Wt/kbd/гъэтхытхын

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӏЭС

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA [ʁɐtxǝ'txǝn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• гъэ- + [тхытх] + -ы + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэӏэс "гъэтхытхын"-м и спряженэ

Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:	гъэтхытхын
щымыӀэныгъэ:	мыгъэтхытхын

Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	згъэтхытхын	бгъэтхытхын	игъэтхытхын	дгъэтхытхын	вгъэтхытхын	ягъэтхытхын
щымыӀэныгъэ:	сымыгъэтхытхын	умыгъэтхытхын	имыгъэтхытхын	дымыгъэтхытхын	фымыгъэтхытхын	ямыгъэтхытхын

Унафэ наклоненэ	уэ	фэ
щыӀэныгъэ:	гъэтхытх!	вгъэтхытх!
щымыӀэныгъэ:	умыгъэтхытх!	фымыгъэтхытх!

Ре-кӀэ унафэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	срегъэтхытх	урегъэтхытх	ирегъэтхытх	дрегъэтхытх	фрегъэтхытх	ирегъэтхытх
щымыӀэныгъэ:	сремыгъэтхытх	уремыгъэтхытх	иремыгъэтхытх	дремыгъэтхытх	фремыгъэтхытх	иремыгъэтхытх

ЗэраӀуатэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	согъэтхытх(ыр)	уогъэтхытх(ыр) / богъэтхытх(ыр)	егъэтхытх(ыр)	догъэтхытх(ыр)	фогъэтхытх(ыр)	ягъэтхытх(ыр)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	згъэтхытхыркъым	бгъэтхытхыркъым	игъэтхытхыркъым	дгъэтхытхыркъым	вгъэтхытхыркъым	ягъэтхытхыркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	згъэтхытх(ыр)т	бгъэтхытх(ыр)т	игъэтхытх(ыр)т	дгъэтхытх(ыр)т	вгъэтхытх(ыр)т	ягъэтхытх(ыр)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	згъэтхытх(ыр)тэкъым	бгъэтхытх(ыр)тэкъым	игъэтхытх(ыр)тэкъым	дгъэтхытх(ыр)тэкъым	вгъэтхытх(ыр)тэкъым	ягъэтхытх(ыр)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	згъэтхытхащ	бгъэтхытхащ	игъэтхытхащ	дгъэтхытхащ	вгъэтхытхащ	ягъэтхытхащ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	згъэтхытхакъым	бгъэтхытхакъым	игъэтхытхакъым	дгъэтхытхакъым	вгъэтхытхакъым	ягъэтхытхакъым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	згъэтхытхат	бгъэтхытхат	игъэтхытхат	дгъэтхытхат	вгъэтхытхат	ягъэтхытхат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	згъэтхытхатэкъым	бгъэтхытхатэкъым	игъэтхытхатэкъым	дгъэтхытхатэкъым	вгъэтхытхатэкъым	ягъэтхытхатэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	згъэтхытхыгъащ	бгъэтхытхыгъащ	игъэтхытхыгъащ	дгъэтхытхыгъащ	вгъэтхытхыгъащ	ягъэтхытхыгъащ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	згъэтхытхыгъакъым	бгъэтхытхыгъакъым	игъэтхытхыгъакъым	дгъэтхытхыгъакъым	вгъэтхытхыгъакъым	ягъэтхытхыгъакъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	згъэтхытхыгъат	бгъэтхытхыгъат	игъэтхытхыгъат	дгъэтхытхыгъат	вгъэтхытхыгъат	ягъэтхытхыгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:	згъэтхытхыгъатэкъым	бгъэтхытхыгъатэкъым	игъэтхытхыгъатэкъым	дгъэтхытхыгъатэкъым	вгъэтхытхыгъатэкъым	ягъэтхытхыгъатэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	згъэтхытхщ	бгъэтхытхщ	игъэтхытхщ	дгъэтхытхщ	вгъэтхытхщ	ягъэтхытхщ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	згъэтхытхкъым	бгъэтхытхкъым	игъэтхытхкъым	дгъэтхытхкъым	вгъэтхытхкъым	ягъэтхытхкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	згъэтхытхт	бгъэтхытхт	игъэтхытхт	дгъэтхытхт	вгъэтхытхт	ягъэтхытхт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	згъэтхытхтэкъым	бгъэтхытхтэкъым	игъэтхытхтэкъым	дгъэтхытхтэкъым	вгъэтхытхтэкъым	ягъэтхытхтэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	згъэтхытхынщ	бгъэтхытхынщ	игъэтхытхынщ	дгъэтхытхынщ	вгъэтхытхынщ	ягъэтхытхынщ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	згъэтхытхынкъым	бгъэтхытхынкъым	игъэтхытхынкъым	дгъэтхытхынкъым	вгъэтхытхынкъым	ягъэтхытхынкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	згъэтхытхынущ	бгъэтхытхынущ	игъэтхытхынущ	дгъэтхытхынущ	вгъэтхытхынущ	ягъэтхытхынущ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	згъэтхытхынукъым	бгъэтхытхынукъым	игъэтхытхынукъым	дгъэтхытхынукъым	вгъэтхытхынукъым	ягъэтхытхынукъым

ЗэрыупщӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	згъэтхытхрэ	бгъэтхытхрэ	игъэтхытхрэ	дгъэтхытхрэ	вгъэтхытхрэ	ягъэтхытхрэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	згъэтхытхыркъэ	бгъэтхытхыркъэ	игъэтхытхыркъэ	дгъэтхытхыркъэ	вгъэтхытхыркъэ	ягъэтхытхыркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	згъэтхытх(ыр)т	бгъэтхытх(ыр)т	игъэтхытх(ыр)т	дгъэтхытх(ыр)т	вгъэтхытх(ыр)т	ягъэтхытх(ыр)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	згъэтхытх(ыр)тэкъэ	бгъэтхытх(ыр)тэкъэ	игъэтхытх(ыр)тэкъэ	дгъэтхытх(ыр)тэкъэ	вгъэтхытх(ыр)тэкъэ	ягъэтхытх(ыр)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	згъэтхытха	бгъэтхытха	игъэтхытха	дгъэтхытха	вгъэтхытха	ягъэтхытха
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	згъэтхытхакъэ	бгъэтхытхакъэ	игъэтхытхакъэ	дгъэтхытхакъэ	вгъэтхытхакъэ	ягъэтхытхакъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	згъэтхытхат	бгъэтхытхат	игъэтхытхат	дгъэтхытхат	вгъэтхытхат	ягъэтхытхат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	згъэтхытхатэкъэ	бгъэтхытхатэкъэ	игъэтхытхатэкъэ	дгъэтхытхатэкъэ	вгъэтхытхатэкъэ	ягъэтхытхатэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	згъэтхытхыгъа	бгъэтхытхыгъа	игъэтхытхыгъа	дгъэтхытхыгъа	вгъэтхытхыгъа	ягъэтхытхыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	згъэтхытхыгъакъэ	бгъэтхытхыгъакъэ	игъэтхытхыгъакъэ	дгъэтхытхыгъакъэ	вгъэтхытхыгъакъэ	ягъэтхытхыгъакъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	згъэтхытхыгъат	бгъэтхытхыгъат	игъэтхытхыгъат	дгъэтхытхыгъат	вгъэтхытхыгъат	ягъэтхытхыгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	згъэтхытхыгъатэкъэ	бгъэтхытхыгъатэкъэ	игъэтхытхыгъатэкъэ	дгъэтхытхыгъатэкъэ	вгъэтхытхыгъатэкъэ	ягъэтхытхыгъатэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	згъэтхытх	бгъэтхытх	игъэтхытх	дгъэтхытх	вгъэтхытх	ягъэтхытх
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	згъэтхытхкъэ	бгъэтхытхкъэ	игъэтхытхкъэ	дгъэтхытхкъэ	вгъэтхытхкъэ	ягъэтхытхкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	згъэтхытхт	бгъэтхытхт	игъэтхытхт	дгъэтхытхт	вгъэтхытхт	ягъэтхытхт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	згъэтхытхтэкъэ	бгъэтхытхтэкъэ	игъэтхытхтэкъэ	дгъэтхытхтэкъэ	вгъэтхытхтэкъэ	ягъэтхытхтэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	згъэтхытхын	бгъэтхытхын	игъэтхытхын	дгъэтхытхын	вгъэтхытхын	ягъэтхытхын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	згъэтхытхынкъэ	бгъэтхытхынкъэ	игъэтхытхынкъэ	дгъэтхытхынкъэ	вгъэтхытхынкъэ	ягъэтхытхынкъэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	згъэтхытхыну	бгъэтхытхыну	игъэтхытхыну	дгъэтхытхыну	вгъэтхытхыну	ягъэтхытхыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	згъэтхытхынукъэ	бгъэтхытхынукъэ	игъэтхытхынукъэ	дгъэтхытхынукъэ	вгъэтхытхынукъэ	ягъэтхытхынукъэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	згъэтхытхмэ	бгъэтхытхмэ	игъэтхытхмэ	дгъэтхытхмэ	