Toga | |||
| |||
Kolomu'a: | Nuku'alofa |
Ko Toga (lea fakatoga : Tonga) ko he fenua i te moana Pasifika saute. Ko he pule'aga hau fa'italiha o motu e 169 kae ko motu pe e 36 e nofo'i. E lau ki te 700,000 kilometa tapafā te māfola o te fenua i te moana Pasifika pea e lau ki te toko 100,651 tona kaugamāliē. E lau ki te toko 70% tona haha'i e nofo i te motu lahi ko Tongatapu.
E vaha'a tai ia Toga mo Fisi pea mo 'Uvea mo Futuna i tona potu noleto uesite, Ha'amoa i tona potu noleto esite, Niue i tone potu esite, Kermadec i tona potu saute uesite, Niu Kaletonia mo Vanuatu i tana potu uesite.
Ne'e ko Toga ne'e pule ki 'ihi fenua ne'e fe'ovi mo ia i te Moana Pasifika i te temi mu'a o hage lā ko te motu o 'Uvea mai te sekulo 14 ki te sekulo 16.
Mai te ta'u 1900 ki te ta'u 1970, ne'e ko te pule'aga hau o Toga ne'e puipui te taki o tana 'u felogo'i ki tu'a pule'aga e te pule'aga o Pilitania.