АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ЩЫӀЭЦӀЭ
ЭТИМОЛОГИЕEdit
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭEdit
- IPA [ʁʷɐbᶎɐ'ʁʷɐɕ]
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭEdit
- [гъу] + -э + [бж] + -э + [гъу] + -э + [щ]
СКЛОНЕНЭ
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
---|---|---|---|---|
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | гъуэбжэгъуэщ | гъуэбжэгъуэщыр | -- | гъуэбжэгъуэщхэр |
Эргативнэ: | гъуэбжэгъуэщ | гъуэбжэгъуэщым | -- | гъуэбжэгъуэщхэм |
Послеложнэ: | гъуэбжэгъуэщкӀэ | гъуэбжэгъуэщымкӀэ | гъуэбжэгъуэщхэкӀэ | гъуэбжэгъуэщхэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | гъуэбжэгъуэщу | гъуэбжэгъуэщырауэ | гъуэбжэгъуэщхэу | гъуэбжэгъуэщхэрауэ |
МЫХЬЭНЭ
- Кометэ (цӀыхум къазэрыфӀэщӀу щытамкӀэ, ар къэунэхуу щыкӀуэдыж напӀэзыпӀэм къриубыдэу тхьэм узэрелъэӀу псори къыпхуищӀэрт).
ЩАПХЪЭХЭРEdit
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- гъуэбжэгъуэщ: comet (according to popular belief, when it appears, you can ask God for anything you want)
УРЫСЫБЗЭEdit
- гъуэбжэгъуэщ: комета (по народному поверью при её появлении можно вымолить у Бога всё, что пожелаешь)
псалъафэ зэпыщӀахэр
Гъуэбжэгъуэщу бзэхынEdit
Мыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр Инджылыбзэ: disappear instantly, quickly vanish Урысыбзэ: исчезнуть мигом. Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр: Гъуэбжэгъуэщу Хьэбас бзэхри, дохутыр пщащэр къыщӀишащ. Къущхьэ Къанщобий
БИБЛИОГРАФИЕEdit
- Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
- БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
- БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
- Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
- Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
- Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
- Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
- Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
- Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.