Wp/vmw/Epooma ya Omowini

Epooma ya Omowini

Maphattuwelo a Nsina

Nsina nlo Omowini opahuwa wa epwiitikiisi Honwini, nsu ninphela ohimya "elapo ya inama" mwa elavulelo Xitsua mpuwa memmo, ethoonyeryo ya ethaatxiri yuulupale xa ya niporo nenlo, ipooyi.

Ethale

Muttetthe owo onkhumelela mwaha wa ekhalelo ya kolono niporo nenla yaapatxenrye mwaakha wa 1907, okathi epoostu ya anakhotto a oHonowine yapwehinwaya oCumbula mwa ikiloomu 7 as eviila ya nenna va. Epoostu ya Ehooleli emosa yahipakiwa oMuhovane, maana khithaamiheriwa oManhiça mwaha wa makatxamiho ookawa mais. Mahiku ala eviila eyo ninlelo enitthaneliwa Manhiça. Muttetthe ola aari nikhuru na ekawanyeryo emosa okhuma 1927, ni khipittikuxeliwa mwa econcelho mwa mahiku a 18 a Abril 1964 eweliheriwaka mwa eviila. Homoíne ahittikinyiwa vantxeene ni Ekhotto Yampuwa wa oMosambiki, vantxenexa mwaha wa wiiviwa wa atthu antexene waakhumelenle mahiku yeettaka 18 a mweeri wa Julyu a mwaakha wa  1987, yaiviwaaya atthu ovikana 350 mwa ikuru sa RENAMO. Maana miteko sa ekhotto saapatxenre mwaakha wa 1982, ekwaha yonaxaxinwaya iwanelo soopatxerya.

Sootekiwa

Ihasara saaruhinwe ni ekhotto ela ikanle siso, sinnitekiwatho seiyo saanyanyerenye wala isya. Siso, eviila ela mukettelo wa okaiwa wa maasi okhuma mwaakha wa 2018. Ni ephiro ya mikukutta enlupanyerya eviila yoowattamela enriwa Panda yoorerihiwa mwaakha wa 2020.