Wt/kbd/едэӏуэн

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA [je:dɐ'ʔʷɐn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• е- [дэӀу] + -э + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэмыӏэс "едэӏуэн"-м и спряженэ

Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:	едэӀуэн
щымыӀэныгъэ:	емыдэӀуэн

Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	седэӀуэн	уедэӀуэн	едэӀуэн	дедэӀуэн	федэӀуэн	едэӀуэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:	семыдэӀуэн	уемыдэӀуэн	емыдэӀуэн	демыдэӀуэн	фемыдэӀуэн	емыдэӀуэн(хэ)

Унафэ наклоненэ	уэ	фэ
щыӀэныгъэ:	едаӀуэ!	федаӀуэ!
щымыӀэныгъэ:	уемыдаӀуэ!	фемыдаӀуэ!

Ре-кӀэ унафэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	средаӀуэ	уредаӀуэ	иредаӀуэ	дредаӀуэ	фредаӀуэ	иредаӀуэ(хэ)
щымыӀэныгъэ:	сремыдаӀуэ	уремыдаӀуэ	ирэмыдаӀуэ	дремыдаӀуэ	фремыдаӀуэ	иремыдаӀуэ(хэ)

ЗэраӀуатэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	содаӀуэ(р)	уодаӀуэ(р)	йодаӀуэ(р)	додаӀуэ(р)	фодаӀуэ(р)	йодаӀуэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	седаӀуэркъым	уедаӀуэркъым	едаӀуэркъым	дедаӀуэркъым	федаӀуэркъым	едаӀуэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	седаӀуэрт	уедаӀуэрт	едаӀуэрт	дедаӀуэрт	федаӀуэрт	едаӀуэ(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	седаӀуэртэкъым	уедаӀуэртэкъым	едаӀуэртэкъым	дедаӀуэртэкъым	федаӀуэртэкъым	едаӀуэ(хэ)ртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	седэӀуащ	уедэӀуащ	едэӀуащ	дедэӀуащ	федэӀуащ	едэӀуа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	седэӀуакъым	уедэӀуакъым	едэӀуакъым	дедэӀуакъым	федэӀуакъым	едэӀуа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	седэӀуат	уедэӀуат	едэӀуат	дедэӀуат	федэӀуат	едэӀуа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	седэӀуатэкъым	уедэӀуатэкъым	едэӀуатэкъым	дедэӀуатэкъым	федэӀуатэкъым	едэӀуа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	седэӀуэгъащ	уедэӀуэгъащ	едэӀуэгъащ	дедэӀуэгъащ	федэӀуэгъащ	едэӀуэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	седэӀуэгъакъым	уедэӀуэгъакъым	едэӀуэгъакъым	дедэӀуэгъакъым	федэӀуэгъакъым	едэӀуэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	седэӀуэгъат	уедэӀуэгъат	едэӀуэгъат	дедэӀуэгъат	федэӀуэгъат	едэӀуэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:	седэӀуэгъатэкъым	уедэӀуэгъатэкъым	едэӀуэгъатэкъым	дедэӀуэгъатэкъым	федэӀуэгъатэкъым	едэӀуэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	седаӀуэщ	уедаӀуэщ	едаӀуэщ	дедаӀуэщ	федаӀуэщ	едаӀуэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	седаӀуэкъым	уедаӀуэкъым	едаӀуэкъым	дедаӀуэкъым	федаӀуэкъым	едаӀуэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	седаӀуэт	уедаӀуэт	едаӀуэт	дедаӀуэт	федаӀуэт	едаӀуэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	седаӀуэтэкъым	уедаӀуэтэкъым	едаӀуэтэкъым	дедаӀуэтэкъым	федаӀуэтэкъым	едаӀуэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	седэӀуэнщ	уедэӀуэнщ	едэӀуэнщ	дедэӀуэнщ	федэӀуэнщ	едэӀуэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	седэӀуэнкъым	уедэӀуэнкъым	едэӀуэнкъым	дедэӀуэнкъым	федэӀуэнкъым	едэӀуэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	седэӀуэну(хэ)щ	уедэӀуэнущ	едэӀуэнущ	дедэӀуэнущ	федэӀуэнущ	едэӀуэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	седэӀуэнукъым	уедэӀуэнукъым	едэӀуэнукъым	дедэӀуэнукъым	федэӀуэнукъым	едэӀуэну(хэ)къым

ЗэрыупщӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	седаӀуэрэ	уедаӀуэрэ	едаӀуэрэ	дедаӀуэрэ	федаӀуэрэ	едаӀуэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	седаӀуэркъэ	уедаӀуэркъэ	едаӀуэркъэ	дедаӀуэркъэ	федаӀуэркъэ	едаӀуэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	седаӀуэрт	уедаӀуэрт	едаӀуэрт	дедаӀуэрт	федаӀуэрт	едаӀуэ(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	седаӀуэртэкъэ	уедаӀуэртэкъэ	едаӀуэртэкъэ	дедаӀуэртэкъэ	федаӀуэртэкъэ	едаӀуэ(хэ)ртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	седэӀуа	уедэӀуа	едэӀуа	дедэӀуа	федэӀуа	едэӀуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	седэӀуакъэ	уедэӀуакъэ	едэӀуакъэ	дедэӀуакъэ	федэӀуакъэ	едэӀуа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	седэӀуат	уедэӀуат	едэӀуат	дедэӀуат	федэӀуат	едэӀуа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	седэӀуатэкъэ	уедэӀуатэкъэ	едэӀуатэкъэ	дедэӀуатэкъэ	федэӀуатэкъэ	едэӀуа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	седэӀуэгъа	уедэӀуэгъа	едэӀуэгъа	дедэӀуэгъа	федэӀуэгъа	едэӀуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	седэӀуэгъакъэ	уедэӀуэгъакъэ	едэӀуэгъакъэ	дедэӀуэгъакъэ	федэӀуэгъакъэ	едэӀуэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	седэӀуэгъат	уедэӀуэгъат	едэӀуэгъат	дедэӀуэгъат	федэӀуэгъат	едэӀуэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	седэӀуэгъатэкъэ	уедэӀуэгъатэкъэ	едэӀуэгъатэкъэ	дедэӀуэгъатэкъэ	федэӀуэгъатэкъэ	едэӀуэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	седаӀуэ	уедаӀуэ	едаӀуэ	дедаӀуэ	федаӀуэ	едаӀуэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	седаӀуэкъэ	уедаӀуэкъэ	едаӀуэкъэ	дедаӀуэкъэ	федаӀуэкъэ	едаӀуэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	седаӀуэт	уедаӀуэт	едаӀуэт	дедаӀуэт	федаӀуэт	едаӀуэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	седаӀуэтэкъэ	уедаӀуэтэкъэ	едаӀуэтэкъэ	дедаӀуэтэкъэ	федаӀуэтэкъэ	едаӀуэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	седэӀуэн	уедэӀуэн	едэӀуэн	дедэӀуэн	федэӀуэн	едэӀуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	седэӀуэнкъэ	уедэӀуэнкъэ	едэӀуэнкъэ	дедэӀуэнкъэ	федэӀуэнкъэ	едэӀуэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	седэӀуэну	уедэӀуэну	едэӀуэну	дедэӀуэну	федэӀуэну	едэӀуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	седэӀуэнукъэ	уедэӀуэнукъэ	едэӀуэнукъэ	дедэӀуэнукъэ	федэӀуэнукъэ	едэӀуэну(хэ)къэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	седаӀуэмэ	уедаӀуэмэ	едаӀуэмэ	дедаӀуэмэ	федаӀуэмэ	едаӀуэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	семыдаӀуэмэ	уемыдаӀуэмэ	емыдаӀуэмэ	демыдаӀуэмэ	фемыдаӀуэмэ	емыдаӀуэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	седэӀуамэ	уедэӀуамэ	едэӀуамэ	дедэӀуамэ	федэӀуамэ	едэӀуа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	семыдэӀуамэ	уемыдэӀуамэ	емыдэӀуамэ	демыдэӀуамэ	фемыдэӀуамэ	емыдэӀуа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	седэӀуэгъамэ	уедэӀуэгъамэ	едэӀуэгъамэ	дедэӀуэгъамэ	федэӀуэгъамэ	едэӀуэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	семыдэӀуэгъамэ	уемыдэӀуэгъамэ	емыдэӀуэгъамэ	демыдэӀуэгъамэ	фемыдэӀуэгъамэ	емыдэӀуэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	седэӀуэнмэ	уедэӀуэнмэ	едэӀуэнмэ	дедэӀуэнмэ	федэӀуэнмэ	едэӀуэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	семыдэӀуэнмэ	уемыдэӀуэнмэ	емыдэӀуэнмэ	демыдэӀуэнмэ	фемыдэӀуэнмэ	емыдэӀуэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	седэӀуэнумэ	уедэӀуэнумэ	едэӀуэнумэ	дедэӀуэнумэ	федэӀуэнумэ	едэӀуэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	семыдэӀуэнумэ	уемыдэӀуэнумэ	емыдэӀуэнумэ	демыдэӀуэнумэ	фемыдэӀуэнумэ	емыдэӀуэну(хэ)мэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	седаӀуэтэмэ	уедаӀуэтэмэ	едаӀуэтэмэ	дедаӀуэтэмэ	федаӀуэтэмэ	едаӀуэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	семыдаӀуэтэмэ	уемыдаӀуэтэмэ	емыдаӀуэтэмэ	демыдаӀуэтэмэ	фемыдаӀуэтэмэ	емыдаӀуэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	седэӀуатэмэ	уедэӀуатэмэ	едэӀуатэмэ	дедэӀуатэмэ	федэӀуатэмэ	едэӀуа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	семыдэӀуатэмэ	уемыдэӀуатэмэ	емыдэӀуатэмэ	демыдэӀуатэмэ	фемыдэӀуатэмэ	емыдэӀуа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	седэӀуэгъатэмэ	уедэӀуэгъатэмэ	едэӀуэгъатэмэ	дедэӀуэгъатэмэ	федэӀуэгъатэмэ	едэӀуэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	семыдэӀуэгъатэмэ	уемыдэӀуэгъатэмэ	емыдэӀуэгъатэмэ	демыдэӀуэгъатэмэ	фемыдэӀуэгъатэмэ	емыдэӀуэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	седэӀуэнтэмэ	уедэӀуэнтэмэ	едэӀуэнтэмэ	дедэӀуэнтэмэ	федэӀуэнтэмэ	едэӀуэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	семыдэӀуэнтэмэ	уемыдэӀуэнтэмэ	емыдэӀуэнтэмэ	демыдэӀуэнтэмэ	фемыдэӀуэнтэмэ	емыдэӀуэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	седэӀуэнутэмэ	уедэӀуэнутэмэ	едэӀуэнутэмэ	дедэӀуэнутэмэ	федэӀуэнутэмэ	едэӀуэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	семыдэӀуэнутэмэ	уемыдэӀуэнутэмэ	емыдэӀуэнутэмэ	демыдэӀуэнутэмэ	фемыдэӀуэнутэмэ	емыдэӀуэну(хэ)тэмэ

сослагательнэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	седэӀуэнт	уедэӀуэнт	едэӀуэнт	дедэӀуэнт	федэӀуэнт	едэӀуэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	седэӀуэнтэкъым	уедэӀуэнтэкъым	едэӀуэнтэкъым	дедэӀуэнтэкъым	федэӀуэнтэкъым	едэӀуэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	седэӀуэнут	уедэӀуэнут	едэӀуэнут	дедэӀуэнут	федэӀуэнут	едэӀуэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	седэӀуэнутэкъым	уедэӀуэнутэкъым	едэӀуэнутэкъым	дедэӀуэнутэкъым	федэӀуэнутэкъым	едэӀуэну(хэ)тэкъым

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	седаӀуэми	уедаӀуэми	едаӀуэми	дедаӀуэми	федаӀуэми	едаӀуэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	семыдаӀуэми	уемыдаӀуэми	емыдаӀуэми	демыдаӀуэми	фемыдаӀуэми	емыдаӀуэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	седэӀуами	уедэӀуами	едэӀуами	дедэӀуами	федэӀуами	едэӀуа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	семыдэӀуами	уемыдэӀуами	емыдэӀуами	демыдэӀуами	фемыдэӀуами	емыдэӀуа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	седэӀуэгъами	уедэӀуэгъами	едэӀуэгъами	дедэӀуэгъами	федэӀуэгъами	едэӀуэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	семыдэӀуэгъами	уемыдэӀуэгъами	емыдэӀуэгъами	демыдэӀуэгъами	фемыдэӀуэгъами	емыдэӀуэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	седэӀуэнми	уедэӀуэнми	едэӀуэнми	дедэӀуэнми	федэӀуэнми	едэӀуэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	семыдэӀуэнми	уемыдэӀуэнми	емыдэӀуэнми	демыдэӀуэнми	фемыдэӀуэнми	емыдэӀуэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	седэӀуэнуми	уедэӀуэнуми	едэӀуэнуми	дедэӀуэнуми	федэӀуэнуми	едэӀуэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	семыдэӀуэнуми	уемыдэӀуэнуми	емыдэӀуэнуми	демыдэӀуэнуми	фемыдэӀуэнуми	емыдэӀуэну(хэ)ми