вгъэтхытхмэ	ягъэтхытхмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыгъэтхытхмэ	умыгъэтхытхмэ	имыгъэтхытхмэ	дымыгъэтхытхмэ	фымыгъэтхытхмэ	ямыгъэтхытхмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	згъэтхытхамэ	бгъэтхытхамэ	игъэтхытхамэ	дгъэтхытхамэ	вгъэтхытхамэ	ягъэтхытхамэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыгъэтхытхамэ	умыгъэтхытхамэ	имыгъэтхытхамэ	дымыгъэтхытхамэ	фымыгъэтхытхамэ	ямыгъэтхытхамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	згъэтхытхыгъамэ	бгъэтхытхыгъамэ	игъэтхытхыгъамэ	дгъэтхытхыгъамэ	вгъэтхытхыгъамэ	ягъэтхытхыгъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыгъэтхытхыгъамэ	умыгъэтхытхыгъамэ	имыгъэтхытхыгъамэ	дымыгъэтхытхыгъамэ	фымыгъэтхытхыгъамэ	ямыгъэтхытхыгъамэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	згъэтхытхынмэ	бгъэтхытхынмэ	игъэтхытхынмэ	дгъэтхытхынмэ	вгъэтхытхынмэ	ягъэтхытхынмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыгъэтхытхынмэ	умыгъэтхытхынмэ	имыгъэтхытхынмэ	дымыгъэтхытхынмэ	фымыгъэтхытхынмэ	ямыгъэтхытхынмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	згъэтхытхынумэ	бгъэтхытхынумэ	игъэтхытхынумэ	дгъэтхытхынумэ	вгъэтхытхынумэ	ягъэтхытхынумэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыгъэтхытхынумэ	умыгъэтхытхынумэ	имыгъэтхытхынумэ	дымыгъэтхытхынумэ	фымыгъэтхытхынумэ	ямыгъэтхытхынумэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	згъэтхытхтэмэ	бгъэтхытхтэмэ	игъэтхытхтэмэ	дгъэтхытхтэмэ	вгъэтхытхтэмэ	ягъэтхытхтэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыгъэтхытхтэмэ	умыгъэтхытхтэмэ	имыгъэтхытхтэмэ	дымыгъэтхытхтэмэ	фымыгъэтхытхтэмэ	ямыгъэтхытхтэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	згъэтхытхатэмэ	бгъэтхытхатэмэ	игъэтхытхатэмэ	дгъэтхытхатэмэ	вгъэтхытхатэмэ	ягъэтхытхатэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыгъэтхытхатэмэ	умыгъэтхытхатэмэ	имыгъэтхытхатэмэ	дымыгъэтхытхатэмэ	фымыгъэтхытхатэмэ	ямыгъэтхытхатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	згъэтхытхыгъатэмэ	бгъэтхытхыгъатэмэ	игъэтхытхыгъатэмэ	дгъэтхытхыгъатэмэ	вгъэтхытхыгъатэмэ	ягъэтхытхыгъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыгъэтхытхыгъатэмэ	умыгъэтхытхыгъатэмэ	имыгъэтхытхыгъатэмэ	дымыгъэтхытхыгъатэмэ	фымыгъэтхытхыгъатэмэ	ямыгъэтхытхыгъатэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	згъэтхытхынтэмэ	бгъэтхытхынтэмэ	игъэтхытхынтэмэ	дгъэтхытхынтэмэ	вгъэтхытхынтэмэ	ягъэтхытхынтэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыгъэтхытхынтэмэ	умыгъэтхытхынтэмэ	имыгъэтхытхынтэмэ	дымыгъэтхытхынтэмэ	фымыгъэтхытхынтэмэ	ямыгъэтхытхынтэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	згъэтхытхынутэмэ	бгъэтхытхынутэмэ	игъэтхытхынутэмэ	дгъэтхытхынутэмэ	вгъэтхытхынутэмэ	ягъэтхытхынутэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыгъэтхытхынутэмэ	умыгъэтхытхынутэмэ	имыгъэтхытхынутэмэ	дымыгъэтхытхынутэмэ	фымыгъэтхытхынутэмэ	ямыгъэтхытхынутэмэ

сослагательнэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	згъэтхытхынт	бгъэтхытхынт	игъэтхытхынт	дгъэтхытхынт	вгъэтхытхынт	ягъэтхытхынт
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	згъэтхытхынтэкъым	бгъэтхытхынтэкъым	игъэтхытхынтэкъым	дгъэтхытхынтэкъым	вгъэтхытхынтэкъым	ягъэтхытхынтэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	згъэтхытхынут	бгъэтхытхынут	игъэтхытхынут	дгъэтхытхынут	вгъэтхытхынут	ягъэтхытхынут
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	згъэтхытхынутэкъым	бгъэтхытхынутэкъым	игъэтхытхынутэкъым	дгъэтхытхынутэкъым	вгъэтхытхынутэкъым	ягъэтхытхынутэкъым

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	згъэтхытхми	бгъэтхытхми	игъэтхытхми	дгъэтхытхми	вгъэтхытхми	ягъэтхытхми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыгъэтхытхми	умыгъэтхытхми	имыгъэтхытхми	дымыгъэтхытхми	фымыгъэтхытхми	ямыгъэтхытхми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	згъэтхытхами	бгъэтхытхами	игъэтхытхами	дгъэтхытхами	вгъэтхытхами	ягъэтхытхами
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыгъэтхытхами	умыгъэтхытхами	имыгъэтхытхами	дымыгъэтхытхами	фымыгъэтхытхами	ямыгъэтхытхами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	згъэтхытхыгъами	бгъэтхытхыгъами	игъэтхытхыгъами	дгъэтхытхыгъами	вгъэтхытхыгъами	ягъэтхытхыгъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыгъэтхытхыгъами	умыгъэтхытхыгъами	имыгъэтхытхыгъами	дымыгъэтхытхыгъами	фымыгъэтхытхыгъами	ямыгъэтхытхыгъами
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	згъэтхытхынми	бгъэтхытхынми	игъэтхытхынми	дгъэтхытхынми	вгъэтхытхынми	ягъэтхытхынми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыгъэтхытхынми	умыгъэтхытхынми	имыгъэтхытхынми	дымыгъэтхытхынми	фымыгъэтхытхынми	ямыгъэтхытхынми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	згъэтхытхынуми	бгъэтхытхынуми	игъэтхытхынуми	дгъэтхытхынуми	вгъэтхытхынуми	ягъэтхытхынуми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыгъэтхытхынуми	умыгъэтхытхынуми	имыгъэтхытхынуми	дымыгъэтхытхынуми	фымыгъэтхытхынуми	ямыгъэтхытхынуми

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	згъэтхытхтэми	бгъэтхытхтэми	игъэтхытхтэми	дгъэтхытхтэми	вгъэтхытхтэми	ягъэтхытхтэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыгъэтхытхтэми	умыгъэтхытхтэми	имыгъэтхытхтэми	дымыгъэтхытхтэми	фымыгъэтхытхтэми	ямыгъэтхытхтэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	згъэтхытхатэми	бгъэтхытхатэми	игъэтхытхатэми	дгъэтхытхатэми	вгъэтхытхатэми	ягъэтхытхатэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыгъэтхытхатэми	умыгъэтхытхатэми	имыгъэтхытхатэми	дымыгъэтхытхатэми	фымыгъэтхытхатэми	ямыгъэтхытхатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	згъэтхытхыгъатэми	бгъэтхытхыгъатэми	игъэтхытхыгъатэми	дгъэтхытхыгъатэми	вгъэтхытхыгъатэми	ягъэтхытхыгъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыгъэтхытхыгъатэми	умыгъэтхытхыгъатэми	имыгъэтхытхыгъатэми	дымыгъэтхытхыгъатэми	фымыгъэтхытхыгъатэми	ямыгъэтхытхыгъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	згъэтхытхынтэми	бгъэтхытхынтэми	игъэтхытхынтэми	дгъэтхытхынтэми	вгъэтхытхынтэми	ягъэтхытхынтэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыгъэтхытхынтэми	умыгъэтхытхынтэми	имыгъэтхытхынтэми	дымыгъэтхытхынтэми	фымыгъэтхытхынтэми	ямыгъэтхытхынтэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	згъэтхытхынутэми	бгъэтхытхынутэми	игъэтхытхынутэми	дгъэтхытхынутэми	вгъэтхытхынутэми	ягъэтхытхынутэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыгъэтхытхынутэми	умыгъэтхытхынутэми	имыгъэтхытхынутэми	дымыгъэтхытхынутэми	фымыгъэтхытхынутэми	ямыгъэтхытхынутэми

гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	згъэтхытхаи	бгъэтхытхаи	игъэтхытхаи	дгъэтхытхаи	вгъэтхытхаи	ягъэтхытхаи
щымыӀэныгъэ:	сымыгъэтхытхаи	умыгъэтхытхаи	имыгъэтхытхаи	дымыгъэтхытхаи	фымыгъэтхытхаи	ямыгъэтхытхаи

фӀэфӀыныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	згъэтхытхащэрэт	бгъэтхытхащэрэт	игъэтхытхащэрэт	дгъэтхытхащэрэт	вгъэтхытхащэрэт	ягъэтхытхащэрэт
щымыӀэныгъэ:	сымыгъэтхытхащэрэт	умыгъэтхытхащэрэт	имыгъэтхытхащэрэт	дымыгъэтхытхащэрэт	фымыгъэтхытхащэрэт	ямыгъэтхытхащэрэт

