АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӏЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэӏэс "гъэхьэлъэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
гъэхьэлъэн
щымыӀэныгъэ:
мыгъэхьэлъэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
згъэхьэлъэн
бгъэхьэлъэн
игъэхьэлъэн
дгъэхьэлъэн
вгъэхьэлъэн
ягъэхьэлъэн
щымыӀэныгъэ:
сымыгъэхьэлъэн
умыгъэхьэлъэн
имыгъэхьэлъэн
дымыгъэхьэлъэн
фымыгъэхьэлъэн
ямыгъэхьэлъэн
Унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
гъэхьэлъэ!
вгъэхьэлъэ!
щымыӀэныгъэ:
умыгъэхьэлъэ!
фымыгъэхьэлъэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
срегъэхьэлъэ
урегъэхьэлъэ
ирегъэхьэлъэ
дрегъэхьэлъэ
фрегъэхьэлъэ
ирегъэхьэлъэ
щымыӀэныгъэ:
сремыгъэхьэлъэ
уремыгъэхьэлъэ
иремыгъэхьэлъэ
дремыгъэхьэлъэ
фремыгъэхьэлъэ
иремыгъэхьэлъэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
согъэхьэлъэ(р)
уогъэхьэлъэ(р) / богъэхьэлъэ(р)
егъэхьэлъэ(р)
догъэхьэлъэ(р)
фогъэхьэлъэ(р)
ягъэхьэлъэ(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
згъэхьэлъэркъым
бгъэхьэлъэркъым
игъэхьэлъэркъым
дгъэхьэлъэркъым
вгъэхьэлъэркъым
ягъэхьэлъэркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
згъэхьэлъэ(р)т
бгъэхьэлъэ(р)т
игъэхьэлъэ(р)т
дгъэхьэлъэ(р)т
вгъэхьэлъэ(р)т
ягъэхьэлъэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
згъэхьэлъэ(р)тэкъым
бгъэхьэлъэ(р)тэкъым
игъэхьэлъэ(р)тэкъым
дгъэхьэлъэ(р)тэкъым
вгъэхьэлъэ(р)тэкъым
ягъэхьэлъэ(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
згъэхьэлъащ
бгъэхьэлъащ
игъэхьэлъащ
дгъэхьэлъащ
вгъэхьэлъащ
ягъэхьэлъащ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
згъэхьэлъакъым
бгъэхьэлъакъым
игъэхьэлъакъым
дгъэхьэлъакъым
вгъэхьэлъакъым
ягъэхьэлъакъым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
згъэхьэлъат
бгъэхьэлъат
игъэхьэлъат
дгъэхьэлъат
вгъэхьэлъат
ягъэхьэлъат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
згъэхьэлъатэкъым
бгъэхьэлъатэкъым
игъэхьэлъатэкъым
дгъэхьэлъатэкъым
вгъэхьэлъатэкъым
ягъэхьэлъатэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
згъэхьэлъэгъащ
бгъэхьэлъэгъащ
игъэхьэлъэгъащ
дгъэхьэлъэгъащ
вгъэхьэлъэгъащ
ягъэхьэлъэгъащ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
згъэхьэлъэгъакъым
бгъэхьэлъэгъакъым
игъэхьэлъэгъакъым
дгъэхьэлъэгъакъым
вгъэхьэлъэгъакъым
ягъэхьэлъэгъакъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
згъэхьэлъэгъат
бгъэхьэлъэгъат
игъэхьэлъэгъат
дгъэхьэлъэгъат
вгъэхьэлъэгъат
ягъэхьэлъэгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
згъэхьэлъэгъатэкъым
бгъэхьэлъэгъатэкъым
игъэхьэлъэгъатэкъым
дгъэхьэлъэгъатэкъым
вгъэхьэлъэгъатэкъым
ягъэхьэлъэгъатэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
згъэхьэлъэщ
бгъэхьэлъэщ
игъэхьэлъэщ
дгъэхьэлъэщ
вгъэхьэлъэщ
ягъэхьэлъэщ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
згъэхьэлъэкъым
бгъэхьэлъэкъым
игъэхьэлъэкъым
дгъэхьэлъэкъым
вгъэхьэлъэкъым
ягъэхьэлъэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
згъэхьэлъэт
бгъэхьэлъэт
игъэхьэлъэт
дгъэхьэлъэт
вгъэхьэлъэт
ягъэхьэлъэт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
згъэхьэлъэтэкъым
бгъэхьэлъэтэкъым
игъэхьэлъэтэкъым
дгъэхьэлъэтэкъым
вгъэхьэлъэтэкъым
ягъэхьэлъэтэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэхьэлъэнщ
бгъэхьэлъэнщ
игъэхьэлъэнщ
дгъэхьэлъэнщ
вгъэхьэлъэнщ
ягъэхьэлъэнщ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
згъэхьэлъэнкъым
бгъэхьэлъэнкъым
игъэхьэлъэнкъым
дгъэхьэлъэнкъым
вгъэхьэлъэнкъым
ягъэхьэлъэнкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэхьэлъэнущ
бгъэхьэлъэнущ
игъэхьэлъэнущ
дгъэхьэлъэнущ
вгъэхьэлъэнущ
ягъэхьэлъэнущ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
