Wt/av/Нахгун Дагъистаналъул мацІазе Сводешил сияхІ

№	ГІурус	Ингилис	Авар	ГІахьвалазул	Гъодобериязул	Агъул	Даргин	Лак	Лезгин	Рутул	Табасаран	Цахур	Чачан	Ингуш
1	я	I	дун	дене	ден		зун	ну	зун	на	зы	узу, изу	зы	со	со
2	ты	you (sing.), thou	мун	мене	мин	вун	xӀу	вун	ина	вы	уву, иву	гьу	хьо	хьо
3	он	he	гъов	гьуве, гьуе, гьубе	гьав	ги, тӀи, хьали	гьих, их	ам, гьам	ва	аӀад	думу, мугъу	мана	из	из
4	мы	we	ниж	илӀи, исси	илIе	чин	нуша	чун	жу	йаӀ	ичу, учу	ши	тхо	тхо
5	вы	you (pl.)	нуж	ушди	битте	чун	хӀуша	куьн, чуьн	зу	вэ	ичӀву, учӀву	шу	шу	шо
6	они	they	дол	гьуйи	гьобе	гивар, мивар, ливар	гӀихти,ихти	абур, гIабур	вай, тай, мий, кӀай, гай	́аӀбыр	дукьри, дурар	манбы	иш	уж
7	этот, эта, это	this	гьаб	гьабе, гьачебе	гьаб	[[]]	гьиш, иш	и, им, гьа, гьам	ва	мид	му	ман, ина	йера	ер
8	тот, та, то	that	доб	гьудубе, гьудучебе	гьоб	[[]]	гьихкӀубил, ит	гьа, ам, атӀам, тӀвад	му, та, кӀа,	аӀад	гьадму, тму	шенке	дӀора	дӀа вар
9	здесь, тут	here	аниб	гьаге	гьава	миса	гьишкӀуб, ишаб	ина; инал	шикку	м́ия	мушваъ, гьамушваъ	инаь	кхузахь	укхаз
10	там	there	гъоба	гьуде	гьуди	[[]]	ихаб, итаб	ана; гьана, тIвана	тикку	ти́на	гъушваъ, гьадшваъ	[[]]	цигахь	цига
11	кто	who	щив	чуви, чуйи	эув	[[]]	ча, чи	вуж, вуш, фуж	цу	вуш	фуш, гьуш	[[]]	мила	мала
12	что	what	щиб	чуби, чури	эбу	фи	си, се	вуч, выч, вуш	ци	щ́иви	фу, фи	[[]]	хӀу	фу
13	где	where	киб	гьагилӀи	ийахъу	нанди	каниб, чинаб	гьина	чув	й́илы	наан, наши	[[]]	мича	мича
14	когда	when	кида	чунда	индахъи	мус	мурт, сикъе	мус	та	мыс	гьела, фила	[[]]	маца	маца
15	как	how	кин	чвигве	инкьахъу	[[]]	сион, сен	гьикӀа, фикӀа	цукун	ш́увны	фици	[[]]	муха	мишта
16	не	not	гуро	голъӀе	[[]]	[[]]	ахӀин	туш, ваъ	къа-	ваъ, дишь	-дар	-деш	ца, ма	дац
17	всё	all	кинабго	анкьӀода, чугадала, чвиля	тIорда	[[]]	либилла, лебилра	вири, вари	циняв	син, сие́ни	вари	[[]]	массо	деррига
18	много	many	гӀемер	богъода	бегъу	пара	дахъал	пара, гзаф	чӀявусса	бал́а	аьхчӀваъ	[[]]	дукха	дукха
19	несколько	some	чанго	чамисса		[[]]	чумал	са шумуд	цаппара	ш́умуд иди	цӀюбси	[[]]	масайтта	масайтта
20	немного, мало	few	дагьаб	анчада		[[]]	камти цакьила	са тӀимил	чанни, чансса	п́ядды	цӀюб, цӀиб	[[]]	жиммала	къеззига
21	другой, иной	other	батӀияб	челяда, багьада	цегуба	сараф	итилти, итиль, цархӀил	масад, муькуь	цамур, гамур	м́адды	гъайри, жжара	бадалин	кхи	кхаво
22	один	one	цо	чебе	цеб	сад	ца	сад, са	ца	са	саб	са	цхьаъ	цхьаъ
23	два	two	кӀиго	кӀеда	кIеда	къуд	кӀел	кьвед	кӀива	кьуад	кьюб	кьоІд	шиъ	шиъ
24	три	three	лъабго	лъӀвада	лъабуда	хьибуд, шуьбуд, шибур	хӀябал	пуд	шамма	хьи́быд	шибуб	хьебыд	кхоъ	кхоъ
25	четыре	four	ункъго	бокъӀода	бууда	кьуд	авъол, авал	кьуд	мукьва	йу́кьуд	йюкьуб	йокьуд	диъ	диъ
26	пять	five	щуго	ищдуда	инщтуда	уьфюд	шел гьуял	ххюва	вад	хьуд	хьуб	хьод	пхиъ	пхиъ
27	большой, великий	big	кӀудияб	инкӀабе	бечIуха	ахӀа	халаси	хъунмасса	чӀехи	чlехӀи́д	аьхюв	[[]]	доккха	сийлахь
28	длинный, долгий	long	халатаб	баххадабе		ерхеф	гӀиркъал, бухъяна	лакъисса	яргъи	хӀуля́хӀды	ярхув	[[]]	дӀеха	дIаьха
29	широкий	wide	гӀатӀидаб	къӀадабе		аркъеф	вягӀул, бягӀуси	уттасса	гӀаркьу	а́къурды	яркьув	[[]]	шуьйра	шера