шэч къытехьэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	згъэтхытхагъэнщ	бгъэтхытхагъэнщ	игъэтхытхагъэнщ	дгъэтхытхагъэнщ	вгъэтхытхагъэнщ	ягъэтхытхагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	згъэтхытхагъэнкъым	бгъэтхытхагъэнкъым	игъэтхытхагъэнкъым	дгъэтхытхагъэнкъым	вгъэтхытхагъэнкъым	ягъэтхытхагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	згъэтхытхагъэнт	бгъэтхытхагъэнт	игъэтхытхагъэнт	дгъэтхытхагъэнт	вгъэтхытхагъэнт	ягъэтхытхагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	згъэтхытхагъэнтэкъым	бгъэтхытхагъэнтэкъым	игъэтхытхагъэнтэкъым	дгъэтхытхагъэнтэкъым	вгъэтхытхагъэнтэкъым	ягъэтхытхагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	згъэтхытхагъэн	бгъэтхытхагъэн	игъэтхытхагъэн	дгъэтхытхагъэн	вгъэтхытхагъэн	ягъэтхытхагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	згъэтхытхагъэнкъэ	бгъэтхытхагъэнкъэ	игъэтхытхагъэнкъэ	дгъэтхытхагъэнкъэ	вгъэтхытхагъэнкъэ	ягъэтхытхагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	згъэтхытхагъэнт	бгъэтхытхагъэнт	игъэтхытхагъэнт	дгъэтхытхагъэнт	вгъэтхытхагъэнт	ягъэтхытхагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	згъэтхытхагъэнтэкъэ	бгъэтхытхагъэнтэкъэ	игъэтхытхагъэнтэкъэ	дгъэтхытхагъэнтэкъэ	вгъэтхытхагъэнтэкъэ	ягъэтхытхагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	згъэтхытхагъэнущ	бгъэтхытхагъэнущ	игъэтхытхагъэнущ	дгъэтхытхагъэнущ	вгъэтхытхагъэнущ	ягъэтхытхагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	згъэтхытхагъэнукъым	бгъэтхытхагъэнукъым	игъэтхытхагъэнукъым	дгъэтхытхагъэнукъым	вгъэтхытхагъэнукъым	ягъэтхытхагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	згъэтхытхагъэнут	бгъэтхытхагъэнут	игъэтхытхагъэнут	дгъэтхытхагъэнут	вгъэтхытхагъэнут	ягъэтхытхагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	згъэтхытхагъэнутэкъым	бгъэтхытхагъэнутэкъым	игъэтхытхагъэнутэкъым	дгъэтхытхагъэнутэкъым	вгъэтхытхагъэнутэкъым	ягъэтхытхагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	згъэтхытхагъэну	бгъэтхытхагъэну	игъэтхытхагъэну	дгъэтхытхагъэну	вгъэтхытхагъэну	ягъэтхытхагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	згъэтхытхагъэнукъэ	бгъэтхытхагъэнукъэ	игъэтхытхагъэнукъэ	дгъэтхытхагъэнукъэ	вгъэтхытхагъэнукъэ	ягъэтхытхагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	згъэтхытхагъэнут	бгъэтхытхагъэнут	игъэтхытхагъэнут	дгъэтхытхагъэнут	вгъэтхытхагъэнут	ягъэтхытхагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	згъэтхытхагъэнутэкъэ	бгъэтхытхагъэнутэкъэ	игъэтхытхагъэнутэкъэ	дгъэтхытхагъэнутэкъэ	вгъэтхытхагъэнутэкъэ	ягъэтхытхагъэнутэкъэ

Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	зыгъэтхытх
ит зэман - щымыӀэныгъэ	зымыгъэтхытх
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	зыгъэтхытха
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	зымыгъэтхытха
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	зыгъэтхытхыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	зымыгъэтхытхыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	зыгъэтхытхын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	зымыгъэтхытхын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	зыгъэтхытхыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	зымыгъэтхытхыну

Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту)	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ	згъэтхытх	бгъэтхытх	игъэтхытх	дгъэтхытх	вгъэтхытх	ягъэтхытх
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сымыгъэтхытх	умыгъэтхытх	имыгъэтхытх	дымыгъэтхытх	фымыгъэтхытх	ямыгъэтхытх
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	згъэтхытха	бгъэтхытха	игъэтхытха	дгъэтхытха	вгъэтхытха	ягъэтхытха
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сымыгъэтхытха	умыгъэтхытха	имыгъэтхытха	дымыгъэтхытха	фымыгъэтхытха	ямыгъэтхытха
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	згъэтхытхыгъа	бгъэтхытхыгъа	игъэтхытхыгъа	дгъэтхытхыгъа	вгъэтхытхыгъа	ягъэтхытхыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сымыгъэтхытхыгъа	умыгъэтхытхыгъа	имыгъэтхытхыгъа	дымыгъэтхытхыгъа	фымыгъэтхытхыгъа	ямыгъэтхытхыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	згъэтхытхын	бгъэтхытхын	игъэтхытхын	дгъэтхытхын	вгъэтхытхын	ягъэтхытхын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сымыгъэтхытхын	умыгъэтхытхын	имыгъэтхытхын	дымыгъэтхытхын	фымыгъэтхытхын	ямыгъэтхытхын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	згъэтхытхыну	бгъэтхытхыну	игъэтхытхыну	дгъэтхытхыну	вгъэтхытхыну	ягъэтхытхыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сымыгъэтхытхыну	умыгъэтхытхыну	имыгъэтхытхыну	дымыгъэтхытхыну	фымыгъэтхытхыну	ямыгъэтхытхыну

Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ)
ит зэман - щыӀэныгъэ	гъэтхытх
ит зэман - щымыӀэныгъэ	мыгъэтхытх
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	гъэтхытха
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	мыгъэтхытха
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	гъэтхытхыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	мыгъэтхытхыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	гъэтхытхын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	мыгъэтхытхын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	гъэтхытхыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	мыгъэтхытхыну