згъэхьэлъэнукъым
бгъэхьэлъэнукъым
игъэхьэлъэнукъым
дгъэхьэлъэнукъым
вгъэхьэлъэнукъым
ягъэхьэлъэнукъым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
згъэхьэлъэрэ
бгъэхьэлъэрэ
игъэхьэлъэрэ
дгъэхьэлъэрэ
вгъэхьэлъэрэ
ягъэхьэлъэрэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
згъэхьэлъэркъэ
бгъэхьэлъэркъэ
игъэхьэлъэркъэ
дгъэхьэлъэркъэ
вгъэхьэлъэркъэ
ягъэхьэлъэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
згъэхьэлъэ(р)т
бгъэхьэлъэ(р)т
игъэхьэлъэ(р)т
дгъэхьэлъэ(р)т
вгъэхьэлъэ(р)т
ягъэхьэлъэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
згъэхьэлъэ(р)тэкъэ
бгъэхьэлъэ(р)тэкъэ
игъэхьэлъэ(р)тэкъэ
дгъэхьэлъэ(р)тэкъэ
вгъэхьэлъэ(р)тэкъэ
ягъэхьэлъэ(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
згъэхьэлъа
бгъэхьэлъа
игъэхьэлъа
дгъэхьэлъа
вгъэхьэлъа
ягъэхьэлъа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
згъэхьэлъакъэ
бгъэхьэлъакъэ
игъэхьэлъакъэ
дгъэхьэлъакъэ
вгъэхьэлъакъэ
ягъэхьэлъакъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
згъэхьэлъат
бгъэхьэлъат
игъэхьэлъат
дгъэхьэлъат
вгъэхьэлъат
ягъэхьэлъат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
згъэхьэлъатэкъэ
бгъэхьэлъатэкъэ
игъэхьэлъатэкъэ
дгъэхьэлъатэкъэ
вгъэхьэлъатэкъэ
ягъэхьэлъатэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
згъэхьэлъэгъа
бгъэхьэлъэгъа
игъэхьэлъэгъа
дгъэхьэлъэгъа
вгъэхьэлъэгъа
ягъэхьэлъэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
згъэхьэлъэгъакъэ
бгъэхьэлъэгъакъэ
игъэхьэлъэгъакъэ
дгъэхьэлъэгъакъэ
вгъэхьэлъэгъакъэ
ягъэхьэлъэгъакъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
згъэхьэлъэгъат
бгъэхьэлъэгъат
игъэхьэлъэгъат
дгъэхьэлъэгъат
вгъэхьэлъэгъат
ягъэхьэлъэгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
згъэхьэлъэгъатэкъэ
бгъэхьэлъэгъатэкъэ
игъэхьэлъэгъатэкъэ
дгъэхьэлъэгъатэкъэ
вгъэхьэлъэгъатэкъэ
ягъэхьэлъэгъатэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
згъэхьэлъэ
бгъэхьэлъэ
игъэхьэлъэ
дгъэхьэлъэ
вгъэхьэлъэ
ягъэхьэлъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
згъэхьэлъэкъэ
бгъэхьэлъэкъэ
игъэхьэлъэкъэ
дгъэхьэлъэкъэ
вгъэхьэлъэкъэ
ягъэхьэлъэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
згъэхьэлъэт
бгъэхьэлъэт
игъэхьэлъэт
дгъэхьэлъэт
вгъэхьэлъэт
ягъэхьэлъэт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
згъэхьэлъэтэкъэ
бгъэхьэлъэтэкъэ
игъэхьэлъэтэкъэ
дгъэхьэлъэтэкъэ
вгъэхьэлъэтэкъэ
ягъэхьэлъэтэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэхьэлъэн
бгъэхьэлъэн
игъэхьэлъэн
дгъэхьэлъэн
вгъэхьэлъэн
ягъэхьэлъэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
згъэхьэлъэнкъэ
бгъэхьэлъэнкъэ
игъэхьэлъэнкъэ
дгъэхьэлъэнкъэ
вгъэхьэлъэнкъэ
ягъэхьэлъэнкъэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэхьэлъэну
бгъэхьэлъэну
игъэхьэлъэну
дгъэхьэлъэну
вгъэхьэлъэну
ягъэхьэлъэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
згъэхьэлъэнукъэ
бгъэхьэлъэнукъэ
игъэхьэлъэнукъэ
дгъэхьэлъэнукъэ
вгъэхьэлъэнукъэ
ягъэхьэлъэнукъэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
згъэхьэлъэмэ
бгъэхьэлъэмэ
игъэхьэлъэмэ
дгъэхьэлъэмэ
вгъэхьэлъэмэ
ягъэхьэлъэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэхьэлъэмэ
умыгъэхьэлъэмэ
имыгъэхьэлъэмэ
дымыгъэхьэлъэмэ
фымыгъэхьэлъэмэ
ямыгъэхьэлъэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
згъэхьэлъамэ
бгъэхьэлъамэ
игъэхьэлъамэ
дгъэхьэлъамэ
вгъэхьэлъамэ
ягъэхьэлъамэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэхьэлъамэ
умыгъэхьэлъамэ
имыгъэхьэлъамэ
дымыгъэхьэлъамэ
фымыгъэхьэлъамэ
ямыгъэхьэлъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
згъэхьэлъэгъамэ
бгъэхьэлъэгъамэ
игъэхьэлъэгъамэ
дгъэхьэлъэгъамэ
вгъэхьэлъэгъамэ
ягъэхьэлъэгъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэхьэлъэгъамэ
умыгъэхьэлъэгъамэ
имыгъэхьэлъэгъамэ
дымыгъэхьэлъэгъамэ
фымыгъэхьэлъэгъамэ
ямыгъэхьэлъэгъамэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэхьэлъэнмэ
бгъэхьэлъэнмэ
игъэхьэлъэнмэ
дгъэхьэлъэнмэ
вгъэхьэлъэнмэ
ягъэхьэлъэнмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэхьэлъэнмэ
умыгъэхьэлъэнмэ
имыгъэхьэлъэнмэ
дымыгъэхьэлъэнмэ
фымыгъэхьэлъэнмэ
ямыгъэхьэлъэнмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэхьэлъэнумэ
бгъэхьэлъэнумэ
игъэхьэлъэнумэ
дгъэхьэлъэнумэ
вгъэхьэлъэнумэ
ягъэхьэлъэнумэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэхьэлъэнумэ
умыгъэхьэлъэнумэ
имыгъэхьэлъэнумэ
дымыгъэхьэлъэнумэ
фымыгъэхьэлъэнумэ
ямыгъэхьэлъэнумэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
згъэхьэлъэтэмэ
бгъэхьэлъэтэмэ
игъэхьэлъэтэмэ
дгъэхьэлъэтэмэ
вгъэхьэлъэтэмэ
ягъэхьэлъэтэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэхьэлъэтэмэ
умыгъэхьэлъэтэмэ
имыгъэхьэлъэтэмэ
дымыгъэхьэлъэтэмэ
фымыгъэхьэлъэтэмэ
ямыгъэхьэлъэтэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
згъэхьэлъатэмэ
бгъэхьэлъатэмэ
игъэхьэлъатэмэ
дгъэхьэлъатэмэ
вгъэхьэлъатэмэ
ягъэхьэлъатэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэхьэлъатэмэ
умыгъэхьэлъатэмэ
имыгъэхьэлъатэмэ
дымыгъэхьэлъатэмэ
фымыгъэхьэлъатэмэ
ямыгъэхьэлъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
згъэхьэлъэгъатэмэ
бгъэхьэлъэгъатэмэ
игъэхьэлъэгъатэмэ
дгъэхьэлъэгъатэмэ
вгъэхьэлъэгъатэмэ
ягъэхьэлъэгъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэхьэлъэгъатэмэ
умыгъэхьэлъэгъатэмэ
имыгъэхьэлъэгъатэмэ
дымыгъэхьэлъэгъатэмэ
фымыгъэхьэлъэгъатэмэ
ямыгъэхьэлъэгъатэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэхьэлъэнтэмэ
бгъэхьэлъэнтэмэ
игъэхьэлъэнтэмэ
дгъэхьэлъэнтэмэ
вгъэхьэлъэнтэмэ
ягъэхьэлъэнтэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэхьэлъэнтэмэ
умыгъэхьэлъэнтэмэ
имыгъэхьэлъэнтэмэ
дымыгъэхьэлъэнтэмэ
фымыгъэхьэлъэнтэмэ
ямыгъэхьэлъэнтэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэхьэлъэнутэмэ
бгъэхьэлъэнутэмэ
игъэхьэлъэнутэмэ
дгъэхьэлъэнутэмэ
вгъэхьэлъэнутэмэ
ягъэхьэлъэнутэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэхьэлъэнутэмэ
умыгъэхьэлъэнутэмэ
имыгъэхьэлъэнутэмэ
дымыгъэхьэлъэнутэмэ
фымыгъэхьэлъэнутэмэ
ямыгъэхьэлъэнутэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэхьэлъэнт
бгъэхьэлъэнт
игъэхьэлъэнт
дгъэхьэлъэнт
вгъэхьэлъэнт
ягъэхьэлъэнт
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
згъэхьэлъэнтэкъым
бгъэхьэлъэнтэкъым
игъэхьэлъэнтэкъым
дгъэхьэлъэнтэкъым
вгъэхьэлъэнтэкъым
ягъэхьэлъэнтэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэхьэлъэнут
бгъэхьэлъэнут
игъэхьэлъэнут
дгъэхьэлъэнут
вгъэхьэлъэнут
ягъэхьэлъэнут
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
згъэхьэлъэнутэкъым
бгъэхьэлъэнутэкъым
игъэхьэлъэнутэкъым
дгъэхьэлъэнутэкъым
вгъэхьэлъэнутэкъым
ягъэхьэлъэнутэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
згъэхьэлъэми
бгъэхьэлъэми
игъэхьэлъэми
дгъэхьэлъэми
вгъэхьэлъэми
ягъэхьэлъэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэхьэлъэми
умыгъэхьэлъэми
имыгъэхьэлъэми
дымыгъэхьэлъэми
фымыгъэхьэлъэми
ямыгъэхьэлъэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
згъэхьэлъами
бгъэхьэлъами
игъэхьэлъами
дгъэхьэлъами
вгъэхьэлъами
ягъэхьэлъами
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэхьэлъами
умыгъэхьэлъами
имыгъэхьэлъами
дымыгъэхьэлъами
фымыгъэхьэлъами
ямыгъэхьэлъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
згъэхьэлъэгъами
бгъэхьэлъэгъами
игъэхьэлъэгъами
дгъэхьэлъэгъами
вгъэхьэлъэгъами
ягъэхьэлъэгъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэхьэлъэгъами
умыгъэхьэлъэгъами
имыгъэхьэлъэгъами
дымыгъэхьэлъэгъами
фымыгъэхьэлъэгъами
ямыгъэхьэлъэгъами
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэхьэлъэнми
бгъэхьэлъэнми
игъэхьэлъэнми
дгъэхьэлъэнми
вгъэхьэлъэнми
ягъэхьэлъэнми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэхьэлъэнми
умыгъэхьэлъэнми
имыгъэхьэлъэнми
дымыгъэхьэлъэнми
фымыгъэхьэлъэнми
ямыгъэхьэлъэнми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэхьэлъэнуми
бгъэхьэлъэнуми
игъэхьэлъэнуми
дгъэхьэлъэнуми
вгъэхьэлъэнуми
ягъэхьэлъэнуми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэхьэлъэнуми
умыгъэхьэлъэнуми
имыгъэхьэлъэнуми
дымыгъэхьэлъэнуми
фымыгъэхьэлъэнуми
ямыгъэхьэлъэнуми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
згъэхьэлъэтэми
бгъэхьэлъэтэми
игъэхьэлъэтэми
дгъэхьэлъэтэми
вгъэхьэлъэтэми
ягъэхьэлъэтэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэхьэлъэтэми
умыгъэхьэлъэтэми
имыгъэхьэлъэтэми
дымыгъэхьэлъэтэми
фымыгъэхьэлъэтэми
ямыгъэхьэлъэтэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
згъэхьэлъатэми
бгъэхьэлъатэми
игъэхьэлъатэми
дгъэхьэлъатэми
вгъэхьэлъатэми
ягъэхьэлъатэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэхьэлъатэми
умыгъэхьэлъатэми
имыгъэхьэлъатэми
дымыгъэхьэлъатэми
фымыгъэхьэлъатэми
ямыгъэхьэлъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
згъэхьэлъэгъатэми
бгъэхьэлъэгъатэми
игъэхьэлъэгъатэми
дгъэхьэлъэгъатэми
вгъэхьэлъэгъатэми
ягъэхьэлъэгъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэхьэлъэгъатэми
умыгъэхьэлъэгъатэми
имыгъэхьэлъэгъатэми
дымыгъэхьэлъэгъатэми
фымыгъэхьэлъэгъатэми
ямыгъэхьэлъэгъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэхьэлъэнтэми
бгъэхьэлъэнтэми
игъэхьэлъэнтэми
дгъэхьэлъэнтэми
вгъэхьэлъэнтэми
ягъэхьэлъэнтэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэхьэлъэнтэми
умыгъэхьэлъэнтэми
имыгъэхьэлъэнтэми
дымыгъэхьэлъэнтэми
фымыгъэхьэлъэнтэми
ямыгъэхьэлъэнтэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэхьэлъэнутэми
бгъэхьэлъэнутэми
игъэхьэлъэнутэми
дгъэхьэлъэнутэми
вгъэхьэлъэнутэми
ягъэхьэлъэнутэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэхьэлъэнутэми
умыгъэхьэлъэнутэми
имыгъэхьэлъэнутэми
дымыгъэхьэлъэнутэми
фымыгъэхьэлъэнутэми
ямыгъэхьэлъэнутэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
згъэхьэлъаи
бгъэхьэлъаи
игъэхьэлъаи
дгъэхьэлъаи
вгъэхьэлъаи
ягъэхьэлъаи
щымыӀэныгъэ:
сымыгъэхьэлъаи
умыгъэхьэлъаи
имыгъэхьэлъаи
дымыгъэхьэлъаи
фымыгъэхьэлъаи
ямыгъэхьэлъаи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
згъэхьэлъащэрэт
бгъэхьэлъащэрэт
игъэхьэлъащэрэт
дгъэхьэлъащэрэт
вгъэхьэлъащэрэт
ягъэхьэлъащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сымыгъэхьэлъащэрэт
умыгъэхьэлъащэрэт
имыгъэхьэлъащэрэт
дымыгъэхьэлъащэрэт
фымыгъэхьэлъащэрэт
ямыгъэхьэлъащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
згъэхьэлъагъэнщ
бгъэхьэлъагъэнщ
игъэхьэлъагъэнщ
дгъэхьэлъагъэнщ
вгъэхьэлъагъэнщ
ягъэхьэлъагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
згъэхьэлъагъэнкъым
бгъэхьэлъагъэнкъым
игъэхьэлъагъэнкъым
дгъэхьэлъагъэнкъым
вгъэхьэлъагъэнкъым
ягъэхьэлъагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
згъэхьэлъагъэнт
бгъэхьэлъагъэнт
игъэхьэлъагъэнт
дгъэхьэлъагъэнт
вгъэхьэлъагъэнт
ягъэхьэлъагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
згъэхьэлъагъэнтэкъым
бгъэхьэлъагъэнтэкъым
игъэхьэлъагъэнтэкъым
дгъэхьэлъагъэнтэкъым
вгъэхьэлъагъэнтэкъым
ягъэхьэлъагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
згъэхьэлъагъэн
бгъэхьэлъагъэн
игъэхьэлъагъэн
дгъэхьэлъагъэн
вгъэхьэлъагъэн
ягъэхьэлъагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