30	толстый	thick	бицатаб	цӀцӀарадабе		цӀуеф	цӀирхӀил, бузил, буршул, бабза	ганзсса	йацӀу	хули́хьды	ацӀув	[[]]	стома	сома
31	тяжёлый	heavy	бакӀаб	гьокӀорадабе		юркъеф, къекъеф	зугьал, декӀси	кӀусса	залан	йю́къды	гъагъув, аькъюв	[[]]	деза	деза
32	маленький	small, little	гьитӀинаб	инкӀкӀвабе	микIиси	бицӀи	биштӀал, никӀаси	чӀивисса	гъвечӀи, бицӀи	кӀы́ды	бичьив, бицӀув	[[]]	жима	зIамига
33	короткий	short	къокъаб	бачадабе		кьантӀа жекъеф	къантӀа	кутӀасса	куьруь	джи́кды	жжикъув	[[]]	доца	лоаца
34	узкий	narrow	чӀедераб	цӀцӀедедабе		[[]]	кьакьал	къумасса	гуьтӀуь	иса́лды	ккурув	[[]]	готта	готта
35	тонкий	thin	тӀеренаб	бакьӀарадабе		шиккеф, кӀиллеф, туллеф, назик	гъорцӀа, букӀула, букӀулси, хӀярза, назикъси	кӀюласса	шуькӀуь	кӀхӀы́лды	чӀиллув	[[]]	дуьткъа	диткъа
36	женщина	woman	чӀужугӀадан	акӀкӀа		хир, хумбеф	хӀунул адам	хъамитайпа	паб, дишегьли	хьыды́лды	шив	хьунаще	зуда	кхалсаг
37	мужчина	man (adult male)	бихьинчи	экӀва		шуй, идем	мургьул адам	адамина	итим	эӀдя́ми, выгӀы́лды	жилур	адамий	стаг	маӀсаг
38	человек	man (human being)	гӀадан	анде		инсан	адам, инсан	инсан	кас, инсан	инса́н	адми, эрми	адами	стаг, адам	саг, адам
39	ребёнок, дитя	child	лъимер	микIе		шиниккв, багӀаж	дярхӀа, хъяша, урши	оьрч	бицIек, аял,	хыны́х	бицӀур, байришш	бала	бер	бер
40	жена	wife	чӀужу, лъади	акӀкӀи		хьир	хьунул	щарсса	ппаб, къари	гъари́	хпир	хъунаще	зуда	сесаг
41	муж	husband	рос	минарекӀва, ххеве		шуй, шув	мургьул, амарсар, мурул	лас	гъуьл, къужа	выгӀы́л	жви	адамий	мар	мар
42	мать, мама	mother	эбел	иля, баба		бав, баб	адай, неш, аба, неней	дада, нину	диде, бах, деъ	нин	дада, баб	ед'	нана	нана
43	отец, тятя	father	эмен	има, дада		дад	ази, дудеш, ада, дадай	мямма, ппу	буба, дах, тха	дид	гага, аба	дакӀ	да	да
44	зверь, животное	animal	хӀайван	бечӀуха, хӀема		нахчир, хӀайван	мицӀираг	жанавар	гьайван, нечхир	хъейва́н	жжанвар, кьуцӀбил	[[]]	акхаро	аькха
45	рыба	fish	ччугӀа	ччугӀа, джугӀа		чӀекӀ, балугъ	балихъ хъяша	чавахъ, балугъ	гъед, кIерзи	балу́гъ	чичӀ	балугъ	чӀар	чкъаьра
46	птица	bird	хӀинчӀ	щакиба		жакьв	арцан	лелуххи	нуькӀ	шуру́к	жакьв	[[]]	олхазар	оалхазар
47	собака, пёс	dog	гьой	хве, хвайи		тула, тарта, гъуй	хя, гажа	ккаччи	кицӀ	тыла́	ху	[[]]	жӀали	жӀали
48	вошь	louse	нацӀ	нацӀцӀи		нетт	ниръ, нер	нацӀ	нетI	лихӀь	ницц	[[]]	меза	меза, маза
49	змея, гад	snake	борохь	бека		илан, рашв	чичӀала	шатта	гъуьлягъ	гӀар	битӀ	[[]]	лаьхь	бIехал
50	червь, червяк	worm	хӀапаро	бека	хIапаро, жаларк'а, щирк'а	шар, милякъ	милякъ	кьюнукьяй шатта	шар, пIваркI, мелекьв	мулу́х	мяляхъ	[[]]	нӀан	нIана
51	дерево	tree	гъветӀ	руша		кӀур, дар, цӀахун	галга, галги	мурхь	ттар	хук	гьар	[[]]	дитт	га
52	лес	forest	рохь	рошо		дар	вацӀа	вацӀа	ттам, рук	дам	яркку	чӀалагъ	хьуьн	хьу
53	палка	stick	тӀил	чӀули		рес, кӀаш, кӀекӀец, пӀая	мурчӀ, дирхӀа, тӀерхьа	ттархь	тӀвал, лаш, ппая	тъул	маргъу	дал	дечиг	гIадж
54	плод, овощ	fruit	пихъ	михъи		[[]]	цӀед, цӀедеш	ахъулсса	емиш, мейва	ямиш	цӀиргъ	[[]]	стом	сом
55	семя, семена	seed	хьон	кьетӀу		тум	гьви, гье	гьанна	ццил, тум	т́ухум	дил, ццил	[[]]	хӀу	ги, генараш
