АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
е- + [пс] + -ы + -х + -ы + -н СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "епсыхын"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
епсыхын
щымыӀэныгъэ:
емыпсыхын
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сепсыхын
уепсыхын
епсыхын
депсыхын
фепсыхын
епсыхын(хэ)
щымыӀэныгъэ:
семыпсыхын
уемыпсыхын
емыпсыхын
демыпсыхын
фемыпсыхын
емыпсыхын(хэ)
Унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
епсых!
фепсых!
щымыӀэныгъэ:
уемыпсых!
фемыпсых!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
срепсых
урепсых
ирепсых
дрепсых
фрепсых
ирепсых(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сремыпсых
уремыпсых
ирэмыпсых
дремыпсых
фремыпсых
иремыпсых(хэ)
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сопсых(ыр)
уопсых(ыр)
йопсых(ыр)
допсых(ыр)
фопсых(ыр)
йопсых(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сепсыхыркъым
уепсыхыркъым
епсыхыркъым
депсыхыркъым
фепсыхыркъым
епсых(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сепсыхырт
уепсыхырт
епсыхырт
депсыхырт
фепсыхырт
епсых(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сепсыхыртэкъым
уепсыхыртэкъым
епсыхыртэкъым
депсыхыртэкъым
фепсыхыртэкъым
епсых(хэ)ртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сепсыхащ
уепсыхащ
епсыхащ
депсыхащ
фепсыхащ
епсыха(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сепсыхакъым
уепсыхакъым
епсыхакъым
депсыхакъым
фепсыхакъым
епсыха(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сепсыхат
уепсыхат
епсыхат
депсыхат
фепсыхат
епсыха(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сепсыхатэкъым
уепсыхатэкъым
епсыхатэкъым
депсыхатэкъым
фепсыхатэкъым
епсыха(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сепсыхыгъащ
уепсыхыгъащ
епсыхыгъащ
депсыхыгъащ
фепсыхыгъащ
епсыхыгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сепсыхыгъакъым
уепсыхыгъакъым
епсыхыгъакъым
депсыхыгъакъым
фепсыхыгъакъым
епсыхыгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сепсыхыгъат
уепсыхыгъат
епсыхыгъат
депсыхыгъат
фепсыхыгъат
епсыхыгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сепсыхыгъатэкъым
уепсыхыгъатэкъым
епсыхыгъатэкъым
депсыхыгъатэкъым
фепсыхыгъатэкъым
епсыхыгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сепсыхщ
уепсыхщ
епсыхщ
депсыхщ
фепсыхщ
епсых(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сепсыхкъым
уепсыхкъым
епсыхкъым
депсыхкъым
фепсыхкъым
епсых(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сепсыхт
уепсыхт
епсыхт
депсыхт
фепсыхт
епсых(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сепсыхтэкъым
уепсыхтэкъым
епсыхтэкъым
депсыхтэкъым
фепсыхтэкъым
епсых(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сепсыхынщ
уепсыхынщ
епсыхынщ
депсыхынщ
фепсыхынщ
епсыхын(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сепсыхынкъым
уепсыхынкъым
епсыхынкъым
депсыхынкъым
фепсыхынкъым
епсыхын(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сепсыхыну(хэ)щ
уепсыхынущ
епсыхынущ
депсыхынущ
фепсыхынущ
епсыхыну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сепсыхынукъым
уепсыхынукъым
епсыхынукъым
депсыхынукъым
фепсыхынукъым
епсыхыну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сепсыхрэ
уепсыхрэ
епсыхрэ
депсыхрэ
фепсыхрэ
епсых(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сепсыхыркъэ
уепсыхыркъэ
епсыхыркъэ
депсыхыркъэ
фепсыхыркъэ
