АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэӏэс "дэхьын"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
дэхьын
щымыӀэныгъэ:
дэмыхьын
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
дэсхьын
дэпхьын
дихьын
дэтхьын
дэфхьын
дахьын
щымыӀэныгъэ:
дэзмыхьын
думыхьын
димыхьын
дэдмыхьын
дэвмыхьын
дамыхьын
Унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
дэхь!
дэфхь!
щымыӀэныгъэ:
думыхь!
дэвмыхь!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
сыдрехь
удрехь
дрехь
дыдрехь
фыдрехь
дрехь
щымыӀэныгъэ:
сыдремыхь
удремыхь
дремыхь
дыдремыхь
фыдремыхь
дремыхь
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
дызохь(ыр)
дыбохь(ыр)
дехь(ыр)
дыдохь(ыр)
дывохь(ыр)
дахь(ыр)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
дэсхьыркъым
дэпхьыркъым
дихьыркъым
дэтхьыркъым
дэфхьыркъым
дахьыркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
дэсхьырт
дэпхьырт
дихьырт
дэтхьырт
дэфхьырт
дахьырт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
дэсхьыртэкъым
дэпхьыртэкъым
дихьыртэкъым
дэтхьыртэкъым
дэфхьыртэкъым
дахьыртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
дэсхьащ
дэпхьащ
дихьащ
дэтхьащ
дэфхьащ
дахьащ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
дэсхьакъым
дэпхьакъым
дихьакъым
дэтхьакъым
дэфхьакъым
дахьакъым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
дэсхьат
дэпхьат
дихьат
дэтхьат
дэфхьат
дахьат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
дэсхьатэкъым
дэпхьатэкъым
дихьатэкъым
дэтхьатэкъым
дэфхьатэкъым
дахьатэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
дэсхьыгъащ
дэпхьыгъащ
дихьыгъащ
дэтхьыгъащ
дэфхьыгъащ
дахьыгъащ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
дэсхьыгъакъым
дэпхьыгъакъым
дихьыгъакъым
дэтхьыгъакъым
дэфхьыгъакъым
дахьыгъакъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
дэсхьыгъат
дэпхьыгъат
дихьыгъат
дэтхьыгъат
дэфхьыгъат
дахьыгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
дэсхьыгъатэкъым
дэпхьыгъатэкъым
дихьыгъатэкъым
дэтхьыгъатэкъым
дэфхьыгъатэкъым
дахьыгъатэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
дэсхьщ
дэпхьщ
дихьщ
дэтхьщ
дэфхьщ
дахьщ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
дэсхькъым
дэпхькъым
дихькъым
дэтхькъым
дэфхькъым
дахькъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
дэсхьт
дэпхьт
дихьт
дэтхьт
дэфхьт
дахьт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
дэсхьтэкъым
дэпхьтэкъым
дихьтэкъым
дэтхьтэкъым
дэфхьтэкъым
дахьтэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэсхьынщ
дэпхьынщ
дихьынщ
дэтхьынщ
дэфхьынщ
дахьынщ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэсхьынкъым
дэпхьынкъым
дихьынкъым
дэтхьынкъым
дэфхьынкъым
дахьынкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэсхьынущ
дэпхьынущ
дихьынущ
дэтхьынущ
дэфхьынущ
дахьынущ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэсхьынукъым
дэпхьынукъым
дихьынукъым
дэтхьынукъым
дэфхьынукъым
дахьынукъым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
дэсхьрэ
дэпхьрэ
дихьрэ
дэтхьрэ
дэфхьрэ
дахьрэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
дэсхьыркъэ
дэпхьыркъэ
дихьыркъэ
дэтхьыркъэ
дэфхьыркъэ
дахьыркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
дэсхьырт
дэпхьырт
дихьырт
дэтхьырт
дэфхьырт
дахьырт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
дэсхьыртэкъэ