56	лист	leaf	тӀамах	кьӀанде	тIамач	цӀав, кӀеж, пӀагӀаж	кӀапӀи	чӀапӀи	ппеш	кӀурукӀ	кӀаж	[[]]	патар	гIа
57	корень	root	кьибил	экье		мерӀ, кьачӀай, бун	мякь, хIячи, имхIя	мархха	ппун, чӀарахв, дувул	гӀаб	жжив, кьав	[[]]	орам	овла
58	кора	bark (from tree)	хъал	хъали		къарк	кам, гIянкIа	макьара	чккал, къаркъ	джуга́л	ггали	[[]]	чкъор	коаст
59	цветок	flower	тӀегь	ццицци		тук	вава	тӀутӀи, ччуьк	цIуькк	бычӀ	куку, кюккю	[[]]	зезаг	зиза
60	трава	grass	хер	жоми		чӀир	кьар	уртту	векь, хъач	укьх	укӀ	окӀ	буцц	буц
61	верёвка	rope	квар	рацӀцӀи, квари		гатӀил	гьая, чӀиъ, дигьни, гьуя	хьхьва	йеб	у́хур	тӀурин	[[]]	тӀийриг	муш
62	кожа, шкура	skin	тӀом	хъали, цӀцӀоко		хам,, къарг, кьудекь, леӀ, кӀечӀ	кам, кабц	бурчу	хам, къар	къыды́къ	кьирикь	[[]]	чӀор	цIока
63	мясо	meat	гьан	рикьи	рикьи, жижи	йакк	диъ, диг	дикӀ	як	йак	йикк	чура	дилх	дулх
64	кровь	blood	би	гьини		ииъ	хӀи, хӀе	оь	иви, ви	э́Ӏбыр	иффи	еб	цӀий	цIий
65	кость	bone	ракьа	ракьи		кӀараб, ирк	лига, ликка	ттаркӀ	кӀараб	кьӀыры́б	йиркк	баркӀ	даьӀахк	тIехк
66	жир	fat (n.)	кьаралъи	чаралъе		мав	хӀоли, хӀяли, гӀявадеш	аьгъушиву	пиъ, макь	кӀхыш	хьял, чагъ	[[]]	моьхь	мухь
67	яйцо	egg	хоно	хъӀану		гъарагъал	гидгари	ккунук	ккакка	гъылы́гъ	гугу, пелихюв	гъугъ	хӀоъ	фуъ
68	рог	horn	лълъар	анкӀатӀи		кӀарч	мукеки	кьири, хъи	карч	кач	карчӀаъ	[[]]	мӀаӀ	муIа
69	хвост	tail	рачӀчӀ	калӀи		руж	кӀими, арги	магъ	ттум, ручI	джибы́р	рижв	биӀтй	цӀог	цIог
70	перо	feather	хӀули	хӀули		пӀурцӀ	пяхӀул, пухӀяла	тӀиму, къув	цӀакул	гъана́т	зик, хьинцӀ	[[]]	Биркъ	бедарг
71	волос(ы)	hair	рас	кари, гъосо		чӀар	гъиз, чур, чурми, гъез	чӀара, кӀиз	чӀар(ар)	чӀар, чӀарбыр	куш	чӀар	мас	мос
72	голова	head	бетӀер	мина		кӀил	бекӀ	бакӀ	кьил	укӀу́л	кӀул	[[]]	корт	корт
73	ухо	ear	гӀин	гьанде		йабур	лехӀи	вичӀи	йаб	убу́р	ив	кӀири	лерг	лерг
74	глаз	eye	бер	кӀегьа		ул	хӀули	я	вил, уьл	ул	ул	ул	бӀарг	бIарг
75	нос	nose	мегӀер	мигӀа		хъвяхъ	къанкъ	май	нер, тIиш	хьэхь	хъюхъ	[[]]	мар	мераж
76	рот	mouth	кӀал	къӀели		сив	мухӀли, кьак	кьац	сив	гъал	ушвъ	[[]]	баг	баге
77	зуб	tooth	гӀус	чилё		силев	цула	ккарччи	свах, сас	сыс	сиби	[[]]	церг	царг
78	язык	tongue	мацӀ	мицӀцӀи		мез	мез, мец, лезми	маз	мез	миз	мелдз	[[]]	мотт	мотт
79	ноготь	fingernail	малъ	милъӀо		кӀиркӀ	нико	михь	кек	хьэб	шшав	[[]]	маӀар	мIара
80	стопа, ступня	foot	хӀетӀе	цӀцӀекӀа		лакун кен	бекӀ-кьяш	бакӀччан	кьуьл	гъил	гъумпӀ	[[]]	кӀаж	[[]]
81	нога	leg	хӀетӀе	легъи, никва		лак	кьяш	ччан	кӀвач	гъил	ликк	гъел	ког	ког
82	колено	knee	наку	мукъIу		къакъ	кьукьа	ник	метI, кьунт	къуа́къ	кьамкь	[[]]	гол	го
83	ладонь, рука	hand	хъат	рекьIа		хил	накъ, хъат	ка	гъаб, гъил	хыл	хлин гагь, хил	[[]]	куьг	кулг
84	крыло	wing	кваркьи	лъиро		хьар	духьала, дукала	хъа	лув	гъана́т	хилицц, хлинцц	[[]]	тӀам	ткъам
85	живот, брюхо, пузо	belly	чехь	река		фун	кони	лякьа	руфун, фун	ухӀу́н	фни	[[]]	гай	[[]]
86	внутренности, кишки	guts	бакь-кӀач	бакьикӀачи		рудар	дарг	хютту	къенер, раттар	ру́дбыр	вудар, рудраъ	[[]]	чуьйраш, лоьйхьаш	че
87	шея	neck	габур	кӀоли		гардан	хъоб, хъяб	ссурссу	гардан, [[кьам]	гарда́н	хьянтӀ	гардан	ворт	фоарт
