Ekwaasuni edit
Aari mwaana mmosa ahaakhalanne axitiithi awe. Mwaana ole aakhala wa anaakhe awe ni yaawo tho yaahikhalano mwaana aya mmosa. Nto nihiku nlo, anamwane ale aaruumwasa orowa othipa minani ni anaakhe aya. Awo yaahaatumeryerya wiira ahikhale oniira anteererye aathipaka, onrowa wunteerya minani iyo akileele, wakhula a nyuwo asarihe muthokwani. Miyo va kinrowa othita meele omuro iwe. Anamwane ale yaahirowasa omatta, ephiyakaru mwaana ooyariwa weeywe aahithipa asarya ethokwa ahinteenrye. Vano ekwaasuni ele yaahithipa ikwaka piili anteeryaka ni ayeeheryaka mmuro nto ekwaha ya neeraru, aahisarya ethokwa ahinteenrye. Epiixakarusa owaani, yaahikohiwa wiira khamunteeryanse? Yaakhulasa wiira nnaari. Nuuvenya, amaama aya erapihaka minani iye wiira yaapeye, alesa aannyiwasa meele oxila vaxiloni. Okathi yaaxilaayasa, mwana ole aweeywe aaniira: -Maama, maama?
Amaama awe yaanaakhula yiiraka: -Aah, xeeni?
Mwaana ole aniira: -iiih. Ole vale aanyeseryeryaawe owiihana ameyawe, ni ekwaasuni ele yaaninwoka ni ephepa ya meele aaxilaawe wiira ahihimye. Vano maama awe yaaphweelen’yaaya wiihaniwa, yaahimwiirela wiira kinimoomana okhala khonhimya etthu onkiihanelyaawo. Ole va oovaawe omaniwa, aahihimya wiira ala aanteerya minani eyeeherya mmuro! Nto awo aamukuxa mwaana ole ekwaasuni envotta muryaweni ni erowa yamwaaneya vamwala. Makaaripi erupakaru epula awooleliwa mmuro.
Wa okathi vakhaani, mwaana ole aahanleaahirowa ni axaapara awe orika maasi omuro. Okhala wiira owo mucoma awe khaawerya wiireya mekhawe, aanaavekela axaapara awe anamureya. Nihiku nlo, axaapara awe yaahimukhootthela omureya yiiraka olelo ahikhale oniira amureye mukhwaawe, khuta mutthu awiireyeke anakhuku. Axaapara awe yiireyasa enarowa yiiraka ola nimuhiye iireye meekhaawe aamulakela omwiiviha muhimaawe. Ole ahalakaru aniipa:
-Kaari nimuhimaaka (2x)
-Aamukhuma akireye
-Amaama talakenle
-Onvotta muhimaaka
-Emwaaneya va mwala
-Epula yaarupaka
-Yaawooleela mmuro
-Muhimaaka otakhalaaye, otakhalaaye.
Ekhuma ekhala emureya, aphiyakaru owaani anaaleela axaapara awe wiira vale mwaakhoottaanyusa okireya, kiroohikhanyererya kiireya!? Nihiku nikina, yaahirowasa tho owo emuhiya wuuwu voohimureya. Ole attikela wiipa:
-Kaari nimuhimaaka (2x)
-Aamukhuma akireye
-Amaama talakenle
-Onvotta muhimaaka
-Emwaaneya va mwala
-Epula yaarupaka
-Yaawooleela mmuro
Okhuma mukhopo weemwiira:
-Muhimaaka otakhalaaye, otakhalaaye.
Mukhopo ole wookhuma omureya. Nto atthu owaani enakhala ootikiniheya wiira ole onreeywa naani omuro iwe!? Ophiyakaru okathi wooxileeywa mwali ole, atthu aamuleela wiira hiyo khannooxileya mwaha woowii oroomwiiviha muhimaawo. Ole aakhula iiraka atthu yaahittunaka okixileya miyo weeso kivahiwe makeya koosuwela amuhimaaka aryaayawo yaawo tanikireyaka.
