Wp/yua/Kéej

< Wp‎ | yua
Wp > yua > Kéej
Kéej
Ch'i'ibalil Ba'alche
Phylum K'uuch tuuch
Classis Ch'íich'
Ordo Jananeek''
Láak'tsilil Trogonidae


Le kejo’obo’ (cervidae), tu ch’i’ibalil le ba’alche’obo’ ku chu’ucho’ob, táakbejsaj, kéej, alce; le je’ela’ jach ya’a’ ku p’ìsik 450 kg. bey xan le chan kéej pudú sudamericano, le je’ela’ jach chichan u p’iisil tak 8 wa 10 kg. u yooko’ob bek’echtak, u maaye’ ka’a xa’ay yéetel chowak u kaalo’ob, tak xan chowak u polo’ob yéetel ti’ u làak’ ch’i’ibale’ bey ti’ le alces, leti’obe’ chen ku jaanko’ob su’uk le ku yantaj ich ja’o’, waj bey xan le renos, u ni’ yéetel u tso’otsel tak xan, le je’ela’ jach k’a’abet u ti’al u maano’ob ti’ le lu’um tu’ux yan le bato’ob. Mejen ba’alche’ob chen xi’u ku jaanko’ob, bey le tsíino’obo’ tak ku kuxtalo’ob tu lu’umil Mexico le kéej sak u nej ku ya’alalo’ob, bey xan tu lu’umil Yucatan, Quintana Roo, Campeche. Le ba’alche’oba’ ku yanta’alo’ob tu winalil mayo, ti’ le winala’ ku yantaj u mejnilo’ob.