Etistiriitu ya Omunapo-amphula
Omunapo etistiriitu emosa ya muttetthe a Wamphila, Omosampiikhi, eseeti aya epooma yamukhaani ya Omunapo[1]. Yokhalana mikano saya, ota ni etistiriitu ya Wakharowa, onkela nsuwa mukano aya muttetthe Omuhikati ni Wamukotta, othi mukano aya etistiriitu ya Omuhikware ni mipantte okhuma nsuwa mukano itistiriitu sa Omusiriri ni Onakhala-Veelya[2].
Mwaattelo wa athu Eyaakha ya 2007, mwarepele anithonyerya atthu ikonto sene 304 060 waale ari yakhala[3]. Muttetthe aya toophiya ikhilomu3598 sorukurerihiwa ikwaha piili, mwaattelo wa atthu ankhala ettela numaru na 84,51 atthu ankhala wa khuta ekhilomu yorukurerya ikwaha piili[4].
Ntoko vanthonterya awe mwarepele a eyaakha ya 1997, etistiriitu ela yarina ikonto 226 968 ya atthu ankhala, yakweherya mwaattelo wa athu a 63,1 pinaatamu wa khuta ekhilomu yorukurerya vanli[5]. Okawanyeya waya Etistiriitu ela enkawanyeya ipoosto thaaru (Withukulu, Omunapo ni Wanthiya), votakahereya Ilokalitaate sinitharelana[6]: Epoosto ya Wiithukulu: Wiithukulu Omurutu Epoosto ya Omunapo: Epooma yamukhaani ya Omunapo Wakanakwe Onakhololo Epoosto ya Waantthiya: Waantthiya Noone wi eyaakha ya 1998 epooma yamukhaani ya Omunapo, mpakha vani mukawanyereyo mimosa wa epoosto ele,ohunuwiheriwa khukhala munisiipiyu[7].
Ekanyero