епсых(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сепсыхырт
уепсыхырт
епсыхырт
депсыхырт
фепсыхырт
епсых(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сепсыхыртэкъэ
уепсыхыртэкъэ
епсыхыртэкъэ
депсыхыртэкъэ
фепсыхыртэкъэ
епсых(хэ)ртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сепсыха
уепсыха
епсыха
депсыха
фепсыха
епсыха(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сепсыхакъэ
уепсыхакъэ
епсыхакъэ
депсыхакъэ
фепсыхакъэ
епсыха(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сепсыхат
уепсыхат
епсыхат
депсыхат
фепсыхат
епсыха(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сепсыхатэкъэ
уепсыхатэкъэ
епсыхатэкъэ
депсыхатэкъэ
фепсыхатэкъэ
епсыха(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сепсыхыгъа
уепсыхыгъа
епсыхыгъа
депсыхыгъа
фепсыхыгъа
епсыхыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сепсыхыгъакъэ
уепсыхыгъакъэ
епсыхыгъакъэ
депсыхыгъакъэ
фепсыхыгъакъэ
епсыхыгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сепсыхыгъат
уепсыхыгъат
епсыхыгъат
депсыхыгъат
фепсыхыгъат
епсыхыгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сепсыхыгъатэкъэ
уепсыхыгъатэкъэ
епсыхыгъатэкъэ
депсыхыгъатэкъэ
фепсыхыгъатэкъэ
епсыхыгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сепсых
уепсых
епсых
депсых
фепсых
епсых(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сепсыхкъэ
уепсыхкъэ
епсыхкъэ
депсыхкъэ
фепсыхкъэ
епсых(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сепсыхт
уепсыхт
епсыхт
депсыхт
фепсыхт
епсых(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сепсыхтэкъэ
уепсыхтэкъэ
епсыхтэкъэ
депсыхтэкъэ
фепсыхтэкъэ
епсых(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сепсыхын
уепсыхын
епсыхын
депсыхын
фепсыхын
епсыхын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сепсыхынкъэ
уепсыхынкъэ
епсыхынкъэ
депсыхынкъэ
фепсыхынкъэ
епсыхын(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сепсыхыну
уепсыхыну
епсыхыну
депсыхыну
фепсыхыну
епсыхыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сепсыхынукъэ
уепсыхынукъэ
епсыхынукъэ
депсыхынукъэ
фепсыхынукъэ
епсыхыну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сепсыхмэ
уепсыхмэ
епсыхмэ
депсыхмэ
фепсыхмэ
епсых(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
семыпсыхмэ
уемыпсыхмэ
емыпсыхмэ
демыпсыхмэ
фемыпсыхмэ
емыпсых(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сепсыхамэ
уепсыхамэ
епсыхамэ
депсыхамэ
фепсыхамэ
епсыха(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
семыпсыхамэ
уемыпсыхамэ
емыпсыхамэ
демыпсыхамэ
фемыпсыхамэ
емыпсыха(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сепсыхыгъамэ
уепсыхыгъамэ
епсыхыгъамэ
депсыхыгъамэ
фепсыхыгъамэ
епсыхыгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
семыпсыхыгъамэ
уемыпсыхыгъамэ
емыпсыхыгъамэ
демыпсыхыгъамэ
фемыпсыхыгъамэ
емыпсыхыгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сепсыхынмэ
уепсыхынмэ
епсыхынмэ
депсыхынмэ
фепсыхынмэ
епсыхын(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семыпсыхынмэ
уемыпсыхынмэ
емыпсыхынмэ
демыпсыхынмэ
фемыпсыхынмэ
емыпсыхын(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сепсыхынумэ
уепсыхынумэ
епсыхынумэ
депсыхынумэ
фепсыхынумэ
епсыхыну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семыпсыхынумэ
уемыпсыхынумэ
емыпсыхынумэ
демыпсыхынумэ
фемыпсыхынумэ
емыпсыхыну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сепсыхтэмэ
уепсыхтэмэ
епсыхтэмэ
депсыхтэмэ