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	седаӀуэтэми	уедаӀуэтэми	едаӀуэтэми	дедаӀуэтэми	федаӀуэтэми	едаӀуэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	семыдаӀуэтэми	уемыдаӀуэтэми	емыдаӀуэтэми	демыдаӀуэтэми	фемыдаӀуэтэми	емыдаӀуэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	седэӀуатэми	уедэӀуатэми	едэӀуатэми	дедэӀуатэми	федэӀуатэми	едэӀуа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	семыдэӀуатэми	уемыдэӀуатэми	емыдэӀуатэми	демыдэӀуатэми	фемыдэӀуатэми	емыдэӀуа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	седэӀуэгъатэми	уедэӀуэгъатэми	едэӀуэгъатэми	дедэӀуэгъатэми	федэӀуэгъатэми	едэӀуэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	семыдэӀуэгъатэми	уемыдэӀуэгъатэми	емыдэӀуэгъатэми	демыдэӀуэгъатэми	фемыдэӀуэгъа(хэ)тэми	емыдэӀуэгъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	седэӀуэнтэми	уедэӀуэнтэми	едэӀуэнтэми	дедэӀуэнтэми	федэӀуэнтэми	едэӀуэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	семыдэӀуэнтэми	уемыдэӀуэнтэми	емыдэӀуэнтэми	демыдэӀуэнтэми	фемыдэӀуэнтэми	емыдэӀуэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	седэӀуэнутэми	уедэӀуэнутэми	едэӀуэнутэми	дедэӀуэнутэми	федэӀуэнутэми	едэӀуэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	семыдэӀуэнутэми	уемыдэӀуэнутэми	емыдэӀуэнутэми	демыдэӀуэнутэми	фемыдэӀуэнутэми	емыдэӀуэну(хэ)тэми

гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	седэӀуаи	уедэӀуаи	едэӀуаи	дедэӀуаи	федэӀуаи	едэӀуаи
щымыӀэныгъэ:	семыдэӀуаи	уемыдэӀуаи	емыдэӀуаи	демыдэӀуаи	фемыдэӀуаи	емыдэӀуаи

фӀэфӀыныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	седэӀуащэрэт	уедэӀуащэрэт	едэӀуащэрэт	дедэӀуащэрэт	федэӀуащэрэт	едэӀуа(хэ)щэрэт
щымыӀэныгъэ:	семыдэӀуащэрэт	уемыдэӀуащэрэт	емыдэӀуащэрэт	демыдэӀуащэрэт	фемыдэӀуащэрэт	емыдэӀуа(хэ)щэрэт