Обстоятельственнэ причастиехэр	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	зэрызгъэтхытх	зэрыбгъэтхытх	зэригъэтхытх	зэрыдгъэтхытх	зэрывгъэтхытх	зэрагъэтхытх
ит зэман - щымыӀэныгъэ	зэрызмыгъэтхытх	зэрумыгъэтхытх	зэримыгъэтхытх	зэрыдмыгъэтхытх	зэрывмыгъэтхытх	зэрамыгъэтхытх
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	зэрызгъэтхытха	зэрыбгъэтхытха	зэригъэтхытха	зэрыдгъэтхытха	зэрывгъэтхытха	зэрагъэтхытха
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	зэрызмыгъэтхытха	зэрумыгъэтхытха	зэримыгъэтхытха	зэрыдмыгъэтхытха	зэрывмыгъэтхытха	зэрамыгъэтхытха
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	зэрызгъэтхытхыгъа	зэрыбгъэтхытхыгъа	зэригъэтхытхыгъа	зэрыдгъэтхытхыгъа	зэрывгъэтхытхыгъа	зэрагъэтхытхыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	зэрызмыгъэтхытхыгъа	зэрумыгъэтхытхыгъа	зэримыгъэтхытхыгъа	зэрыдмыгъэтхытхыгъа	зэрывмыгъэтхытхыгъа	зэрамыгъэтхытхыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	зэрызгъэтхытхын	зэрыбгъэтхытхын	зэригъэтхытхын	зэрыдгъэтхытхын	зэрывгъэтхытхын	зэрагъэтхытхын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	зэрызмыгъэтхытхын	зэрумыгъэтхытхын	зэримыгъэтхытхын	зэрыдмыгъэтхытхын	зэрывмыгъэтхытхын	зэрамыгъэтхытхын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	зэрызгъэтхытхыну	зэрыбгъэтхытхыну	зэригъэтхытхыну	зэрыдгъэтхытхыну	зэрывгъэтхытхыну	зэрагъэтхытхыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	зэрызмыгъэтхытхыну	зэрумыгъэтхытхыну	зэримыгъэтхытхыну	зэрыдмыгъэтхытхыну	зэрывмыгъэтхытхыну	зэрамыгъэтхытхыну
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	щызгъэтхытх	щыбгъэтхытх	щигъэтхытх	щыдгъэтхытх	щывгъэтхытх	щагъэтхытх
ит зэман - щымыӀэныгъэ	щызмыгъэтхытх	щумыгъэтхытх	щимыгъэтхытх	щыдмыгъэтхытх	щывмыгъэтхытх	щамыгъэтхытх
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	щызгъэтхытха	щыбгъэтхытха	щигъэтхытха	щыдгъэтхытха	щывгъэтхытха	щагъэтхытха
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	щызмыгъэтхытха	щумыгъэтхытха	щимыгъэтхытха	щыдмыгъэтхытха	щывмыгъэтхытха	щамыгъэтхытха
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	щызгъэтхытхыгъа	щыбгъэтхытхыгъа	щигъэтхытхыгъа	щыдгъэтхытхыгъа	щывгъэтхытхыгъа	щагъэтхытхыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	щызмыгъэтхытхыгъа	щумыгъэтхытхыгъа	щимыгъэтхытхыгъа	щыдмыгъэтхытхыгъа	щывмыгъэтхытхыгъа	щамыгъэтхытхыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	щызгъэтхытхын	щыбгъэтхытхын	щигъэтхытхын	щыдгъэтхытхын	щывгъэтхытхын	щагъэтхытхын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	щызмыгъэтхытхын	щумыгъэтхытхын	щимыгъэтхытхын	щыдмыгъэтхытхын	щывмыгъэтхытхын	щамыгъэтхытхын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	щызгъэтхытхыну	щыбгъэтхытхыну	щигъэтхытхыну	щыдгъэтхытхыну	щывгъэтхытхыну	щагъэтхытхыну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	щызмыгъэтхытхыну	щумыгъэтхытхыну	щимыгъэтхытхыну	щыдмыгъэтхытхыну	щывмыгъэтхытхыну	щамыгъэтхытхыну