дэпхьыртэкъэ
дихьыртэкъэ
дэтхьыртэкъэ
дэфхьыртэкъэ
дахьыртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
дэсхьа
дэпхьа
дихьа
дэтхьа
дэфхьа
дахьа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
дэсхьакъэ
дэпхьакъэ
дихьакъэ
дэтхьакъэ
дэфхьакъэ
дахьакъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
дэсхьат
дэпхьат
дихьат
дэтхьат
дэфхьат
дахьат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
дэсхьатэкъэ
дэпхьатэкъэ
дихьатэкъэ
дэтхьатэкъэ
дэфхьатэкъэ
дахьатэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
дэсхьыгъа
дэпхьыгъа
дихьыгъа
дэтхьыгъа
дэфхьыгъа
дахьыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀыныгъэ:
дэсхьыгъакъэ
дэпхьыгъакъэ
дихьыгъакъэ
дэтхьыгъакъэ
дэфхьыгъакъэ
дахьыгъакъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
дэсхьыгъат
дэпхьыгъат
дихьыгъат
дэтхьыгъат
дэфхьыгъат
дахьыгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
дэсхьыгъатэкъэ
дэпхьыгъатэкъэ
дихьыгъатэкъэ
дэтхьыгъатэкъэ
дэфхьыгъатэкъэ
дахьыгъатэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
дэсхь
дэпхь
дихь
дэтхь
дэфхь
дахь
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
дэсхькъэ
дэпхькъэ
дихькъэ
дэтхькъэ
дэфхькъэ
дахькъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
дэсхьт
дэпхьт
дихьт
дэтхьт
дэфхьт
дахьт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
дэсхьтэкъэ
дэпхьтэкъэ
дихьтэкъэ
дэтхьтэкъэ
дэфхьтэкъэ
дахьтэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэсхьын
дэпхьын
дихьын
дэтхьын
дэфхьын
дахьын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэсхьынкъэ
дэпхьынкъэ
дихьынкъэ
дэтхьынкъэ
дэфхьынкъэ
дахьынкъэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэсхьыну
дэпхьыну
дихьыну
дэтхьыну
дэфхьыну
дахьыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэсхьынукъэ
дэпхьынукъэ
дихьынукъэ
дэтхьынукъэ
дэфхьынукъэ
дахьынукъэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
дэсхьмэ
дэпхьмэ
дихьмэ
дэтхьмэ
дэфхьмэ
дахьмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмыхьмэ
думыхьмэ
димыхьмэ
дэдмыхьмэ
дэвмыхьмэ
дамыхьмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
дэсхьамэ
дэпхьамэ
дихьамэ
дэтхьамэ
дэфхьамэ
дахьамэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзмыхьамэ
думыхьамэ
димыхьамэ
дэдмыхьамэ
дэвмыхьамэ
дамыхьамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
дэсхьыгъамэ
дэпхьыгъамэ
дихьыгъамэ
дэтхьыгъамэ
дэфхьыгъамэ
дахьыгъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзмыхьыгъамэ
думыхьыгъамэ
димыхьыгъамэ
дэдмыхьыгъамэ
дэвмыхьыгъамэ
дамыхьыгъамэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэсхьынмэ
дэпхьынмэ
дихьынмэ
дэтхьынмэ
дэфхьынмэ
дахьынмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмыхьынмэ
думыхьынмэ
димыхьынмэ
дэдмыхьынмэ
дэвмыхьынмэ
дамыхьынмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэсхьынумэ
дэпхьынумэ
дихьынумэ
дэтхьынумэ
дэфхьынумэ
дахьынумэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмыхьынумэ
думыхьынумэ
димыхьынумэ
дэдмыхьынумэ
дэвмыхьынумэ
дамыхьынумэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
дэсхьтэмэ
дэпхьтэмэ
дихьтэмэ
дэтхьтэмэ
дэфхьтэмэ
дахьтэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмыхьтэмэ
думыхьтэмэ
димыхьтэмэ
дэдмыхьтэмэ
дэвмыхьтэмэ
дамыхьтэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
дэсхьатэмэ
дэпхьатэмэ
