Wikimedia Incubator

Wt/kbd/дэбгъунлъэн

< Wt‎ | kbd
Wt > kbd > дэбгъунлъэн

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

    ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС

    ЭТИМОЛОГИЕ

    КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

    • IPA [dɐbʁʷǝn'ɬɐn]

    ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

    • дэ- + [бгъунлъ] + -э + -н

    СПРЯЖЕНЭ

    Глагол лъэмыӏэс "дэбгъунлъэн"-м и спряженэ


    Инфинитив (масдар)
    щыӀэныгъэ: дэбгъунлъэн
    щымыӀэныгъэ: дэмыбгъунлъэн
    Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа сэ уэ ар дэ фэ ахэр
    щыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъэн удэбгъунлъэн дэбгъунлъэн дыдэбгъунлъэн фыдэбгъунлъэн дэбгъунлъэн(хэ)
    щымыӀэныгъэ: сыдэмыбгъунлъэн удэмыбгъунлъэн дэмыбгъунлъэн дыдэмыбгъунлъэн фыдэмыбгъунлъэн дэмыбгъунлъэн(хэ)
    унафэ наклоненэ уэ фэ
    щыӀэныгъэ: дэбгъунлъэ! фыдэбгъунлъэ!
    щымыӀэныгъэ: удэмыбгъунлъэ! фыдэмыбгъунлъэ!
    Ре-кӀэ унафэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
    щыӀэныгъэ: сыдребгъунлъэ удребгъунлъэ дребгъунлъэ дыдребгъунлъэ фыдребгъунлъэ дребгъунлъэ
    щымыӀэныгъэ: сыдремыбгъунлъэ удремыбгъунлъэ дремыбгъунлъэ дыдремыбгъунлъэ фыдремыбгъунлъэ дремыбгъунлъэ
    ЗэраӀуатэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
    ит зэман – щыӀэныгъэ: сыдобгъунлъэ(р) удобгъунлъэ(р) добгъунлъэ(р) дыдобгъунлъэ(р) фыдобгъунлъэ(р) добгъунлъэ(хэ)(р)
    ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъэркъым удэбгъунлъэркъым дэбгъунлъэркъым дыдэбгъунлъэркъым фыдэбгъунлъэркъым дэбгъунлъэ(хэ)ркъым
    блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъэ(р)т удэбгъунлъэ(р)т дэбгъунлъэ(р)т дыдэбгъунлъэ(р)т фыдэбгъунлъэ(р)т дэбгъунлъэ(хэ)(р)т
    блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъэ(р)тэкъым удэбгъунлъэ(р)тэкъым дэбгъунлъэ(р)тэкъым дыдэбгъунлъэ(р)тэкъым фыдэбгъунлъэ(р)тэкъым дэбгъунлъэ(хэ)(р)тэкъым
    блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъащ удэбгъунлъащ дэбгъунлъащ дыдэбгъунлъащ фыдэбгъунлъащ дэбгъунлъа(хэ)щ
    блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъакъым удэбгъунлъакъым дэбгъунлъакъым дыдэбгъунлъакъым фыдэбгъунлъакъым дэбгъунлъа(хэ)къым
    блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъат удэбгъунлъат дэбгъунлъат дыдэбгъунлъат фыдэбгъунлъат дэбгъунлъа(хэ)т
    блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъатэкъым удэбгъунлъатэкъым дэбгъунлъатэкъым дыдэбгъунлъатэкъым фыдэбгъунлъатэкъым дэбгъунлъа(хэ)тэкъым
    блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъэгъащ удэбгъунлъэгъащ дэбгъунлъэгъащ дыдэбгъунлъэгъащ фыдэбгъунлъэгъащ дэбгъунлъэгъа(хэ)щ
    блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъэгъакъым удэбгъунлъэгъакъым дэбгъунлъэгъакъым дыдэбгъунлъэгъакъым фыдэбгъунлъэгъакъым дэбгъунлъэгъа(хэ)къым
    блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъэгъат удэбгъунлъэгъат дэбгъунлъэгъат дыдэбгъунлъэгъат фыдэбгъунлъэгъат дэбгъунлъэгъа(хэ)т
    блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъэгъатэкъым удэбгъунлъэгъатэкъым дэбгъунлъэгъатэкъым дыдэбгъунлъэгъатэкъым фыдэбгъунлъэгъатэкъым дэбгъунлъэгъа(хэ)тэкъым
    блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъэщ удэбгъунлъэщ дэбгъунлъэщ дыдэбгъунлъэщ фыдэбгъунлъэщ дэбгъунлъэ(хэ)щ
    блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъэкъым удэбгъунлъэкъым дэбгъунлъэкъым дыдэбгъунлъэкъым фыдэбгъунлъэкъым дэбгъунлъэ(хэ)къым
    блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъэт удэбгъунлъэт дэбгъунлъэт дыдэбгъунлъэт фыдэбгъунлъэт дэбгъунлъэ(хэ)т
    блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъэтэкъым удэбгъунлъэтэкъым дэбгъунлъэтэкъым дыдэбгъунлъэтэкъым фыдэбгъунлъэтэкъым дэбгъунлъэ(хэ)тэкъым
    къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъэнщ удэбгъунлъэнщ дэбгъунлъэнщ дыдэбгъунлъэнщ фыдэбгъунлъэнщ дэбгъунлъэн(хэ)щ
    къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъэнкъым удэбгъунлъэнкъым дэбгъунлъэнкъым дыдэбгъунлъэнкъым фыдэбгъунлъэнкъым дэбгъунлъэн(хэ)къым
    къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъэнущ удэбгъунлъэнущ дэбгъунлъэнущ дыдэбгъунлъэнущ фыдэбгъунлъэнущ дэбгъунлъэну(хэ)щ
    къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъэнукъым удэбгъунлъэнукъым дэбгъунлъэнукъым дыдэбгъунлъэнукъым фыдэбгъунлъэнукъым дэбгъунлъэну(хэ)къым
    ЗэрыупщӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
    ит зэман – щыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъэрэ удэбгъунлъэрэ дэбгъунлъэрэ дыдэбгъунлъэрэ фыдэбгъунлъэрэ дэбгъунлъэ(хэ)рэ
    ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъэркъэ удэбгъунлъэркъэ дэбгъунлъэркъэ дыдэбгъунлъэркъэ фыдэбгъунлъэркъэ дэбгъунлъэ(хэ)ркъэ
    блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъэ(р)т удэбгъунлъэ(р)т дэбгъунлъэ(р)т дыдэбгъунлъэ(р)т фыдэбгъунлъэ(р)т дэбгъунлъэ(хэ)(р)т
    блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъэ(р)тэкъэ удэбгъунлъэ(р)тэкъэ дэбгъунлъэ(р)тэкъэ дыдэбгъунлъэ(р)тэкъэ фыдэбгъунлъэ(р)тэкъэ дэбгъунлъэ(хэ)(р)тэкъэ
    блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъа удэбгъунлъа дэбгъунлъа дыдэбгъунлъа фыдэбгъунлъа дэбгъунлъа(хэ)
    блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъакъэ удэбгъунлъакъэ дэбгъунлъакъэ дыдэбгъунлъакъэ фыдэбгъунлъакъэ дэбгъунлъа(хэ)къэ
    блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъат удэбгъунлъат дэбгъунлъат дыдэбгъунлъат фыдэбгъунлъат дэбгъунлъа(хэ)т
    блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъатэкъэ удэбгъунлъатэкъэ дэбгъунлъатэкъэ дыдэбгъунлъатэкъэ фыдэбгъунлъатэкъэ дэбгъунлъа(хэ)тэкъэ
    блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъэгъа удэбгъунлъэгъа дэбгъунлъэгъа дыдэбгъунлъэгъа фыдэбгъунлъэгъа дэбгъунлъэгъа(хэ)
    блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъэгъакъэ удэбгъунлъэгъакъэ дэбгъунлъэгъакъэ дыдэбгъунлъэгъакъэ фыдэбгъунлъэгъакъэ дэбгъунлъэгъа(хэ)къэ
    блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъэгъат удэбгъунлъэгъат дэбгъунлъэгъат дыдэбгъунлъэгъат фыдэбгъунлъэгъат дэбгъунлъэгъа(хэ)т
    блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъэгъатэкъэ удэбгъунлъэгъатэкъэ дэбгъунлъэгъатэкъэ дыдэбгъунлъэгъатэкъэ фыдэбгъунлъэгъатэкъэ дэбгъунлъэгъа(хэ)тэкъэ
    блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъэ удэбгъунлъэ дэбгъунлъэ дыдэбгъунлъэ фыдэбгъунлъэ дэбгъунлъэ(хэ)
    блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъэкъэ удэбгъунлъэкъэ дэбгъунлъэкъэ дыдэбгъунлъэкъэ фыдэбгъунлъэкъэ дэбгъунлъэ(хэ)къэ
    блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъэт удэбгъунлъэт дэбгъунлъэт дыдэбгъунлъэт фыдэбгъунлъэт дэбгъунлъэ(хэ)т
    блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъэтэкъэ удэбгъунлъэтэкъэ дэбгъунлъэтэкъэ дыдэбгъунлъэтэкъэ фыдэбгъунлъэтэкъэ дэбгъунлъэ(хэ)тэкъэ
    къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъэн удэбгъунлъэн дэбгъунлъэн дыдэбгъунлъэн фыдэбгъунлъэн дэбгъунлъэн(хэ)
    къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъэнкъэ удэбгъунлъэнкъэ дэбгъунлъэнкъэ дыдэбгъунлъэнкъэ фыдэбгъунлъэнкъэ дэбгъунлъэн(хэ)къэ
    къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъэну удэбгъунлъэну дэбгъунлъэну дыдэбгъунлъэну фыдэбгъунлъэну дэбгъунлъэну(хэ)
    къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъэнукъэ удэбгъунлъэнукъэ дэбгъунлъэнукъэ дыдэбгъунлъэнукъэ фыдэбгъунлъэнукъэ дэбгъунлъэну(хэ)къэ
    условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
    ит зэман – щыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъэмэ удэбгъунлъэмэ дэбгъунлъэмэ дыдэбгъунлъэмэ фыдэбгъунлъэмэ дэбгъунлъэ(хэ)мэ
    ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэмыбгъунлъэмэ удэмыбгъунлъэмэ дэмыбгъунлъэмэ дыдэмыбгъунлъэмэ фыдэмыбгъунлъэмэ дэмыбгъунлъэ(хэ)мэ
    блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъамэ удэбгъунлъамэ дэбгъунлъамэ дыдэбгъунлъамэ фыдэбгъунлъамэ дэбгъунлъа(хэ)мэ
    блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыдэмыбгъунлъамэ удэмыбгъунлъамэ дэмыбгъунлъамэ дыдэмыбгъунлъамэ фыдэмыбгъунлъамэ мыбгъунлъа(хэ)мэ
    блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъэгъамэ удэбгъунлъэгъамэ дэбгъунлъэгъамэ дыдэбгъунлъэгъамэ фыдэбгъунлъэгъамэ дэбгъунлъэгъа(хэ)мэ
    блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыдэмыбгъунлъэгъамэ удэмыбгъунлъэгъамэ дэмыбгъунлъэгъамэ дыдэмыбгъунлъэгъамэ фыдэмыбгъунлъэгъамэ дэмыбгъунлъэгъа(хэ)мэ
    къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъэнмэ удэбгъунлъэнмэ дэбгъунлъэнмэ дыдэбгъунлъэнмэ фыдэбгъунлъэнмэ дэбгъунлъэн(хэ)мэ
    къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэмыбгъунлъэнмэ удэмыбгъунлъэнмэ дэмыбгъунлъэнмэ дыдэмыбгъунлъэнмэ фыдэмыбгъунлъэнмэ дэмыбгъунлъэн(хэ)мэ
    къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъэнумэ удэбгъунлъэнумэ дэбгъунлъэнумэ дыдэбгъунлъэнумэ фыдэбгъунлъэнумэ дэбгъунлъэну(хэ)мэ
    къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэмыбгъунлъэнумэ удэмыбгъунлъэнумэ дэмыбгъунлъэнумэ дыдэмыбгъунлъэнумэ фыдэмыбгъунлъэнумэ дэмыбгъунлъэну(хэ)мэ
    условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
    ит зэман – щыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъэтэмэ удэбгъунлъэтэмэ дэбгъунлъэтэмэ дыдэбгъунлъэтэмэ фыдэбгъунлъэтэмэ дэбгъунлъэ(хэ)тэмэ
    ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэмыбгъунлъэтэмэ удэмыбгъунлъэтэмэ дэмыбгъунлъэтэмэ дыдэмыбгъунлъэтэмэ фыдэмыбгъунлъэтэмэ дэмыбгъунлъэ(хэ)тэмэ
    блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъатэмэ удэбгъунлъатэмэ дэбгъунлъатэмэ дыдэбгъунлъатэмэ фыдэбгъунлъатэмэ дэбгъунлъа(хэ)тэмэ
    блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыдэмыбгъунлъатэмэ удэмыбгъунлъатэмэ дэмыбгъунлъатэмэ дыдэмыбгъунлъатэмэ фыдэмыбгъунлъатэмэ дэмыбгъунлъа(хэ)тэмэ
    блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъэгъатэмэ удэбгъунлъэгъатэмэ дэбгъунлъэгъатэмэ дыдэбгъунлъэгъатэмэ фыдэбгъунлъэгъатэмэ дэбгъунлъэгъа(хэ)тэмэ
    блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыдэмыбгъунлъэгъатэмэ удэмыбгъунлъэгъатэмэ дэмыбгъунлъэгъатэмэ дыдэмыбгъунлъэгъатэмэ фыдэмыбгъунлъэгъатэмэ дэмыбгъунлъэгъа(хэ)тэмэ
    къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъэнтэмэ удэбгъунлъэнтэмэ дэбгъунлъэнтэмэ дыдэбгъунлъэнтэмэ фыдэбгъунлъэнтэмэ дэбгъунлъэн(хэ)тэмэ
    къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэмыбгъунлъэнтэмэ удэмыбгъунлъэнтэмэ дэмыбгъунлъэнтэмэ дыдэмыбгъунлъэнтэмэ фыдэмыбгъунлъэнтэмэ дэмыбгъунлъэн(хэ)тэмэ
    къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъэнутэмэ удэбгъунлъэнутэмэ дэбгъунлъэнутэмэ дыдэбгъунлъэнутэмэ фыдэбгъунлъэнутэмэ дэбгъунлъэну(хэ)тэмэ
    къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэмыбгъунлъэнутэмэ удэмыбгъунлъэнутэмэ дэмыбгъунлъэнутэмэ дыдэмыбгъунлъэнутэмэ фыдэмыбгъунлъэнутэмэ дэмыбгъунлъэну(хэ)тэмэ
    сослагательнэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
    къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъэнт удэбгъунлъэнт дэбгъунлъэнт дыдэбгъунлъэнт фыдэбгъунлъэнт дэбгъунлъэн(хэ)т
    къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъэнтэкъым удэбгъунлъэнтэкъым дэбгъунлъэнтэкъым дыдэбгъунлъэнтэкъым фыдэбгъунлъэнтэкъым дэбгъунлъэн(хэ)тэкъым
    къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъэнут удэбгъунлъэнут дэбгъунлъэнут дыдэбгъунлъэнут фыдэбгъунлъэнут дэбгъунлъэну(хэ)т
    къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъэнутэкъым удэбгъунлъэнутэкъым дэбгъунлъэнутэкъым дыдэбгъунлъэнутэкъым фыдэбгъунлъэнутэкъым дэбгъунлъэну(хэ)тэкъым
    уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
    ит зэман – щыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъэми удэбгъунлъэми дэбгъунлъэми дыдэбгъунлъэми фыдэбгъунлъэми дэбгъунлъэ(хэ)ми
    ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэмыбгъунлъэми удэмыбгъунлъэми дэмыбгъунлъэми дыдэмыбгъунлъэми фыдэмыбгъунлъэми дэмыбгъунлъэ(хэ)ми
    блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъами удэбгъунлъами дэбгъунлъами дыдэбгъунлъами фыдэбгъунлъами дэбгъунлъа(хэ)ми
    блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыдэмыбгъунлъами удэмыбгъунлъами дэмыбгъунлъами дыдэмыбгъунлъами фыдэмыбгъунлъами дэмыбгъунлъа(хэ)ми
    блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъэгъами удэбгъунлъэгъами дэбгъунлъэгъами дыдэбгъунлъэгъами фыдэбгъунлъэгъами дэбгъунлъэгъа(хэ)ми
    блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыдэмыбгъунлъэгъами удэмыбгъунлъэгъами дэмыбгъунлъэгъами дыдэмыбгъунлъэгъами фыдэмыбгъунлъэгъами дэмыбгъунлъэгъа(хэ)ми
    къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъэнми удэбгъунлъэнми дэбгъунлъэнми дыдэбгъунлъэнми фыдэбгъунлъэнми дэбгъунлъэн(хэ)ми
    къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэмыбгъунлъэнми удэмыбгъунлъэнми дэмыбгъунлъэнми дыдэмыбгъунлъэнми фыдэмыбгъунлъэнми дэмыбгъунлъэн(хэ)ми
    къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъэнуми удэбгъунлъэнуми дэбгъунлъэнуми дыдэбгъунлъэнуми фыдэбгъунлъэнуми дэбгъунлъэну(хэ)ми
    къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэмыбгъунлъэнуми удэмыбгъунлъэнуми дэмыбгъунлъэнуми дыдэмыбгъунлъэнуми фыдэмыбгъунлъэнуми дэмыбгъунлъэну(хэ)ми
    уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
    ит зэман – щыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъэтэми удэбгъунлъэтэми дэбгъунлъэтэми дыдэбгъунлъэтэми фыдэбгъунлъэтэми дэбгъунлъэ(хэ)тэми
    ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэмыбгъунлъэтэми удэмыбгъунлъэтэми дэмыбгъунлъэтэми дыдэмыбгъунлъэтэми фыдэмыбгъунлъэтэми дэмыбгъунлъэ(хэ)тэми
    блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъатэми удэбгъунлъатэми дэбгъунлъатэми дыдэбгъунлъатэми фыдэбгъунлъатэми дэбгъунлъа(хэ)тэми
    блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыдэмыбгъунлъатэми удэмыбгъунлъатэми дэмыбгъунлъатэми дыдэмыбгъунлъатэми фыдэмыбгъунлъатэми дэмыбгъунлъа(хэ)тэми
    блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъэгъатэми удэбгъунлъэгъатэми дэбгъунлъэгъатэми дыдэбгъунлъэгъатэми фыдэбгъунлъэгъатэми дэбгъунлъэгъа(хэ)тэми
    блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыдэмыбгъунлъэгъатэми удэмыбгъунлъэгъатэми дэмыбгъунлъэгъатэми дыдэмыбгъунлъэгъатэми фыдэмыбгъунлъэгъатэми дэмыбгъунлъэгъа(хэ)тэми
    къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъэнтэми удэбгъунлъэнтэми дэбгъунлъэнтэми дыдэбгъунлъэнтэми фыдэбгъунлъэнтэми дэбгъунлъэн(хэ)тэми
    къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэмыбгъунлъэнтэми удэмыбгъунлъэнтэми дэмыбгъунлъэнтэми дыдэмыбгъунлъэнтэми фыдэмыбгъунлъэнтэми дэмыбгъунлъэн(хэ)тэми
    къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъэнутэми удэбгъунлъэнутэми дэбгъунлъэнутэми дыдэбгъунлъэнутэми фыдэбгъунлъэнутэми дэбгъунлъэну(хэ)тэми
    къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэмыбгъунлъэнутэми удэмыбгъунлъэнутэми дэмыбгъунлъэнутэми дыдэмыбгъунлъэнутэми фыдэмыбгъунлъэнутэми дэмыбгъунлъэну(хэ)тэми
    гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
    щыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъаи удэбгъунлъаи дэбгъунлъаи дыдэбгъунлъаи фыдэбгъунлъаи дэбгъунлъаи
    щымыӀэныгъэ: сыдэмыбгъунлъаи удэмыбгъунлъаи дэмыбгъунлъаи дыдэмыбгъунлъаи фыдэмыбгъунлъаи дэмыбгъунлъаи
    фӀэфӀыныгъэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
    щыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъащэрэт удэбгъунлъащэрэт дэбгъунлъащэрэт дыдэбгъунлъащэрэт фыдэбгъунлъащэрэт дэбгъунлъащэрэт
    щымыӀэныгъэ: сыдэмыбгъунлъащэрэт удэмыбгъунлъащэрэт дэмыбгъунлъащэрэт дыдэмыбгъунлъащэрэт фыдэмыбгъунлъащэрэт дэмыбгъунлъащэрэт
    шэч къытехьэныгъэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
    гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъагъэнщ удэбгъунлъагъэнщ дэбгъунлъагъэнщ дыдэбгъунлъагъэнщ фыдэбгъунлъагъэнщ дэбгъунлъагъэнщ
    гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъагъэнкъым удэбгъунлъагъэнкъым дэбгъунлъагъэнкъым дыдэбгъунлъагъэнкъым фыдэбгъунлъагъэнкъым дэбгъунлъагъэнкъым
    гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъагъэнт удэбгъунлъагъэнт дэбгъунлъагъэнт дыдэбгъунлъагъэнт фыдэбгъунлъагъэнт дэбгъунлъагъэнт
    гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъагъэнтэкъым удэбгъунлъагъэнтэкъым дэбгъунлъагъэнтэкъым дыдэбгъунлъагъэнтэкъым фыдэбгъунлъагъэнтэкъым дэбгъунлъагъэнтэкъым
    гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъагъэн удэбгъунлъагъэн дэбгъунлъагъэн дыдэбгъунлъагъэн фыдэбгъунлъагъэн дэбгъунлъагъэн
    гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъагъэнкъэ удэбгъунлъагъэнкъэ дэбгъунлъагъэнкъэ дыдэбгъунлъагъэнкъэ фыдэбгъунлъагъэнкъэ дэбгъунлъагъэнкъэ
    гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъагъэнт удэбгъунлъагъэнт дэбгъунлъагъэнт дыдэбгъунлъагъэнт фыдэбгъунлъагъэнт дэбгъунлъагъэнт
    гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъагъэнтэкъэ удэбгъунлъагъэнтэкъэ дэбгъунлъагъэнтэкъэ дыдэбгъунлъагъэнтэкъэ фыдэбгъунлъагъэнтэкъэ дэбгъунлъагъэнтэкъэ
    гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъагъэнущ удэбгъунлъагъэнущ дэбгъунлъагъэнущ дыдэбгъунлъагъэнущ фыдэбгъунлъагъэнущ дэбгъунлъагъэнущ
    гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъагъэнукъым удэбгъунлъагъэнукъым дэбгъунлъагъэнукъым дыдэбгъунлъагъэнукъым фыдэбгъунлъагъэнукъым дэбгъунлъагъэнукъым
    гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъагъэнут удэбгъунлъагъэнут дэбгъунлъагъэнут дыдэбгъунлъагъэнут фыдэбгъунлъагъэнут дэбгъунлъагъэнут
    гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъагъэнутэкъым удэбгъунлъагъэнутэкъым дэбгъунлъагъэнутэкъым дыдэбгъунлъагъэнутэкъым фыдэбгъунлъагъэнутэкъым дэбгъунлъагъэнутэкъым
    гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъагъэну удэбгъунлъагъэну дэбгъунлъагъэну дыдэбгъунлъагъэну фыдэбгъунлъагъэну дэбгъунлъагъэну
    гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъагъэнукъэ удэбгъунлъагъэнукъэ дэбгъунлъагъэнукъэ дыдэбгъунлъагъэнукъэ фыдэбгъунлъагъэнукъэ дэбгъунлъагъэнукъэ
    гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъагъэнут удэбгъунлъагъэнут дэбгъунлъагъэнут дыдэбгъунлъагъэнут фыдэбгъунлъагъэнут дэбгъунлъагъэнут
    гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сыдэбгъунлъагъэнутэкъэ удэбгъунлъагъэнутэкъэ дэбгъунлъагъэнутэкъэ дыдэбгъунлъагъэнутэкъэ фыдэбгъунлъагъэнутэкъэ дэбгъунлъагъэнутэкъэ
    Причастиехэр сэ уэ ар дэ фэ ахэр
    Зылэжь (субъектнэ) причастие
    ит зэман - щыӀэныгъэ сыдэбгъунлъэ удэбгъунлъэ дэбгъунлъэ дыдэбгъунлъэ фыдэбгъунлъэ дэбгъунлъэ(хэ)
    ит зэман - щымыӀэныгъэ сыдэмыбгъунлъэ удэмыбгъунлъэ дэмыбгъунлъэ дыдэмыбгъунлъэ фыдэмыбгъунлъэ дэмыбгъунлъэ(хэ)
    блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыдэбгъунлъа удэбгъунлъа дэбгъунлъа дыдэбгъунлъа фыдэбгъунлъа дэбгъунлъа(хэ)
    блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыдэмыбгъунлъа удэмыбгъунлъа дэмыбгъунлъа дыдэмыбгъунлъа фыдэмыбгъунлъа дэмыбгъунлъа(хэ)
    блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыдэбгъунлъэгъа удэбгъунлъэгъа дэбгъунлъэгъа дыдэбгъунлъэгъа фыдэбгъунлъэгъа дэбгъунлъэгъа(хэ)
    блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыдэмыбгъунлъэгъа удэмыбгъунлъэгъа дэмыбгъунлъэгъа дыдэмыбгъунлъэгъа фыдэмыбгъунлъэгъа дэмыбгъунлъэгъа(хэ)
    къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сыдэбгъунлъэн удэбгъунлъэн дэбгъунлъэн дыдэбгъунлъэн фыдэбгъунлъэн дэбгъунлъэн(хэ)
    къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сыдэмыбгъунлъэн удэмыбгъунлъэн дэмыбгъунлъэн дыдэмыбгъунлъэн фыдэмыбгъунлъэн дэмыбгъунлъэн(хэ)
    къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сыдэбгъунлъэну удэбгъунлъэну дэбгъунлъэну дыдэбгъунлъэну фыдэбгъунлъэну дэбгъунлъэну(хэ)
    къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сыдэмыбгъунлъэну удэмыбгъунлъэну дэмыбгъунлъэну дыдэмыбгъунлъэну фыдэмыбгъунлъэну дэмыбгъунлъэну(хэ)
    Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
    ит зэман - щыӀэныгъэ сызэрыдэбгъунлъэ узэрыдэбгъунлъэ зэрыдэбгъунлъэ дызэрыдэбгъунлъэ фызэрыдэбгъунлъэ зэрыдэбгъунлъэ(хэ)
    ит зэман - щымыӀэныгъэ сызэрыдэмыбгъунлъэ узэрыдэмыбгъунлъэ зэрыдэмыбгъунлъэ дызэрыдэмыбгъунлъэ фызэрыдэмыбгъунлъэ мызэрыдэбгъунлъэ(хэ)
    блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сызэрыдэбгъунлъа узэрыдэбгъунлъа зэрыдэбгъунлъа дызэрыдэбгъунлъа фызэрыдэбгъунлъа зэрыдэбгъунлъа(хэ)
    блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сызэрыдэмыбгъунлъа узэрыдэмыбгъунлъа зэрыдэмыбгъунлъа дызэрыдэмыбгъунлъа фызэрыдэмыбгъунлъа зэрыдэмыбгъунлъа(хэ)
    блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сызэрыдэбгъунлъэгъа узэрыдэбгъунлъэгъа зэрыдэбгъунлъэгъа дызэрыдэбгъунлъэгъа фызэрыдэбгъунлъэгъа зэрыдэбгъунлъэгъа(хэ)
    блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сызэрыдэмыбгъунлъэгъа узэрыдэмыбгъунлъэгъа зэрыдэмыбгъунлъэгъа дызэрыдэмыбгъунлъэгъа фызэрыдэмыбгъунлъэгъа зэрыдэмыбгъунлъэгъа(хэ)
    къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сызэрыдэбгъунлъэн узэрыдэбгъунлъэн зэрыдэбгъунлъэн дызэрыдэбгъунлъэн фызэрыдэбгъунлъэн зэрыдэбгъунлъэн(хэ)
    къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сызэрыдэмыбгъунлъэн узэрыдэмыбгъунлъэн зэрыдэмыбгъунлъэн дызэрыдэмыбгъунлъэн фызэрыдэмыбгъунлъэн зэрыдэмыбгъунлъэн(хэ)
    къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сызэрыдэбгъунлъэну узэрыдэбгъунлъэну зэрыдэбгъунлъэну дызэрыдэбгъунлъэну фызэрыдэбгъунлъэну зэрыдэбгъунлъэну(хэ)
    къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сызэрыдэмыбгъунлъэну узэрыдэмыбгъунлъэну зэрыдэмыбгъунлъэну дызэрыдэмыбгъунлъэну фызэрыдэмыбгъунлъэну зэрыдэмыбгъунлъэну(хэ)
    Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
    ит зэман - щыӀэныгъэ сыщыдэбгъунлъэ ущыдэбгъунлъэ щыдэбгъунлъэ дыщыдэбгъунлъэ фыщыдэбгъунлъэ щыдэбгъунлъэ(хэ)
    ит зэман - щымыӀэныгъэ сыщыдэмыбгъунлъэ ущыдэмыбгъунлъэ щыдэмыбгъунлъэ дыщыдэмыбгъунлъэ фыщыдэмыбгъунлъэ щыдэмыбгъунлъэ(хэ)
    блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщыдэбгъунлъа ущыдэбгъунлъа щыдэбгъунлъа дыщыдэбгъунлъа фыщыдэбгъунлъа щыдэбгъунлъа(хэ)
    блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщыдэмыбгъунлъа ущыдэмыбгъунлъа щыдэмыбгъунлъа дыщыдэмыбгъунлъа фыщыдэмыбгъунлъа щыдэмыбгъунлъа(хэ)
    блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщыдэбгъунлъэгъа ущыдэбгъунлъэгъа щыдэбгъунлъэгъа дыщыдэбгъунлъэгъа фыщыдэбгъунлъэгъа щыдэбгъунлъэгъа(хэ)
    блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщыдэмыбгъунлъэгъа ущыдэмыбгъунлъэгъа щыдэмыбгъунлъэгъа дыщыдэмыбгъунлъэгъа фыщыдэмыбгъунлъэгъа щыдэмыбгъунлъэгъа(хэ)
    къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщыдэбгъунлъэн ущыдэбгъунлъэн щыдэбгъунлъэн дыщыдэбгъунлъэн фыщыдэбгъунлъэн щыдэбгъунлъэн(хэ)
    къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщыдэмыбгъунлъэн ущыдэмыбгъунлъэн щыдэмыбгъунлъэн дыщыдэмыбгъунлъэн фыщыдэмыбгъунлъэн щыдэмыбгъунлъэн(хэ)
    къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщыдэбгъунлъэну ущыдэбгъунлъэну щыдэбгъунлъэну дыщыдэбгъунлъэну фыщыдэбгъунлъэну щыдэбгъунлъэну(хэ)
    къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщыдэмыбгъунлъэну ущыдэмыбгъунлъэну щыдэмыбгъунлъэну дыщыдэмыбгъунлъэну фыщыдэмыбгъунлъэну щыдэмыбгъунлъэну(хэ)
    ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
    ит зэман - щыӀэныгъэ сыздэдэбгъунлъэ уздэдэбгъунлъэ здэдэбгъунлъэ дыздэдэбгъунлъэ фыздэдэбгъунлъэ здэдэбгъунлъэ(хэ)
    ит зэман - щымыӀэныгъэ сыздэдэмыбгъунлъэ уздэдэмыбгъунлъэ здэдэмыбгъунлъэ дыздэдэмыбгъунлъэ фыздэдэмыбгъунлъэ здэдэмыбгъунлъэ(хэ)
    блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыздэдэбгъунлъа уздэдэбгъунлъа здэдэбгъунлъа дыздэдэбгъунлъа фыздэдэбгъунлъа здэдэбгъунлъа(хэ)
    блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыздэдэмыбгъунлъа уздэдэмыбгъунлъа здэдэмыбгъунлъа дыздэдэмыбгъунлъа фыздэдэмыбгъунлъа здэдэмыбгъунлъа(хэ)
    блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыздэдэбгъунлъэгъа уздэдэбгъунлъэгъа здэдэбгъунлъэгъа дыздэдэбгъунлъэгъа фыздэдэбгъунлъэгъа здэдэбгъунлъэгъа(хэ)
    блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыздэдэмыбгъунлъэгъа уздэдэмыбгъунлъэгъа здэдэмыбгъунлъэгъа дыздэдэмыбгъунлъэгъа фыздэдэмыбгъунлъэгъа здэдэмыбгъунлъэгъа(хэ)
    къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыздэдэбгъунлъэн уздэдэбгъунлъэн здэдэбгъунлъэн дыздэдэбгъунлъэн фыздэдэбгъунлъэн здэдэбгъунлъэн(хэ)
    къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыздэдэмыбгъунлъэн уздэдэмыбгъунлъэн здэдэмыбгъунлъэн дыздэдэмыбгъунлъэн фыздэдэмыбгъунлъэн здэдэмыбгъунлъэн(хэ)
    къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыздэдэбгъунлъэну уздэдэбгъунлъэну здэдэбгъунлъэну дыздэдэбгъунлъэну фыздэдэбгъунлъэну здэдэбгъунлъэну(хэ)
    къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыздэдэмыбгъунлъэну уздэдэмыбгъунлъэну здэдэмыбгъунлъэну дыздэдэмыбгъунлъэну фыздэдэмыбгъунлъэну здэдэмыбгъунлъэну(хэ)
    Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
    ит зэман - щыӀэныгъэ сыщӀыдэбгъунлъэ ущӀыдэбгъунлъэ щӀыдэбгъунлъэ дыщӀыдэбгъунлъэ фыщӀыдэбгъунлъэ щӀыдэбгъунлъэ(хэ)
    ит зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀыдэмыбгъунлъэ ущӀыдэмыбгъунлъэ щӀыдэмыбгъунлъэ дыщӀыдэмыбгъунлъэ фыщӀыдэмыбгъунлъэ щӀыдэмыбгъунлъэ(хэ)
    блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщӀыдэбгъунлъа ущӀыдэбгъунлъа щӀыдэбгъунлъа дыщӀыдэбгъунлъа фыщӀыдэбгъунлъа щӀыдэбгъунлъа(хэ)
    блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀыдэмыбгъунлъа ущӀыдэмыбгъунлъа щӀыдэмыбгъунлъа дыщӀыдэмыбгъунлъа фыщӀыдэмыбгъунлъа щӀыдэмыбгъунлъа(хэ)
    блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщӀыдэбгъунлъэгъа ущӀыдэбгъунлъэгъа щӀыдэбгъунлъэгъа дыщӀыдэбгъунлъэгъа фыщӀыдэбгъунлъэгъа щӀыдэбгъунлъэгъа(хэ)
    блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀыдэмыбгъунлъэгъа ущӀыдэмыбгъунлъэгъа щӀыдэмыбгъунлъэгъа дыщӀыдэмыбгъунлъэгъа фыщӀыдэмыбгъунлъэгъа щӀыдэмыбгъунлъэгъа(хэ)
    къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщӀыдэбгъунлъэн ущӀыдэбгъунлъэн щӀыдэбгъунлъэн дыщӀыдэбгъунлъэн фыщӀыдэбгъунлъэн щӀыдэбгъунлъэн(хэ)
    къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀыдэмыбгъунлъэн ущӀыдэмыбгъунлъэн щӀыдэмыбгъунлъэн дыщӀыдэмыбгъунлъэн фыщӀыдэмыбгъунлъэн щӀыдэмыбгъунлъэн(хэ)
    къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщӀыдэбгъунлъэну ущӀыдэбгъунлъэну щӀыдэбгъунлъэну дыщӀыдэбгъунлъэну фыщӀыдэбгъунлъэну щӀыдэбгъунлъэну(хэ)
    къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀыдэмыбгъунлъэну ущӀыдэмыбгъунлъэну щӀыдэмыбгъунлъэну дыщӀыдэмыбгъунлъэну фыщӀыдэмыбгъунлъэну щӀыдэмыбгъунлъэну(хэ)
    Деепричастиехэр сэ уэ ар дэ фэ ахэр
    ит зэман - щыӀэныгъэ сыдэбгъунлъэу удэбгъунлъэу дэбгъунлъэу дыдэбгъунлъэу фыдэбгъунлъэу дэбгъунлъэ(хэ)у
    ит зэман - щымыӀэныгъэ сыдэмыбгъунлъэу удэмыбгъунлъэу дэмыбгъунлъэу дыдэмыбгъунлъэу фыдэмыбгъунлъэу дэмыбгъунлъэ(хэ)у
    блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыдэбгъунлъауэ удэбгъунлъауэ дэбгъунлъауэ дыдэбгъунлъауэ фыдэбгъунлъауэ дэбгъунлъауэ / дэбгъунлъа(хэ)у
    блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыдэмыбгъунлъауэ удэмыбгъунлъауэ дэмыбгъунлъауэ дыдэмыбгъунлъауэ фыдэмыбгъунлъауэ дэмыбгъунлъауэ(хэ) / дэмыбгъунлъа(хэ)у
    жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ сыдэбгъунлъэурэ удэбгъунлъэурэ дэбгъунлъэурэ дыдэбгъунлъэурэ фыдэбгъунлъэурэ дэбгъунлъэ(хэ)урэ
    жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ сыдэмыбгъунлъэурэ удэмыбгъунлъэурэ дэмыбгъунлъэурэ дыдэмыбгъунлъэурэ фыдэмыбгъунлъэурэ дэмыбгъунлъэ(хэ)урэ
    Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ Прямой Дополненэ
    сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
    Подлежащэ
    сэ -- сыбдобгъунлъэ сыдобгъунлъэ -- сывдобгъунлъэ садобгъунлъэ(хэ)
    уэ уздобгъунлъэ -- удобгъунлъэ уддобгъунлъэ -- уадобгъунлъэ(хэ)
    ар здобгъунлъэ бдобгъунлъэ добгъунлъэ ддобгъунлъэ вдобгъунлъэ ядобгъунлъэ(хэ)
    дэ -- дыбдобгъунлъэ дыдобгъунлъэ -- дывдобгъунлъэ дадобгъунлъэ(хэ)
    фэ фыздобгъунлъэ -- фыдобгъунлъэ фыддобгъунлъэ -- фадобгъунлъэ(хэ)
    ахэр здобгъунлъэ бдобгъунлъэ добгъунлъэ ддобгъунлъэ вдобгъунлъэ ядобгъунлъэ(хэ)
    Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ) Прямой Дополненэ
    сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
    Подлежащэ
    сэ -- сыбдэ[бгъунлъэрэ] сыдэ[бгъунлъэрэ] -- сывдэ[бгъунлъэрэ] садэ[бгъунлъэ(хэ)рэ]
    уэ уздэ[бгъунлъэрэ] -- удэ[бгъунлъэрэ] уддэ[бгъунлъэрэ] -- уадэ[бгъунлъэ(хэ)рэ]
    ар здэ[бгъунлъэрэ] бдэ[бгъунлъэрэ] дэ[бгъунлъэрэ] ддэ[бгъунлъэрэ] вдэ[бгъунлъэрэ] ядэ[бгъунлъэ(хэ)рэ]
    дэ -- дыбдэ[бгъунлъэрэ] дыдэ[бгъунлъэрэ] -- дывдэ[бгъунлъэрэ] дадэ[бгъунлъэ(хэ)рэ]
    фэ фыздэ[бгъунлъэрэ] -- фыбъэдэ[бгъунлъэрэ] фыддэ[бгъунлъэрэ] -- фадэ[бгъунлъэ(хэ)рэ]
    ахэр здэ[бгъунлъэрэ] бдэ[бгъунлъэрэ] дэ[бгъунлъэрэ] ддэ[бгъунлъэрэ] вдэ[бгъунлъэрэ] ядэ[бгъунлъэ(хэ)рэ]


