АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
Глагол лъэмыӏэс "дэкъуэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
дэкъуэн
щымыӀэныгъэ:
мыдэкъуэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыдэкъуэн
удэкъуэн
дэкъуэн
дыдэкъуэн
фыдэкъуэн
дэкъуэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сымыдэкъуэн
умыдэкъуэн
мыдэкъуэн
дымыдэкъуэн
фымыдэкъуэн
мыдэкъуэн(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
дакъуэ!
фыдакъуэ!
щымыӀэныгъэ:
умыдакъуэ!
фымыдакъуэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
средакъуэ
уредакъуэ
иредакъуэ
дредакъуэ
фредакъуэ
иредакъуэ
щымыӀэныгъэ:
сремыдакъуэ
уремыдакъуэ
иремыдакъуэ
дремыдакъуэ
фремыдакъуэ
иремыдакъуэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
содакъуэ(р)
уодакъуэ(р)
мэдакъуэ(р)
додакъуэ(р)
фодакъуэ(р)
мэдакъуэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдакъуэркъым
удакъуэркъым
дакъуэркъым
дыдакъуэркъым
фыдакъуэркъым
дакъуэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыдакъуэ(р)т
удакъуэ(р)т
дакъуэ(р)т
дыдакъуэ(р)т
фыдакъуэ(р)т
дакъуэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдакъуэ(р)тэкъым
удакъуэ(р)тэкъым
дакъуэ(р)тэкъым
дыдакъуэ(р)тэкъым
фыдакъуэ(р)тэкъым
дакъуэ(хэ)(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэкъуащ
удэкъуащ
дэкъуащ
дыдэкъуащ
фыдэкъуащ
дэкъуа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэкъуакъым
удэкъуакъым
дэкъуакъым
дыдэкъуакъым
фыдэкъуакъым
дэкъуа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэкъуат
удэкъуат
дэкъуат
дыдэкъуат
фыдэкъуат
дэкъуа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэкъуатэкъым
удэкъуатэкъым
дэкъуатэкъым
дыдэкъуатэкъым
фыдэкъуатэкъым
дэкъуа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэкъуэгъащ
удэкъуэгъащ
дэкъуэгъащ
дыдэкъуэгъащ
фыдэкъуэгъащ
дэкъуэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэкъуэгъакъым
удэкъуэгъакъым
дэкъуэгъакъым
дыдэкъуэгъакъым
фыдэкъуэгъакъым
дэкъуэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэкъуэгъат
удэкъуэгъат
дэкъуэгъат
дыдэкъуэгъат
фыдэкъуэгъат
дэкъуэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэкъуэгъатэкъым
удэкъуэгъатэкъым
дэкъуэгъатэкъым
дыдэкъуэгъатэкъым
фыдэкъуэгъатэкъым
дэкъуэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыдакъуэщ
удакъуэщ
дакъуэщ
дыдакъуэщ
фыдакъуэщ
дакъуэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыдакъуэкъым
удакъуэкъым
дакъуэкъым
дыдакъуэкъым
фыдакъуэкъым
дакъуэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыдакъуэт
удакъуэт
дакъуэт
дыдакъуэт
фыдакъуэт
дакъуэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыдакъуэтэкъым
удакъуэтэкъым
дакъуэтэкъым
дыдакъуэтэкъым
фыдакъуэтэкъым
дакъуэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэкъуэнщ
удэкъуэнщ
дэкъуэнщ
дыдэкъуэнщ
фыдэкъуэнщ
дэкъуэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэкъуэнкъым
удэкъуэнкъым
дэкъуэнкъым
дыдэкъуэнкъым
фыдэкъуэнкъым
дэкъуэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэкъуэнущ
удэкъуэнущ
дэкъуэнущ
дыдэкъуэнущ
фыдэкъуэнущ
дэкъуэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэкъуэнукъым
удэкъуэнукъым
дэкъуэнукъым
дыдэкъуэнукъым
фыдэкъуэнукъым
дэкъуэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдакъуэрэ
удакъуэрэ
дакъуэрэ
дыдакъуэрэ
фыдакъуэрэ
дакъуэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдакъуэркъэ
удакъуэркъэ
дакъуэркъэ
дыдакъуэркъэ
фыдакъуэркъэ
дакъуэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыдакъуэ(р)т
удакъуэ(р)т
дакъуэ(р)т
дыдакъуэ(р)т
фыдакъуэ(р)т
дакъуэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдакъуэ(р)тэкъэ
удакъуэ(р)тэкъэ
дакъуэ(р)тэкъэ
дыдакъуэ(р)тэкъэ
фыдакъуэ(р)тэкъэ
дакъуэ(хэ)(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэкъуа
удэкъуа
дэкъуа
дыдэкъуа
фыдэкъуа
дэкъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэкъуакъэ
удэкъуакъэ
дэкъуакъэ
дыдэкъуакъэ
фыдэкъуакъэ
дэкъуа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэкъуат
удэкъуат
дэкъуат
дыдэкъуат
фыдэкъуат
дэкъуа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэкъуатэкъэ
удэкъуатэкъэ
дэкъуатэкъэ
дыдэкъуатэкъэ
фыдэкъуатэкъэ
дэкъуа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэкъуэгъа
удэкъуэгъа
дэкъуэгъа
дыдэкъуэгъа
фыдэкъуэгъа
дэкъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэкъуэгъакъэ
удэкъуэгъакъэ
дэкъуэгъакъэ
дыдэкъуэгъакъэ
фыдэкъуэгъакъэ
дэкъуэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэкъуэгъат
удэкъуэгъат
дэкъуэгъат
дыдэкъуэгъат
фыдэкъуэгъат
дэкъуэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэкъуэгъатэкъэ
удэкъуэгъатэкъэ
дэкъуэгъатэкъэ
дыдэкъуэгъатэкъэ
фыдэкъуэгъатэкъэ
дэкъуэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыдакъуэ
удакъуэ
дакъуэ
дыдакъуэ
фыдакъуэ
дакъуэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыдакъуэкъэ
удакъуэкъэ
дакъуэкъэ
дыдакъуэкъэ
фыдакъуэкъэ
дакъуэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыдакъуэт
удакъуэт
дакъуэт
дыдакъуэт
фыдакъуэт
дакъуэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыдакъуэтэкъэ
удакъуэтэкъэ
дакъуэтэкъэ
дыдакъуэтэкъэ
фыдакъуэтэкъэ
дакъуэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэкъуэн
удэкъуэн
дэкъуэн
дыдэкъуэн
фыдэкъуэн
дэкъуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэкъуэнкъэ
удэкъуэнкъэ
дэкъуэнкъэ
дыдэкъуэнкъэ
фыдэкъуэнкъэ
дэкъуэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэкъуэну
удэкъуэну
дэкъуэну
дыдэкъуэну
фыдэкъуэну
дэкъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэкъуэнукъэ
удэкъуэнукъэ
дэкъуэнукъэ
дыдэкъуэнукъэ
фыдэкъуэнукъэ
дэкъуэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдакъуэмэ
удакъуэмэ
дакъуэмэ
дыдакъуэмэ
фыдакъуэмэ
дакъуэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыдакъуэмэ
умыдакъуэмэ
мыдакъуэмэ
дымыдакъуэмэ
фымыдакъуэмэ
мыдакъуэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэкъуамэ
удэкъуамэ
дэкъуамэ
дыдэкъуамэ
фыдэкъуамэ
дэкъуа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыдэкъуамэ
умыдэкъуамэ
мыдэкъуамэ
дымыдэкъуамэ
фымыдэкъуамэ
мыдэкъуа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыдэкъуэгъамэ
удэкъуэгъамэ
дэкъуэгъамэ
дыдэкъуэгъамэ
фыдэкъуэгъамэ
дэкъуэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыдэкъуэгъамэ
умыдэкъуэгъамэ
мыдэкъуэгъамэ
дымыдэкъуэгъамэ
фымыдэкъуэгъамэ
мыдэкъуэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэкъуэнмэ
удэкъуэнмэ
дэкъуэнмэ
дыдэкъуэнмэ
фыдэкъуэнмэ
дэкъуэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыдэкъуэнмэ
умыдэкъуэнмэ
мыдэкъуэнмэ
дымыдэкъуэнмэ
фымыдэкъуэнмэ
мыдэкъуэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэкъуэнумэ
удэкъуэнумэ
дэкъуэнумэ
дыдэкъуэнумэ
фыдэкъуэнумэ
дэкъуэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыдэкъуэнумэ
умыдэкъуэнумэ
мыдэкъуэнумэ
дымыдэкъуэнумэ
фымыдэкъуэнумэ
мыдэкъуэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдакъуэтэмэ
удакъуэтэмэ
дакъуэтэмэ
дыдакъуэтэмэ
фыдакъуэтэмэ
дакъуэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыдакъуэтэмэ
умыдакъуэтэмэ
мыдакъуэтэмэ
дымыдакъуэтэмэ
фымыдакъуэтэмэ
мыдакъуэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэкъуатэмэ
удэкъуатэмэ
дэкъуатэмэ
дыдэкъуатэмэ
фыдэкъуатэмэ
дэкъуа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыдэкъуатэмэ
умыдэкъуатэмэ
мыдэкъуатэмэ
дымыдэкъуатэмэ
фымыдэкъуатэмэ
мыдэкъуа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыдэкъуэгъатэмэ
удэкъуэгъатэмэ
дэкъуэгъатэмэ
дыдэкъуэгъатэмэ
фыдэкъуэгъатэмэ
дэкъуэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыдэкъуэгъатэмэ
умыдэкъуэгъатэмэ
мыдэкъуэгъатэмэ
дымыдэкъуэгъатэмэ
фымыдэкъуэгъатэмэ
мыдэкъуэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэкъуэнтэмэ
удэкъуэнтэмэ
дэкъуэнтэмэ
дыдэкъуэнтэмэ
фыдэкъуэнтэмэ
дэкъуэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыдэкъуэнтэмэ
умыдэкъуэнтэмэ
мыдэкъуэнтэмэ
дымыдэкъуэнтэмэ
фымыдэкъуэнтэмэ
мыдэкъуэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэкъуэнутэмэ
удэкъуэнутэмэ
дэкъуэнутэмэ
дыдэкъуэнутэмэ
фыдэкъуэнутэмэ
дэкъуэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыдэкъуэнутэмэ
умыдэкъуэнутэмэ
мыдэкъуэнутэмэ
дымыдэкъуэнутэмэ
фымыдэкъуэнутэмэ
мыдэкъуэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэкъуэнт
удэкъуэнт
дэкъуэнт
дыдэкъуэнт
фыдэкъуэнт
дэкъуэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэкъуэнтэкъым
удэкъуэнтэкъым
дэкъуэнтэкъым
дыдэкъуэнтэкъым
фыдэкъуэнтэкъым
дэкъуэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэкъуэнут
удэкъуэнут
дэкъуэнут
дыдэкъуэнут
фыдэкъуэнут
дэкъуэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэкъуэнутэкъым
удэкъуэнутэкъым
дэкъуэнутэкъым
дыдэкъуэнутэкъым
фыдэкъуэнутэкъым
дэкъуэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдакъуэми
удакъуэми
дакъуэми
дыдакъуэми
фыдакъуэми
дакъуэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыдакъуэми
умыдакъуэми
мыдакъуэми
дымыдакъуэми
фымыдакъуэми
мыдакъуэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэкъуами
удэкъуами
дэкъуами
дыдэкъуами
фыдэкъуами
дэкъуа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыдэкъуами
умыдэкъуами
мыдэкъуами
дымыдэкъуами
фымыдэкъуами
мыдэкъуа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыдэкъуэгъами
удэкъуэгъами
дэкъуэгъами
дыдэкъуэгъами
фыдэкъуэгъами
дэкъуэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыдэкъуэгъами
умыдэкъуэгъами
мыдэкъуэгъами
дымыдэкъуэгъами
фымыдэкъуэгъами
мыдэкъуэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэкъуэнми
удэкъуэнми
дэкъуэнми
дыдэкъуэнми
фыдэкъуэнми
дэкъуэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыдэкъуэнми
умыдэкъуэнми
мыдэкъуэнми
дымыдэкъуэнми
фымыдэкъуэнми
мыдэкъуэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэкъуэнуми
удэкъуэнуми
дэкъуэнуми
дыдэкъуэнуми
фыдэкъуэнуми
дэкъуэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыдэкъуэнуми
умыдэкъуэнуми
мыдэкъуэнуми
дымыдэкъуэнуми
фымыдэкъуэнуми
мыдэкъуэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдакъуэтэми
удакъуэтэми
дакъуэтэми
дыдакъуэтэми
фыдакъуэтэми
дакъуэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыдакъуэтэми
умыдакъуэтэми
мыдакъуэтэми
дымыдакъуэтэми
фымыдакъуэтэми
мыдакъуэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэкъуатэми
удэкъуатэми
дэкъуатэми
дыдэкъуатэми
фыдэкъуатэми
дэкъуа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыдэкъуатэми
умыдэкъуатэми
мыдэкъуатэми
дымыдэкъуатэми
фымыдэкъуатэми
мыдэкъуа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыдэкъуэгъатэми
удэкъуэгъатэми
дэкъуэгъатэми
дыдэкъуэгъатэми
фыдэкъуэгъатэми
дэкъуэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыдэкъуэгъатэми
умыдэкъуэгъатэми
мыдэкъуэгъатэми
дымыдэкъуэгъатэми
фымыдэкъуэгъатэми
мыдэкъуэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэкъуэнтэми
удэкъуэнтэми
дэкъуэнтэми
дыдэкъуэнтэми
фыдэкъуэнтэми
дэкъуэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыдэкъуэнтэми
умыдэкъуэнтэми
мыдэкъуэнтэми
дымыдэкъуэнтэми
фымыдэкъуэнтэми
мыдэкъуэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэкъуэнутэми
удэкъуэнутэми
дэкъуэнутэми
дыдэкъуэнутэми
фыдэкъуэнутэми
дэкъуэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыдэкъуэнутэми
умыдэкъуэнутэми
мыдэкъуэнутэми
дымыдэкъуэнутэми
фымыдэкъуэнутэми
мыдэкъуэну(хэ)тэми
гъэщӀэгъдэкъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыдэкъуаи
удэкъуаи
дэкъуаи
дыдэкъуаи
фыдэкъуаи
дэкъуаи
щымыӀэныгъэ:
сыдэкъуакъыми
удэкъуакъыми
дэкъуакъыми
дыдэкъуакъыми
фыдэкъуакъыми
дэкъуакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыдэкъуащэрэт
удэкъуащэрэт
дэкъуащэрэт
дыдэкъуащэрэт
фыдэкъуащэрэт
дэкъуащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сымыдэкъуащэрэт
умыдэкъуащэрэт
мыдэкъуащэрэт
дымыдэкъуащэрэт
фымыдэкъуащэрэт
мыдэкъуащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыдэкъуагъэнщ
удэкъуагъэнщ
дэкъуагъэнщ
дыдэкъуагъэнщ
фыдэкъуагъэнщ
дэкъуагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыдэкъуагъэнкъым
удэкъуагъэнкъым
дэкъуагъэнкъым
дыдэкъуагъэнкъым
фыдэкъуагъэнкъым
дэкъуагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыдэкъуагъэнт
удэкъуагъэнт
дэкъуагъэнт
дыдэкъуагъэнт
фыдэкъуагъэнт
дэкъуагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыдэкъуагъэнтэкъым
удэкъуагъэнтэкъым
дэкъуагъэнтэкъым
дыдэкъуагъэнтэкъым
фыдэкъуагъэнтэкъым
дэкъуагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыдэкъуагъэн
удэкъуагъэн
дэкъуагъэн
дыдэкъуагъэн
фыдэкъуагъэн
дэкъуагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыдэкъуагъэнкъэ
удэкъуагъэнкъэ
дэкъуагъэнкъэ
дыдэкъуагъэнкъэ
фыдэкъуагъэнкъэ
дэкъуагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыдэкъуагъэнт
удэкъуагъэнт
дэкъуагъэнт
дыдэкъуагъэнт
фыдэкъуагъэнт
дэкъуагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыдэкъуагъэнтэкъэ
удэкъуагъэнтэкъэ
дэкъуагъэнтэкъэ
дыдэкъуагъэнтэкъэ
фыдэкъуагъэнтэкъэ
дэкъуагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыдэкъуагъэнущ
удэкъуагъэнущ
дэкъуагъэнущ
дыдэкъуагъэнущ
фыдэкъуагъэнущ
дэкъуагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыдэкъуагъэнукъым
удэкъуагъэнукъым
дэкъуагъэнукъым
дыдэкъуагъэнукъым
фыдэкъуагъэнукъым
дэкъуагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыдэкъуагъэнут
удэкъуагъэнут
дэкъуагъэнут
дыдэкъуагъэнут
фыдэкъуагъэнут
дэкъуагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыдэкъуагъэнутэкъым
удэкъуагъэнутэкъым
дэкъуагъэнутэкъым
дыдэкъуагъэнутэкъым
фыдэкъуагъэнутэкъым
дэкъуагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыдэкъуагъэну
удэкъуагъэну
дэкъуагъэну
дыдэкъуагъэну
фыдэкъуагъэну
дэкъуагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыдэкъуагъэнукъэ
удэкъуагъэнукъэ
дэкъуагъэнукъэ
дыдэкъуагъэнукъэ
фыдэкъуагъэнукъэ
дэкъуагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыдэкъуагъэнут
удэкъуагъэнут
дэкъуагъэнут
дыдэкъуагъэнут
фыдэкъуагъэнут
дэкъуагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыдэкъуагъэнутэкъэ
удэкъуагъэнутэкъэ
дэкъуагъэнутэкъэ
дыдэкъуагъэнутэкъэ
фыдэкъуагъэнутэкъэ
дэкъуагъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыдакъуэ
удакъуэ
дакъуэ
дыдакъуэ
фыдакъуэ
дакъуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымыдакъуэ
умыдакъуэ
мыдакъуэ
дымыдакъуэ
фымыдакъуэ
мыдакъуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыдэкъуа
удэкъуа
дэкъуа
дыдэкъуа
фыдэкъуа
дэкъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыдэкъуа
умыдэкъуа
мыдэкъуа
дымыдэкъуа
фымыдэкъуа
мыдэкъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыдэкъуэгъа
удэкъуэгъа
дэкъуэгъа
дыдэкъуэгъа
фыдэкъуэгъа
дэкъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыдэкъуэгъа
умыдэкъуэгъа
мыдэкъуэгъа
дымыдэкъуэгъа
фымыдэкъуэгъа
мыдэкъуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыдэкъуэн
удэкъуэн
дэкъуэн
дыдэкъуэн
фыдэкъуэн
дэкъуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымыдэкъуэн
умыдэкъуэн
мыдэкъуэн
дымыдэкъуэн
фымыдэкъуэн
мыдэкъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыдэкъуэну
удэкъуэну
дэкъуэну
дыдэкъуэну
фыдэкъуэну
дэкъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымыдэкъуэну
умыдэкъуэну
мыдэкъуэну
дымыдэкъуэну
фымыдэкъуэну
мыдэкъуэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыдакъуэ
узэрыдакъуэ
зэрыдакъуэ
дызэрыдакъуэ
фызэрыдакъуэ
зэрыдакъуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымыдакъуэ
узэрымыдакъуэ
зэрымыдакъуэ
дызэрымыдакъуэ
фызэрымыдакъуэ
мызэрыдакъуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыдэкъуа
узэрыдэкъуа
зэрыдэкъуа
дызэрыдэкъуа
фызэрыдэкъуа
зэрыдэкъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымыдэкъуа
узэрымыдэкъуа
зэрымыдэкъуа
дызэрымыдэкъуа
фызэрымыдэкъуа
зэрымыдэкъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыдэкъуэгъа
узэрыдэкъуэгъа
зэрыдэкъуэгъа
дызэрыдэкъуэгъа
фызэрыдэкъуэгъа
зэрыдэкъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымыдэкъуэгъа
узэрымыдэкъуэгъа
зэрымыдэкъуэгъа
дызэрымыдэкъуэгъа
фызэрымыдэкъуэгъа
зэрымыдэкъуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыдэкъуэн
узэрыдэкъуэн
зэрыдэкъуэн
дызэрыдэкъуэн
фызэрыдэкъуэн
зэрыдэкъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымыдэкъуэн
узэрымыдэкъуэн
зэрымыдэкъуэн
дызэрымыдэкъуэн
фызэрымыдэкъуэн
зэрымыдэкъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыдэкъуэну
узэрыдэкъуэну
зэрыдэкъуэну
дызэрыдэкъуэну
фызэрыдэкъуэну
зэрыдэкъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымыдэкъуэну
узэрымыдэкъуэну
зэрымыдэкъуэну
дызэрымыдэкъуэну
фызэрымыдэкъуэну
зэрымыдэкъуэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщыдакъуэ
ущыдакъуэ
щыдакъуэ
дыщыдакъуэ
фыщыдакъуэ
щыдакъуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымыдакъуэ
ущымыдакъуэ
щымыдакъуэ
дыщымыдакъуэ
фыщымыдакъуэ
щымыдакъуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыдэкъуа
ущыдэкъуа
щыдэкъуа
дыщыдэкъуа
фыщыдэкъуа
щыдэкъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымыдэкъуа
ущымыдэкъуа
щымыдэкъуа
дыщымыдэкъуа
фыщымыдэкъуа
щымыдэкъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыдэкъуэгъа
ущыдэкъуэгъа
щыдэкъуэгъа
дыщыдэкъуэгъа
фыщыдэкъуэгъа
щыдэкъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымыдэкъуэгъа
ущымыдэкъуэгъа
щымыдэкъуэгъа
дыщымыдэкъуэгъа
фыщымыдэкъуэгъа
щымыдэкъуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыдэкъуэн
ущыдэкъуэн
щыдэкъуэн
дыщыдэкъуэн
фыщыдэкъуэн
щыдэкъуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымыдэкъуэн
ущымыдэкъуэн
щымыдэкъуэн
дыщымыдэкъуэн
фыщымыдэкъуэн
щымыдэкъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыдэкъуэну
ущыдэкъуэну
щыдэкъуэну
дыщыдэкъуэну
фыщыдэкъуэну
щыдэкъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымыдэкъуэну
ущымыдэкъуэну
щымыдэкъуэну
дыщымыдэкъуэну
фыщымыдэкъуэну
щымыдэкъуэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздэдакъуэ
уздэдакъуэ
здэдакъуэ
дыздэдакъуэ
фыздэдакъуэ
здэдакъуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмыдакъуэ
уздэмыдакъуэ
здэмыдакъуэ
дыздэмыдакъуэ
фыздэмыдакъуэ
здэмыдакъуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздэдэкъуа
уздэдэкъуа
здэдэкъуа
дыздэдэкъуа
фыздэдэкъуа
здэдэкъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмыдэкъуа
уздэмыдэкъуа
здэмыдэкъуа
дыздэмыдэкъуа
фыздэмыдэкъуа
здэмыдэкъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздэдэкъуэгъа
уздэдэкъуэгъа
здэдэкъуэгъа
дыздэдэкъуэгъа
фыздэдэкъуэгъа
здэдэкъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмыдэкъуэгъа
уздэмыдэкъуэгъа
здэмыдэкъуэгъа
дыздэмыдэкъуэгъа
фыздэмыдэкъуэгъа
здэмыдэкъуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздэдэкъуэн
уздэдэкъуэн
здэдэкъуэн
дыздэдэкъуэн
фыздэдэкъуэн
здэдэкъуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмыдэкъуэн
уздэмыдэкъуэн
здэмыдэкъуэн
дыздэмыдэкъуэн
фыздэмыдэкъуэн
здэмыдэкъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздэдэкъуэну
уздэдэкъуэну
здэдэкъуэну
дыздэдэкъуэну
фыздэдэкъуэну
здэдэкъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмыдэкъуэну
уздэмыдэкъуэну
здэмыдэкъуэну
дыздэмыдэкъуэну
фыздэмыдэкъуэну
здэмыдэкъуэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэдакъуэ
ущӀэдакъуэ
щӀэдакъуэ
дыщӀэдакъуэ
фыщӀэдакъуэ
щӀэдакъуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмыдакъуэ
ущӀэмыдакъуэ
щӀэмыдакъуэ
дыщӀэмыдакъуэ
фыщӀэмыдакъуэ
щӀэмыдакъуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэдэкъуа
ущӀэдэкъуа
щӀэдэкъуа