шэч къытехьэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	седэӀуагъэнщ	уедэӀуагъэнщ	едэӀуагъэнщ	дедэӀуагъэнщ	федэӀуагъэнщ	едэӀуагъэн(хэ)щ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	седэӀуагъэнкъым	уедэӀуагъэнкъым	едэӀуагъэнкъым	дедэӀуагъэнкъым	федэӀуагъэнкъым	едэӀуагъэн(хэ)къым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	седэӀуагъэнт	уедэӀуагъэнт	едэӀуагъэнт	дедэӀуагъэнт	федэӀуагъэнт	едэӀуагъэн(хэ)т
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	седэӀуагъэнтэкъым	уедэӀуагъэнтэкъым	едэӀуагъэнтэкъым	дедэӀуагъэнтэкъым	федэӀуагъэнтэкъым	едэӀуагъэн(хэ)тэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	седэӀуагъэн	уедэӀуагъэн	едэӀуагъэн	дедэӀуагъэн	федэӀуагъэн	едэӀуагъэн(хэ)
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	седэӀуагъэнкъэ	уедэӀуагъэнкъэ	едэӀуагъэнкъэ	дедэӀуагъэнкъэ	федэӀуагъэнкъэ	едэӀуагъэн(хэ)къэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	седэӀуагъэнт	уедэӀуагъэнт	едэӀуагъэнт	дедэӀуагъэнт	федэӀуагъэнт	едэӀуагъэн(хэ)т
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	седэӀуагъэнтэкъэ	уедэӀуагъэнтэкъэ	едэӀуагъэнтэкъэ	дедэӀуагъэнтэкъэ	федэӀуагъэнтэкъэ	едэӀуагъэн(хэ)тэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	седэӀуагъэнущ	уедэӀуагъэнущ	едэӀуагъэнущ	дедэӀуагъэнущ	федэӀуагъэнущ	едэӀуагъэну(хэ)щ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	седэӀуагъэнукъым	уедэӀуагъэнукъым	едэӀуагъэнукъым	дедэӀуагъэнукъым	федэӀуагъэнукъым	едэӀуагъэну(хэ)къым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	седэӀуагъэнут	уедэӀуагъэнут	едэӀуагъэнут	дедэӀуагъэнут	федэӀуагъэнут	едэӀуагъэну(хэ)т
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	седэӀуагъэнутэкъым	уедэӀуагъэнутэкъым	едэӀуагъэнутэкъым	дедэӀуагъэнутэкъым	федэӀуагъэнутэкъым	едэӀуагъэну(хэ)тэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	седэӀуагъэну	уедэӀуагъэну	едэӀуагъэну	дедэӀуагъэну	федэӀуагъэну	едэӀуагъэну(хэ)
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	седэӀуагъэнукъэ	уедэӀуагъэнукъэ	едэӀуагъэнукъэ	дедэӀуагъэнукъэ	федэӀуагъэнукъэ	едэӀуагъэну(хэ)къэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	седэӀуагъэнут	уедэӀуагъэнут	едэӀуагъэнут	дедэӀуагъэнут	федэӀуагъэнут	едэӀуагъэну(хэ)т
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	седэӀуагъэнутэкъэ	уедэӀуагъэнутэкъэ	едэӀуагъэнутэкъэ	дедэӀуагъэнутэкъэ	федэӀуагъэнутэкъэ	едэӀуагъэну(хэ)тэкъэ

Зэлэжь (объектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	зэдаӀуэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ	зэмыдаӀуэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	зэдэӀуа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	зэмыдэӀуа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	зэдэӀуэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	зэмыдэӀуэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	зэдэӀуэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	зэмыдэӀуэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	зэдэӀуэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	зэмыдэӀуэну

Зылэжь (субъектнэ) причастие (щхьэм иту)	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ	седаӀуэ	уедаӀуэ	едаӀуэ	дедаӀуэ	федаӀуэ	едаӀуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	семыдаӀуэ	уемыдаӀуэ	емыдаӀуэ	демыдаӀуэ	фемыдаӀуэ	емыдаӀуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	седэӀуа	уедэӀуа	едэӀуа	дедэӀуа	федэӀуа	едэӀуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	семыдэӀуа	уемыдэӀуа	емыдэӀуа	демыдэӀуа	фемыдэӀуа	емыдэӀуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	седэӀуэгъа	уедэӀуэгъа	едэӀуэгъа	дедэӀуэгъа	федэӀуэгъа	едэӀуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	семыдэӀуэгъа	уемыдэӀуэгъа	емыдэӀуэгъа	демыдэӀуэгъа	фемыдэӀуэгъа	емыдэӀуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	седэӀуэн	уедэӀуэн	едэӀуэн	дедэӀуэн	федэӀуэн	едэӀуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	семыдэӀуэн	уемыдэӀуэн	емыдэӀуэн	демыдэӀуэн	фемыдэӀуэн	емыдэӀуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	седэӀуэну	уедэӀуэну	едэӀуэну	дедэӀуэну	федэӀуэну	едэӀуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	семыдэӀуэну	уемыдэӀуэну	емыдэӀуэну	демыдэӀуэну	фемыдэӀуэну	емыдэӀуэну(хэ)

