Wt/kbd/джыдэ

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

• 

  джыдэ

• 

  джыдэ

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ЩЫӀЭЦӀЭ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA ['dᶎǝdɐ]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• [джыд]+ -э

СКЛОНЕНЭ

	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	джыдэ	джыдэр	--	джыдэхэр
Эргативнэ:	джыдэ	джыдэм	--	джыдэхэм
Послеложнэ:	джыдэкӀэ	джыдэмкӀэ	джыдэхэкӀэ	джыдэхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	джыдэу	джыдэрауэ	джыдэхэу	джыдэхэрауэ

МЫХЬЭНЭ

1. ГъущӀым къыхэщӀыкӀа Ӏэмэпсымэ, пхъэхэкӀхэр иризэпаупщӀу, ираӀущӀу къагъэсэбэп, зы лъэныкъуэмкӀэ жану, адреймкӀэ тӀыгу иӀэрэ кӀы (убыдыпӀэ) фӀэлъу.

ЩАПХЪЭХЭР

• ТхьэмыщкӀэм и джыдэр бейм еудзэгу. Псалъэжьхэр

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

• Джыдэр къасщтэри пхъэ скъутащ.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• джыдэ: axe, hatchet
• Джыдэр къасщтэри пхъэ скъутащ: taking up an axe, I chopped (cut) some wood.

УРЫСЫБЗЭ

• джыдэ: топор
• Джыдэр къасщтэри пхъэ скъутащ: взяв в руки топор, я порубил дров.

псалъафэ зэпыщӀахэр

джыдэ тӀыгу

  Мыхьэнэ: Джыдащхьэм и ӀувыпӀэ, зэрыпамыупщӀ лъэныкъуэ.
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
     Инджылыбзэ: butt of an axe
        ПхъащӀэм уадэр щимыгъуэтыжым, Ӏунэр джыдэ тӀыгумкӀэ хиукӀащ. The carpenter, not finding a hammer, bangend in the nail with the butt of his axe.
     Урысыбзэ: обух топора
        ПхъащӀэм уадэр щимыгъуэтыжым, Ӏунэр джыдэ тӀыгумкӀэ хиукӀащ. Плотник, не найдя молотка, забил гвоздь обухом своего топора.
  Псалъэ зэпхахэр:
     ПхъащӀэм уадэр щимыгъуэтыжым, Ӏунэр джыдэ тӀыгумкӀэ хиукӀащ.
  Щапхъэхэр:

БИБЛИОГРАФИЕ

• Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
• БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
• БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
• Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
• Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
• Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
• Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
• Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
• Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.