Wt/kbd/егъэхьын

< Wt‎ | kbd
Wt > kbd > егъэхьын

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС

ЭТИМОЛОГИЕ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

  • IPA [je:ʁɐˈħǝn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

  • е- + гъэ- + [хь] + -ы + -н

СПРЯЖЕНЭ

МЫХЬЭНЭ

  1. хьын псалъэм и каузатив.
  2. Зыгуэрым зыгуэр лъэгъэӀэсын.
  3. ЛӀы етын, дэгъэкӀуэн (и адэ-анэм ямыщӀэу).
  4. Зыгуэрым зыгуэр тегъэкӀуэдэн.
  5. Егъэхьэхун

ЩАПХЪЭХЭР

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

  • Матэр щӀалэм егъэхьын.
  • Письмо егъэхьын.
  • Хъыджэбзыр егъэхьын.
  • Бостейм щэкӀ куэд егъэхьын.
  • Псэлъэным зэман куэд егъэхьын.
  • Ахъшэ егъэхьын.
  • Футбол зэӀущӀэр егъэхьын.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ
  • егъэхьын: 1. caustive for хьын: have or make carry sth swh; have or make spend time in some manner 2. have sb send sth swh (for example, a letter) 3. have sb. give sb in marriage (without the parents' consent) 4. have or make spend sth on sth 5. lose to sb in sth, be defeated by sb; lose sth to sb (for example, money)
  • Матэр щӀалэм егъэхьын: have a boy carry a basket
  • Письмо егъэхьын: send a letter
  • Хъыджэбзыр егъэхьын: make a girl get married without her parents' consent
  • Бостейм щэкӀ куэд егъэхьын: use a lot of fabric to make a dress.
  • Псэлъэным зэман куэд егъэхьын: spend a lot of time talking.
  • Ахъшэ егъэхьын: lose money
  • Футбол зэӀущӀэр егъэхьын: lose a football match.
УРЫСЫБЗЭ
  • егъэхьын: 1. каузатив к хьын: заставить кого-л. нести кого-что-л. куда-л.; застаить кого-л. проводить время каким-л. образом 2. заставить послать что-л. куда-л. (напр. письмо) 3. заставить выдать замуж кого-л. (без согласия родителей) заставить 4. израсходовать, истратить что-л. на что-л. 5. проиграть кому-л. во что-л., потерпеть поражение от кого-л.; проиграть что-л. кому-л. (напр. деньги)
  • Матэр щӀалэм егъэхьын: просить мальчика нести корзину.
  • Письмо егъэхьын: отправить письмо
  • Хъыджэбзыр егъэхьын: заставить девушку выдать замуж без согласия родителей.
  • Бостейм щэкӀ куэд егъэхьын: потратить много ткани на платья.
  • Псэлъэным зэман куэд егъэхьын: тратить много времени на разговоры
  • Ахъшэ егъэхьын: проиграть деньги
  • Футбол зэӀущӀэр егъэхьын: потерять футбольный матч.

БИБЛИОГРАФИЕ

  • Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
  • БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
  • БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
  • Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
  • Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
  • Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
  • Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
  • Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
  • Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.