सुमन पोखरेल ( वि. सं. २०२४, असोज ०५ (तदनुसार २१ सेप्टेम्बर सन् १९६७)) नेपाली कवि, गीतकार, अनुवादक तथा कलाकार हुन्।
कथनहरू
edit- सिर्जनात्मक अभिव्यक्तिको सामर्थ्य तथा सौन्दर्य तिनको शब्दसञ्चालन शिल्प तथा अनुभूतिको कलात्मक सम्प्रेषण हो।
- कवितामा प्रयोग भएका कतिपय शब्दहरू कागजमा स्थिर रहँदा पनि म तिनलाई गतिशील देख्ने गर्दछु।
- ठ्याक्कै आफू नभएर आफ्नो हिँडाइमा आफैंले छेकेर अदृष्य बनाएका दृष्यहरू नै कविताका अर्थ हुन्।
- कविताका शब्दहरू नसुनिने एकएक सुमधुर सङ्गीतमा वाक्यखण्ड भएर कागजबाहिर गुनगुनाइरहेका हुन्छन्।
- भाषा भनेको त्यही दृष्य र सङ्गीतको सम्मिश्रण हो।हामी दृष्य र सङ्गीत बोल्ने गर्छौँ।
- कविता पढ्नु र अझभित्र पसेर कविता अध्ययन गर्नु एउटा योग हो ।
- एउटा भाषाका शब्दलाई कविताबाट झिकेर अर्कोमा चोब्दै राख्दै गरेर मात्र अनुवाद हुँदैन । तिनलाई पखालेर, धोएर, कुँदेर, सकेसम्म सिँगारेर जतनसाथ राख्नुपर्छ ।
- सिर्जनाको अनुवाद गर्नु भनेको प्रतिसिर्जना वा अधिसिर्जना गर्नु हो ।
- कविता मान्छेले लेख्न सक्दैन, कविता लेख्न कवि नै हुनुपर्दछ । कवि सँधै कवि रहिरहँदैन र सक्दैन पनि । आम मान्छे नै विशेष अवस्थामा कवि हुने गर्दछ, अथवा कवि ज्यादाजसो समय आम मान्छे भएर बाँचेको हुन्छ । मान्छे कवि भएको विशेष अवस्थाको अनुभूतिजन्य भावलार्इ कल्पनाशिलता तथा शब्दसामर्थ्यको ओजले कलात्मकरूपमा गरिएको विम्बात्मक सम्प्रेषण नै कविता हो ।
- हर घडी उमेर मात्र अग्लिरहेछ
जिन्दगी त मैनजस्तो पग्लिरहेछ
- मातिएर केके भनेँ, रक्सिएर केके बोलेँ
नसोच्नू तिमीले यो, मैले सबै सत्य बोलेँ
- सम्हालिन त खोज्दछु, चारै पहर चर्कन्छु
के भो यस्तो मलाई, भई खण्डहर भत्कन्छु
- म
आफ्नो मुटु झिकेर ससाना टुक्रामा विभक्त गर्छु
अनि
आफ्नै रक्तिसँग मिसाएर
रक्सीसँग खान्छु,
आँसु र पसिनाको ।- स्वभक्षणको हक // शून्य मुटुको धड्कनभित्र"
- स्वभक्षणको हक // शून्य मुटुको धड्कनभित्र"
- टिप्न खोजे मात्र भने पनि
तिनका (केटाकेटीका) कोमल हातमा आफैँ सरिदिन्छ फूल हाँगाबाट,
तिनका ससाना पाउबाट टेकिए
आजीवन आफैँलार्इ धिक्कार्छ काँढा ।- केटाकेटी // : जीवनको छेउबाट
- केटाकेटी // : जीवनको छेउबाट
- अनुभव साक्षी छ, निर्मम शासन गरेर कोही यहाँ धेरैबेर टिक्न सक्दैन ।
- गर्मी // : जीवनको छेउबाट
- गर्मी // : जीवनको छेउबाट
- रुख टुक्राटुक्रामा बाँच्दैन।
जबसम्म बाँच्छ,
जीवनलार्इ सम्पूर्णतामा आफूमा समाहित गरेर बाँच्छ ।- रुख // : जीवनको छेउबाट
- रुख // : जीवनको छेउबाट
- हाँगामा चढेर प्रदर्शित गरे आफूलार्इ
र बैठक र मन्दिर चहार्दै हराए फूलहरू।
कुनै आकारमा अटाउन नसकेर बेठेगान दौडिरहे नदीहरू
असङ्ख्य गन्तव्य बोकेर जताततै बराल्लिइरहे बाटाहरू ।- रुख // : जीवनको छेउबाट
- रुख // : जीवनको छेउबाट
- म अहिले जुन ठाउँमा छु
नठान्नु होला
यहाँ म पैह्रोझैँ बगेर पुगेको हुँ
वा बादलझैँ बाफिएर।
आफ्नो कोमल मनमा
समयको तरवार रोपी
त्यसैको बिँडमा समातेर उक्लिआएको हुँ।- बिदा हुँदाहुँदै // : जीवनको छेउबाट
- बिदा हुँदाहुँदै // : जीवनको छेउबाट
- हरेक बिहान
रक्ताम्य खबरहरूसँगै ब्यूँझन्छु
र सशङ्कित हुँदै छाम्दछु आफूलार्इ
आफैँ हो कि हैन भनेर।- हरेक बिहान // : जीवनको छेउबाट
- हरेक बिहान // : जीवनको छेउबाट
- मैले बुझिनँ,
किन मेला लागेथ्यो त्यस ठाउँमा
