I te ‘aho nei, kei fakahoko e ‘ihi famili i ‘Uvea nei mo Futuna pea mo Niu Kaletonia, te koga aeni ko te fakatolo o te ma'uli, tafito mo ka mate faka’ī he tahi.
Fakahoko
editE liliu te famili ki te kogame’a ae ne’e mate ai te kilisitiano pea fofola ki te ala he mo’i kie. Pea fakalogo ke fakalaka ai he manu pe asi ai te ata o he manulele i te lagi pea fakama’u ai i te kie. Hili aia, pea e ma'ua ke ave te mo'i kie ki tānuma o tanu aki te sino o te kilisitiano kua mate.
E tou ui ko te ma'uli aena o te kilisitiano pea e tanu aki tona sino ke fimāliē mo gafua tana fagona ki te ma’uli he’egata. E kei fai pe te koga kae kua tahitahiga i te temi aeni.
'Uhiga
editI tanātou tau mai ki ‘otātou motu, ne’e fai he fekumi a te kau patele ki te lotu āfea o te haha’i o ‘Uvea mo Futuna. E mahino mai te ‘u fakamatala ne’e fai e ‘atātou kui kia Patele Petelo Sanele ne’e tui e natou ko te laumāliē o te takitokotahi e ma’uli he’egata.
Ne’e ko te Pulotu, ne’e ko te nofo’aga aia o te ‘u atua pea ne’e ko he fenua ne’e ma’u ai me’a kailelei fuli pea ma’uli fimāliē kita i ai. Ne’e lava olo ki ai nātou ne’e tauhi lotu lelei, faka’apa’apa ki te ‘u tapu o te fenua, fatogia mo ma’uli fakalogo ki te ‘u ‘aliki kae tafito pe nātou ne’e to'a mo mamate i te tau. Ne’e ko te fenua o te he'egata ne’e tu’u i te lagi pea ne’e tu’u ai te fu’u akau ko te Puka Tala pea ne'e ma’u mai ai me’a kai lelei fuli. Ne’e tu’u ai mo te vai mokomoko mo fakama’uli ne’e ma’anu ai natou ko Vaiola.
Ia mu’a o te fagona o te laumāliē ki tona fenua fo'ou, ne’e nofo ‘aho e 4 i te lalolagi nei. Ne’e ko te ma’ua ki te famili o ia ae ne’e mate ke ina ma’u tona laumāliē o tanu ovi ki ai. Ne’e fafala e te famili he fala i te koga me’a ae ne’e mate ai te kilisitiano o fakalogo ke fakalaka ai he ki’i manu pea ave leva te fala o tanu i faitoka.