дихьатэмэ
дэтхьатэмэ
дэфхьатэмэ
дахьатэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзмыхьатэмэ
думыхьатэмэ
димыхьатэмэ
дэдмыхьатэмэ
дэвмыхьатэмэ
дамыхьатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
дэсхьыгъатэмэ
дэпхьыгъатэмэ
дихьыгъатэмэ
дэтхьыгъатэмэ
дэфхьыгъатэмэ
дахьыгъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзмыхьыгъатэмэ
думыхьыгъатэмэ
димыхьыгъатэмэ
дэдмыхьыгъатэмэ
дэвмыхьыгъатэмэ
дамыхьыгъатэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэсхьынтэмэ
дэпхьынтэмэ
дихьынтэмэ
дэтхьынтэмэ
дэфхьынтэмэ
дахьынтэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмыхьынтэмэ
думыхьынтэмэ
димыхьынтэмэ
дэдмыхьынтэмэ
дэвмыхьынтэмэ
дамыхьынтэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэсхьынутэмэ
дэпхьынутэмэ
дихьынутэмэ
дэтхьынутэмэ
дэфхьынутэмэ
дахьынутэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмыхьынутэмэ
думыхьынутэмэ
димыхьынутэмэ
дэдмыхьынутэмэ
дэвмыхьынутэмэ
дамыхьынутэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэсхьынт
дэпхьынт
дихьынт
дэтхьынт
дэфхьынт
дахьынт
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэсхьынтэкъым
дэпхьынтэкъым
дихьынтэкъым
дэтхьынтэкъым
дэфхьынтэкъым
дахьынтэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэсхьынут
дэпхьынут
дихьынут
дэтхьынут
дэфхьынут
дахьынут
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэсхьынутэкъым
дэпхьынутэкъым
дихьынутэкъым
дэтхьынутэкъым
дэфхьынутэкъым
дахьынутэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
дэсхьми
дэпхьми
дихьми
дэтхьми
дэфхьми
дахьми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмыхьми
думыхьми
димыхьми
дэдмыхьми
дэвмыхьми
дамыхьми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
дэсхьами
дэпхьами
дихьами
дэтхьами
дэфхьами
дахьами
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзмыхьами
думыхьами
димыхьами
дэдмыхьами
дэвмыхьами
дамыхьами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
дэсхьыгъами
дэпхьыгъами
дихьыгъами
дэтхьыгъами
дэфхьыгъами
дахьыгъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзмыхьыгъами
думыхьыгъами
димыхьыгъами
дэдмыхьыгъами
дэвмыхьыгъами
дамыхьыгъами
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэсхьынми
дэпхьынми
дихьынми
дэтхьынми
дэфхьынми
дахьынми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмыхьынми
думыхьынми
димыхьынми
дэдмыхьынми
дэвмыхьынми
дамыхьынми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэсхьынуми
дэпхьынуми
дихьынуми
дэтхьынуми
дэфхьынуми
дахьынуми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмыхьынуми
думыхьынуми
димыхьынуми
дэдмыхьынуми
дэвмыхьынуми
дамыхьынуми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
дэсхьтэми
дэпхьтэми
дихьтэми
дэтхьтэми
дэфхьтэми
дахьтэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмыхьтэми
думыхьтэми
димыхьтэми
дэдмыхьтэми
дэвмыхьтэми
дамыхьтэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
дэсхьатэми
дэпхьатэми
дихьатэми
дэтхьатэми
дэфхьатэми
дахьатэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзмыхьатэми
думыхьатэми
димыхьатэми
дэдмыхьатэми
дэвмыхьатэми
дамыхьатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
дэсхьыгъатэми
дэпхьыгъатэми
дихьыгъатэми
дэтхьыгъатэми
дэфхьыгъатэми
дахьыгъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзмыхьыгъатэми
думыхьыгъатэми
димыхьыгъатэми
