Ko te fai pena ko he faiva fo'ou i 'Uvea mo Futuna mai tona 'alu'aga ae e kehe mai te 'u faiva āfea o te tohi lau lafi mo te fai koka.
E toe kehe te faiva aeni e talanoa'i i heni mai te gaue fai pena ae e fakahoko e te gaue fai pena kaupā, fale, 'ala.
Fakahoko
editE faka'aoga'i te pena matāpule pea e pena aki he peni pe ko he polosi fakatufuga pena i he mo'i pepa, kie, papa, kaupā, sima pe mo'i hina.
Ko te 'u pāki e pena e kehekehe osi pe ia o fakalogo pe ki te manatu a te tufuga fai pena: haha'i, 'ulufenua, tai, lagi, fale, masini mo 'ihi atu me'a.
Faka'aoga
editKo te fai pena e 'aoga tāfito ki te:
- fakahāhā ke mamata ki ai te haha'i
- fakamatalelei o he loto fale pe loto pilo
- fakatau o hage lā ko te fai pena ki te 'u mutu'i kie (ko te tā kie)
- faka'aoga ki te fai sitapa mo kate telefoni
Haha'i fai pena
editE kei tahitahiga te kaiga o 'Uvea mo Futuna e fai pena he ne'e ko he faiva ne'e hoki kamata i Niumea tāfito i te 'u ta'u 1950 pea faka'alu'alu pea mamana ki ai 'ihi haha'i o tātou o hage lā ko:
- Alikisio Fisi'ipeau
- Petelo Hakomani
- Malia Potiki Kaiga Poutoire
- Patrice Kaikilekofe
- Raphaël Kaikilekofe
- Aselika Kaitakoto
- Rebecca Kulimoetoke
- Aloi Pilioko
- Emeline Polelei
- Pasilio Sionepoe
- Soane Takaniua
- Soane Patita Vaimua Taiavale Manakofaiva
- Sutita Ta'ofifenua Michon
- Maleselo Taugamoa
- Patita Vegi
Mole galo foki mo 'ihi tagata fai pena matāpule ne'e ma'uli i 'Uvea mo Futuna o hage ko:
- Jean (Soane) Michon
- Nikolai Michoutouchkine