фепсыхтэмэ
епсых(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
семыпсыхтэмэ
уемыпсыхтэмэ
емыпсыхтэмэ
демыпсыхтэмэ
фемыпсыхтэмэ
емыпсых(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сепсыхатэмэ
уепсыхатэмэ
епсыхатэмэ
депсыхатэмэ
фепсыхатэмэ
епсыха(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
семыпсыхатэмэ
уемыпсыхатэмэ
емыпсыхатэмэ
демыпсыхатэмэ
фемыпсыхатэмэ
емыпсыха(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сепсыхыгъатэмэ
уепсыхыгъатэмэ
епсыхыгъатэмэ
депсыхыгъатэмэ
фепсыхыгъатэмэ
епсыхыгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
семыпсыхыгъатэмэ
уемыпсыхыгъатэмэ
емыпсыхыгъатэмэ
демыпсыхыгъатэмэ
фемыпсыхыгъатэмэ
емыпсыхыгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сепсыхынтэмэ
уепсыхынтэмэ
епсыхынтэмэ
депсыхынтэмэ
фепсыхынтэмэ
епсыхын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семыпсыхынтэмэ
уемыпсыхынтэмэ
емыпсыхынтэмэ
демыпсыхынтэмэ
фемыпсыхынтэмэ
емыпсыхын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сепсыхынутэмэ
уепсыхынутэмэ
епсыхынутэмэ
депсыхынутэмэ
фепсыхынутэмэ
епсыхыну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семыпсыхынутэмэ
уемыпсыхынутэмэ
емыпсыхынутэмэ
демыпсыхынутэмэ
фемыпсыхынутэмэ
емыпсыхыну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сепсыхынт
уепсыхынт
епсыхынт
депсыхынт
фепсыхынт
епсыхын(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сепсыхынтэкъым
уепсыхынтэкъым
епсыхынтэкъым
депсыхынтэкъым
фепсыхынтэкъым
епсыхын(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сепсыхынут
уепсыхынут
епсыхынут
депсыхынут
фепсыхынут
епсыхыну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сепсыхынутэкъым
уепсыхынутэкъым
епсыхынутэкъым
депсыхынутэкъым
фепсыхынутэкъым
епсыхыну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сепсыхми
уепсыхми
епсыхми
депсыхми
фепсыхми
епсых(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
семыпсыхми
уемыпсыхми
емыпсыхми
демыпсыхми
фемыпсыхми
емыпсых(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сепсыхами
уепсыхами
епсыхами
депсыхами
фепсыхами
епсыха(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
семыпсыхами
уемыпсыхами
емыпсыхами
демыпсыхами
фемыпсыхами
емыпсыха(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сепсыхыгъами
уепсыхыгъами
епсыхыгъами
депсыхыгъами
фепсыхыгъами
епсыхыгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
семыпсыхыгъами
уемыпсыхыгъами
емыпсыхыгъами
демыпсыхыгъами
фемыпсыхыгъами
емыпсыхыгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сепсыхынми
уепсыхынми
епсыхынми
депсыхынми
фепсыхынми
епсыхын(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семыпсыхынми
уемыпсыхынми
емыпсыхынми
демыпсыхынми
фемыпсыхынми
емыпсыхын(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сепсыхынуми
уепсыхынуми
епсыхынуми
депсыхынуми
фепсыхынуми
епсыхыну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семыпсыхынуми
уемыпсыхынуми
емыпсыхынуми
демыпсыхынуми
фемыпсыхынуми
емыпсыхыну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сепсыхтэми
уепсыхтэми
епсыхтэми
депсыхтэми
фепсыхтэми
епсых(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
семыпсыхтэми
уемыпсыхтэми
емыпсыхтэми
демыпсыхтэми
фемыпсыхтэми
емыпсых(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сепсыхатэми
уепсыхатэми
епсыхатэми
депсыхатэми
фепсыхатэми
епсыха(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
семыпсыхатэми
уемыпсыхатэми