88	спина	back	мугъ	ракъвалӀи		кафал	къакъ	бянивсса, бархӀ	юкь, кьул	йикӀъ	кьял, йирф	[[]]	букъ	букъ
89	грудь	breast	керен	кьӀабу		мухур	михъири	хъазам	ххур	мыхы́р	нанай, мухур	[[]]	накх	накха
90	сердце	heart	ракӀ	ракӀва		иркь	уркӀи	къюкӀ	рикӀ	йикь	юкӀв	йикӀ	дог	дог
91	печень	liver	тӀул	рикьӀелӀи		лекь	дуликӀ	ттиликӀ	лекь	лакӀ	ликӀ	[[]]	даӀахк	дийхк
92	пить	drink	гьекъезе	цӀцӀарурулъӀа		ухас	ужис, ужес	хӀачӀлан, хӀачӀан	хъун	ра́гӀас	убгъус	[[]]	мала	мал
93	есть, кушать	eat	кваназе	ункунулъӀа, къонулъӀа, къамунулъӀа		гӀуьтӀас	укес	дукан	нен, тӀуьн	и́ляс	уьпӀюз, уьтӀюс	[[]]	даа	даа
94	грызть, кусать	bite	хӀанчӀизе	къелечӀурулъӀа, къурурулъӀа		кьатӀикӀас, чуркъас	кьацикес	кьацӀа тӀун	жIакьун, кӀасун	сыс аӀас	гъанцӀ апӀуб	[[]]	цеста, цергаш йохка	царгаш етт
95	сосать	suck	цӀункӀизе	бахъӀурулъӀа		супас	чӀапбакьис, чӀяпбирес, чӀяпикӀес, супӀбарес	цӀупӀа тӀун	фитӀинун	тӀу́джас	ккубхъус, чъуггус (чъубггус)	[[]]	цӀубда	Iувда
96	плевать	spit	тузе	турулъӀа		[[]]	ту дахъас, туикӀес	пув тӀун	тфу авун	тӀу ле́ес	тув апӀуб, шюш ккартӀуб	[[]]	шетиг кхосса	тугаш кхувса
97	рвать, блевать	vomit	лагӀизе	инцӀцӀаххурулъӀа		[[]]	гьавулхъес, гӀегӀдарес	кӀарчӀ биллан	кьакьумарун, экъуьшун	хӀу ла́ас	чӀябгъюс	[[]]	Ӏетто	Iеттаде
98	дуть	blow	пузе	лъвелёрулъӀа, гьурулъӀа		уфкъучикъас	уфикӀес	уф чин	уф гун	уӀуф а́Ӏас	уф апӀуб	[[]]	хӀуп баха, мох хьекха (о ветре)	хьекха
99	дышать	breathe	хӀухьел цӀазе	асси рехъурулъӀа		нафас дивас	гьигьикис	ссихӀ бигьин	ял къачун	нафа́с ля́шус	ачӀаккуб	[[]]	садеӀа	садаха
100	смеяться	laugh	велъизе	вадалъӀурулъӀа, йадалъӀурулъӀа, бадалъӀурулъӀа		илкъас	дукӀарикис, дукарикӀес, дукарвирхӀес	хъян	хъуьруьн	якьъ а́Ӏас	аьлхъюб	аьлкьана	дийла	дела
101	видеть	see	бихьизе	гьаригурулъӀа		агвас	шибаис, чебиэс	чӀалан, ккаккан	аккун	аӀгас	аьбкъюв, аьркъюв, рякъюб	[[]]	га	бIаргаго
102	слышать	hear	рагӀизе	алъӀунулъӀа		ун ваьс	иргъис, бикьес	баян, баллан	[[Wt/av/ван хьун, [[Wt/av/ван аттун|ван хьун, ван аттун	ун а́хӀус	ерхьуб, абкув, йибхьув	гъажхес	хаза	хаза
103	знать	know	лъазе	бекъӀурулъӀа		хьар вьас	валис, балес	кӀулну бикӀан	ччир хьун	а́цӀас	аьгьяхьуб	[[]]	хаа	ха
104	думать	think	пикру гьабизе, ургъизе	унгъилёрулъӀа		фикир къас	пикриикӀис, гьанбиркес	пикри бан	кьатIунун	фикр а́Ӏас	хиял апӀуб	фикир хаьас (хес)	ойлйа	уйла е
105	нюхать, чуять	smell	сунтӀизе	шванкьварурулъӀа, шванурулъӀа		нии къас	сунтикӀис, сунтӀикӀес	ссунтӀ учин	ниъ чIугун, ниъ атун	ил а́Ӏас	ниъ ззиггуб	[[]]	хьожйаккха	хьаж кхета
106	бояться	fear	хӀинкъизе	лъӀурулъӀа		гьучӀвас	урухкӀес	нигьа услан	кичӀе хьун	гичӀ а́Ӏас	гучӀ апӀуб	[[]]	кхера	кхера
107	спать	sleep	кьижизе	кьункӀунулъӀа		гъархьас	усис, усес	шанан	ксун	са́хас	абхус, ахус	[[]]	нӀабйа	наб е
108	жить	live	гӀумру гьабизе	гӀуми гурулъӀа		яшамиш ваьс, дуламиш ваьс	хӀарис, хӀериэс	ялапар хъанан, оьрму бутан	уьмуьр гьалун	яӀша́миш	чӀейи гъудзус	[[]]	даха	даха
109	умирать; умереть	die	хвезе	вукьӀурулъӀа, йикьӀурулъӀа, бакьӀурулъӀа, бикьӀурулъӀа, рикьӀурулъӀа		кӀес, кечӀмиш ваьс	ибкӀис, убкӀес, вебкӀес	ивчӀан	кьин, кьиникь	йикӀи́с	ликӀус, кӀус	[[]]	дала	ле