дэдмыхьыгъатэми
дэвмыхьыгъатэми
дамыхьыгъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэсхьынтэми
дэпхьынтэми
дихьынтэми
дэтхьынтэми
дэфхьынтэми
дахьынтэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмыхьынтэми
думыхьынтэми
димыхьынтэми
дэдмыхьынтэми
дэвмыхьынтэми
дамыхьынтэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэсхьынутэми
дэпхьынутэми
дихьынутэми
дэтхьынутэми
дэфхьэнутэми
дахьэнутэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмыхьынутэми
думыхьынутэми
димыхьынутэми
дэдмыхьынутэми
дэвмыхьынутэми
дамыхьынутэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
дэсхьаи
дэпхьаи
дихьаи
дэтхьаи
дэфхьаи
дахьаи
щымыӀэныгъэ:
дэзмыхьаи
думыхьаи
димыхьаи
дэдмыхьаи
дэвмыхьаи
дамыхьаи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
дэсхьащэрэт
дэпхьащэрэт
дихьащэрэт
дэтхьащэрэт
дэфхьащэрэт
дахьащэрэт
щымыӀэныгъэ:
дэзмыхьащэрэт
думыхьащэрэт
димыхьащэрэт
дэдмыхьащэрэт
дэвмыхьащэрэт
дамыхьащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
дэсхьагъэнщ
дэпхьагъэнщ
дихьагъэнщ
дэтхьагъэнщ
дэфхьагъэнщ
дахьагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
дэсхьагъэнкъым
дэпхьагъэнкъым
дихьагъэнкъым
дэтхьагъэнкъым
дэфхьагъэнкъым
дахьагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
дэсхьагъэнт
дэпхьагъэнт
дихьагъэнт
дэтхьагъэнт
дэфхьагъэнт
дахьагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
дэсхьагъэнтэкъым
дэпхьагъэнтэкъым
дихьагъэнтэкъым
дэтхьагъэнтэкъым
дэфхьагъэнтэкъым
дахьагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
дэсхьагъэн
дэпхьагъэн
дихьагъэн
дэтхьагъэн
дэфхьагъэн
дахьагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
дэсхьагъэнкъэ
дэпхьагъэнкъэ
дихьагъэнкъэ
дэтхьагъэнкъэ
дэфхьагъэнкъэ
дахьагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
дэсхьагъэнт
дэпхьагъэнт
дихьагъэнт
дэтхьагъэнт
дэфхьагъэнт
дахьагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
дэсхьагъэнтэкъэ
дэпхьагъэнтэкъэ
дихьагъэнтэкъэ
дэтхьагъэнтэкъэ
дэфхьагъэнтэкъэ
дахьагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
дэсхьагъэнущ
дэпхьагъэнущ
дихьагъэнущ
дэтхьагъэнущ
дэфхьагъэнущ
дахьагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
дэсхьагъэнукъым
дэпхьагъэнукъым
дихьагъэнукъым
дэтхьагъэнукъым
дэфхьагъэнукъым
дахьагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
дэсхьагъэнут
дэпхьагъэнут
дихьагъэнут
дэтхьагъэнут
дэфхьагъэнут
дахьагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
дэсхьагъэнутэкъым
дэпхьагъэнутэкъым
дихьагъэнутэкъым
дэтхьагъэнутэкъым
дэфхьагъэнутэкъым
дахьагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
дэсхьагъэну
дэпхьагъэну
дихьагъэну
дэтхьагъэну
дэфхьагъэну
дахьагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
дэсхьагъэнукъэ
дэпхьагъэнукъэ
дихьагъэнукъэ
дэтхьагъэнукъэ
дэфхьагъэнукъэ
дахьагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
дэсхьагъэнут
дэпхьагъэнут
дихьагъэнут
дэтхьагъэнут
дэфхьагъэнут
дахьагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
дэсхьагъэнутэкъэ
дэпхьагъэнутэкъэ
дихьагъэнутэкъэ
дэтхьагъэнутэкъэ
дэфхьагъэнутэкъэ
дахьагъэнутэкъэ
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
дэзыхь
ит зэман - щымыӀэныгъэ
дэзымыхь
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
дэзыхьа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
дэзымыхьа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
дэзыхьыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
дэзымыхьыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
дэзыхьын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
дэзымыхьын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
дэзыхьыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
дэзымыхьыну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту)
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ
дэсхь
дэпхь
дихь
дэтхь
дэфхь
дахь
ит зэман - щымыӀэныгъэ
дэзмыхь
думыхь
димыхь
дэдмыхь
дэвмыхь
дамыхь
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
дэсхьа
дэпхьа
дихьа
дэтхьа
дэфхьа
дахьа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
дэзмыхьа
думыхьа
димыхьа
дэдмыхьа
дэвмыхьа
дамыхьа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
дэсхьыгъа
дэпхьыгъа
дихьыгъа
дэтхьыгъа
дэфхьыгъа
дахьыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
дэзмыхьыгъа
думыхьыгъа
димыхьыгъа
дэдмыхьыгъа
дэвмыхьыгъа
дамыхьыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
дэсхьын
дэпхьын
дихьын
дэтхьын
дэфхьын
дахьын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
дэзмыхьын
думыхьын
димыхьын
дэдмыхьын
дэвмыхьын
дамыхьын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
дэсхьыну
дэпхьыну
дихьыну
дэтхьыну
дэфхьыну
дахьыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
дэзмыхьыну
думыхьыну
димыхьыну
дэдмыхьыну
дэвмыхьыну
дамыхьыну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ)
ит зэман - щыӀэныгъэ
дэхь
ит зэман - щымыӀэныгъэ
дэмыхь
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
дэхьа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
дэмыхьа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
дэхьыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
дэмыхьыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
дэхьын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
дэмыхьын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
дэхьыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
дэмыхьыну
Обстоятельственнэ причастиехэр
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
зэрыдэсхь
зэрыдэпхь
зэрыдихь
зэрыдэтхь
зэрыдэфхь
зэрыдахь
ит зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыдэзмыхь
зэрыдумыхь
зэрыдимыхь
зэрыдэдмыхь
зэрыдэвмыхь
зэрыдамыхь
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэрыдэсхьа
зэрыдэпхьа
зэрыдихьа
зэрыдэтхьа
зэрыдэфхьа
зэрыдахьа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыдэзмыхьа
зэрыдумыхьа
зэрыдимыхьа
зэрыдэдмыхьа
зэрыдэвмыхьа
зэрамыхьа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэрыдэсхьыгъа
зэрыдэпхьыгъа
зэрыдихьыгъа
зэрыдэтхьыгъа
зэрыдэфхьыгъа
зэрыдахьыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыдэзмыхьыгъа
зэрыдумыхьыгъа
зэрыдимыхьыгъа
зэрыдэдмыхьыгъа
зэрыдэвмыхьыгъа
зэрыдамыхьыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэрыдэсхьын
зэрыдэпхьын
зэрыдихьын
зэрыдэтхьын
зэрыдэфхьын
зэрыдахьын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыдэзмыхьын
зэрыдумыхьын
зэрыдимыхьын
зэрыдэдмыхьын
зэрыдэвмыхьын
зэрыдамыхьын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэрыдэсхьыну
зэрыдэпхьыну
зэрыдихьыну
зэрыдэтхьыну
зэрыдэфхьыну
зэрыдахьыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыдэзмыхьыну
зэрыдумыхьыну
зэрыдимыхьыну