Обстоятельственнэ причастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сызэредаӀуэ	узэредаӀуэ	зэредаӀуэ	дызэредаӀуэ	фызэредаӀуэ	зэредаӀуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сызэремыдаӀуэ	узэремыдаӀуэ	зэремыдаӀуэ	дызэремыдаӀуэ	фызэремыдаӀуэ	зэремыдаӀуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэредэӀуа	узэредэӀуа	зэредэӀуа	дызэредэӀуа	фызэредэӀуа	зэредэӀуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэремыдэӀуа	узэремыдэӀуа	зэремыдэӀуа	дызэремыдэӀуа	фызэремыдэӀуа	зэремыдэӀуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэредэӀуэгъа	узэредэӀуэгъа	зэредэӀуэгъа	дызэредэӀуэгъа	фызэредэӀуэгъа	зэредэӀуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэремыдэӀуэгъа	узэремыдэӀуэгъа	зэремыдэӀуэгъа	дызэремыдэӀуэгъа	фызэремыдэӀуэгъа	зэремыдэӀуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэредэӀуэн	узэредэӀуэн	зэредэӀуэн	дызэредэӀуэн	фызэредэӀуэн	зэредэӀуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэремыдэӀуэн	узэремыдэӀуэн	зэремыдэӀуэн	дызэремыдэӀуэн	фызэремыдэӀуэн	зэремыдэӀуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэредэӀуэну	узэредэӀуэну	зэредэӀуэну	дызэредэӀуэну	фызэредэӀуэну	зэредэӀуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэремыдэӀуэну	узэремыдэӀуэну	зэремыдэӀуэну	дызэремыдэӀуэну	фызэремыдэӀуэну	зэремыдэӀуэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщедаӀуэ	ущедаӀуэ	щедаӀуэ	дыщедаӀуэ	фыщедаӀуэ	щедаӀуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщемыдаӀуэ	ущемыдаӀуэ	щемыдаӀуэ	дыщемыдаӀуэ	фыщемыдаӀуэ	щемыдаӀуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщедэӀуа	ущедэӀуа	щедэӀуа	дыщедэӀуа	фыщедэӀуа	щедэӀуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщемыдэӀуа	ущемыдэӀуа	щемыдэӀуа	дыщемыдэӀуа	фыщемыдэӀуа	щемыдэӀуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщедэӀуэгъа	ущедэӀуэгъа	щедэӀуэгъа	дыщедэӀуэгъа	фыщедэӀуэгъа	щедэӀуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщемыдэӀуэгъа	ущемыдэӀуэгъа	щемыдэӀуэгъа	дыщемыдэӀуэгъа	фыщемыдэӀуэгъа	щемыдэӀуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщедэӀуэн	ущедэӀуэн	щедэӀуэн	дыщедэӀуэн	фыщедэӀуэн	щедэӀуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщемыдэӀуэн	ущемыдэӀуэн	щемыдэӀуэн	дыщемыдэӀуэн	фыщемыдэӀуэн	щемыдэӀуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщедэӀуэну	ущедэӀуэну	щедэӀуэну	дыщедэӀуэну	фыщедэӀуэну	щедэӀуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщемыдэӀуэну	ущемыдэӀуэну	щемыдэӀуэну	дыщемыдэӀуэну	фыщемыдэӀуэну	щемыдэӀуэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыздедаӀуэ	уздедаӀуэ	здедаӀуэ	дыздедаӀуэ	фыздедаӀуэ	здедаӀуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыздемыдаӀуэ	уздемыдаӀуэ	здемыдаӀу	дыздемыдаӀуэ	фыздемыдаӀуэ	здемыдаӀуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздедэӀуа	уздедэӀуа	здедэӀуа	дыздедэӀуа	фыздедэӀуа	здедэӀуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздемыдэӀуа	уздемыдэӀуа	здемыдэӀуа	дыздемыдэӀуа	фыздемыдэӀуа	здемыдэӀуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздедэӀуэгъа	уздедэӀуэгъа	здедэӀуэгъа	дыздедэӀуэгъа	фыздедэӀуэгъа	здедэӀуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздемыдэӀуэгъа	уздемыдэӀуэгъа	здемыдэӀуэгъа	дыздемыдэӀуэгъа	фыздемыдэӀуэгъа	здемыдэӀуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздедэӀуэн	уздедэӀуэн	здедэӀуэн	дыздедэӀуэн	фыздедэӀуэн	здедэӀуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздемыдэӀуэн	уздемыдэӀуэн	здемыдэӀуэн	дыздемыдэӀуэн	фыздемыдэӀуэн	здемыдэӀуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздедэӀуэну	уздедэӀуэну	здедэӀуэну	дыздедэӀуэну	фыздедэӀуэну	здедэӀуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздемыдэӀуэну	уздемыдэӀуэну	здемыдэӀуэну	дыздемыдэӀуэну	фыздемыдэӀуэну	здемыдэӀуэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀедаӀуэ	ущӀедаӀуэ	щӀедаӀуэ	дыщӀедаӀуэ	фыщӀедаӀуэ	щӀедаӀуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀемыдаӀуэ	ущӀемыдаӀуэ	щӀемыдаӀуэ	дыщӀемыдаӀуэ	фыщӀемыдаӀуэ	щӀемыдаӀуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀедэӀуа	ущӀедэӀуа	щӀедэӀуа	дыщӀедэӀуа	фыщӀедэӀуа	щӀедэӀуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀемыдэӀуа	ущӀемыдэӀуа	щӀемыдэӀуа	дыщӀемыдэӀуа	фыщӀемыдэӀуа	щӀемыдэӀуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀедэӀуэгъа	ущӀедэӀуэгъа	щӀедэӀуэгъа	дыщӀедэӀуэгъа	фыщӀедэӀуэгъа	щӀедэӀуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀемыдэӀуэгъа	ущӀемыдэӀуэгъа	щӀемыдэӀуэгъа	дыщӀемыдэӀуэгъа	фыщӀемыдэӀуэгъа	щӀемыдэӀуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀедэӀуэн	ущӀедэӀуэн	щӀедэӀуэн	дыщӀедэӀуэн	фыщӀедэӀуэн	щӀедэӀуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀемыдэӀуэн	ущӀемыдэӀуэн	щӀемыдэӀуэн	дыщӀемыдэӀуэн	фыщӀемыдэӀуэн	щӀемыдэӀуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀедэӀуэну	ущӀедэӀуэну	щӀедэӀуэну	дыщӀедэӀуэну	фыщӀедэӀуэну	щӀедэӀуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀемыдэӀуэну	ущӀемыдэӀуэну	щӀемыдэӀуэну	дыщӀемыдэӀуэну	фыщӀемыдэӀуэну	щӀемыдэӀуэну(хэ)

Деепричастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ	седаӀуэу	уедаӀуэу	едаӀуэу	дедаӀуэу	федаӀуэу	едаӀуэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ	семыдаӀуэу	уемыдаӀуэу	емыдаӀуэу	демыдаӀуэу	фемыдаӀуэу	емыдаӀуэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	седэӀуауэ	уедэӀуауэ	едэӀуауэ	дедэӀуауэ	федэӀуауэ	едэӀуауэ / едэӀуахэу
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	семыдэӀуауэ	уемыдэӀуауэ	емыдэӀуауэ	демыдэӀуауэ	фемыдэӀуауэ	емыдэӀуауэ / емыдэӀуахэу
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ	седаӀуэурэ	уедаӀуэурэ	едаӀуэурэ	дедаӀуэурэ	федаӀуэурэ	едаӀуэ(хэ)урэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ	семыдаӀуэурэ	уемыдаӀуэурэ	емыдаӀуэурэ	демыдаӀуэурэ	фемыдаӀуэурэ	емыдаӀуэ(хэ)урэ

Косвеннэ дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ			Косвеннэ Дополненэ
	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Подлежащэ
сэ	--	сынодаӀуэ	содаӀуэ	--	сыводаӀуэ	содаӀуэ(хэ)
уэ	укъызодаӀуэ	--	уодаӀуэ	укъыдодаӀуэ	--	уодаӀуэ(хэ)
ар	къызодаӀуэ	къодаӀуэ	йодаӀуэ	къыдодаӀуэ	къыводаӀуэ	йодаӀуэ(хэ)
дэ	--	дынодаӀуэ	додаӀуэ	--	дыводаӀуэ	додаӀуэ(хэ)
фэ	фыкъызодаӀуэ	--	фодаӀуэ	фыкъыдодаӀуэ	--	фодаӀуэ(хэ)
ахэр	къызодаӀуэ	къодаӀуэ	йодаӀуэ	къыдодаӀуэ	къыводаӀуэ	йодаӀуэ(хэ)

Косвеннэ дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)			Косвеннэ Дополненэ
	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Подлежащэ
сэ	--	сынодаӀуэрэ	седаӀуэрэ	--	сывэдаӀуэрэ	седаӀуэ(хэ)рэ
уэ	укъызэдаӀуэрэ	--	уедаӀуэрэ	укъыдэдаӀуэрэ	--	уедаӀуэ(хэ)рэ
ар	къызэдаӀуэрэ	къодаӀуэрэ	едаӀуэрэ	къыдэдаӀуэрэ	къывэдаӀуэрэ	едаӀуэ(хэ)рэ
дэ	--	дынодаӀуэрэ	дедаӀуэрэ	--	дывэдаӀуэрэ	дедаӀуэ(хэ)рэ
фэ	фыкъызэдаӀуэрэ	--	федаӀуэрэ	фыкъыдэдаӀуэрэ	--	федаӀуэ(хэ)рэ]
ахэр	къызэдаӀуэрэ	къодаӀуэрэ	едаӀуэрэ	къыдэдаӀуэрэ	къывэдаӀуэрэ	едаӀуэ(хэ)рэ

