بئش داش
edit
آنا آنلاتیم
- بو اویون ایکی نفردن باشلایا‌راق اوچ-دؤرد نفرین آراسیندا اوتدوق‌یئری و ائوده، حیَط-باجادا اوینانیلیر.بئش دنه بارماق بوغونو بویدا داش سئچیلیر. اویون باشدا اوتوران اویونچودان باشلانیر. بو اویون نئچه بؤلوم اولور:
- بیرلر: اویونچو بئش داشی گؤیه آتیر داشلار یئره سپه‌لنیر، اونلارین بیرینی گؤتورور گؤیه آتیر او داش یئره گلینجه، یئرده اولان داشین بیرینی گؤتورور و تئز گؤیدن گلن داشی گؤیده توتور.یئرده قالان داشلارین هامی‌سین بو شکیلده گؤتورور اؤنجه‌كي دانیشیقلا باغلی یئردن گؤتورولن داشلار او بیری اله وئریلیر یوخسا او الده قالما‌لیدیر. داشلارین هامیسی گؤتورولور و بیرلر قوتاریر.
- ایکیلر: اویونچو بئش داشی گؤیه آتیر داشلار یئره سپه‌لنیر، اونلارین بیرینی گؤتورور گؤیه آتیر او داش یئره گلینجه، یئرده اولان داشلارین ایکی‌سینی سوپوروب گؤتورور و تئز گؤیدن گلن داشی گؤیده توتور. قالان ایکی داشی دا بو شکیلده گؤتورور. ایکیلر قوتاریر.
- اوچلر: اویونچو بئش داشی گؤیه آتیر داشلار یئره سپه‌لنیر، اونلارین بیرینی گؤتورور گؤیه آتیر او داش یئره گلینجه، یئرده اولان داشلارین اوچونو سوپوروب گؤتورور و تئز گؤیدن گلن داشی گؤیده توتور. قالان بیر داشی دا بو شکیلده گؤتورور. اوچلر قوتاریر.
- دؤردلر (آلما‌لار): اویونچو بئش داشین بیرینی باش بارماغی ایله ایشارت بارماغی‌نین آراسیندا، قالان دؤرد داشی الی‌نین ایچینده ساخلاییر. بیر داشی گؤیه آتیر او داش یئره گلینجه، دؤرد داشی بیرلیکده یئره قویور و تئز گؤیدن گلن داشی گؤیده توتور. او داشی بیر ده گؤیه آتا‌راق یئرده اولان دؤرد داشی بیرلیکده سوپوروب گؤتورور و تئز گؤیدن گلن داشی توتور. آلما‌لار قوتاریر.اویونون هر یئرینده یانیلسا سیرا او بیری اویونچویا کئچیر. یئنه سیراسی گلینجه قالدیغی یئردن داوام ائدیر.
- دییشدیرمه‌لر(دییش- دویوش): اویونچو داشلاری یئره سپیر. داشین بیرینی گؤتورور گؤیه آتیر او داش یئره گلینجه یئرده اولان داشلارین بیرین گؤتورور و گؤیده‌کی داشی یئره گلنده توتور. الی‌نین ایچینده اولان داشی جولو بارماغی ایله ساخلایا‌راق، توتدوغو داشی گؤیه آتیر، او داش یئره گلینجه، یئرده اولان داشین بیرینی گؤتورنده اَلینده اولان داشی جولو بارماغی‌نین آرخاسیندان یئره سالیر. دئمه‌لی اَلینده‌کی داشی بئله‌جه دییشدیریر و تئز گؤیدن گلن داشی توتور.داشلارین هامی‌سینی بئله دییشدیردیکدن سونرا، یئرده اولان داشلاری اویوندان اؤنجه‌كي دانیشیقلا باغلی ایکی شکیلده ییغماق اولور: الده اولان داشی گؤیه آتا‌راق یئرده‌کی داشلاری بیردن سوپوروب گؤتورمک، یاخود بیرلر کیمی الده اولان داشی یئرده اولان هر بیر داش اوچون بیر یول گؤیه آتیب اونلاری بیر-بیر، بیر اله گؤتورمک. داشلارین بوتونو بیر اله ییغیشدیقدان سونرا دییشدیرمه قوتاریر.