110	убивать	kill	чӀвазе	вукьӀорулъӀа, йикьӀорулъӀа, бакьӀорулъӀа, бикьӀорулъӀа, рикьӀорулъӀа		кьини	хьавшис , кавшес, каршес	бивкӀлан, бивчӀан	рекьин, яна кьин	йикӀя а́Ӏас	йихус	[[]]	ден=вен	ве
111	бороться	fight	къеркьезе	вухъурулъӀа, йихъурулъӀа, бухъурулъӀа, рухъурулъӀа		[[]]	ургъис, вирхӀес, ]]ургъес]]	лачӀун уклан	женг чӀугун, кьуршахар кьун	ки́читкхас	чӀибггус, кчӀихус	[[]]	лата	лата
112	охотиться	hunt	чанадизе	чанадилёрулъӀа		[[]]	гӀяирвашис, умцӀeс	авли уклан, хъирив агьлан	гъуьрч авун, гъуьрч ягъун	[[]]	хючи апӀус	[[]]	талла	[[]]
113	ударить	hit	кьабизе	кьварурулъӀа		[[]]	бахъас, бяхъес	рищун	ягъун,	кы́чипхыр	йевус, гъевус	[[]]	тоха	тоха
114	резать, рубить	cut	къотӀизе	къерурулъӀа, букъурулъӀа		[[]]	балъиес, рурчес, кебердес	кьукьлан, духълан	атӀун, тукӀун	сур а́Ӏас	алдабтӀус, гьарабтӀус	гатхас	хадо, цаста	[[]]
115	разделить	split	бикьизе	бучӀорулъӀа		[[]]	буртӀес, бутӀнадбирес, декlарбарес	дачӀин	паюн, ччара авун	гуаӀл а́Ӏас	капӀус	[[]]	декъа, къастда	[[]]
116	кольнуть, колоть	[[]]	хӀунчизе	сороорулъӀа		[[]]	хъячӀэс, хъячбирес, къизбарес, аттахъес	кьутлан	сухун, хусун	ы́хыс	аьрхюс	[[]]	Ӏотта	[[]]
117	царапать	scratch	хъарсизе	хъасурулъӀа		[[]]	хъабшикес, къяббарес	ххарцив дуллан, ххяппа дуцӀин	чухун, цIарун	ча́ркуас	цӀахуб, чӀюргъюб	[[]]	арс дан, маӀар таса	[[]]
118	копать, рыть	dig	бухъизе	батӀорулъӀа		[[]]	укъис, икъес	дихлан (аьрщи); дуклан (ххунтӀа)	эгъуьнун	лэ́йхас	иригьус, уьрхъюс, уьдюхъюс	аликӀарас	ахка	[[]]
119	плавать	swim	лъим ххазе	лълъенкьӀонулъӀа		[[]]	кочӀдякьис, кӀуртӀикӀес	гьузун	сирнав авун,	хьяд а́Ӏас	чӀучӀуруфан, ккадаури гъягъюб	[[]]	некда	[[]]
120	летать	fly	боржине	вугъурулъӀа, йигъурулъӀа, багъурулъӀа, бигъурулъӀа, ригъурулъӀа		[[]]	арсис, арцес	лехлан	лув гун	лэ́йчас	тӀибхус, тӀирхус	[[]]	тӀемдала	[[]]
121	ходить, идти	walk	вилъанхъизе	волӀурулъӀа, елӀурулъӀа, болӀурулъӀа, ролӀурулъӀа		[[]]	вашис, вашес	занан	къекъуьн, фин	йи́рхӀыс	гъягьюс, ругъус	хохарас, икарас	лела	[[]]
122	приходить, прийти	come	вачӀине	вокъӀурулъӀа, екъӀурулъӀа, бекъӀурулъӀа, рекъӀурулъӀа		[[]]	вакӀис, вакӀес	учӀан	атун	йи́кӀыс	гьюс	[[]]	ва	[[]]
123	лежать	lie	вегизе	кӀонулъӀа		[[]]	хӀайсис, кайхьес, геризес	утту ивхьуну икӀан	къаткун	а́Ӏлукас	дахъус	[[]]	Ӏилла	[[]]
124	сидеть	sit	гӀодов чӀезе	гъадукӀурулъӀа, гъадикӀурулъӀа, гъадакӀурулъӀа, гъадекӀурулъӀа		[[]]	хьайис, кайэс	щяикӀан	ацукьун	су́кьус	депӀюс, деуъс	[[]]	вагӀа	[[]]
125	стоять	stand	вахъун чӀезе	къӀинурулъӀа		[[]]	тӀашхьайзис, тӀашизес, айзес	ацӀан	акъвазун	лу́зас	дийикъус, дугьубжъус	[[]]	латта	[[]]
126	вращать, вертеть	turn	сверизе	ссорурулъӀа		[[]]	ласухъес, ласбирес, сирухъес, сирбарес	кӀура баен бан	алчудрун, элкъуьруьн	рувхьа́ ́Ӏас	гьибицӀус, илтӀикӀус	[[]]	хьийзда	[[]]
127	падать	fall	гӀодов ккезе	гъаде гуцӀцӀурулъӀа, гъаде гицӀцӀурулъӀа, гъаде гецӀцӀурулъӀа, гъаде гоцӀцӀурулъӀа		алархьас	хьайхьис, каркес, кайкес	агьлан	аватун	лу́кас	алдакус, аъхъус	[[]]	дожа	[[]]
128	давать	give	кьезе	охьурулъӀа		[[]]	лугьис, лугес	дулун, дуллан	гун, вугун	выс	тувус	[[]]	дала	[[]]