घामका किरणहरूको ओत लागेर
ती कुहिराहरूको।- खोरम्पा // : जीवनको छेउबाट
- खोरम्पा // : जीवनको छेउबाट
- सहज मृत्युभन्दा असहज जीवननै जीवनमय हुन्छ।
- खोरम्पा // : जीवनको छेउबाट
- खोरम्पा // : जीवनको छेउबाट
- मलार्इ विश्वास भइरहेथ्यो
एक दिन सबै बहुलाउने छन्
मलार्इ सद्दे देख्नका लागि।- निर्णय गर्नुअधि // : जीवनको छेउबाट
- निर्णय गर्नुअधि // : जीवनको छेउबाट
- जीवनको गहनता त एक्लै बाँचिरहँदा मात्र गह्रौँ हुने रहेछ।
- काठमान्डु ओर्लेपछि // : जीवनको छेउबाट
- काठमान्डु ओर्लेपछि // : जीवनको छेउबाट
- त्यो गन्तव्यविहीनतामा रुमल्लिइरहेका यात्राहरूको बस्तीबीच
बेसुरमा गाइरहेका चराहरूको स्वर
नियतिदेखि अनभिज्ञ नाचिरहेका पुतलीका उमङ्ग
र मिठासविहीन बहिरहेको लाटो हावा देखेर
मलार्इ बहुलाऊँबहुलाऊँ भइरहेथ्यो।- कमैया बस्तीमा // : जीवनको छेउबाट
- कमैया बस्तीमा // : जीवनको छेउबाट
- के स्वतन्त्रता जीवनभन्दा मिठो हुन्छ?
वा जीवन कठीन भएपछि बाँच्न सजिलो हुन्छ?- कमैया बस्तीमा // : जीवनको छेउबाट
- कमैया बस्तीमा // : जीवनको छेउबाट
- के सबै सर्जकहरू मजस्तै विचारमा विद्रोही र व्यवहारमा सम्झौतावादी हुन्छन्?
- विपर्यास // : जीवनको छेउबाट
- विपर्यास // : जीवनको छेउबाट
- साँच्चै माया छ मेरो भने निस्कन्नँ म बाहिर,
बसिरहन्छु सँधै यिनै मनहरूमा टाँसिएर।
हुन्नँ बिदा म यहाँबाट कहिल्यै।
यो शरीरलार्इ त मैले तर,
जसरी भए पनि पठाउनै छ।- बिदा हुन्न // : जीवनको छेउबाट
- बिदा हुन्न // : जीवनको छेउबाट
- मैले एउटा समयलार्इ फेरि पनि आफूजस्तै बाँचिरहेको थिएँ।
- आगाले भिजेको आकाश // : जीवनको छेउबाट
- आगाले भिजेको आकाश // : जीवनको छेउबाट
- रमाइलो लाग्छ,
रहरहरूले छरेका मनका टुक्रा बटुलेर जोडिरहन,
मेरी सानी छोरीले भत्काएका उसका खेलौनाहरू जोडेजस्तो।- रहर // : जीवनको छेउबाट
- रहर // : जीवनको छेउबाट
- फुटूँ म आफूबाट
टुक्रियूँ मेरो सम्पूर्णताका एकएक अवयवहरूमा
र
बाँचूँ सबै टुक्रामा पूर्णताले।- मनको गीत // : जीवनको छेउबाट
- मनको गीत // : जीवनको छेउबाट
- यावत टुक्रा जोडिएर बनेको
यो 'म'ले
बाँच्न सकेन कुनै भाग पनि
धक फुकाएर।- मनको गीत // : जीवनको छेउबाट
- मनको गीत // : जीवनको छेउबाट
- जीवन आफ्नै अँगालामा लठ्ठिइरहोस्
- मनको गीत // : जीवनको छेउबाट
- मनको गीत // : जीवनको छेउबाट
- प्रेमको नदी आफ्नै काखबाट बगिरहोस्
- मनको गीत // : जीवनको छेउबाट
- मनको गीत // : जीवनको छेउबाट
- वेदना मेरो प्रेमगीत गाएर मात्तिइरहोस्
- मनको गीत // : जीवनको छेउबाट
- मनको गीत // : जीवनको छेउबाट
- पीरको लास फूलको सिरानीमा निदाइरहोस्
- मनको गीत // : जीवनको छेउबाट
- मनको गीत // : जीवनको छेउबाट
- म ऊ जत्तिकै वैभवशाली हुन्थेँ भने
ताजमहल बनाउन
प्रेमिकाको मृत्यु पर्खने थिइनँ ।- ताजमहल र मेरो प्रेम // : जीवनको छेउबाट
- ताजमहल र मेरो प्रेम // : जीवनको छेउबाट
विकिपिडियामा सुमन पोखरेलको बारेमा एक लेख छ। |
स्रोत
edit- https://web.archive.org/web/20140714200848/http://pustakalaya.org/eserv.php?pid=Pustakalaya:3681&dsID=SumanPokhrel2059BS_HazaarAankhaaYeeAankhaamaa.pdf
- https://web.archive.org/web/20140714150626/http://pustakalaya.org/eserv.php?pid=Pustakalaya:3679&dsID=SumanPokhrel2066BS_JeevankoChheubaata.pdf