- ایتلر: اویونچو داشلاری یئره سپیر، اونلارین بیرینی گؤتورور. الی‌نین بیری‌نین ایشارت بارماغین اورتا بارماغی‌نین اوستونه آشیریر، او اَلینده، باش بارماغی ایله اورتا بارماغین داشلارین قاباغیندا یئره سؤیکه‌یه‌رک بیر گیلفه دوزلدیر. بو چاغ قارشی اویونچو اؤزونه یئرده اولان داشلاردان بیرینی ایت سئچیر. اویونو آپاران اویونچو اَلینده اولان داشی گؤیه آتا‌راق بیر یا نئچه (اؤنجه‌كي دانیشیقلا باغلی) حرکتله یئرده اولان داشلاری گیلفه‌دن کئچیرمه‌لی اولور. داشلار گیلفه‌دن کئچیریلن چاغ، نه داشلار، نه ده کی، اویونچونون اَلی ایته دیمه‌مه‌لیدیر.سوندا بو شکیلده ایتی ده گیلفه‌دن کئچیریر و اویون بیتیر. اویون دئییلن شکیلده گئتمه‌سه و یاخود اویونو آپاران اویونچودان بیر یانلیشلیق باش وئرسه سیرا او بیری اویونچویا کئچیر، و سیرا آیریدان اونا قاییدان چاغ اویونو قالدیغی یئریندن داوام ائتدیرمه‌لی اولور.
- بو آلتی مرحله‌یه بیر خوم دئییلیر. دانیشیغا گؤره اویون بیر نئچه خوم اولور. اویونو اودان اویونچو داشلارا آد قویور (جیرماقلاما، چیمدیک، بالتا، کوپه‌دن بالچیخارتما، قوش گؤسترمه) و اونلاری داغینیق شکیلده اودوزان اویونچونون بیر یا ایکی (اؤنجه کی، دانیشیغا باغلی) الی‌نین اوستونه ییغیر. اویونچو داشلاری گؤیه آتیر و اونلارین هامی‌سینی آتدیغی اَلی ایله توتماغا چالیشیر. داشلارین هامی‌سینی توتسا اونو اودوزدوغونا گؤره هئچ بیر جزا گؤزله‌میر. یئره دوشن هر بیر داشین آدی ایله باغلی اودوزان اویونچو جزا چکمه‌لی اولور.قوش گؤسترمه داشینی اودوزان اویونچونون ایکی بارماغی‌نین آراسینا قویوب سیخاندا او گرک اودان اویونچویا بیر قوش گؤسترسین.کوپه‌دن بال چیخارما داشینی، اودان اویونچو اللری‌نین آلتینا قویور و بارماقلارینی جایناق شکیلده بیر آز گوده ساخلاییر. اودوزان اویونچو او داشی اوردان چیخارماغا چالیشیر و کوپ‌چو ده اونون اَلینی جایناقلاری ایله جیزیر. داش اوردان چیخان کیمی بو جزا بیتیر.جیرماقلاما داشینی اودان اویونچو گؤیه آتیر دئییر: یاغلارام. داشی توتور بیر ده آتیر دئییر: بوغلارام. داشی توتور و بیر آتیر دئییر: آخیریندا جیرماقلارام. داش دوشونجه بئله داوام ائدیر و اودوزانین اَلینی جیرماقلاییر.
اودوزان اویونچو اَلینی یئره قویور و اودان اویونچو بالتالاما و یا ... داشینی گؤیه آتا‌راق داشین آدی ایله باغلی بالتالاییر و یا .... داش یئره گلنده توتور. داش یئره دوشمه‌یینجه داوام ائدیر. بو اویونو چوخلو قیزلار اویناییرلار. بو اویون اَيلنجه‌‌دن باشقا قیزلارین ال حرکتینی گوجلندیریر. بیر قیز هانا توخویاندا ایلمه‌نی چوخ تئز-تئز ووراندا “الله ساخلاسین فیلان کسین قیزی‌نین اَلینی گؤرمه‌لی دئییل” دئییردیلر. عومومیّتله بو اویون قیز-گلین اویونو کیمی تانینیر
آنلام‌لار
- beşdaş.
قایناق‌لار
- milmugan.blogfa.com