зэрыдэдмыхьыну
зэрыдэвмыхьыну
зэрыдамыхьыну
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
щыдэсхь
щыдэпхь
щыдихь
щыдэтхь
щыдэфхь
щыдахь
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щыдэзмыхь
щыдумыхь
щыдимыхь
щыдэдмыхь
щыдэвмыхь
щыдамыхь
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щыдэсхьа
щыдэпхьа
щыдихьа
щыдэтхьа
щыдэфхьа
щыдахьа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щыдэзмыхьа
щыдумыхьа
щыдимыхьа
щыдэдмыхьа
щыдэвмыхьа
щыдамыхьа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щыдэсхьыгъа
щыдэпхьыгъа
щыдихьыгъа
щыдэтхьыгъа
щыдэфхьыгъа
щыдахьыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щыдэзмыхьыгъа
щыдумыхьыгъа
щыдимыхьыгъа
щыдэдмыхьыгъа
щыдэвмыхьыгъа
щыдамыхьыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щыдэсхьын
щыдэпхьын
щыдихьын
щыдэтхьын
щыдэфхьын
щыдахьын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щыдэзмыхьын
щыдумыхьын
щыдимыхьын
щыдэдмыхьын
щыдэвмыхьын
щыдамыхьын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щыдэсхьыну
щыдэпхьыну
щыдихьыну
щыдэтхьыну
щыдэфхьыну
щыдахьыну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щыдэзмыхьыну
щыдумыхьыну
щыдимыхьыну
щыдэдмыхьыну
щыдэвмыхьыну
щыдамыхьыну
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
здэдэсхь
здэдэпхь
здэдихь
здэдэтхь
здэдэфхь
здэдахь
ит зэман - щымыӀэныгъэ
здэдэзмыхь
здэдумыхь
здэдимыхь
здэдэдмыхь
здэдэвмыхь
здэдамыхь
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
здэдэсхьа
здэдэпхьа
здэдихьа
здэдэтхьа
здэдэфхьа
здэдахьа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
здэдэзмыхьа
здэдумыхьа
здэдимыхьа
здэдэдмыхьа
здэдэвмыхьа
здэдамыхьа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
здэдэсхьыгъа
здэдэпхьыгъа
здэдихьыгъа
здэдэтхьыгъа
здэдэфхьыгъа
здэдахьыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
здэдэзмыхьыгъа
здэдумыхьыгъа
здэдимыхьыгъа
здэдэдмыхьыгъа
здэдэвмыхьыгъа
здэдамыхьыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
здэдэсхьын
здэдэпхьын
здэдихьын
здэдэтхьын
здэдэфхьын
здэдахьын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
здэдэзмыхьын
здэдумыхьын
здэдимыхьын
здэдэдмыхьын
здэдэвмыхьын
здэдамыхьын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
здэдэсхьыну
здэдэпхьыну
здэдихьыну
здэдэтхьыну
здэдэфхьыну
здэдахьыну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
здэдэзмыхьыну
здэдумыхьыну
здэдимыхьыну
здэдэдмыхьыну
здэдэвмыхьыну
здэдамыхьыну
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
щӀыдэсхь
щӀыдэпхь
щӀыдихь
щӀыдэтхь
щӀыдэфхь
щӀыдахь
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыдэзмыхь
щӀыдумыхь
щӀыдимыхь
щӀыдэдмыхь
щӀыдэвмыхь
щӀыдамыхь
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щӀыдэсхьа
щӀыдэпхьа
щӀыдихьа
щӀыдэтхьа
щӀыдэфхьа
щӀдахьа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыдэзмыхьа
щӀыдумыхьа
щӀыдимыхьа
щӀыдэдмыхьа
щӀыдэвмыхьа
щӀыдамыхьа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щӀыдэсхьыгъа
щӀэдэпхьыгъа
щӀыдихьыгъа
щӀэдэтхьыгъа
щӀэдэфхьыгъа
щӀыдахьыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыдэзмыхьыгъа
щӀыдумыхьыгъа
щӀыдимыхьыгъа
щӀыдэдмыхьыгъа
щӀыдэвмыхьыгъа
щӀыдамыхьыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щӀыдэсхьын
щӀыдэпхьын
щӀыдихьын
щӀыдэтхьын
щӀыдэфхьын
щӀыдахьын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыдэзмыхьын
щӀыдумыхьын
щӀыдимыхьын
щӀыдэдмыхьын
щӀыдэвмыхьын
щӀыдамыхьын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щӀыдэсхьыну
щӀыдэпхьыну
щӀыдихьыну
щӀыдэтхьыну
щӀыдэфхьыну
щӀыдахьыну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыдэзмыхьыну
щӀыдумыхьыну
щӀыдимыхьыну
щӀыдэдмыхьыну
щӀыдэвмыхьыну
щӀыдамыхьыну
Деепричастиехэр
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ
дэсхьу
дэпхьу
дихьу
дэтхьу
дэфхьу
дахьу
ит зэман - щымыӀэныгъэ
дэзмыхьу
думыхьу
димыхьу
дэдмыхьу
дэвмыхьу
дамыхьу
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
дэсхьауэ
дэпхьауэ
дихьауэ
дэтхьауэ
дэфхьауэ
дахьауэ
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
дэзмыхьауэ
думыхьауэ
димыхьауэ
дэдмыхьауэ
дэвмыхьауэ
дамыхьауэ
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
дэсхьурэ
дэпхьурэ
дихьурэ
дэтхьурэ
дэфхьурэ
дахьурэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
дэзмыхьурэ
думыхьурэ
димыхьурэ
дэдмыхьурэ
дэвмыхьурэ
дамыхьурэ
Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
бдызохь
дызохь
--
вдызохь
ядызохь(хэ)
уэ
здыбохь
--
дыбохь
ддыбохь
--
ядыбохь(хэ)
абы
здехь
бдехь
дехь
ддехь
вдехь
ядехь(хэ)
дэ
--
бдыдохь
дыдохь
--
вдыдохь
ядыдохь(хэ)
фэ
здывохь
--
дывохь
ддывохь
--
ядывохь(хэ)
абыхэм
здахь
бдахь
дахь
ддахь
вдахь
ядахь(хэ)
Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
бдэс[хьрэ]
дэс[хьрэ]
--
вдэс[хьрэ]
ядэс[хь(хэ)рэ]
уэ
здэп[хьрэ]
--
дэп[хьрэ]
ддэп[хьрэ]
--
ядэп[хь(хэ)рэ]
абы
зди[хьрэ]
бди[хьрэ]
ди[хьрэ]
дди[хьрэ]
вди[хьрэ]
яди[хь(хэ)рэ]
дэ
--
бдэт[хьрэ]
дэт[хьрэ]
--
вдэт[хьрэ]
ядэт[хь(хэ)рэ]
фэ
здэф[хьрэ]
--
дэф[хьрэ]
ддэф[хьрэ]
--
ядэф[хь(хэ)рэ]
абыхэм
зда[хьрэ]
бда[хьрэ]
да[хьрэ]
дда[хьрэ]
вда[хьрэ]
яда[хь(хэ)рэ]
-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[хь]
[хь]ыр
--
[хь]хэр
Эргативнэ:
[хь]
[хь]ым
--
[хь]хэм
Послеложнэ:
[хь]кӀэ
[хь]ымкӀэ
[хь]хэкӀэ
[хь]хэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[хь]у
[хь]ырауэ
[хь]хэу
[хь]хэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[хь]а
[хь]ар
--
[хь]ахэр
Эргативнэ:
[хь]а
[хь]ам
--
[хь]ахэм
Послеложнэ:
[хь]акӀэ
[хь]амкӀэ
[хь]ахэкӀэ
[хь]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[хь]ауэ
[хь]арауэ
[хь]ахэу
[хь]ахэрауэ
-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[хь]ын
[хь]ыныр
--
[хь]ынхэр
Эргативнэ:
[хь]ын
[хь]ыным
--
[хь]ынхэм
Послеложнэ:
[хь]ынкӀэ
[хь]ынымкӀэ
[хь]ынхэкӀэ
[хь]ынхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[хь]ыну
[хь]ынырауэ
[хь]ынхэу
[хь]ынхэрауэ
-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[хь]ыну
[хь]ынур
--
[хь]ынухэр
Эргативнэ:
[хь]ыну
[хь]ынум
--
[хь]ынухэм
Послеложнэ:
[хь]ынукӀэ
[хь]ынумкӀэ
[хь]ынухэкӀэ
[хь]ынухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[хь]ынууэ
[хь]ынурауэ
[хь]ынухэу
[хь]ынухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Зыгуэрым щӀыгъуу, и гъусэу, дэӀэпыкъуу зыгуэр хьын. ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
дэхьын: carry, haul, transport sth together with sb УРЫСЫБЗЭ
дэхьын: нести что-л. вместе с кем-л.
псалъафэ зэпыщӀахэр
ГъащӀэр дэхьын
Мыхьэнэ:
НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
Инджылыбзэ: live your whole life together with sb
Урысыбзэ: прожить с кем-л. всю жизнь.
Псалъэ зэпхахэр:
Щапхъэхэр:
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.