згъэхьэлъагъэнкъэ
бгъэхьэлъагъэнкъэ
игъэхьэлъагъэнкъэ
дгъэхьэлъагъэнкъэ
вгъэхьэлъагъэнкъэ
ягъэхьэлъагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
згъэхьэлъагъэнт
бгъэхьэлъагъэнт
игъэхьэлъагъэнт
дгъэхьэлъагъэнт
вгъэхьэлъагъэнт
ягъэхьэлъагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
згъэхьэлъагъэнтэкъэ
бгъэхьэлъагъэнтэкъэ
игъэхьэлъагъэнтэкъэ
дгъэхьэлъагъэнтэкъэ
вгъэхьэлъагъэнтэкъэ
ягъэхьэлъагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
згъэхьэлъагъэнущ
бгъэхьэлъагъэнущ
игъэхьэлъагъэнущ
дгъэхьэлъагъэнущ
вгъэхьэлъагъэнущ
ягъэхьэлъагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
згъэхьэлъагъэнукъым
бгъэхьэлъагъэнукъым
игъэхьэлъагъэнукъым
дгъэхьэлъагъэнукъым
вгъэхьэлъагъэнукъым
ягъэхьэлъагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
згъэхьэлъагъэнут
бгъэхьэлъагъэнут
игъэхьэлъагъэнут
дгъэхьэлъагъэнут
вгъэхьэлъагъэнут
ягъэхьэлъагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
згъэхьэлъагъэнутэкъым
бгъэхьэлъагъэнутэкъым
игъэхьэлъагъэнутэкъым
дгъэхьэлъагъэнутэкъым
вгъэхьэлъагъэнутэкъым
ягъэхьэлъагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
згъэхьэлъагъэну
бгъэхьэлъагъэну
игъэхьэлъагъэну
дгъэхьэлъагъэну
вгъэхьэлъагъэну
ягъэхьэлъагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
згъэхьэлъагъэнукъэ
бгъэхьэлъагъэнукъэ
игъэхьэлъагъэнукъэ
дгъэхьэлъагъэнукъэ
вгъэхьэлъагъэнукъэ
ягъэхьэлъагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
згъэхьэлъагъэнут
бгъэхьэлъагъэнут
игъэхьэлъагъэнут
дгъэхьэлъагъэнут
вгъэхьэлъагъэнут
ягъэхьэлъагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
згъэхьэлъагъэнутэкъэ
бгъэхьэлъагъэнутэкъэ
игъэхьэлъагъэнутэкъэ
дгъэхьэлъагъэнутэкъэ
вгъэхьэлъагъэнутэкъэ
ягъэхьэлъагъэнутэкъэ
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
зыгъэхьэлъэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
зымыгъэхьэлъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зыгъэхьэлъа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зымыгъэхьэлъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зыгъэхьэлъэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зымыгъэхьэлъэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зыгъэхьэлъэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зымыгъэхьэлъэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зыгъэхьэлъэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зымыгъэхьэлъэну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту)
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ
згъэхьэлъэ
бгъэхьэлъэ
игъэхьэлъэ
дгъэхьэлъэ
вгъэхьэлъэ
ягъэхьэлъэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымыгъэхьэлъэ
умыгъэхьэлъэ
имыгъэхьэлъэ
дымыгъэхьэлъэ
фымыгъэхьэлъэ
ямыгъэхьэлъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
згъэхьэлъа
бгъэхьэлъа
игъэхьэлъа
дгъэхьэлъа
вгъэхьэлъа
ягъэхьэлъа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыгъэхьэлъа
умыгъэхьэлъа
имыгъэхьэлъа
дымыгъэхьэлъа
фымыгъэхьэлъа
ямыгъэхьэлъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
згъэхьэлъэгъа
бгъэхьэлъэгъа
игъэхьэлъэгъа
дгъэхьэлъэгъа
вгъэхьэлъэгъа
ягъэхьэлъэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыгъэхьэлъэгъа
умыгъэхьэлъэгъа
имыгъэхьэлъэгъа
дымыгъэхьэлъэгъа
фымыгъэхьэлъэгъа
ямыгъэхьэлъэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
згъэхьэлъэн
бгъэхьэлъэн
игъэхьэлъэн
дгъэхьэлъэн
вгъэхьэлъэн
ягъэхьэлъэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымыгъэхьэлъэн
умыгъэхьэлъэн
имыгъэхьэлъэн
дымыгъэхьэлъэн
фымыгъэхьэлъэн
ямыгъэхьэлъэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
згъэхьэлъэну
бгъэхьэлъэну