емыпсыхатэми
демыпсыхатэми
фемыпсыхатэми
емыпсыха(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сепсыхыгъатэми
уепсыхыгъатэми
епсыхыгъатэми
депсыхыгъатэми
фепсыхыгъатэми
епсыхыгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
семыпсыхыгъатэми
уемыпсыхыгъатэми
емыпсыхыгъатэми
демыпсыхыгъатэми
фемыпсыхыгъа(хэ)тэми
емыпсыхыгъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сепсыхынтэми
уепсыхынтэми
епсыхынтэми
депсыхынтэми
фепсыхынтэми
епсыхын(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семыпсыхынтэми
уемыпсыхынтэми
емыпсыхынтэми
демыпсыхынтэми
фемыпсыхынтэми
емыпсыхын(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сепсыхынутэми
уепсыхынутэми
епсыхынутэми
депсыхынутэми
фепсыхынутэми
епсыхыну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семыпсыхынутэми
уемыпсыхынутэми
емыпсыхынутэми
демыпсыхынутэми
фемыпсыхынутэми
емыпсыхыну(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сепсыхаи
уепсыхаи
епсыхаи
депсыхаи
фепсыхаи
епсыхаи
щымыӀэныгъэ:
семыпсыхаи
уемыпсыхаи
емыпсыхаи
демыпсыхаи
фемыпсыхаи
емыпсыхаи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сепсыхащэрэт
уепсыхащэрэт
епсыхащэрэт
депсыхащэрэт
фепсыхащэрэт
епсыха(хэ)щэрэт
щымыӀэныгъэ:
семыпсыхащэрэт
уемыпсыхащэрэт
емыпсыхащэрэт
демыпсыхащэрэт
фемыпсыхащэрэт
емыпсыха(хэ)щэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сепсыхагъэнщ
уепсыхагъэнщ
епсыхагъэнщ
депсыхагъэнщ
фепсыхагъэнщ
епсыхагъэн(хэ)щ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сепсыхагъэнкъым
уепсыхагъэнкъым
епсыхагъэнкъым
депсыхагъэнкъым
фепсыхагъэнкъым
епсыхагъэн(хэ)къым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сепсыхагъэнт
уепсыхагъэнт
епсыхагъэнт
депсыхагъэнт
фепсыхагъэнт
епсыхагъэн(хэ)т
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сепсыхагъэнтэкъым
уепсыхагъэнтэкъым
епсыхагъэнтэкъым
депсыхагъэнтэкъым
фепсыхагъэнтэкъым
епсыхагъэн(хэ)тэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сепсыхагъэн
уепсыхагъэн
епсыхагъэн
депсыхагъэн
фепсыхагъэн
епсыхагъэн(хэ)
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сепсыхагъэнкъэ
уепсыхагъэнкъэ
епсыхагъэнкъэ
депсыхагъэнкъэ
фепсыхагъэнкъэ
епсыхагъэн(хэ)къэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сепсыхагъэнт
уепсыхагъэнт
епсыхагъэнт
депсыхагъэнт
фепсыхагъэнт
епсыхагъэн(хэ)т
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сепсыхагъэнтэкъэ
уепсыхагъэнтэкъэ
епсыхагъэнтэкъэ
депсыхагъэнтэкъэ
фепсыхагъэнтэкъэ
епсыхагъэн(хэ)тэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сепсыхагъэнущ
уепсыхагъэнущ
епсыхагъэнущ
депсыхагъэнущ
фепсыхагъэнущ
епсыхагъэну(хэ)щ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сепсыхагъэнукъым
уепсыхагъэнукъым
епсыхагъэнукъым
депсыхагъэнукъым
фепсыхагъэнукъым
епсыхагъэну(хэ)къым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сепсыхагъэнут
уепсыхагъэнут
епсыхагъэнут
депсыхагъэнут
фепсыхагъэнут
епсыхагъэну(хэ)т
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сепсыхагъэнутэкъым
уепсыхагъэнутэкъым
епсыхагъэнутэкъым
депсыхагъэнутэкъым
фепсыхагъэнутэкъым
епсыхагъэну(хэ)тэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сепсыхагъэну
уепсыхагъэну
епсыхагъэну
депсыхагъэну
фепсыхагъэну
епсыхагъэну(хэ)
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сепсыхагъэнукъэ
уепсыхагъэнукъэ
епсыхагъэнукъэ
депсыхагъэнукъэ
фепсыхагъэнукъэ
епсыхагъэну(хэ)къэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сепсыхагъэнут
