Wt/crh/Dobrucada qırımtatar tili

< Wt | crh
Wt > crh > Dobrucada qırımtatar tili

Romaniyanıñ Dobruca regionında yaşağan qırımtatarlar biraz başqa bir elifbe qullanalar. 1956 senesi Romaniyada qırımtatarlar şimdikinden daa farqlı bir elifbe qullanadı. Bu elifbe o zamanda qırımtatarlarğa mektepte üretiledi.[1] O eski elifbede şu arfler tapıladı:[2]
A a, Á á, B b, Č č, D d, E e, F f, G g, Ğ ğ, H h, I i, Í í, Î î, J j, K k, L l, M m, N n, Ñ ñ, O o, Ó ó, P p, R r, S s, Ș ș, T t, Ț ț, U u, Ú ú, V v, W w, Y y, Z z.

Vikipedi
Vikipedi
Dobruca şivesi aqqında Vikipediyada maqale tapıla.

Şimdiki qullanılğan elifbeden qırımda qullanılğan elifbeden farqlı olaraq Ĭ ĭ ve W w arfleri bar, Ğ ğ ve Q q arifleri yoq. Soñki yılları Dobruca tatarlarınıñ bazıları da elifbemiz Qırımdakisine daa yaqın olsun dep Ğ ğ ve Q q ariflerini qullanalar.[3]

Dobrucada şimdi qullanılğan elifbe:
A a, B b, С c, Ç ç, D d, E e, F f, G g, Ğ ğ, H h, I ı, İ i, Ĭ ĭ, J j, K k, Q q, L l, M m, N n, Ñ ñ, O o, Ö ö, P p, R r, S s, Ş ş, T t, U u, Ü ü, V v, W w, Y y, Z z.[4][5]

  • ĭ arfi qısqa [ɪ] sesi içün qullanıla: bĭrĭnşĭ, tĭlĭmĭz, i arfi uzun [i] içün: faiz, ciddiy (Qırımda em uzun [i], em qısqa [ɪ] i arfinen işaretlene: birinci, tilimiz, faiz, ciddiy).
  • w arfi [w] sesi içün qullanıla: aluw, qawğa, v arfi [v] içün: vulkan (Qırımda em [v], em [w] v arfinen işaretlene: aluv, qavğa, vulkan).

Taner Murat başqa elifbelerde qullanğan.[6][7] Onıñ qullanğanı latin elifbesi farqlı edi, Á, Ç, Ğ, Ñ, Î, Í, Ó, Ş, Ú ariflerini içere edi ve kiril elifbesini Ә, Җ, І, Ң, Ө, Ү, Ў ariflerinen qullanğan. Birde eski Türk yazuvı ve Arap-Fars elifbesini ڭ arifinen qullanğan.

Latin elifbesi Kiril elifbesi
(Romaniya) (Qırım) (Taner Murat) (Qırım) (Taner Murat)
A a A a A a А а А а
(Â â) Â â (Á á/A a) Я я (Ә ә/А а)
(A a/(Â â)) (A a/Â â) Á á (А а/Я я) Ә ә
B b B b B b Б б Б б
C c C c Ğ ğ Дж дж Җ җ
Ç ç Ç ç Ç ç Ч ч Ч ч
D d D d D d Д д Д д
E e E e E e Е е (Э э) Э э
F f F f F f Ф ф Ф ф
G g G g G g Г г Г г
Ğ ğ Ğ ğ G g Гъ гъ Г г
H h H h H h Х х Х х
İ i İ i I i И и И и
Ĭ ĭ İ i Í í И и І і
I ı I ı Î î Ы ы Ы ы
J j J j J j Ж ж Ж ж
K k K k K k К к К к
Q q Q q K k Къ къ К к
L l L l L l Л л Л л
M m M m M m М м М м
N n N n N n Н н Н н
Ñ ñ Ñ ñ Ñ ñ Нъ нъ Ң ң
O o O o O o О о О о
Ö ö Ö ö Ó ó О о (Ё ё) Ө ө
P p P p P p П п П п
R r R r R r Р р Р р
S s S s S s С с С с
Ş ş Ş ş Ş ş Ш ш Ш ш
T t T t T t Т т Т т
U u U u U u У у У у
Ü ü Ü ü Ú ú У у (Ю ю) Ү ү
V v V v V v В в В в
W w V v W w В в Ў ў
Y y Y y Y y Й й Й й
Z z Z z Z z З з З з

Menbalar

edit
  1. Литература крымских татар в румынской эмиграции: история становления и развития.
  2. Romanian Tatar language communicationin the multicultural space.
  3. Sinan Uyğur DOBRUCA TATAR TÜRKLERİNDE ABECE VE YAZIM SORUNU.
  4. Kerim A., Kerim L. Tatarca Türkçe Romence sözlük. – Bükreş : Kriterion, 1996.
  5. ALFABE. — Template:Указание места в библиоссылке: Editura Imperium, 2015. — P. 78 (here is a foto of the page: [1]). — ISBN 978-606-93788-8-5
  6. The translation of the book "Luceafărul" (Mihai Eminescu) by Taner Murat with this scripts
  7. Latin alphabet used by Taner Murat