игъэхьэлъэну
дгъэхьэлъэну
вгъэхьэлъэну
ягъэхьэлъэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымыгъэхьэлъэну
умыгъэхьэлъэну
имыгъэхьэлъэну
дымыгъэхьэлъэну
фымыгъэхьэлъэну
ямыгъэхьэлъэну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ)
ит зэман - щыӀэныгъэ
гъэхьэлъэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
мыгъэхьэлъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
гъэхьэлъа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
мыгъэхьэлъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
гъэхьэлъэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
мыгъэхьэлъэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
гъэхьэлъэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
мыгъэхьэлъэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
гъэхьэлъэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
мыгъэхьэлъэну
Обстоятельственнэ причастиехэр
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
зэрызгъэхьэлъэ
зэрыбгъэхьэлъэ
зэригъэхьэлъэ
зэрыдгъэхьэлъэ
зэрывгъэхьэлъэ
зэрагъэхьэлъэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыгъэхьэлъэ
зэрумыгъэхьэлъэ
зэримыгъэхьэлъэ
зэрыдмыгъэхьэлъэ
зэрывмыгъэхьэлъэ
зэрамыгъэхьэлъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэрызгъэхьэлъа
зэрыбгъэхьэлъа
зэригъэхьэлъа
зэрыдгъэхьэлъа
зэрывгъэхьэлъа
зэрагъэхьэлъа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыгъэхьэлъа
зэрумыгъэхьэлъа
зэримыгъэхьэлъа
зэрыдмыгъэхьэлъа
зэрывмыгъэхьэлъа
зэрамыгъэхьэлъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэрызгъэхьэлъэгъа
зэрыбгъэхьэлъэгъа
зэригъэхьэлъэгъа
зэрыдгъэхьэлъэгъа
зэрывгъэхьэлъэгъа
зэрагъэхьэлъэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыгъэхьэлъэгъа
зэрумыгъэхьэлъэгъа
зэримыгъэхьэлъэгъа
зэрыдмыгъэхьэлъэгъа
зэрывмыгъэхьэлъэгъа
зэрамыгъэхьэлъэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэрызгъэхьэлъэн
зэрыбгъэхьэлъэн
зэригъэхьэлъэн
зэрыдгъэхьэлъэн
зэрывгъэхьэлъэн
зэрагъэхьэлъэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыгъэхьэлъэн
зэрумыгъэхьэлъэн
зэримыгъэхьэлъэн
зэрыдмыгъэхьэлъэн
зэрывмыгъэхьэлъэн
зэрамыгъэхьэлъэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэрызгъэхьэлъэну
зэрыбгъэхьэлъэну
зэригъэхьэлъэну
зэрыдгъэхьэлъэну
зэрывгъэхьэлъэну
зэрагъэхьэлъэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыгъэхьэлъэну
зэрумыгъэхьэлъэну
зэримыгъэхьэлъэну
зэрыдмыгъэхьэлъэну
зэрывмыгъэхьэлъэну
зэрамыгъэхьэлъэну
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
щызгъэхьэлъэ
щыбгъэхьэлъэ
щигъэхьэлъэ
щыдгъэхьэлъэ
щывгъэхьэлъэ
щагъэхьэлъэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыгъэхьэлъэ
щумыгъэхьэлъэ
щимыгъэхьэлъэ
щыдмыгъэхьэлъэ
щывмыгъэхьэлъэ
щамыгъэхьэлъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щызгъэхьэлъа
щыбгъэхьэлъа
щигъэхьэлъа
щыдгъэхьэлъа
щывгъэхьэлъа
щагъэхьэлъа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыгъэхьэлъа
щумыгъэхьэлъа
щимыгъэхьэлъа
щыдмыгъэхьэлъа
щывмыгъэхьэлъа
щамыгъэхьэлъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щызгъэхьэлъэгъа
щыбгъэхьэлъэгъа
щигъэхьэлъэгъа
щыдгъэхьэлъэгъа
щывгъэхьэлъэгъа
щагъэхьэлъэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыгъэхьэлъэгъа
щумыгъэхьэлъэгъа
щимыгъэхьэлъэгъа
щыдмыгъэхьэлъэгъа
щывмыгъэхьэлъэгъа
щамыгъэхьэлъэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щызгъэхьэлъэн
щыбгъэхьэлъэн
щигъэхьэлъэн
щыдгъэхьэлъэн
щывгъэхьэлъэн
щагъэхьэлъэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыгъэхьэлъэн
щумыгъэхьэлъэн
щимыгъэхьэлъэн
щыдмыгъэхьэлъэн
щывмыгъэхьэлъэн
щамыгъэхьэлъэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щызгъэхьэлъэну