уепсыхагъэнут
епсыхагъэнут
депсыхагъэнут
фепсыхагъэнут
епсыхагъэну(хэ)т
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сепсыхагъэнутэкъэ
уепсыхагъэнутэкъэ
епсыхагъэнутэкъэ
депсыхагъэнутэкъэ
фепсыхагъэнутэкъэ
епсыхагъэну(хэ)тэкъэ
Зэлэжь (объектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
зэпсых
ит зэман - щымыӀэныгъэ
зэмыпсых
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэпсыха
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэмыпсыха
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэпсыхыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэмыпсыхыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэпсыхын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэмыпсыхын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэпсыхыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэмыпсыхыну
Зылэжь (субъектнэ) причастие (щхьэм иту)
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сепсых
уепсых
епсых
депсых
фепсых
епсых(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
семыпсых
уемыпсых
емыпсых
демыпсых
фемыпсых
емыпсых(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сепсыха
уепсыха
епсыха
депсыха
фепсыха
епсыха(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
семыпсыха
уемыпсыха
емыпсыха
демыпсыха
фемыпсыха
емыпсыха(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сепсыхыгъа
уепсыхыгъа
епсыхыгъа
депсыхыгъа
фепсыхыгъа
епсыхыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
семыпсыхыгъа
уемыпсыхыгъа
емыпсыхыгъа
демыпсыхыгъа
фемыпсыхыгъа
емыпсыхыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сепсыхын
уепсыхын
епсыхын
депсыхын
фепсыхын
епсыхын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
семыпсыхын
уемыпсыхын
емыпсыхын
демыпсыхын
фемыпсыхын
емыпсыхын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сепсыхыну
уепсыхыну
епсыхыну
депсыхыну
фепсыхыну
епсыхыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
семыпсыхыну
уемыпсыхыну
емыпсыхыну
демыпсыхыну
фемыпсыхыну
емыпсыхыну(хэ)
Обстоятельственнэ причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрепсых
узэрепсых
зэрепсых
дызэрепсых
фызэрепсых
зэрепсых(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэремыпсых
узэремыпсых
зэремыпсых
дызэремыпсых
фызэремыпсых
зэремыпсых(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрепсыха
узэрепсыха
зэрепсыха
дызэрепсыха
фызэрепсыха
зэрепсыха(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэремыпсыха
узэремыпсыха
зэремыпсыха
дызэремыпсыха
фызэремыпсыха
зэремыпсыха(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрепсыхыгъа
узэрепсыхыгъа
зэрепсыхыгъа
дызэрепсыхыгъа
фызэрепсыхыгъа
зэрепсыхыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэремыпсыхыгъа
узэремыпсыхыгъа
зэремыпсыхыгъа
дызэремыпсыхыгъа
фызэремыпсыхыгъа
зэремыпсыхыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрепсыхын
узэрепсыхын
зэрепсыхын
дызэрепсыхын
фызэрепсыхын
зэрепсыхын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэремыпсыхын
узэремыпсыхын
зэремыпсыхын
дызэремыпсыхын
фызэремыпсыхын
зэремыпсыхын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрепсыхыну
узэрепсыхыну
зэрепсыхыну
дызэрепсыхыну
фызэрепсыхыну
зэрепсыхыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэремыпсыхыну
узэремыпсыхыну
зэремыпсыхыну
дызэремыпсыхыну
фызэремыпсыхыну
зэремыпсыхыну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщепсых
ущепсых
щепсых
