Ya’abkach analte’ e’esik Itsamna’, leti’ ka’ach u noj k’ujil ti’ u muknáalil mayaa, kex k’ajolta’an xan yéetel u jeel k’aaba’ob. Ku tukulta’ale’ leti’ meyajtmil tuláakal le ba’alo’ob yano’ob je’el bix u yoochel le cosmoso’, je’el bix u ye’esik xan u k’aaba’o’, bey ti’ jump’éel yook’ol kaab metk’aja’an yéetel nukuch reptiles ka’ap’éel u pool, juntúul yaan tu beelil le universo.
Yo’obsal u k’uj meyajtsilile’ e’esab bey juntúul nojoch máake’. U naajile’ leti’ ka’ach le ka’ano’, tak ti’ ku ts’áaik u tuukulil le cosmoso’, kulukbal yook’ol jump’éel banda astronomica, u chíikulil planetas yéetel u jeel u wíinkilil ka’an yo’olal u e’esajil bey ba’alche’ je’el u béeytal u núupiktik tu wíinkilile’.
Yo’olal u béeytalil yaanti’ u ye’esikuba’e, jejeláasil bix úuchul u ye’esa’al beyxan ts’áab ya’ab u k’aaba’ yo’olal u ya’ab adbocasionese’. Bey ch’íich’e’ (Itsam-ye) u chíikulil ka’ach u ts’áapal ka’an, yéetel bey áayin (Itsam Kab Ayin), u lu’umil yóok’ol kab; u yochele’ je’el u páajtal u ye’esik bix juntúul kéej, kaan, kay yéetel balame’, beyxane’ ku ke’etel ka’ach yéetel ja’, p’ul ja’, k’áak’, u pixanil kuxtal yéetel kíimil.
Ti’ u ts’íibil woojile’ le k’aaba’ Itsamnajo’ máak’ank’aja’an yéetel jump’éel prefijoo’, bey jump’éel pakaal wa néen, yéetel u taan u yich le k’ujo’.
Tu ka’ap’éelil, wa chéen le prefijo k’a’abetchajo’ob te’ ts’íibo’ob yo’olal u yila’al u yoochelo’ob wa ku núupiktik kex chéen jaytúul u k’aaba’ob le u jala’achilo’obo’.
Tu'ux ch'a'aba'an lela'
edit