щыбгъэхьэлъэну
щигъэхьэлъэну
щыдгъэхьэлъэну
щывгъэхьэлъэну
щагъэхьэлъэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыгъэхьэлъэну
щумыгъэхьэлъэну
щимыгъэхьэлъэну
щыдмыгъэхьэлъэну
щывмыгъэхьэлъэну
щамыгъэхьэлъэну
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
здэзгъэхьэлъэ
здэбгъэхьэлъэ
здигъэхьэлъэ
здэдгъэхьэлъэ
здэвгъэхьэлъэ
здагъэхьэлъэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыгъэхьэлъэ
здумыгъэхьэлъэ
здимыгъэхьэлъэ
здэдмыгъэхьэлъэ
здэвмыгъэхьэлъэ
здамыгъэхьэлъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
здэзгъэхьэлъа
здэбгъэхьэлъа
здигъэхьэлъа
здэдгъэхьэлъа
здэвгъэхьэлъа
здагъэхьэлъа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыгъэхьэлъа
здумыгъэхьэлъа
здимыгъэхьэлъа
здэдмыгъэхьэлъа
здэвмыгъэхьэлъа
здамыгъэхьэлъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
здэзгъэхьэлъэгъа
здэбгъэхьэлъэгъа
здигъэхьэлъэгъа
здэдгъэхьэлъэгъа
здэвгъэхьэлъэгъа
здагъэхьэлъэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыгъэхьэлъэгъа
здумыгъэхьэлъэгъа
здимыгъэхьэлъэгъа
здэдмыгъэхьэлъэгъа
здэвмыгъэхьэлъэгъа
здамыгъэхьэлъэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
здэзгъэхьэлъэн
здэбгъэхьэлъэн
здигъэхьэлъэн
здэдгъэхьэлъэн
здэвгъэхьэлъэн
здагъэхьэлъэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыгъэхьэлъэн
здумыгъэхьэлъэн
здимыгъэхьэлъэн
здэдмыгъэхьэлъэн
здэвмыгъэхьэлъэн
здамыгъэхьэлъэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
здэзгъэхьэлъэну
здэбгъэхьэлъэну
здигъэхьэлъэну
здэдгъэхьэлъэну
здэвгъэхьэлъэну
здагъэхьэлъэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыгъэхьэлъэну
здумыгъэхьэлъэну
здимыгъэхьэлъэну
здэдмыгъэхьэлъэну
здэвмыгъэхьэлъэну
здамыгъэхьэлъэну
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
щӀэзгъэхьэлъэ
щӀэбгъэхьэлъэ
щӀигъэхьэлъэ
щӀэдгъэхьэлъэ
щӀэвгъэхьэлъэ
щӀагъэхьэлъэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыгъэхьэлъэ
щӀумыгъэхьэлъэ
щӀимыгъэхьэлъэ
щӀэдмыгъэхьэлъэ
щӀэвмыгъэхьэлъэ
щӀамыгъэхьэлъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щӀэзгъэхьэлъа
щӀэбгъэхьэлъа
щӀигъэхьэлъа
щӀэдгъэхьэлъа
щӀэвгъэхьэлъа
щӀагъэхьэлъа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыгъэхьэлъа
щӀумыгъэхьэлъа
щӀимыгъэхьэлъа
щӀэдмыгъэхьэлъа
щӀэвмыгъэхьэлъа
щӀамыгъэхьэлъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щӀэзгъэхьэлъэгъа
щӀэбгъэхьэлъэгъа
щӀигъэхьэлъэгъа
щӀэдгъэхьэлъэгъа
щӀэвгъэхьэлъэгъа
щӀагъэхьэлъэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыгъэхьэлъэгъа
щӀумыгъэхьэлъэгъа
щӀимыгъэхьэлъэгъа
щӀэдмыгъэхьэлъэгъа
щӀэвмыгъэхьэлъэгъа
щӀамыгъэхьэлъэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щӀэзгъэхьэлъэн
щӀэбгъэхьэлъэн
щӀигъэхьэлъэн
щӀэдгъэхьэлъэн
щӀэвгъэхьэлъэн
щӀагъэхьэлъэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыгъэхьэлъэн
щӀумыгъэхьэлъэн
щӀимыгъэхьэлъэн
щӀэдмыгъэхьэлъэн
щӀэвмыгъэхьэлъэн
щӀамыгъэхьэлъэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щӀэзгъэхьэлъэну
щӀэбгъэхьэлъэну
щӀигъэхьэлъэну
щӀэдгъэхьэлъэну
щӀэвгъэхьэлъэну
щӀагъэхьэлъэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыгъэхьэлъэну
щӀумыгъэхьэлъэну
щӀимыгъэхьэлъэну
щӀэдмыгъэхьэлъэну
щӀэвмыгъэхьэлъэну
щӀамыгъэхьэлъэну
Деепричастиехэр
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ
згъэхьэлъэу
бгъэхьэлъэу
игъэхьэлъэу
дгъэхьэлъэу
вгъэхьэлъэу
ягъэхьэлъэу
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымыгъэхьэлъэу
умыгъэхьэлъэу
имыгъэхьэлъэу
дымыгъэхьэлъэу
фымыгъэхьэлъэу
ямыгъэхьэлъэу
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
згъэхьэлъауэ
бгъэхьэлъауэ
игъэхьэлъауэ
дгъэхьэлъауэ
вгъэхьэлъауэ
ягъэхьэлъауэ
