स्वामी विवेकानन्द (जन्म १२ जनवरी १८६३, जन्मनाम: नरेन्द्रनाथ दत्त ) उनी हिन्दू दर्शनका प्रखर विद्वान् थिए। वेदान्त दर्शनका प्रसिद्ध अध्यात्मिक गुरु उनको वास्तविक नाम नरेन्द्रनाथ दत्त थियो । उनी अमेरिकामा रहेको शिकागोमा आयोजित सन् १८९३ मा भएको विश्व धर्मा सभामा सनातन हिन्दू धर्मको तर्फबाट प्रतिनिधित्व गरेका थिए । उनले सनातन धर्म को आध्यात्मिकता द्वारा परिपूर्ण वेदान्त दर्शन लाई पश्चिमेलीदेशमा आफ्नो वक्तृत्वकलाको बलमानै पुर्याएका थिए ।
कथनहरू edit
- कुनै खास तरिकाले ईश्वरको आराधना गर्नु पर्छ भन्ने कट्टरता हिन्दु धर्ममा छैन भन्ने कुरा बताएका थिए ।
ये यथा मां प्रपद्यन्ते तांस्तथैव भजाम्यहम् ।
मम वर्मान वर्तन्ते मनुष्याः पार्थ सर्वशः ।।
- कुनै खास तरिकाले ईश्वरको आराधना गर्नु पर्छ भन्ने कट्टरता हिन्दु धर्ममा छैन भन्ने कुरा बताएका थिए ।
- सम्प्रदायवाद, असहिष्णुता, र यसका उत्तराधिकारीहरुको डरलाग्दो हठधर्मिताले यस सुन्दर धरतीमा धाक जमाउने इच्छा गर्दछ । यस्ता कृत्यले धरतीमा हिंसा चुल्याउछ । मानिस मानिसबीच द्वन्द्व हुन्छ । युद्ध हुन्छ र रगतका खोला बगाउने काम गर्छ ।
सिद्धान्तहरु edit
स्वामी विवेकानन्दको शिक्षा दर्शन का आधारभूत सिद्धान्तहरु छन्:-
- शिक्षा यस्तो होस् जसले बालकको शारीरिक, मानसिक तथा आत्मिक विकास हुन् सकोस।
- शिक्षा यस्तो होस् जसले बालकको चरित्र को निर्माण होस, मनको विकास होस, बुद्धि विकसित होस तथा बालक आत्मनिर्भन बनोस।
- बाल, बालिकाहरु समान रुपले शिक्षा दिनु पर्ने छ।
- धार्मिक शिक्षा, किताबहरुले न दिएर आचरण तथा संस्कारहरुले दिनु पर्नेछ।
बारेमा edit
- मृत्यु ४ जुलाई १९०२ -महासमाधि ।
- जन्म १२ जनवरी १८६३ ।