Wp/vmw/Miro sa Omosampiikhi

Miro sa Omosampiikhi

Muro mmosa wa iye sa Omosampiikhi

== Miro sa Maasi Sowoneyaxa sa Omosampiikhi Itorokarafiya (hidrografia) – ti siyensiya osomo maasi itorosfeere a mukontinenti (miro, maratta, murathi ni muthevani ), maasi ari vathi va ethaya ni maasi a mpahari. Ekawutaale ya muro - evolume ya maasi mpwanyaneya mmoro vookathi othanleleya.

Epasiya ya maasi – ti Nikhuru nipakiwa ni nthavi na maasi ni mattetthe siniitheleya maasi, ikweheriwaka ni miro sowonaneyaxa.

Nthavi na maasi – Nikhuru nipakiwa ni muru mulupalexa niye siniithela maasi vamosa ni Muro yoole.

Muratti a muro– Muro mwamukhaani okumaana ni muro mulupale.

Makhalelo a miro Miro sihiwelela wala sa khuta okathi – ti miro sa muttetthe onithaniwa equatoriyaale Sirina mukhalelo a Maasi aya variyari va mwaakha ntoko iya sinitharelana: miro Amasoona ( othi wa Ameerika) ni Khonko (Waafirika);

Miro sa okathi othanleleya– miro sa muttetthe iye onithaniwa toropikaale yeyo ini vaphiya okathi wa epula sinooniherya otothowa ni elimwe maasi anithowela ntoko: Limpopo, Save, Níger, Ganges.

Miro Sihinsuwanyeya Mukhalelo aya – ti miro sa muttetthe a mmasorosoroni mémo muni vaphiya elimwe mmuro mme munimuuma ontokho nthonyeryo: Miro

Ouedes eteseertu ya oSahara ni Crecks wa Austrália.

Miro sa Maasi sothuneleyexa Omosampiikhi nno: Rovuma, Lúrio, Zambeze, Búzi, Púnguè, Save, Limpopo, Incomáti e Umbelúzi.

Muro Rovuma Muro Rovuma omphattuwa elapo ya o Tanzânia ni khikhalana makumaano awe

 Ophareyae Intiku,  wattamela OPaalma, ni mukhalelo oriwa estuwaariyu. Mulaponi mwahu mu onithara ikhilomu sene imiya 650 .

Iye iri miro iniithela maasi aya mmuro Rovima tiiya initharelana Lugenda ( ophatthunwe variyari va nratta Chiúta) ni miro Messinge ni Lucheringo (sopiili sinphattuwe va nratta Niyasa).

Muro Luuli (Lúrio) Muro Luuli ophattuwe omwaako Malema Wamphula ni oniithela maasi awe ophareyae intiko,ti Muro orakamexe wa miro iye simphattuwa variyari va Mulaponi mu. Mwivaavo, onikawanya wala mukano mittetthe sa Oniyasa ,Okaapu Telekaato ni wamphula. Muro Zambeze Muro Zambeze omphattuwa wattamela elapo ya wa Angola, Mermoz munvira awe oniirela mmpantte a mikano sa ilapo piili, oZâmbia ni OZimbabwe. Omosampiikhi nno onneetta ikhilomu imoya 820 okhuma okhuma oZumbo mpakha Intiku. Muro ola Zambeze ti mulupalexa Mulaponi mwahu mu Orumeeliwa ipuruvinsiya sa oTete, oManica, oSofala ni oZambézia.

Muro Búzi ni Púngue Miro iya miili simphattuwa oZimbabwe, sintupha muttetthe a oManica ni Sofala mpakha ophareya Intiku, sineetta marakamelo mmosaru a ikhilomu simphiya 322, Epasiya ya Búzi, onipwanyaneya muro Revue eri eparaaxi ya o Chicamba Real epuruvinsiya ya OManica.

Epasiya ya muro Save Muro Save omphattuwa elapo ya O Zimbabwe ni orina makumaano awe mmphareya Intiku Wattamela etistiriitu ya Omanpooni isya.

Epasiya ya Limpopo Muro Limpopo omphattuwa wa

África wa Sul wattamela epooma ya Johannesburg. Epasiya wala muro ola  Limpopo vanceenexa onkhupaarela epuruvinsiya ya OGaza  ni ohaana miro simuvahererya maasi:

Muro a Ithepo weewo empwanyaneya aya eparaaxi ya Massingir;

Muro Rio Changane omphattuwe wattamela muttetthe o Chibuto.

Eparaaxi ya o Macarretane empwanyaneya variyari va muro Limpopo, etistiriitu ya Chókwè , epuruvinsiya ya oKaasa.

Epasiya ya Incomáti Muro Incomáti omphattuwa wa África wa Sul ni onivolowa Mulaponi mu variyari va o Ressano Garcia mpakha o Marracuene, wattamela epaiiya ya OMaputo. Muro Mmosa wa iye iniimwithela maasi mpasoyani mwa muro Incomáti, ti muro Sábie empwanyaneya Eparaaxi ya Corumana, muttetthe on OMoamba.

Epasiya ya Umbelúzi

Umbelúzi Muro Mmosa ompwatthunwe

OSwazilândia ni onacolowa Omosampiikhi nno vokweheriwa ni epoosto ya OGoba. Mmuro mme mwa Umbelúzi enipwanyaneya eparaaxi ya Pequenos Libombos muttetthe OBoane.