуами
фешыбгъэрыкӏуами
ешыбгъэрыкӏуа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
семышыбгъэрыкӏуами
уемышыбгъэрыкӏуами
емышыбгъэрыкӏуами
демышыбгъэрыкӏуами
фемышыбгъэрыкӏуами
емышыбгъэрыкӏуа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуэгъами
уешыбгъэрыкӏуэгъами
ешыбгъэрыкӏуэгъами
дешыбгъэрыкӏуэгъами
фешыбгъэрыкӏуэгъами
ешыбгъэрыкӏуэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
семышыбгъэрыкӏуэгъами
уемышыбгъэрыкӏуэгъами
емышыбгъэрыкӏуэгъами
демышыбгъэрыкӏуэгъами
фемышыбгъэрыкӏуэгъами
емышыбгъэрыкӏуэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуэнми
уешыбгъэрыкӏуэнми
ешыбгъэрыкӏуэнми
дешыбгъэрыкӏуэнми
фешыбгъэрыкӏуэнми
ешыбгъэрыкӏуэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семышыбгъэрыкӏуэнми
уемышыбгъэрыкӏуэнми
емышыбгъэрыкӏуэнми
демышыбгъэрыкӏуэнми
фемышыбгъэрыкӏуэнми
емышыбгъэрыкӏуэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуэнуми
уешыбгъэрыкӏуэнуми
ешыбгъэрыкӏуэнуми
дешыбгъэрыкӏуэнуми
фешыбгъэрыкӏуэнуми
ешыбгъэрыкӏуэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семышыбгъэрыкӏуэнуми
уемышыбгъэрыкӏуэнуми
емышыбгъэрыкӏуэнуми
демышыбгъэрыкӏуэнуми
фемышыбгъэрыкӏуэнуми
емышыбгъэрыкӏуэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуэтэми
уешыбгъэрыкӏуэтэми
ешыбгъэрыкӏуэтэми
дешыбгъэрыкӏуэтэми
фешыбгъэрыкӏуэтэми
ешыбгъэрыкӏуэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
семышыбгъэрыкӏуэтэми
уемышыбгъэрыкӏуэтэми
емышыбгъэрыкӏуэтэми
демышыбгъэрыкӏуэтэми
фемышыбгъэрыкӏуэтэми
емышыбгъэрыкӏуэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуатэми
уешыбгъэрыкӏуатэми
ешыбгъэрыкӏуатэми
дешыбгъэрыкӏуатэми
фешыбгъэрыкӏуатэми
ешыбгъэрыкӏуа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
семышыбгъэрыкӏуатэми
уемышыбгъэрыкӏуатэми
емышыбгъэрыкӏуатэми
демышыбгъэрыкӏуатэми
фемышыбгъэрыкӏуатэми
емышыбгъэрыкӏуа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуэгъатэми
уешыбгъэрыкӏуэгъатэми
ешыбгъэрыкӏуэгъатэми
дешыбгъэрыкӏуэгъатэми
фешыбгъэрыкӏуэгъатэми
ешыбгъэрыкӏуэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
семышыбгъэрыкӏуэгъатэми
уемышыбгъэрыкӏуэгъатэми
емышыбгъэрыкӏуэгъатэми
демышыбгъэрыкӏуэгъатэми
фемышыбгъэрыкӏуэгъа(хэ)тэми
емышыбгъэрыкӏуэгъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуэнтэми
уешыбгъэрыкӏуэнтэми
ешыбгъэрыкӏуэнтэми
дешыбгъэрыкӏуэнтэми
фешыбгъэрыкӏуэнтэми
ешыбгъэрыкӏуэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семышыбгъэрыкӏуэнтэми
уемышыбгъэрыкӏуэнтэми