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	здэзгъэтхытх	здэбгъэтхытх	здигъэтхытх	здэдгъэтхытх	здэвгъэтхытх	здагъэтхытх
ит зэман - щымыӀэныгъэ	здэзмыгъэтхытх	здумыгъэтхытх	здимыгъэтхытх	здэдмыгъэтхытх	здэвмыгъэтхытх	здамыгъэтхытх
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	здэзгъэтхытха	здэбгъэтхытха	здигъэтхытха	здэдгъэтхытха	здэвгъэтхытха	здагъэтхытха
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	здэзмыгъэтхытха	здумыгъэтхытха	здимыгъэтхытха	здэдмыгъэтхытха	здэвмыгъэтхытха	здамыгъэтхытха
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	здэзгъэтхытхыгъа	здэбгъэтхытхыгъа	здигъэтхытхыгъа	здэдгъэтхытхыгъа	здэвгъэтхытхыгъа	здагъэтхытхыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	здэзмыгъэтхытхыгъа	здумыгъэтхытхыгъа	здимыгъэтхытхыгъа	здэдмыгъэтхытхыгъа	здэвмыгъэтхытхыгъа	здамыгъэтхытхыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	здэзгъэтхытхын	здэбгъэтхытхын	здигъэтхытхын	здэдгъэтхытхын	здэвгъэтхытхын	здагъэтхытхын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	здэзмыгъэтхытхын	здумыгъэтхытхын	здимыгъэтхытхын	здэдмыгъэтхытхын	здэвмыгъэтхытхын	здамыгъэтхытхын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	здэзгъэтхытхыну	здэбгъэтхытхыну	здигъэтхытхыну	здэдгъэтхытхыну	здэвгъэтхытхыну	здагъэтхытхыну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	здэзмыгъэтхытхыну	здумыгъэтхытхыну	здимыгъэтхытхыну	здэдмыгъэтхытхыну	здэвмыгъэтхытхыну	здамыгъэтхытхыну
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	щӀэзгъэтхытх	щӀэбгъэтхытх	щӀигъэтхытх	щӀэдгъэтхытх	щӀэвгъэтхытх	щӀагъэтхытх
ит зэман - щымыӀэныгъэ	щӀэзмыгъэтхытх	щӀумыгъэтхытх	щӀимыгъэтхытх	щӀэдмыгъэтхытх	щӀэвмыгъэтхытх	щӀамыгъэтхытх
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	щӀэзгъэтхытха	щӀэбгъэтхытха	щӀигъэтхытха	щӀэдгъэтхытха	щӀэвгъэтхытха	щӀагъэтхытха
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	щӀэзмыгъэтхытха	щӀумыгъэтхытха	щӀимыгъэтхытха	щӀэдмыгъэтхытха	щӀэвмыгъэтхытха	щӀамыгъэтхытха
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	щӀэзгъэтхытхыгъа	щӀэбгъэтхытхыгъа	щӀигъэтхытхыгъа	щӀэдгъэтхытхыгъа	щӀэвгъэтхытхыгъа	щӀагъэтхытхыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	щӀэзмыгъэтхытхыгъа	щӀумыгъэтхытхыгъа	щӀимыгъэтхытхыгъа	щӀэдмыгъэтхытхыгъа	щӀэвмыгъэтхытхыгъа	щӀамыгъэтхытхыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	щӀэзгъэтхытхын	щӀэбгъэтхытхын	щӀигъэтхытхын	щӀэдгъэтхытхын	щӀэвгъэтхытхын	щӀагъэтхытхын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	щӀэзмыгъэтхытхын	щӀумыгъэтхытхын	щӀимыгъэтхытхын	щӀэдмыгъэтхытхын	щӀэвмыгъэтхытхын	щӀамыгъэтхытхын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	щӀэзгъэтхытхыну	щӀэбгъэтхытхыну	щӀигъэтхытхыну	щӀэдгъэтхытхыну	щӀэвгъэтхытхыну	щӀагъэтхытхыну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	щӀэзмыгъэтхытхыну	щӀумыгъэтхытхыну	щӀимыгъэтхытхыну	щӀэдмыгъэтхытхыну	щӀэвмыгъэтхытхыну	щӀамыгъэтхытхыну