Amwene ni atthu akina yeemwiira nrowe nimukuxe makeya nimutthariheke orowa ohela okhala iirale owo iipa muhimaawe onnikhuma. Atthu ale enamuttara omuro iwe, ephiyakaru mwali ole apacerya wiipa:
-Ttenttee ttentee
-Mariyaana ori vaava
-Ttenttee ttentee
-Muhimaawe orimuula
-Ttenttee ttentee
-Anakhootta oxileeywa
-Ttettee ttetee
-Muhimaawe ahaavovo
-Ttennttee!
Okhuma naphulu eemwiira:
-Nyo nyoo nyo nyoo
-Nyo nyo nyoo nyo nyo nyoo nyo
-Nyonyoo!
Nto atthu ale yeemwiira wuulu, nyuwo mwaakhuleke oratteene. Erowavo atthu akina omuhela makeya ole yiipaka siisaale, awo ehaakhuliwa. Evinyakaru enarowavo anaakhe awe yaale eniipa:
-Ttenttee ttentee
-Mariyaana ori vaava
-Ttenttee ttentee
-Muhimaawe orimuula
-Ttenttee ttentee
-Anakhootta oxileeywa
-Ttettee ttetee
-Muhimaawe ahaavovo
-Ttennttee!
Ekhuma enowa yeemwiira:
-Nyo nyoo nyo nyoo
-Nyo nyo nyoo nyo nyo nyoo nyo
-Nyonyoo!
Atthu ale yoonnaaya wiira khiyaakhuliwa oratteene, yaahimuruma mwali ole wiira ahele makeya. Mwali ole akuxa ettaya anahela vamakeyani vale iipaka:
-Ttenttee ttentee
-Mariyaana ori vaava
-Ttenttee ttentee
-Muhimaawe orimuula
-Ttenttee ttentee
-Anakhootta oxileeywa
-Ttettee ttetee
-Muhimaawe ahaavovo
-Ttennttee!
Akhuma namannyookole aakhula wiira:
-Ttenttee ttentee
-Muhimaawe khaavovo
-Ttenttee ttentee
-Ori nnttiya na muluku
-Ttennttee!
Atthu akina yiira munniwehasa mwaamukhoottiheryaanyu. Vano nrowe nnttiya nenlo na muluku, atthu ootheene enarowa. Ephiyakarusa, aamunnya mwali ole makeya anamuhela iipaka tho:
-Ttenttee ttentee
-Mariyaana ori vaava
-Ttenttee ttentee
-Muhimaawe orimuula
-Ttenttee ttentee
-Anakhootta oxileeywa
-Ttettee ttetee
-Muhimaawe ahaavovo
-Ttennttee!
Akhuma ohala aakhulaka wiira:
-Ttenttee ttentee
-Mariyaana ori vaava
-Ttenttee ttentee
-Mwaataleke minli iyo
-Ttenttee ttentee!
Atthu ale enarowa owaani waatala minli, olimwa iphiro. Mwaana ole aavottiwe ohoorwa ni ekaaro awe nto axileeywa ole aakhootta oxileeywa. Nakaaro ole okatrhi aarowaawe weettakasa, aahihima wiira eyoolya aka yaapeeywe munikapuni ni ahikhale mutthu oniira alye eyoolya ya munikapuni mu. Okhala wiira atthu ale kiyaatthuna ottara yeele yaahimyaawe, awo yaahivonyola nlamulo. Nto mwaana ole avonyoleliwakaru nlamulo, ole aahittikela omuro aarayiyewo.
Ethoonyero edit
Ehantisi ela enihimya wiira hiyo nihinaanyokha anamwane oohikhala ni axitiithi aya. Owo naakhaliheke ntoko aniihu, nihivonyolaka ihakhi sa aya.