емышыбгъэрыкӏуэнтэми
демышыбгъэрыкӏуэнтэми
фемышыбгъэрыкӏуэнтэми
емышыбгъэрыкӏуэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуэнутэми
уешыбгъэрыкӏуэнутэми
ешыбгъэрыкӏуэнутэми
дешыбгъэрыкӏуэнутэми
фешыбгъэрыкӏуэнутэми
ешыбгъэрыкӏуэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семышыбгъэрыкӏуэнутэми
уемышыбгъэрыкӏуэнутэми
емышыбгъэрыкӏуэнутэми
демышыбгъэрыкӏуэнутэми
фемышыбгъэрыкӏуэнутэми
емышыбгъэрыкӏуэну(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуаи
уешыбгъэрыкӏуаи
ешыбгъэрыкӏуаи
дешыбгъэрыкӏуаи
фешыбгъэрыкӏуаи
ешыбгъэрыкӏуаи
щымыӀэныгъэ:
семышыбгъэрыкӏуаи
уемышыбгъэрыкӏуаи
емышыбгъэрыкӏуаи
демышыбгъэрыкӏуаи
фемышыбгъэрыкӏуаи
емышыбгъэрыкӏуаи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуащэрэт
уешыбгъэрыкӏуащэрэт
ешыбгъэрыкӏуащэрэт
дешыбгъэрыкӏуащэрэт
фешыбгъэрыкӏуащэрэт
ешыбгъэрыкӏуа(хэ)щэрэт
щымыӀэныгъэ:
семышыбгъэрыкӏуащэрэт
уемышыбгъэрыкӏуащэрэт
емышыбгъэрыкӏуащэрэт
демышыбгъэрыкӏуащэрэт
фемышыбгъэрыкӏуащэрэт
емышыбгъэрыкӏуа(хэ)щэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуагъэнщ
уешыбгъэрыкӏуагъэнщ
ешыбгъэрыкӏуагъэнщ
дешыбгъэрыкӏуагъэнщ
фешыбгъэрыкӏуагъэнщ
ешыбгъэрыкӏуагъэн(хэ)щ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуагъэнкъым
уешыбгъэрыкӏуагъэнкъым
ешыбгъэрыкӏуагъэнкъым
дешыбгъэрыкӏуагъэнкъым
фешыбгъэрыкӏуагъэнкъым
ешыбгъэрыкӏуагъэн(хэ)къым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуагъэнт
уешыбгъэрыкӏуагъэнт
ешыбгъэрыкӏуагъэнт
дешыбгъэрыкӏуагъэнт
фешыбгъэрыкӏуагъэнт
ешыбгъэрыкӏуагъэн(хэ)т
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуагъэнтэкъым
уешыбгъэрыкӏуагъэнтэкъым
ешыбгъэрыкӏуагъэнтэкъым
дешыбгъэрыкӏуагъэнтэкъым
фешыбгъэрыкӏуагъэнтэкъым
ешыбгъэрыкӏуагъэн(хэ)тэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуагъэн
уешыбгъэрыкӏуагъэн
ешыбгъэрыкӏуагъэн
дешыбгъэрыкӏуагъэн
фешыбгъэрыкӏуагъэн
ешыбгъэрыкӏуагъэн(хэ)
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуагъэнкъэ
уешыбгъэрыкӏуагъэнкъэ
ешыбгъэрыкӏуагъэнкъэ
дешыбгъэрыкӏуагъэнкъэ
фешыбгъэрыкӏуагъэнкъэ
ешыбгъэрыкӏуагъэн(хэ)къэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуагъэнт
уешыбгъэрыкӏуагъэнт
ешыбгъэрыкӏуагъэнт
дешыбгъэрыкӏуагъэнт
фешыбгъэрыкӏуагъэнт
ешыбгъэрыкӏуагъэн(хэ)т
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуагъэнтэкъэ
уешыбгъэрыкӏуагъэнтэкъэ
ешыбгъэрыкӏуагъэнтэкъэ
дешыбгъэрыкӏуагъэнтэкъэ
фешыбгъэрыкӏуагъэнтэкъэ
ешыбгъэрыкӏуагъэн(хэ)тэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуагъэнущ
уешыбгъэрыкӏуагъэнущ
ешыбгъэрыкӏуагъэнущ
дешыбгъэрыкӏуагъэнущ
фешыбгъэрыкӏуагъэнущ
ешыбгъэрыкӏуагъэну(хэ)щ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуагъэнукъым
уешыбгъэрыкӏуагъэнукъым
ешыбгъэрыкӏуагъэнукъым
дешыбгъэрыкӏуагъэнукъым
фешыбгъэрыкӏуагъэнукъым
ешыбгъэрыкӏуагъэну(хэ)къым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуагъэнут
уешыбгъэрыкӏуагъэнут
ешыбгъэрыкӏуагъэнут
дешыбгъэрыкӏуагъэнут
фешыбгъэрыкӏуагъэнут
ешыбгъэрыкӏуагъэну(хэ)т
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуагъэнутэкъым
уешыбгъэрыкӏуагъэнутэкъым
ешыбгъэрыкӏуагъэнутэкъым
дешыбгъэрыкӏуагъэнутэкъым
фешыбгъэрыкӏуагъэнутэкъым
ешыбгъэрыкӏуагъэну(хэ)тэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуагъэну
уешыбгъэрыкӏуагъэну
ешыбгъэрыкӏуагъэну
дешыбгъэрыкӏуагъэну
фешыбгъэрыкӏуагъэну
ешыбгъэрыкӏуагъэну(хэ)
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуагъэнукъэ
уешыбгъэрыкӏуагъэнукъэ
ешыбгъэрыкӏуагъэнукъэ
дешыбгъэрыкӏуагъэнукъэ
фешыбгъэрыкӏуагъэнукъэ
ешыбгъэрыкӏуагъэну(хэ)къэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуагъэнут
уешыбгъэрыкӏуагъэнут
ешыбгъэрыкӏуагъэнут
дешыбгъэрыкӏуагъэнут
фешыбгъэрыкӏуагъэнут
ешыбгъэрыкӏуагъэну(хэ)т
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сешыбгъэрыкӏуагъэнутэкъэ
уешыбгъэрыкӏуагъэнутэкъэ
ешыбгъэрыкӏуагъэнутэкъэ
дешыбгъэрыкӏуагъэнутэкъэ
фешыбгъэрыкӏуагъэнутэкъэ
ешыбгъэрыкӏуагъэну(хэ)тэкъэ
Зэлэжь (объектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
зэшыбгъэрыкӏуэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
зэмышыбгъэрыкӏуэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэшыбгъэрыкӏуа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэмышыбгъэрыкӏуа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэшыбгъэрыкӏуэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэмышыбгъэрыкӏуэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэшыбгъэрыкӏуэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэмышыбгъэрыкӏуэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэшыбгъэрыкӏуэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэмышыбгъэрыкӏуэну
Зылэжь (субъектнэ) причастие (щхьэм иту)
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сешыбгъэрыкӏуэ
уешыбгъэрыкӏуэ
ешыбгъэрыкӏуэ
дешыбгъэрыкӏуэ
фешыбгъэрыкӏуэ
ешыбгъэрыкӏуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
семышыбгъэрыкӏуэ
уемышыбгъэрыкӏуэ
емышыбгъэрыкӏуэ
демышыбгъэрыкӏуэ
фемышыбгъэрыкӏуэ
емышыбгъэрыкӏуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сешыбгъэрыкӏуа
уешыбгъэрыкӏуа
ешыбгъэрыкӏуа
дешыбгъэрыкӏуа
фешыбгъэрыкӏуа
ешыбгъэрыкӏуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
семышыбгъэрыкӏуа
уемышыбгъэрыкӏуа
емышыбгъэрыкӏуа
демышыбгъэрыкӏуа
фемышыбгъэрыкӏуа
емышыбгъэрыкӏуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сешыбгъэрыкӏуэгъа
уешыбгъэрыкӏуэгъа
ешыбгъэрыкӏуэгъа
дешыбгъэрыкӏуэгъа
фешыбгъэрыкӏуэгъа
ешыбгъэрыкӏуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
семышыбгъэрыкӏуэгъа
уемышыбгъэрыкӏуэгъа
емышыбгъэрыкӏуэгъа
демышыбгъэрыкӏуэгъа
фемышыбгъэрыкӏуэгъа
емышыбгъэрыкӏуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сешыбгъэрыкӏуэн
уешыбгъэрыкӏуэн
ешыбгъэрыкӏуэн
дешыбгъэрыкӏуэн
фешыбгъэрыкӏуэн
ешыбгъэрыкӏуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
семышыбгъэрыкӏуэн
уемышыбгъэрыкӏуэн
емышыбгъэрыкӏуэн
демышыбгъэрыкӏуэн
фемышыбгъэрыкӏуэн
емышыбгъэрыкӏуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сешыбгъэрыкӏуэну
уешыбгъэрыкӏуэну
ешыбгъэрыкӏуэну
дешыбгъэрыкӏуэну
фешыбгъэрыкӏуэну
ешыбгъэрыкӏуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
семышыбгъэрыкӏуэну
уемышыбгъэрыкӏуэну
емышыбгъэрыкӏуэну
демышыбгъэрыкӏуэну
фемышыбгъэрыкӏуэну
емышыбгъэрыкӏуэну(хэ)
Обстоятельственнэ причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрешыбгъэрыкӏуэ
узэрешыбгъэрыкӏуэ
зэрешыбгъэрыкӏуэ
дызэрешыбгъэрыкӏуэ
фызэрешыбгъэрыкӏуэ
зэрешыбгъэрыкӏуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэремышыбгъэрыкӏуэ
узэремышыбгъэрыкӏуэ
зэремышыбгъэрыкӏуэ
дызэремышыбгъэрыкӏуэ
фызэремышыбгъэрыкӏуэ
зэремышыбгъэрыкӏуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрешыбгъэрыкӏуа
узэрешыбгъэрыкӏуа
зэрешыбгъэрыкӏуа
дызэрешыбгъэрыкӏуа
фызэрешыбгъэрыкӏуа
зэрешыбгъэрыкӏуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэремышыбгъэрыкӏуа
узэремышыбгъэрыкӏуа
зэремышыбгъэрыкӏуа
дызэремышыбгъэрыкӏуа
фызэремышыбгъэрыкӏуа
зэремышыбгъэрыкӏуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрешыбгъэрыкӏуэгъа
узэрешыбгъэрыкӏуэгъа
зэрешыбгъэрыкӏуэгъа
дызэрешыбгъэрыкӏуэгъа
фызэрешыбгъэрыкӏуэгъа
зэрешыбгъэрыкӏуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэремышыбгъэрыкӏуэгъа
узэремышыбгъэрыкӏуэгъа
зэремышыбгъэрыкӏуэгъа
дызэремышыбгъэрыкӏуэгъа
фызэремышыбгъэрыкӏуэгъа
зэремышыбгъэрыкӏуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрешыбгъэрыкӏуэн
узэрешыбгъэрыкӏуэн
зэрешыбгъэрыкӏуэн
дызэрешыбгъэрыкӏуэн
фызэрешыбгъэрыкӏуэн
зэрешыбгъэрыкӏуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэремышыбгъэрыкӏуэн
узэремышыбгъэрыкӏуэн
зэремышыбгъэрыкӏуэн
дызэремышыбгъэрыкӏуэн
фызэремышыбгъэрыкӏуэн
зэремышыбгъэрыкӏуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрешыбгъэрыкӏуэну
узэрешыбгъэрыкӏуэну
зэрешыбгъэрыкӏуэну
дызэрешыбгъэрыкӏуэну
фызэрешыбгъэрыкӏуэну
зэрешыбгъэрыкӏуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэремышыбгъэрыкӏуэну
узэремышыбгъэрыкӏуэну
зэремышыбгъэрыкӏуэну
дызэремышыбгъэрыкӏуэну
фызэремышыбгъэрыкӏуэну
зэремышыбгъэрыкӏуэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщешыбгъэрыкӏуэ
ущешыбгъэрыкӏуэ
щешыбгъэрыкӏуэ
дыщешыбгъэрыкӏуэ
фыщешыбгъэрыкӏуэ
щешыбгъэрыкӏуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщемышыбгъэрыкӏуэ
ущемышыбгъэрыкӏуэ
щемышыбгъэрыкӏуэ
дыщемышыбгъэрыкӏуэ
фыщемышыбгъэрыкӏуэ
щемышыбгъэрыкӏуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщешыбгъэрыкӏуа
ущешыбгъэрыкӏуа
щешыбгъэрыкӏуа
дыщешыбгъэрыкӏуа
фыщешыбгъэрыкӏуа
щешыбгъэрыкӏуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщемышыбгъэрыкӏуа
ущемышыбгъэрыкӏуа
щемышыбгъэрыкӏуа
дыщемышыбгъэрыкӏуа
фыщемышыбгъэрыкӏуа
щемышыбгъэрыкӏуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщешыбгъэрыкӏуэгъа
ущешыбгъэрыкӏуэгъа
щешыбгъэрыкӏуэгъа
дыщешыбгъэрыкӏуэгъа
фыщешыбгъэрыкӏуэгъа
щешыбгъэрыкӏуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщемышыбгъэрыкӏуэгъа
ущемышыбгъэрыкӏуэгъа
щемышыбгъэрыкӏуэгъа
дыщемышыбгъэрыкӏуэгъа
фыщемышыбгъэрыкӏуэгъа
щемышыбгъэрыкӏуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщешыбгъэрыкӏуэн
ущешыбгъэрыкӏуэн
щешыбгъэрыкӏуэн
дыщешыбгъэрыкӏуэн
фыщешыбгъэрыкӏуэн
щешыбгъэрыкӏуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщемышыбгъэрыкӏуэн
ущемышыбгъэрыкӏуэн
щемышыбгъэрыкӏуэн
дыщемышыбгъэрыкӏуэн
фыщемышыбгъэрыкӏуэн
щемышыбгъэрыкӏуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщешыбгъэрыкӏуэну
ущешыбгъэрыкӏуэну
щешыбгъэрыкӏуэну
дыщешыбгъэрыкӏуэну
фыщешыбгъэрыкӏуэну
щешыбгъэрыкӏуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщемышыбгъэрыкӏуэну
ущемышыбгъэрыкӏуэну
щемышыбгъэрыкӏуэну
дыщемышыбгъэрыкӏуэну
фыщемышыбгъэрыкӏуэну
щемышыбгъэрыкӏуэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздешыбгъэрыкӏуэ
уздешыбгъэрыкӏуэ
здешыбгъэрыкӏуэ
дыздешыбгъэрыкӏуэ
фыздешыбгъэрыкӏуэ
здешыбгъэрыкӏуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздемышыбгъэрыкӏуэ
уздемышыбгъэрыкӏуэ
здемышыбгъэрыкӏу
дыздемышыбгъэрыкӏуэ
фыздемышыбгъэрыкӏуэ
здемышыбгъэрыкӏуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздешыбгъэрыкӏуа
уздешыбгъэрыкӏуа
здешыбгъэрыкӏуа
дыздешыбгъэрыкӏуа
фыздешыбгъэрыкӏуа
здешыбгъэрыкӏуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздемышыбгъэрыкӏуа
уздемышыбгъэрыкӏуа
здемышыбгъэрыкӏуа
дыздемышыбгъэрыкӏуа
фыздемышыбгъэрыкӏуа
здемышыбгъэрыкӏуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздешыбгъэрыкӏуэгъа
уздешыбгъэрыкӏуэгъа
здешыбгъэрыкӏуэгъа
дыздешыбгъэрыкӏуэгъа
фыздешыбгъэрыкӏуэгъа
здешыбгъэрыкӏуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздемышыбгъэрыкӏуэгъа
уздемышыбгъэрыкӏуэгъа
здемышыбгъэрыкӏуэгъа
дыздемышыбгъэрыкӏуэгъа
фыздемышыбгъэрыкӏуэгъа
здемышыбгъэрыкӏуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздешыбгъэрыкӏуэн
уздешыбгъэрыкӏуэн
здешыбгъэрыкӏуэн
дыздешыбгъэрыкӏуэн
фыздешыбгъэрыкӏуэн
здешыбгъэрыкӏуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздемышыбгъэрыкӏуэн
уздемышыбгъэрыкӏуэн
здемышыбгъэрыкӏуэн
дыздемышыбгъэрыкӏуэн
фыздемышыбгъэрыкӏуэн
здемышыбгъэрыкӏуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздешыбгъэрыкӏуэну
уздешыбгъэрыкӏуэну
здешыбгъэрыкӏуэну
дыздешыбгъэрыкӏуэну
фыздешыбгъэрыкӏуэну
здешыбгъэрыкӏуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздемышыбгъэрыкӏуэну
уздемышыбгъэрыкӏуэну
здемышыбгъэрыкӏуэну
дыздемышыбгъэрыкӏуэну
фыздемышыбгъэрыкӏуэну
здемышыбгъэрыкӏуэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀешыбгъэрыкӏуэ
ущӀешыбгъэрыкӏуэ
щӀешыбгъэрыкӏуэ
дыщӀешыбгъэрыкӏуэ
фыщӀешыбгъэрыкӏуэ
щӀешыбгъэрыкӏуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀемышыбгъэрыкӏуэ
ущӀемышыбгъэрыкӏуэ
щӀемышыбгъэрыкӏуэ
дыщӀемышыбгъэрыкӏуэ
фыщӀемышыбгъэрыкӏуэ
щӀемышыбгъэрыкӏуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀешыбгъэрыкӏуа
ущӀешыбгъэрыкӏуа
щӀешыбгъэрыкӏуа
дыщӀешыбгъэрыкӏуа
фыщӀешыбгъэрыкӏуа
щӀешыбгъэрыкӏуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀемышыбгъэрыкӏуа
ущӀемышыбгъэрыкӏуа
щӀемышыбгъэрыкӏуа
дыщӀемышыбгъэрыкӏуа
фыщӀемышыбгъэрыкӏуа
щӀемышыбгъэрыкӏуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀешыбгъэрыкӏуэгъа
ущӀешыбгъэрыкӏуэгъа
щӀешыбгъэрыкӏуэгъа
дыщӀешыбгъэрыкӏуэгъа
фыщӀешыбгъэрыкӏуэгъа
щӀешыбгъэрыкӏуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀемышыбгъэрыкӏуэгъа
ущӀемышыбгъэрыкӏуэгъа
щӀемышыбгъэрыкӏуэгъа
дыщӀемышыбгъэрыкӏуэгъа
фыщӀемышыбгъэрыкӏуэгъа
щӀемышыбгъэрыкӏуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀешыбгъэрыкӏуэн
ущӀешыбгъэрыкӏуэн
щӀешыбгъэрыкӏуэн