		-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[даӀу]э	[даӀу]эр	--	[даӀу]эхэр
Эргативнэ:	[даӀу]э	[даӀу]эм	--	[даӀу]эхэм
Послеложнэ:	[даӀу]экӀэ	[даӀу]эмкӀэ	[даӀу]эхэкӀэ	[даӀу]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[даӀу]эуэ	[даӀу]эрауэ	[даӀу]эхэу	[даӀу]эхэрауэ

		-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[дэӀу]а	[дэӀу]ар	--	[дэӀу]ахэр
Эргативнэ:	[дэӀу]а	[дэӀу]ам	--	[дэӀу]ахэм
Послеложнэ:	[дэӀу]акӀэ	[дэӀу]амкӀэ	[дэӀу]ахэкӀэ	[дэӀу]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[дэӀу]ауэ	[дэӀу]арауэ	[дэӀу]ахэу	[дэӀу]ахэрауэ

		-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[дэӀу]эн	[дэӀу]эныр	--	[дэӀу]энхэр
Эргативнэ:	[дэӀу]эн	[дэӀу]эным	--	[дэӀу]энхэм
Послеложнэ:	[дэӀу]энкӀэ	[дэӀу]энымкӀэ	[дэӀу]энхэкӀэ	[дэӀу]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:	[дэӀу]эну	[дэӀу]энырауэ	[дэӀу]энхэу	[дэӀу]энхэрауэ

		-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[дэӀу]эну	[дэӀу]энур	--	[дэӀу]энухэр
Эргативнэ:	[дэӀу]эну	[дэӀу]энум	--	[дэӀу]энухэм
Послеложнэ:	[дэӀу]энукӀэ	[дэӀу]энумкӀэ	[дэӀу]энухэкӀэ	[дэӀу]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[дэӀу]энууэ	[дэӀу]энурауэ	[дэӀу]энухэу	[дэӀу]энухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

1. Зыгуэрым жиӀэр зэхэхын.
2. Зыгуэрым хуэжыӀэщӀэн.

ЩАПХЪЭХЭР

• Шумахуэ, абы хуэдэу зыкъомрэ гупсысэу щыса нэужьым, бжьэ ашыкхэм бгъэдыхьэурэ едаӀуэу щӀидзащ. ХьэхъупащӀэ Хьэжбэчыр
• Софят, къызэдаӀуэ, Софят, мыр уи лэжьыгъэкъым. ЩоджэнцӀыкӀу Ӏэдэм

Зэреджэ тхылъхэм къраха щапхъэхэр

Адыгэбзэ, Гугъуэт Л. Т., Зэхъуэхъу Л. Хь,	«Эльбрус» тхылъ тедзапӀэ, Налшык, 1984	нап. 61
адыгэбзэ	урысыбзэ/русский	инджылыбзэ/English
Дэ псысэм дыдихьэхауэ додаӀуэ.	Мы сказку увлечённо слушаем.	We are listening eagerly to the fairytale.
		нап. 71
И адэ-анэхэм жаӀэм Сэтэней йодаӀуэ.	Сатаней слушает то, что говорят свои родители.	Sataney listens to (obeys) what her parents say.

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

• Уэрэдым едэӀуэн.
• Сабийр анэм жиӀэм йодаӀуэ, жыӀэщӀэщ.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• едэӏуэн: 1. listen to sb or sth 2. obey sb, be obedient to sb
• Уэрэдым едэӀуэн: listen to a song
• Сабийр анэм жиӀэм йодаӀуэ, жыӀэщӀэщ: a child who obeys its mother is obedient.

УРЫСЫБЗЭ

• едэӏуэн: 1. слушать кого-что-л. 2. слушаться кого-л., повиноваться кому-л.
• Уэрэдым едэӀуэн: слушать песню
• Сабийр анэм жиӀэм йодаӀуэ, жыӀэщӀэщ: ребёнок, который слушается мамы - послушный.

БИБЛИОГРАФИЕ

• Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
• БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
• БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
• Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
• Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
• Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
• Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
• Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
• Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.