129	держать	hold	кквезе	бихьурулъӀа		[[]]	буцис, буцес	дугьан	кьун	ха́къас	бисус, дисус	акъас	латто	[[]]
130	сжимать	squeeze	данде къазе	къинорулъӀа		[[]]	гӀинихьис, гъяжбирес	чӀувин бан	чIкьвен, илисун	сичи́бгӀас	чӀибкьус, чӀиркьус	[[]]	Ӏовда	[[]]
131	тереть	rub	бацӀине	илӀилӀорулъӀа		[[]]	суркикӀис	ссуку буллан	гуьцӀун, алтадун	эхӀле́йтяс	архус, кттатус, каратус	[[]]	хьекха	[[]]
132	мыть, умывать	wash	чуризе	чорулъӀа		[[]]	дирцес, ицес, бирцес	шюшин	чуьхуьн	йи́дгӀыас	жжикӀус	[[]]	дила	[[]]
133	вытирать	wipe	бацӀине	мацӀцӀонулъӀа		[[]]	бушкес	лишин	михьин	тамы́зыӀын	жжабкус, марцц апӀуб	[[]]	дӀахьакха	[[]]
134	тянуть	pull	цӀазе	данурулъӀа		[[]]	зузбакьис, битӀикӀес	кӀункӀу дуллан	ялун, чӀугун	ки́чӀиткас	ззиггус, ззивус	[[]]	уозуо	[[]]
135	толкать, пихать	push	цузе	бичурулъӀа		[[]]	гакикес, къужбирес	щилан	эцягъун, хъутIар гун	ки́чидхас	хъиззибггус, хъиззиггус	басмиш	татта	[[]]
136	бросать, кидать	throw	рехизе	зорорулъӀа, гоцӀцӀурулъӀа		[[]]	лайбакӀис, игьес, итес	бутан	гадрун, вигьин, гьалчун	ха́чатхӀыс	гатаахьус	ахас	кхосса	[[]]
137	вязать, связывать	tie	хьухьине	кӀарурулъӀа		[[]]	бигьис, бигьес, билгьес	дахӀлан, щащлан	хрун, кутӀунун	ху́лхас	хъибтӀус, хъивижжус	[[]]	дехка	[[]]
138	шить	sew	букъизе	къинурулъӀа		[[]]	бирбес, ибес	дурухлан	цун, цвалар авун	ле́йгас	бирхус, дирхус	[[]]	тега	[[]]
139	считать	count	рикӀкӀине	бигурулъӀа, ригурулъӀа		[[]]	луес, буйгӀес, лугӀес	буккин, дуккин	гьисабун	аӀса́б а́Ӏас	вубхус, вухув (вурхуб)	галтгас	дагарда	[[]]
140	говорить, сказать	say	бицине	экьурулъӀа, мачунулъӀа		[[]]	бурес, гъайвикӀес, эс	гъалгъа тӀун	лугьун	а́Ӏлгас, уӀхӀу́с	кӀус, ппуз, кттухуб	ехес	ала	[[]]
141	петь	sing	кечӀ ахӀизе	гьурулъӀа		мани лугьун	далайикес	балай тӀун	мани лугьун, мяъли лугьун	майни́ а́Ӏас	мяъли урхус	[[]]	лакха	[[]]
142	играть	play	хӀазе	вахвадурулъӀа, яхвадурулъӀа, бахвадурулъӀа, рахвадурулъӀа		[[]]	умхIес, хӀазтайкьис	туркӀу тӀун	къугъун	у́ӀлкӀас	тамаша апӀус	[[]]	ловза	[[]]
143	плыть	float	лъедезе	лълъенкьӀонулъӀа		[[]]	чухбикӀис, кӀуртӀвикӀес	гьузуй ачин	сирнав авун, аькъвен	хӀяд а́Ӏас	лагъунди	[[]]	некда	[[]]
144	течь	flow	чвахизе	чваххурулъӀа		[[]]	букIес, дураарбукьес, жугъбикӀес	экьи нан	авахьун	су́вхӀура	литӀан, битӀал	[[]]	ладар	[[]]
145	замёрзнуть, замерзать	freeze	цӀорозе, вугьине	жакъӀурулъӀа		[[]]	баргӀяс, биргӀес, миъ арес	микӀлачӀлан, бяхълан	тӀакьун, муркӀад кьун	сигӀи́р	миркк хьуб, аргъус	[[]]	гӀорда	[[]]
146	пухнуть	swell	бицалъизе	абахурулъӀа		[[]]	бимдес	урухлан	дакӀун	то́вхыр	ирппус, аьргъюс	[[]]	деста	[[]]
147	солнце	sun	бакъ	милъи		рагъ	бархӀи, берхlи	баргь	рагъ	вири́гъ	ригъ	веригъ	малх	[[]]
148	луна, месяц	moon	моцӀ	боцӀцӀо		ваз	баз, бац	барз	варз	ваз	вадз	ваз	бутт	[[]]
149	звезда	star	цӀва	цӀцӀвари		хӀад	уръи, зубари	цӀуку	гъед	ха́дей	хажж, хяд	халне	сед	[[]]
150	вода	water	лъим	лълъени		хьед	шин	щин	яд	хьяд	щид, шар	хьан	хий	[[]]
151	дождь	rain	цӀад	цӀцӀари		угъал	заб, марка	гъарал	марф, къвал	уӀгӀа́л	мархь, хмул	гори	догӀ	[[]]