дыщӀэдэкъуа
фыщӀэдэкъуа
щӀэдэкъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмыдэкъуа
ущӀэмыдэкъуа
щӀэмыдэкъуа
дыщӀэмыдэкъуа
фыщӀэмыдэкъуа
щӀэмыдэкъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэдэкъуэгъа
ущӀэдэкъуэгъа
щӀэдэкъуэгъа
дыщӀэдэкъуэгъа
фыщӀэдэкъуэгъа
щӀэдэкъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмыдэкъуэгъа
ущӀэмыдэкъуэгъа
щӀэмыдэкъуэгъа
дыщӀэмыдэкъуэгъа
фыщӀэмыдэкъуэгъа
щӀэмыдэкъуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэдэкъуэн
ущӀэдэкъуэн
щӀэдэкъуэн
дыщӀэдэкъуэн
фыщӀэдэкъуэн
щӀэдэкъуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмыдэкъуэн
ущӀэмыдэкъуэн
щӀэмыдэкъуэн
дыщӀэмыдэкъуэн
фыщӀэмыдэкъуэн
щӀэмыдэкъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэдэкъуэну
ущӀэдэкъуэну
щӀэдэкъуэну
дыщӀэдэкъуэну
фыщӀэдэкъуэну
щӀэдэкъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмыдэкъуэну
ущӀэмыдэкъуэну
щӀэмыдэкъуэну
дыщӀэмыдэкъуэну
фыщӀэмыдэкъуэну
щӀэмыдэкъуэну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыдакъуэу
удакъуэу
дакъуэу
дыдакъуэу
фыдакъуэу
дакъуэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымыдакъуэу
умыдакъуэу
мыдакъуэу
дымыдакъуэу
фымыдакъуэу
мыдакъуэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыдэкъуауэ
удэкъуауэ
дэкъуауэ
дыдэкъуауэ
фыдэкъуауэ
дэкъуауэ / дэкъуа(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыдэкъуауэ
умыдэкъуауэ
мыдэкъуауэ
дымыдэкъуауэ
фымыдэкъуауэ
мыдэкъуауэ(хэ) / мыдэкъуа(хэ)у
-урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сыдакъуэурэ
удакъуэурэ
дакъуэурэ
дыдакъуэурэ
фыдакъуэурэ
дакъуэ(хэ)урэ
-урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сымыдакъуэурэ
умыдакъуэурэ
мыдакъуэурэ
дымыдакъуэурэ
фымыдакъуэурэ
мыдакъуэ(хэ)урэ
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [дакъу]э
[дакъу]эр
--
[дакъу]эхэр
Эргативнэ: [дакъу]э
[дакъу]эм
--
[дакъу]эхэм
Послеложнэ: [дакъу]экӀэ
[дакъу]эмкӀэ
[дакъу]эхэкӀэ
[дакъу]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [дакъу]эуэ
[дакъу]эрауэ
[дакъу]эхэу
[дакъу]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [дэкъу]а
[дэкъу]ар
--
[дэкъу]ахэр
Эргативнэ: [дэкъу]а
[дэкъу]ам
--
[дэкъу]ахэм
Послеложнэ: [дэкъу]акӀэ
[дэкъу]амкӀэ
[дэкъу]ахэкӀэ
[дэкъу]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [дэкъу]ауэ
[дэкъу]арауэ
[дэкъу]ахэу
[дэкъу]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [дэкъу]эн
[дэкъу]эныр
--
[дэкъу]энхэр
Эргативнэ: [дэкъу]эн
[дэкъу]эным
--
[дэкъу]энхэм
Послеложнэ: [дэкъу]энкӀэ
[дэкъу]энымкӀэ
[дэкъу]энхэкӀэ
[дэкъу]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[дэкъу]эну
[дэкъу]энырауэ
[дэкъу]энхэу
[дэкъу]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [дэкъу]эну
[дэкъу]энур
--
[дэкъу]энухэр
Эргативнэ: [дэкъу]эну
[дэкъу]энум
--
[дэкъу]энухэм
Послеложнэ: [дэкъу]энукӀэ
[дэкъу]энумкӀэ
[дэкъу]энухэкӀэ
[дэкъу]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [дэкъу]энууэ
[дэкъу]энурауэ
[дэкъу]энухэу
[дэкъу]энухэрауэ
Хэдащэу щыуэн, мыхъумыщӀэ къыхихын. Хэдэр мэдакъуэри, хэпхъуэм къепхъуатэ. Псалъэжьхэр дэкъуэн: take a long time to choose and then chose wrongly дэкъуэн: выбирать долго и в результате выбрать неудачно Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009. 