Деепричастиехэр	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ	згъэтхытхыу	бгъэтхытхыу	игъэтхытхыу	дгъэтхытхыу	вгъэтхытхыу	ягъэтхытхыу
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сымыгъэтхытхыу	умыгъэтхытхыу	имыгъэтхытхыу	дымыгъэтхытхыу	фымыгъэтхытхыу	ямыгъэтхытхыу
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	згъэтхытхауэ	бгъэтхытхауэ	игъэтхытхауэ	дгъэтхытхауэ	вгъэтхытхауэ	ягъэтхытхауэ
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сымыгъэтхытхауэ	умыгъэтхытхауэ	имыгъэтхытхауэ	дымыгъэтхытхауэ	фымыгъэтхытхауэ	ямыгъэтхытхауэ
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ	згъэтхытхыурэ	бгъэтхытхыурэ	игъэтхытхыурэ	дгъэтхытхыурэ	вгъэтхытхыурэ	ягъэтхытхыурэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ	сымыгъэтхытхыурэ	умыгъэтхытхыурэ	имыгъэтхытхыурэ	дымыгъэтхытхыурэ	фымыгъэтхытхыурэ	ямыгъэтхытхыурэ

Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ			Прямой Дополненэ
	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
Подлежащэ
сэ	--	узогъэтхытх	согъэтхытх	--	фызогъэтхытх	согъэтхытх(хэ)
уэ	сыбогъэтхытх	--	уогъэтхытх / богъэтхытх	дыбогъэтхытх	--	уогъэтхытх(хэ) / богъэтхытх(хэ)
абы	сегъэтхытх	уегъэтхытх	егъэтхытх	дегъэтхытх	фегъэтхытх	егъэтхытх(хэ)
дэ	--	удогъэтхытх	догъэтхытх	--	фыдогъэтхытх	догъэтхытх(хэ)
фэ	сывогъэтхытх	--	фогъэтхытх	дывогъэтхытх	--	фогъэтхытх(хэ)
абыхэм	сагъэтхытх	уагъэтхытх	ягъэтхытх	дагъэтхытх	фагъэтхытх	ягъэтхытх(хэ)

Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)			Прямой Дополненэ
	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
Подлежащэ
сэ	--	узгъэ[тхытхрэ]	згъэ[тхытхрэ]	--	фызгъэ[тхытхрэ]	згъэ[тхытх(хэ)рэ]
уэ	сыбгъэ[тхытхрэ]	--	бгъэ[тхытхрэ]	дыбгъэ[тхытхрэ]	--	бгъэ[тхытх(хэ)рэ]
абы	сигъэ[тхытхрэ]	уигъэ[тхытхрэ]	игъэ[тхытхрэ]	дигъэ[тхытхрэ]	фигъэ[тхытхрэ]	игъэ[тхытх(хэ)рэ]
дэ	--	удгъэ[тхытхрэ]	дгъэ[тхытхрэ]	--	фыдгъэ[тхытхрэ]	дгъэ[тхытх(хэ)рэ]
фэ	сывгъэ[тхытхрэ]	--	вгъэ[тхытхрэ]	дывгъэ[тхытхрэ]	--	вгъэ[тхытх(хэ)рэ]
абыхэм	сагъэ[тхытхрэ]	уагъэ[тхытхрэ]	ягъэ[тхытхрэ]	дагъэ[тхытхрэ]	фагъэ[тхытхрэ]	ягъэ[тхытх(хэ)рэ]

		-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[гъэтхытх]	[гъэтхытх]ыр	--	[гъэтхытх]хэр
Эргативнэ:	[гъэтхытх]	[гъэтхытх]ым	--	[гъэтхытх]хэм
Послеложнэ:	[гъэтхытх]кӀэ	[гъэтхытх]ымкӀэ	[гъэтхытх]хэкӀэ	[гъэтхытх]хэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[гъэтхытх]}ыу	[гъэтхытх]ырауэ	[гъэтхытх]хэу	[гъэтхытх]хэрауэ

		-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[гъэтхытх]а	[гъэтхытх]ар	--	[гъэтхытх]ахэр
Эргативнэ:	[гъэтхытх]а	[гъэтхытх]ам	--	[гъэтхытх]ахэм
Послеложнэ:	[гъэтхытх]акӀэ	[гъэтхытх]амкӀэ	[гъэтхытх]ахэкӀэ	[гъэтхытх]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[гъэтхытх]ауэ	[гъэтхытх]арауэ	[гъэтхытх]ахэу	[гъэтхытх]ахэрауэ

		-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[гъэтхытх]ын	[гъэтхытх]ыныр	--	[гъэтхытх]ынхэр
Эргативнэ:	[гъэтхытх]ын	[гъэтхытх]ыным	--	[гъэтхытх]ынхэм
Послеложнэ:	[гъэтхытх]ынкӀэ	[гъэтхытх]ынымкӀэ	[гъэтхытх]ынхэкӀэ	[гъэтхытх]ынхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:	[гъэтхытх]ыну	[гъэтхытх]ынырауэ	[гъэтхытх]ынхэу	[гъэтхытх]ынхэрауэ

		-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[гъэтхытх]ыну	[гъэтхытх]ынур	--	[гъэтхытх]ынухэр
Эргативнэ:	[гъэтхытх]ыну	[гъэтхытх]ынум	--	[гъэтхытх]ынухэм
Послеложнэ:	[гъэтхытх]ынукӀэ	[гъэтхытх]ынумкӀэ	[гъэтхытх]ынухэкӀэ	[гъэтхытх]ынухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[гъэтхытх]ынууэ	[гъэтхытх]ынурауэ	[гъэтхытх]ынухэу	[гъэтхытх]ынухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

1. тхытхын псалъэм и каузатив.

ЩАПХЪЭХЭР

• Си пыӏэ бэлацэм къыпыткӏу уэсэпсыр си пщэдыкъым доткӏуэ, сегъэтхытх. ХьэхъупащӀэ Хьэжбэчыр

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

• И лъэгур гъэтхытхын.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• гъэтхытхын: causative for тхытхын: tikle; make tremble (about the skin or body), cause goosebumps.
• И лъэгур гъэтхытхын: tickle the soles of sb's feet.

УРЫСЫБЗЭ

• гъэтхытхын: каузатив к тхытхын: щекотать; заставить дрожать (о коже, теле), вызвать мурашки по телу.
• И лъэгур гъэтхытхын: щекотать подошвы ног.

БИБЛИОГРАФИЕ

• Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
• БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
• БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
• Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
• Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
• Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
• Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
• Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
• Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.