дыщӀешыбгъэрыкӏуэн
фыщӀешыбгъэрыкӏуэн
щӀешыбгъэрыкӏуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀемышыбгъэрыкӏуэн
ущӀемышыбгъэрыкӏуэн
щӀемышыбгъэрыкӏуэн
дыщӀемышыбгъэрыкӏуэн
фыщӀемышыбгъэрыкӏуэн
щӀемышыбгъэрыкӏуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀешыбгъэрыкӏуэну
ущӀешыбгъэрыкӏуэну
щӀешыбгъэрыкӏуэну
дыщӀешыбгъэрыкӏуэну
фыщӀешыбгъэрыкӏуэну
щӀешыбгъэрыкӏуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀемышыбгъэрыкӏуэну
ущӀемышыбгъэрыкӏуэну
щӀемышыбгъэрыкӏуэну
дыщӀемышыбгъэрыкӏуэну
фыщӀемышыбгъэрыкӏуэну
щӀемышыбгъэрыкӏуэну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сешыбгъэрыкӏуэу
уешыбгъэрыкӏуэу
ешыбгъэрыкӏуэу
дешыбгъэрыкӏуэу
фешыбгъэрыкӏуэу
ешыбгъэрыкӏуэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
семышыбгъэрыкӏуэу
уемышыбгъэрыкӏуэу
емышыбгъэрыкӏуэу
демышыбгъэрыкӏуэу
фемышыбгъэрыкӏуэу
емышыбгъэрыкӏуэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сешыбгъэрыкӏуауэ
уешыбгъэрыкӏуауэ
ешыбгъэрыкӏуауэ
дешыбгъэрыкӏуауэ
фешыбгъэрыкӏуауэ
ешыбгъэрыкӏуауэ / ешыбгъэрыкӏуахэу
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
семышыбгъэрыкӏуауэ
уемышыбгъэрыкӏуауэ
емышыбгъэрыкӏуауэ
демышыбгъэрыкӏуауэ
фемышыбгъэрыкӏуауэ
емышыбгъэрыкӏуауэ / емышыбгъэрыкӏуахэу
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сешыбгъэрыкӏуэурэ
уешыбгъэрыкӏуэурэ
ешыбгъэрыкӏуэурэ
дешыбгъэрыкӏуэурэ
фешыбгъэрыкӏуэурэ
ешыбгъэрыкӏуэ(хэ)урэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
семышыбгъэрыкӏуэурэ
уемышыбгъэрыкӏуэурэ
емышыбгъэрыкӏуэурэ
демышыбгъэрыкӏуэурэ
фемышыбгъэрыкӏуэурэ
емышыбгъэрыкӏуэ(хэ)урэ
Косвеннэ дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Косвеннэ Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сыношыбгъэрыкӏуэ
сошыбгъэрыкӏуэ
--
сывошыбгъэрыкӏуэ
сошыбгъэрыкӏуэ(хэ)
уэ
укъызошыбгъэрыкӏуэ
--
уошыбгъэрыкӏуэ
укъыдошыбгъэрыкӏуэ
--
уошыбгъэрыкӏуэ(хэ)
ар
къызошыбгъэрыкӏуэ
къошыбгъэрыкӏуэ
йошыбгъэрыкӏуэ
къыдошыбгъэрыкӏуэ
къывошыбгъэрыкӏуэ
йошыбгъэрыкӏуэ(хэ)
дэ
--
дыношыбгъэрыкӏуэ
дошыбгъэрыкӏуэ
--
дывошыбгъэрыкӏуэ
дошыбгъэрыкӏуэ(хэ)
фэ
фыкъызошыбгъэрыкӏуэ
--
фошыбгъэрыкӏуэ
фыкъыдошыбгъэрыкӏуэ
--
фошыбгъэрыкӏуэ(хэ)
ахэр
къызошыбгъэрыкӏуэ
къошыбгъэрыкӏуэ
йошыбгъэрыкӏуэ
къыдошыбгъэрыкӏуэ
къывошыбгъэрыкӏуэ
йошыбгъэрыкӏуэ(хэ)
Косвеннэ дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)
Косвеннэ Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сыношыбгъэрыкӏуэрэ
сешыбгъэрыкӏуэрэ
--
сывэшыбгъэрыкӏуэрэ
сешыбгъэрыкӏуэ(хэ)рэ
