Wp/yua/Bolon

< Wp‎ | yua
Wp > yua > Bolon

Bolon (9) xokp'éelal yáan ichil waxak (8) yéetel lajun (10). U tia'al Maayakaaje' bolon xokp'éelal jach nojbaal u beelal, tumeen ku ch'a'achi'itik bolon u yáalal metnal, u núup'bal kaabal u wóolkabil Yóok'ol kaab. Yaan xan bolon No'oja'an iik'o'ob, bolon K'óok'ob iik'o'ob, bolon Yumtsilo'ob, bolon Aj Kanankáakabo'ob.

Ti' Bolon wáa Tibolon u k'aaba' jump'éel chan kaaj yaan tu méek'tankaajil Sotuta[1]. Ku ya'ala'ale' ti' u taal ti' le t'aano'ob Ti' bu'ulo'on wáa Ti' búulo'on. U k'aaba'e' ku ch'a'achi'ita'al ichil junjaats ts'íib yaan ichil u áanalte' Chilam Balam de Chumayel ku k'aaba'tik Crónica de los Antepasados.

Ku meyaj xan bey u bixilil jump'éel ba'ale'. Bolon ch'óoch', ku ya'ala'al ti' janal píitmáanja'an u ta'abil; bolon k'asa'anil, ku ya'ala'al ti' juntúul máak jach k'aak'asmáak, mina'an uts tu puksi'ik'al wáa ma'atech u beetik uts ti' mixmáak. Bolon loobil, ku ya'ala'al ti' jump'éel kúuchil kex unaj lo'obal jáanile' wáa jáanpik'e'ene', seten yaan xíiw ichil.

Yaan juntúul u k'aak'as kaanilo'ob u petenil Yucatán k'aaba'ta'an Bolonpéet'k'áankab, lela' tu yóok'lal bin jach sajbe'entsil u téek kíinsik máak wáa ma' u ts'a'akal ken u chi'ej.

  1. https://es.wikipedia.org/wiki/Tibol%C3%B3n_(Sotuta)