дыщепсых
фыщепсых
щепсых(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщемыпсых
ущемыпсых
щемыпсых
дыщемыпсых
фыщемыпсых
щемыпсых(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщепсыха
ущепсыха
щепсыха
дыщепсыха
фыщепсыха
щепсыха(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщемыпсыха
ущемыпсыха
щемыпсыха
дыщемыпсыха
фыщемыпсыха
щемыпсыха(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщепсыхыгъа
ущепсыхыгъа
щепсыхыгъа
дыщепсыхыгъа
фыщепсыхыгъа
щепсыхыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщемыпсыхыгъа
ущемыпсыхыгъа
щемыпсыхыгъа
дыщемыпсыхыгъа
фыщемыпсыхыгъа
щемыпсыхыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщепсыхын
ущепсыхын
щепсыхын
дыщепсыхын
фыщепсыхын
щепсыхын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщемыпсыхын
ущемыпсыхын
щемыпсыхын
дыщемыпсыхын
фыщемыпсыхын
щемыпсыхын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщепсыхыну
ущепсыхыну
щепсыхыну
дыщепсыхыну
фыщепсыхыну
щепсыхыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщемыпсыхыну
ущемыпсыхыну
щемыпсыхыну
дыщемыпсыхыну
фыщемыпсыхыну
щемыпсыхыну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздепсых
уздепсых
здепсых
дыздепсых
фыздепсых
здепсых(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздемыпсых
уздемыпсых
здемыпсых
дыздемыпсых
фыздемыпсых
здемыпсых(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздепсыха
уздепсыха
здепсыха
дыздепсыха
фыздепсыха
здепсыха(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздемыпсыха
уздемыпсыха
здемыпсыха
дыздемыпсыха
фыздемыпсыха
здемыпсыха(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздепсыхыгъа
уздепсыхыгъа
здепсыхыгъа
дыздепсыхыгъа
фыздепсыхыгъа
здепсыхыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздемыпсыхыгъа
уздемыпсыхыгъа
здемыпсыхыгъа
дыздемыпсыхыгъа
фыздемыпсыхыгъа
здемыпсыхыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздепсыхын
уздепсыхын
здепсыхын
дыздепсыхын
фыздепсыхын
здепсыхын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздемыпсыхын
уздемыпсыхын
здемыпсыхын
дыздемыпсыхын
фыздемыпсыхын
здемыпсыхын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздепсыхыну
уздепсыхыну
здепсыхыну
дыздепсыхыну
фыздепсыхыну
здепсыхыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздемыпсыхыну
уздемыпсыхыну
здемыпсыхыну
дыздемыпсыхыну
фыздемыпсыхыну
здемыпсыхыну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀепсых
ущӀепсых
щӀепсых
дыщӀепсых
фыщӀепсых
щӀепсых(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀемыпсых
ущӀемыпсых
щӀемыпсых
дыщӀемыпсых
фыщӀемыпсых
щӀемыпсых(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀепсыха
ущӀепсыха
щӀепсыха
дыщӀепсыха
фыщӀепсыха
щӀепсыха(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀемыпсыха
ущӀемыпсыха
щӀемыпсыха
дыщӀемыпсыха
фыщӀемыпсыха
щӀемыпсыха(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀепсыхыгъа
ущӀепсыхыгъа
щӀепсыхыгъа
дыщӀепсыхыгъа
фыщӀепсыхыгъа
щӀепсыхыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀемыпсыхыгъа
ущӀемыпсыхыгъа
щӀемыпсыхыгъа
дыщӀемыпсыхыгъа
фыщӀемыпсыхыгъа
щӀемыпсыхыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀепсыхын
ущӀепсыхын
щӀепсыхын
дыщӀепсыхын
фыщӀепсыхын
щӀепсыхын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀемыпсыхын
ущӀемыпсыхын
щӀемыпсыхын
дыщӀемыпсыхын
фыщӀемыпсыхын
щӀемыпсыхын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀепсыхыну
ущӀепсыхыну
щӀепсыхыну
дыщӀепсыхыну
фыщӀепсыхыну
щӀепсыхыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀемыпсыхыну
ущӀемыпсыхыну
щӀемыпсыхыну
дыщӀемыпсыхыну
фыщӀемыпсыхыну
щӀемыпсыхыну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сепсыхыу
уепсыхыу
епсыхыу
депсыхыу
фепсыхыу
епсых(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
семыпсыхыу
уемыпсыхыу
емыпсыхыу
демыпсыхыу
фемыпсыхыу
емыпсых(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сепсыхауэ
уепсыхауэ
епсыхауэ
депсыхауэ
фепсыхауэ
епсыхауэ / епсыхахэу
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
семыпсыхауэ
уемыпсыхауэ
емыпсыхауэ
демыпсыхауэ
фемыпсыхауэ
емыпсыхауэ / емыпсыхахэу
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сепсыхыурэ
уепсыхыурэ
епсыхыурэ
депсыхыурэ
фепсыхыурэ
епсых(хэ)урэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
семыпсыхыурэ
уемыпсыхыурэ
емыпсыхыурэ
демыпсыхыурэ
фемыпсыхыурэ
емыпсых(хэ)урэ
Косвеннэ дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Косвеннэ Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сынопсых
сопсых
--
сывопсых
сопсых(хэ)
уэ
укъызопсых
--
уопсых
укъыдопсых
--
уопсых(хэ)
ар
къызопсых
къопсых
йопсых
къыдопсых
къывопсых
йопсых(хэ)
дэ
--
дынопсых
допсых
--
дывопсых
допсых(хэ)
фэ
фыкъызопсых
--
фопсых
фыкъыдопсых
--
фопсых(хэ)
ахэр
къызопсых
къопсых
йопсых
къыдопсых
къывопсых
йопсых(хэ)
Косвеннэ дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)
Косвеннэ Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сынопсыхрэ
сепсыхрэ
--
сывэпсыхрэ
сепсых(хэ)рэ
уэ
укъызэпсыхрэ
--
уепсыхрэ
укъыдэпсыхрэ
--
уепсых(хэ)рэ
ар
къызэпсыхрэ
къопсыхрэ
епсыхрэ
къыдэпсыхрэ
къывэпсыхрэ
епсых(хэ)рэ
дэ
--
дынопсыхрэ
депсыхрэ
--
дывэпсыхрэ
депсых(хэ)рэ
фэ
фыкъызэпсыхрэ
--
фепсыхрэ
фыкъыдэпсыхрэ
--
фепсых(хэ)рэ]
ахэр
къызэпсыхрэ
къопсыхрэ
епсыхрэ
къыдэпсыхрэ
къывэпсыхрэ
епсых(хэ)рэ
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[псых]
[псых]р
--
[псых]хэр
Эргативнэ:
[псых]
[псых]м
--
[псых]хэм
Послеложнэ:
[псых]кӀэ
[псых]мкӀэ
[псых]хэкӀэ
[псых]хэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[псых]ыу
[псых]рауэ
[псых]хэу
[псых]хэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[псых]а
[псых]ар
--
[псых]ахэр
Эргативнэ:
[псых]а
[псых]ам
--
[псых]ахэм
Послеложнэ:
[псых]акӀэ
[псых]амкӀэ
[псых]ахэкӀэ
[псых]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[псых]ауэ
[псых]арауэ
[псых]ахэу
[псых]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[псых]ын
[псых]ыныр
--
[псых]ынхэр
Эргативнэ:
[псых]ын
[псых]ыным
--
[псых]ынхэм
Послеложнэ:
[псых]ынкӀэ
[псых]ынымкӀэ
[псых]ынхэкӀэ
[псых]ынхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[псых]ыну
[псых]ынырауэ
[псых]ынхэу
[псых]ынхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[псых]ыну
[псых]ынур
--
[псых]ынухэр
Эргативнэ:
[псых]ыну
[псых]ынум
--
[псых]ынухэм
Послеложнэ:
[псых]ынукӀэ
[псых]ынумкӀэ
[псых]ынухэкӀэ
[псых]ынухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[псых]ынууэ
[псых]ынурауэ
[псых]ынухэу
[псых]ынухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Къехын, къеувэхын (п. п. шым). ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
епсыхын: get down off of, dismount (a horse)
ЩӀалэр епсыхащ: the young man got down off his horse. УРЫСЫБЗЭ
епсыхын: спешиться, сойти (напр. с коня)
ЩӀалэр епсыхащ: молодой человек сошел с коня. БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.