Wt/ba/Ҡушымта:Эсперанто — La Fundamento/Грамматика
|
Был бит — La Fundamento тип аталған эсперанто телен өйрәнеү өсөн төп ҡулланманың башҡортсаға өлөшләтә тәржемәһе. Әгәр ҙә был тәржемә эсперанто телендәге төп нөсхәгә (оригиналға) тап килмәһә, һуңғыһы өҫтөн һәм дөрөҫөрәк тип иҫәпләнә. La Fundamento-ның оригиналь версияларҙы Эсперанто Академияһы сайтында уҡый алаһығыҙ: французса, инглизсә, немецса, урыҫса (иҫке орфография), полякса. "La Fundamento" китабының башҡа бүлектәре лә бар: Инеш һүҙ (Antaŭparolo), Күнегеүҙәр йыйынтығы (Ekzercaro) һәм Универсаль Һүҙлек (Universala Vortaro) (эсперанто телендә генә) |
A. Әлифба edit
| Aa | Bb | Cc | Ĉĉ | Dd | Ee | Ff |
| /a/ | /b/ | /ts/ | /tʃ/ | /d/ | /e/ | /f/ |
| а[1] | б | ц | ч | д | э[1] | ф |
| Gg | Ĝĝ | Hh | Ĥĥ | Ii | Jj | Ĵĵ |
| /g/ | /dʒ/ | /h/ | /x/ | /i/ | /j/ | /ʒ/ |
| г | (дж) | һ | х | и | й | ж |
| Kk | Ll | Mm | Nn | Oo | Pp | Rr |
| /k/ | /l/ | /m/ | /n/ | /ɔ/ | /p/ | /r/ |
| к | л | м | н | о[1] | п | р |
| Ss | Ŝŝ | Tt | Uu | Ŭŭ | Vv | Zz |
| /s/ | /ʃ/ | /t/ | /u/ | /w/ | /v/ | /z/ |
| с | ш | т | у | у[2] | в | з |
Иҫкәрмә edit
Ĉ, Ĝ, Ĥ, Ĵ, Ŝ, Ŭ хәрефтәрен ҡуллана алмаһағыҙ, ике "диграф системаһы" бар:
- H системаһы: ĉ→ch, ĝ→gh, ĥ→hh, ĵ→jh, ŝ→sh, ŭ→u. Был системаны Заменһоф тәҡдим итте.
- X системаһы: ĉ→cx, ĝ→gx, ĥ→hx, ĵ→jx, ŝ→sx, ŭ→ux. Был Заменһоф тарафынан тәҡдим ителмәгән, әммә хәҙергә иң йыш ҡулланыла торған система.
B. Һүҙ төркөмдәре edit
1-се ҡағиҙә edit
Билдәһеҙлек артикле юҡ; la, бөтә роддар, килештәр һәм һандар өсөн бертигеҙ билдәлелек артикле генә бар.
2-се ҡағиҙә edit
Исем формалау өсөн o ялғауы ҡулланыла. Күплек һанында j ялғауы ҡушыла. Ике генә килеш бар: баш килеш һәм төшөм килеш; һуңғыһы n ялғауы менән формалаштыра. Башҡа килештәр урынына кисәксәләр ҡулланыла.