уэ
укъызэшыбгъэрыкӏуэрэ
--
уешыбгъэрыкӏуэрэ
укъыдэшыбгъэрыкӏуэрэ
--
уешыбгъэрыкӏуэ(хэ)рэ
ар
къызэшыбгъэрыкӏуэрэ
къошыбгъэрыкӏуэрэ
ешыбгъэрыкӏуэрэ
къыдэшыбгъэрыкӏуэрэ
къывэшыбгъэрыкӏуэрэ
ешыбгъэрыкӏуэ(хэ)рэ
дэ
--
дыношыбгъэрыкӏуэрэ
дешыбгъэрыкӏуэрэ
--
дывэшыбгъэрыкӏуэрэ
дешыбгъэрыкӏуэ(хэ)рэ
фэ
фыкъызэшыбгъэрыкӏуэрэ
--
фешыбгъэрыкӏуэрэ
фыкъыдэшыбгъэрыкӏуэрэ
--
фешыбгъэрыкӏуэ(хэ)рэ]
ахэр
къызэшыбгъэрыкӏуэрэ
къошыбгъэрыкӏуэрэ
ешыбгъэрыкӏуэрэ
къыдэшыбгъэрыкӏуэрэ
къывэшыбгъэрыкӏуэрэ
ешыбгъэрыкӏуэ(хэ)рэ
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[шыбгъэрыкӏу]э
[шыбгъэрыкӏу]эр
--
[шыбгъэрыкӏу]эхэр
Эргативнэ:
[шыбгъэрыкӏу]э
[шыбгъэрыкӏу]эм
--
[шыбгъэрыкӏу]эхэм
Послеложнэ:
[шыбгъэрыкӏу]экӀэ
[шыбгъэрыкӏу]эмкӀэ
[шыбгъэрыкӏу]эхэкӀэ
[шыбгъэрыкӏу]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[шыбгъэрыкӏу]эуэ
[шыбгъэрыкӏу]эрауэ
[шыбгъэрыкӏу]эхэу
[шыбгъэрыкӏу]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[шыбгъэрыкӏу]а
[шыбгъэрыкӏу]ар
--
[шыбгъэрыкӏу]ахэр
Эргативнэ:
[шыбгъэрыкӏу]а
[шыбгъэрыкӏу]ам
--
[шыбгъэрыкӏу]ахэм
Послеложнэ:
[шыбгъэрыкӏу]акӀэ
[шыбгъэрыкӏу]амкӀэ
[шыбгъэрыкӏу]ахэкӀэ
[шыбгъэрыкӏу]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[шыбгъэрыкӏу]ауэ
[шыбгъэрыкӏу]арауэ
[шыбгъэрыкӏу]ахэу
[шыбгъэрыкӏу]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[шыбгъэрыкӏу]эн
[шыбгъэрыкӏу]эныр
--
[шыбгъэрыкӏу]энхэр
Эргативнэ:
[шыбгъэрыкӏу]эн
[шыбгъэрыкӏу]эным
--
[шыбгъэрыкӏу]энхэм
Послеложнэ:
[шыбгъэрыкӏу]энкӀэ
[шыбгъэрыкӏу]энымкӀэ
[шыбгъэрыкӏу]энхэкӀэ
[шыбгъэрыкӏу]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[шыбгъэрыкӏу]эну
[шыбгъэрыкӏу]энырауэ
[шыбгъэрыкӏу]энхэу
[шыбгъэрыкӏу]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[шыбгъэрыкӏу]эну
[шыбгъэрыкӏу]энур
--
[шыбгъэрыкӏу]энухэр
Эргативнэ:
[шыбгъэрыкӏу]эну
[шыбгъэрыкӏу]энум
--
[шыбгъэрыкӏу]энухэм
Послеложнэ:
[шыбгъэрыкӏу]энукӀэ
[шыбгъэрыкӏу]энумкӀэ
[шыбгъэрыкӏу]энухэкӀэ
[шыбгъэрыкӏу]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[шыбгъэрыкӏу]энууэ
[шыбгъэрыкӏу]энурауэ
[шыбгъэрыкӏу]энухэу
[шыбгъэрыкӏу]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Зыгуэр шыбгъэкӀэ игъэкӀуэтын; тегуплӀэн, тегушхуэн. ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
ешыбгъэрыкӏуэн: attack or jostle sb, advance or press against sb (about sb on hourseback) УРЫСЫБЗЭ
ешыбгъэрыкӏуэн: теснить кого-л. верхом на лошади; наступать, напирать БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.