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыгъэхьэлъауэ
умыгъэхьэлъауэ
имыгъэхьэлъауэ
дымыгъэхьэлъауэ
фымыгъэхьэлъауэ
ямыгъэхьэлъауэ
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
згъэхьэлъэурэ
бгъэхьэлъэурэ
игъэхьэлъэурэ
дгъэхьэлъэурэ
вгъэхьэлъэурэ
ягъэхьэлъэурэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сымыгъэхьэлъэурэ
умыгъэхьэлъэурэ
имыгъэхьэлъэурэ
дымыгъэхьэлъэурэ
фымыгъэхьэлъэурэ
ямыгъэхьэлъэурэ
Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Подлежащэ
сэ
--
узогъэхьэлъэ
согъэхьэлъэ
--
фызогъэхьэлъэ
согъэхьэлъэ(хэ)
уэ
сыбогъэхьэлъэ
--
уогъэхьэлъэ / богъэхьэлъэ
дыбогъэхьэлъэ
--
уогъэхьэлъэ(хэ) / богъэхьэлъэ(хэ)
абы
сегъэхьэлъэ
уегъэхьэлъэ
егъэхьэлъэ
дегъэхьэлъэ
фегъэхьэлъэ
егъэхьэлъэ(хэ)
дэ
--
удогъэхьэлъэ
догъэхьэлъэ
--
фыдогъэхьэлъэ
догъэхьэлъэ(хэ)
фэ
сывогъэхьэлъэ
--
фогъэхьэлъэ
дывогъэхьэлъэ
--
фогъэхьэлъэ(хэ)
абыхэм
сагъэхьэлъэ
уагъэхьэлъэ
ягъэхьэлъэ
дагъэхьэлъэ
фагъэхьэлъэ
ягъэхьэлъэ(хэ)
Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Подлежащэ
сэ
--
узгъэ[хьэлъэрэ]
згъэ[хьэлъэрэ]
--
фызгъэ[хьэлъэрэ]
згъэ[хьэлъэ(хэ)рэ]
уэ
сыбгъэ[хьэлъэрэ]
--
бгъэ[хьэлъэрэ]
дыбгъэ[хьэлъэрэ]
--
бгъэ[хьэлъэ(хэ)рэ]
абы
сигъэ[хьэлъэрэ]
уигъэ[хьэлъэрэ]
игъэ[хьэлъэрэ]
дигъэ[хьэлъэрэ]
фигъэ[хьэлъэрэ]
игъэ[хьэлъэ(хэ)рэ]
дэ
--
удгъэ[хьэлъэрэ]
дгъэ[хьэлъэрэ]
--
фыдгъэ[хьэлъэрэ]
дгъэ[хьэлъэ(хэ)рэ]
фэ
сывгъэ[хьэлъэрэ]
--
вгъэ[хьэлъэрэ]
дывгъэ[хьэлъэрэ]
--
вгъэ[хьэлъэ(хэ)рэ]
абыхэм
сагъэ[хьэлъэрэ]
уагъэ[хьэлъэрэ]
ягъэ[хьэлъэрэ]
дагъэ[хьэлъэрэ]
фагъэ[хьэлъэрэ]
ягъэ[хьэлъэ(хэ)рэ]
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[гъэхьэлъ]э
[гъэхьэлъ]эр
--
[гъэхьэлъ]эхэр
Эргативнэ:
[гъэхьэлъ]э
[гъэхьэлъ]эм
--
[гъэхьэлъ]эхэм
Послеложнэ:
[гъэхьэлъ]экӀэ
[гъэхьэлъ]эмкӀэ
[гъэхьэлъ]эхэкӀэ
[гъэхьэлъ]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[гъэхьэлъ]эуэ
[гъэхьэлъ]эрауэ
[гъэхьэлъ]эхэу
[гъэхьэлъ]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[гъэхьэлъ]а
[гъэхьэлъ]ар
--
[гъэхьэлъ]ахэр
Эргативнэ:
[гъэхьэлъ]а
[гъэхьэлъ]ам
--
[гъэхьэлъ]ахэм
Послеложнэ:
[гъэхьэлъ]акӀэ
[гъэхьэлъ]амкӀэ
[гъэхьэлъ]ахэкӀэ
[гъэхьэлъ]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[гъэхьэлъ]ауэ
[гъэхьэлъ]арауэ
[гъэхьэлъ]ахэу
[гъэхьэлъ]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[гъэхьэлъ]эн
[гъэхьэлъ]эныр
--
[гъэхьэлъ]энхэр
Эргативнэ:
[гъэхьэлъ]эн
[гъэхьэлъ]эным
--
[гъэхьэлъ]энхэм
Послеложнэ:
[гъэхьэлъ]энкӀэ
[гъэхьэлъ]энымкӀэ
[гъэхьэлъ]энхэкӀэ
[гъэхьэлъ]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[гъэхьэлъ]эну
[гъэхьэлъ]энырауэ
[гъэхьэлъ]энхэу
[гъэхьэлъ]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[гъэхьэлъ]эну
[гъэхьэлъ]энур
--
[гъэхьэлъ]энухэр
Эргативнэ:
[гъэхьэлъ]эну
[гъэхьэлъ]энум
--
[гъэхьэлъ]энухэм
Послеложнэ:
[гъэхьэлъ]энукӀэ
[гъэхьэлъ]энумкӀэ
[гъэхьэлъ]энухэкӀэ
[гъэхьэлъ]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[гъэхьэлъ]энууэ
[гъэхьэлъ]энурауэ
[гъэхьэлъ]энухэу
[гъэхьэлъ]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Зыгуэр хьэлъэ, уэндэгъу щӏын. ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
Шэрхъым кӏэрищӏа ятӏэм гур игъэхьэлъауэ шыхэм яхуэшэртэкъым. НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
гъэхьэлъэн: weigh sb or sth down; burden sb or sth
Шэрхъым кӏэрищӏа ятӏэм гур игъэхьэлъауэ шыхэм яхуэшэртэкъым: the mud stuck to the wheels make it impossible for the horses to draw the wagon. УРЫСЫБЗЭ
гъэхьэлъэн: утяжелить что-л.; отяготить кого-что-л.
Шэрхъым кӏэрищӏа ятӏэм гур игъэхьэлъауэ шыхэм яхуэшэртэкъым: грязь, прилипшая к колесам, не позволяет лошадям тащить повозку. БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.