152	река	river	лъар	лъӀесса, инххе		лецӀ, нецӀ	хlеркl	нех	вацӀ	мыри́, ляцӀ, няцӀ	нир	дама	ахк	[[]]
153	озеро	lake	хӀор	ингьвара		гӀуьр, дагар	шара	бяр	вир, уьр	гюл	даггар	гол	Ӏам	[[]]
154	море	sea	ралъад	ралъа		хӀуьл	урхьу	хьхьири	гьуьл	дерья́	гьюл	[[]]	хӀорд	[[]]
155	соль	salt	цӀам	цӀцӀани		кьал	зе, цце	цӀу	кьел	кӀял	кьил	кьев	туьх	[[]]
156	камень	stone	гамачӀ	инчӀа		гъван, кьут	къаркъа	чару	къван	даа́р	гъан	гъаже	кхер	[[]]
157	песок	sand	сали	сали		къум, шуьм	гъум	къун	къум	гъум	гъум, симс	гъум	гӀум	[[]]
158	пыль	dust	хӀур	тата		ругар, гъубар	хяса, кьуна, пухI	лах	руг	туз	бишируг, чюрх	тоз	чан	[[]]
159	земля	earth	дуниял, ракь	унсси		жил, некъв	[[Wt/av/[ванза|[ванза]], гIянжи	аьрщи	ччил, накьв,	дунье́	жжил, руг	чӀиже	лаьтт	[[]]
160	туча, облако	cloud	накӀкӀ	гьира		къири, булут, амсар	къири, гъагул, къургур, дирихь	ттурлу	циф	хя́льбы	амс	[[]]	марх	[[]]
161	туман	fog	накӀкӀ	мучӀу		диф	дирихь	ттурлу	циф, чиф	гыбы́л	жжиф	чамра	дохк	[[]]
162	небо	sky	зоб	реше		зав	зак, зубри	ссав	ццав	хӀъал	дзав	хав	стигал	[[]]
163	ветер	wind	гьури	лъве		тереб, кулак	дягl	марч	гар, къай	кула́к	микӀ	йелкан	мох	[[]]
164	снег	snow	гӀазу	анжи		ибх	дяхӀи	марххала	жив	йиз	йиф	йиз	луо	[[]]
165	лёд	ice	цӀер	жари		меркв	миъ	микӀ	мурк	мыкӀ	мигги, миркк	мик	ша	[[]]
166	дым	smoke	кӀкӀуй	кӀкӀви		кум	гав, вера	пуркӀу	гум	хӀум	кум, гълукӀ	кума	кӀур	[[]]
167	огонь	fire	цӀа	чӀари		цӀа, цӀай	цӀа	цӀу	цӀа, цӀай	цӀей	цӀа	цӀа	цӀе	[[]]
168	зола, пепел	ashes	лахӀ, рахъу	гьабу, терети		руькъ	палда	лах	руьхъ	рыкӀ	кӀирхъ, рюкъ	йилкъ	йоккъ	[[]]
169	жечь	burn	бухӀизе	чӀорулъӀа		[[]]	рурцӀни, игес, бигес	ччучлан	ккьун	у́ӀтхӀуур, ли́кӀуур	ургуб	[[]]	дагда	[[]]
170	дорога, путь	road	нух	микъи		ракъ	гьуни, дякь	ххуллу	рехъ	ракъ	рих, рякъ	йякъ	никъ	[[]]
171	гора	mountain	мегӀер	беча		сув, су	дубур, дубура	зунтту	сув	сыв, бан	сив, сирт, унцӀ	сива	лам	[[]]
172	красный	red	багӀараб	гьирида		ире	хӀунтӀена	ятӀулсса	яру	и́рды	ирув	[[]]	цӀе	[[]]
173	зелёный	green	гӀурччинаб	жомолӀи		гъазе	шиниша	щюллисса	[[къаццу]	ш́илды	чрув	[[]]	баьццара	[[]]
174	жёлтый	yellow	тӀогьилаб	тӀигьолӀи		хъуьхъе	бухъутӀа	хъахъисса	хъиппи	дара́къды	къархув	[[]]	можа	[[]]
175	белый	white	хъахӀаб	башида		жагвар	цӀуба	кӀяласса	лаццу	джа́гарды	лидзув	[[]]	кӀай	[[]]
176	чёрный	black	чӀегӀераб	бачӀида		кӀаре	цӀудара	лухӀисса	чӀулав	лы́хды	кӀарув	кӀарин	Ӏаьржа	[[]]
177	ночь	night	сордо	ралъӀа		гӀуьш	дуги	хьхьу	йиф	уӀш	йишв, мичӀи	халм	буьйс	[[]]
178	день	day	къо	жо		йагъ	бархlи, хlери	кьини	югь	йыгь	йигъ	йигъ	де	[[]]
179	год	year	сон	реше		ис	дус	шин	йис, си	сян	йис, фасл	йеш, сен	шо	[[]]
180	тёплый	warm	хинаб	анссада		[[]]	ванадеш, ванаси	гьилисса	чими, ачух	си́гьыд	манув	гулман	мӀаьла	[[]]
181	холодный	cold	цӀорораб	жагьуда		мекӀ	бяргӀибси, бугӀярси, буххарсе	дяркъюсса	къайи, мекьи	мы́къды	мичӀлув	микӀан	шийла	[[]]
182	полный	full	цӀураб	бечӀада		[[]]	бицlибси, вицlибси	бувцӀусса	ацӀай	а́цӀыд	ацӀнайюв	[[]]	дуьззина	[[]]
183	новый	new	цӀияб	чӀинда		цӀае, цIиган	сагаси	цӀусса	цӀийи	цӀи́нды	цӀеюв	[[]]	керла	[[]]