    -э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
    Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
    Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
    Именительнэ: [бгъунлъ]э [бгъунлъ]эр -- [бгъунлъ]эхэр
    Эргативнэ: [бгъунлъ]э [бгъунлъ]эм -- [бгъунлъ]эхэм
    Послеложнэ: [бгъунлъ]экӀэ [бгъунлъ]эмкӀэ [бгъунлъ]эхэкӀэ [бгъунлъ]эхэмкӀэ
    Обстоятельственнэ: [бгъунлъ]эуэ [бгъунлъ]эрауэ [бгъунлъ]эхэу [бгъунлъ]эхэрауэ
    -а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
    Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
    Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
    Именительнэ: [бгъунлъ]а [бгъунлъ]ар -- [бгъунлъ]ахэр
    Эргативнэ: [бгъунлъ]а [бгъунлъ]ам -- [бгъунлъ]ахэм
    Послеложнэ: [бгъунлъ]акӀэ [бгъунлъ]амкӀэ [бгъунлъ]ахэкӀэ [бгъунлъ]ахэмкӀэ
    Обстоятельственнэ: [бгъунлъ]ауэ [бгъунлъ]арауэ [бгъунлъ]ахэу [бгъунлъ]ахэрауэ
    -эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
    Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
    Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
    Именительнэ: [бгъунлъ]эн [бгъунлъ]эныр -- [бгъунлъ]энхэр
    Эргативнэ: [бгъунлъ]эн [бгъунлъ]эным -- [бгъунлъ]энхэм
    Послеложнэ: [бгъунлъ]энкӀэ [бгъунлъ]энымкӀэ [бгъунлъ]энхэкӀэ [бгъунлъ]энхэмкӀэ
    'Обстоятельственнэ: [бгъунлъ]эну [бгъунлъ]энырауэ [бгъунлъ]энхэу [бгъунлъ]энхэрауэ
    -эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
    Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
    Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
    Именительнэ: [бгъунлъ]эну [бгъунлъ]энур -- [бгъунлъ]энухэр
    Эргативнэ: [бгъунлъ]эну [бгъунлъ]энум -- [бгъунлъ]энухэм
    Послеложнэ: [бгъунлъ]энукӀэ [бгъунлъ]энумкӀэ [бгъунлъ]энухэкӀэ [бгъунлъ]энухэмкӀэ
    Обстоятельственнэ: [бгъунлъ]энууэ [бгъунлъ]энурауэ [бгъунлъ]энухэу [бгъунлъ]энухэрауэ

    МЫХЬЭНЭ

    1. Бгъунлъэу уэх хуэдэ гуэрым дэщӀэн, дэхуэн.

    ЩАПХЪЭХЭР

    ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

    • Ӏэжьэр кӀэнауэм дэбгъунлъащ.

    НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

    ИНДЖЫЛЫБЗЭ
    • дэбгъунлъэн: going off coursee, tilt to the side (about a sleigh)
    • Ӏэжьэр кӀэнауэм дэбгъунлъащ: going off course, the sleigh tilted to the side in the ditch.
    УРЫСЫБЗЭ
    • дэбгъунлъэн: сбившись с колей, накрениться в сторону (о санях)
    • Ӏэжьэр кӀэнауэм дэбгъунлъащ: сбившись с курса, сани накренились набок в канаве.

    БИБЛИОГРАФИЕ

    • Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
    • БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
    • БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
    • Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
    • Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
    • Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
    • Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
    • Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
    • Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.
    Retrieved from "https://incubator.wikimedia.org/w/index.php?title=Wt/kbd/дэбгъунлъэн&oldid=5219526"