Felipe de Jesús Daniel Ayala Pérez (1906, Abalá, Yucatán – 1975, Xalapa, Veracruz), leti’ ka’ache’ violinista, noj-director, yéetel meeyej k’aay Mexicano.
Ts’áa óolil ti’al u meeyaj
editTi’al u ja’abilil 1931e’ leti’e’ u ka’ violinistail ti’ u noj muuch’ orquesta Sinfónica de México, taan ilta’an ten Carlos Chávez, yéetel k’ucho’ob k’aay ka’ap’éel ja’abil Morelia, chéen ba’ale’ ti’ u ja’abil 1940e’ ka’ suutanaj Yucatán, ti’ tu meetaj u aj-noj-jala’achil ti’al u kúuchil Policía ti’ Jo’. Ti’ ja’abil 1942 tu ch’a’atáantaj u meeyajtik u la’ kuuchil k’aay, u orquestail tipikail Yukalpeten, liti’e’ tu ka’ ch’a’túuntaj u maayaj yucatekoso’ob, ti’al u ja’abil 1944e’ tu meetaj u aj-noj-jala’achil ti’al u orkestail tsinfonica ti’ Jo’ yéetel xan tu meetaj tu meetaj u aj-noj-jala’achil ti’al u konservatorioil Yucatán, ti’al u ja’abil 1955e’ maan kaajtal Veracruz, tu’ux meeyajnaj ti’ Instituto de Bellas Artes.
Ma’ seen úuchilak ka’ ts’o’ok u meeyaj ti’ le konservatorioo, ka’ ok ti’ junp’éel múuch’ meeyaj máako’ob ti’al k’aayo’ob ti’al u kuuchil Bellas Artes de la Secretaria de Educación. Ti’ u ja’abil 1931e’ ok paax de violinistail ti’ u Orquesta Sinfonica de México, ti’ u ja’abil 1935e’ tu núupintaj u muuch’ “los cuatro”, tu’ux yano’ob: Salvador Contreras, Blas Galindo, yéetel Pablo Moncayo. Ti’ lali’ ichil le ja’abo’ Carlos Chaves-e’ tu jo’olbesaj junp’éel obra u k’aaba’ tribu u ti’al Daniel Ayala Pérez ti’ u noj lu’umil México. Ti’ u ja’abil 1936 –e’ Revueltas tu ti’atal le k’aayt’aan “paisaje” u ti’al le yucatekoo, u la’ junpúule’ leti’e’ ku paax ti’ u weel kuchilo’ob, je’en bix le Salón México.