184	старый	old	басрияб	башада, кьурада		[[]]	бухъна, буркьа	хъунав хьусса, духсса	кьуьзуь, цIуру, сур	йи́сды	ерсюв, кьавув	йисен	шира, тиша, къена	[[]]
185	хороший; добрый	good	лъикӀаб	шода		[[]]	къугъаси, гlяхlси, ункъси	ххуйсса	хъсан	ы́Ӏхды	иджув, ужжув	йуджун	дика	[[]]
186	злой, плохой	bad	ццидахараб, квешаб	коша		[[]]	гӀяси, вайси, гlясиси	оьккисса	къел квай, писди	п́исды	харжжув	[[]]	буьрса, вуо	[[]]
187	гнилой	rotten	махӀцараб	турада		[[]]	берхlибси, верхlибси	аьвсса	ктӀай	сичи́д	гъутӀув	[[]]	дахкаделла	[[]]
188	грязный	dirty	чорокаб	чорокада		[[]]	бясунси, хIегъси, чяртси	чапалсса	кьацӀай, чиркин	чяппя́лды	чиркув, алацӀнайюв, кацӀнайюв	[[]]	бӀеха	[[]]
189	прямой	straight	битӀараб	битӀада		[[]]	гьарси, бархьси	тӀайласса	дуьзди, цΙал	дю́зды	сагънув	[[]]	нийса	[[]]
190	круглый	round	гургинаб	гингада		[[]]	журуга, гургур	ккурккисса	элкъвей, ккваркква	ругӀу́д	цӀицӀмигув, гургумув	[[]]	гоьрга	[[]]
191	острый	sharp	бегӀераб	багӀада		[[]]	бугаси, цlакlси (жерши)	дайлсса, мицӀ бусса	хцци	ра́чды	учӀрув, дярхнайюв	[[]]	ира	[[]]
192	тупой	dull	гӀантаб	чорада		[[]]	кьутӀаси, къакси	къуркъасса	къуьруь	ба́рды	дуркьрув	[[]]	аьрта	[[]]
193	гладкий, ровный	smooth	цӀвакараб, битӀараб	цӀцӀвакада, битӀада		[[]]	лугӀянси, гъалагси, диркьси	саргьунсса	цӀалцӀам, кьулу	на́зды	аьлжжяхюв	[[]]	шера, нийса	[[]]
194	мокрый	wet	биччараб	биццада		[[]]	бемхӀурси, шинкӀаси	атилсса	кьежей, ламу, куьцIей	лам ад	кьяшшув	[[]]	тӀеда	[[]]
195	сухой	dry	бакъвараб	букъада		[[]]	берубси, дегъси	кьавкьсса	кьурай	гӀуру́д	гъерццув	[[]]	декъа	[[]]
196	правильный	correct	битӀараб	битӀада		[[]]	бархьси	тӀайласса	дуьз	дю́зды	дишшув	[[]]	бакъа	[[]]
197	близкий	near	гӀагараб	хъӀинада, бакьӀихъӀессе		[[]]	гъамси, мякьлавси, гьирабси	гъансса	мукьва	бе́йды	багахьайюв	[[]]	уллера, гергара, йуххера	[[]]
198	далёкий, дальний	far	рикӀкӀадаб	инкӀарахъилълъессе		[[]]	гlеркъаси, гьарахъси	архсса	яргъа	хыры́ды	ярхлахьайюв	[[]]	генара	[[]]
199	правый	right	кваранаб	гӀанцӀилӀи		[[]]	балуй, лехIел	урчӀахсса	эрчӀи	аӀа́рчяд	харччул	[[]]	аьтту	[[]]
200	левый	left	квегӀаб	беццалӀи		[[]]	алгъай	кияхсса	чапла	гады́хӀды	гагул	[[]]	аьрру	[[]]
201	при, у, возле	at	аскӀоб	[[]]		[[]]	мякьлаб, гьалаб, шулгlиб, барх, -личил, -хlели	чӀарав	къвалав, ппаттав, мукьвав	бе́йда	багахь, -хь	[[]]	-гахь, уллехь / йуххехь	[[]]
202	в	in	-лъулъ, -об, -иб	[[]]		[[]]	-лизи, -лихlи, -личи, бухlнаб	-ву, -вун	-а, -е, -уна	а́ра	-ъ, -гу	[[]]	-чохь, йукъахь	[[]]
203	с, со	with	цадахъ	[[]]		[[]]	-личибад, -личил, -цад, -гъуна, вегl, -лис	-	галаз, гваз, санал	-хад	-хьри, -хь	[[]]	-ца	[[]]
204	и	and	ва	-ла, -ля		[[]]	ва, -ра, амма	ва	ва, ни	н	ва, -ра	йе	аъ, йи	[[]]
205	если	if	нагагь	чегва		[[]]	буде, рахли, -ли, гlергъи	агана	эгер, йатӀа, нагагь	э́гяр	ккунш, -ш, -дарш	эгер	нагахь, -хь	[[]]
206	потому что	because	щайгурони	чугвекьала		[[]]	иличибли, сенкlун, сенахlену	мунияту, цанчирча	вучиз лагьайтӀа	йи́схӀуйны	швуман	чунки	хӀунда аьлча	[[]]
207	имя	name	цӀар	цӀцӀери		тур	у зу	цӀа	тӀвар	дур	ччвур, цӀур, дзур	до	цӀи	[[]]

Нахгун Дагъистаналъул Категория:Дагъистаналъул мацІал